رضا عرفانزاده
دانشیار دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس، ایران.
[ 1 ] - تحلیل موقعیت کنشگران و سرمایه اجتماعی ذینفعان در راستای مدیریت مشارکتی سیستم های اجتماعی- اکولوژیک (منطقه مورد مطالعه: روستای حق الخواجه، شهرستان میامی، استان سمنان)
سرمایه اجتماعی تمام الزاماتی را که برای مدیریت مشارکتی ضرورت دارد در خود جای می‌دهد. به همین جهت ارزیابی سرمایه اجتماعی در فعالیتهای مدیریت مشارکتی اجتماع محور حائز اهمیت است. همچنین شناخت و آگاهی از کنشگران کلیدی در سطح جوامع محلی در راستای مدیریت مشارکتی اکوسیستمهای طبیعی یکی از اقدامات ضروری میباشد. این افراد میتوانند به منزلۀ رهبران محلی و قدرتهای اجتماعی در ساماندهی مدیریت مشارکتی اک...
[ 2 ] - Crude Protein Content does not Determine the Preference Value of Plant Species for the Raini Goat (Capra aegagrus hircus L.) in Dry Rangelands
In order to estimate the relationship between forage quality and preference value of plant species for Raini goats(Capra aegagrus hircus), a field study was carried out on Raini goats’ grazing behavior in some desert habitats.Crude protein (as the most important factor affecting forage quality) of all plant species was measured at twophenological stages (spring and summer, 2010) in the dry rang...
[ 3 ] - تاثیرآتش‌سوزی گیاهان بالشتکی بر بانک بذر خاک در مراتع کوهستانی، مطالعه موردی: حوزه واز، البرز مرکزی
این تحقیق بهمنظور دستیابی به اثر آتش‌سوزی گیاه بالشتکی Onobrychis cornuta بر تراکم و غنای گونهای بانک بذر خاک ذخیره‌شده توسط این گیاهان در مراتع واز استان مازندران انجام شد. برای این منظور سیزده پایه گیاه بالشتکی به‌تصادف انتخاب شد. نمونههای بانک بذر خاک قبل از آتش‌سوزی در دو عمق (5-0و10-5 سانتی‌متر) جمع‌آوری شد و سپس گیاهان بالشتکی سوزانده شدند. نمونههای خاک پس از آتش‌سوزی در همان دو عمق ...
[ 4 ] - بررسی تأثیر چرای دام بر الگوی مؤلفه‌های تنوع گونهای در مقیاس‌های مکانی مختلف
تغییرات تنوع گیاهی مراتع در مکان و زمان به نوع مدیریت و فاکتورهای محیطی غیرزنده بستگی دارد. لازمه فهم الگوهای مختلف تنوع گونهای در مکان، آنالیز و ارزیابی تنوع در مقیاس‌های مکانی چندگانه میباشد. هدف از انجام این تحقیق بررسی تأثیر چرای دام بر روی شاخصهای تنوع در دو مقیاس مکانی محلی و منطقه‌ای در مراتع غرب کشور در استان ایلام میباشد. نمونه‌برداری از گیاهان با استفاده از پلاتهای 2×2 متر مربع د...
[ 5 ] - تحلیل شبکه اجتماعی و الگوی ساختاری روابط اجتماعی بهرهبرداران مرتع (مطالعه موردی: روستای تاکُر- شهرستان نور)
با توجه به اهمیت مراتع در حفظ اکوسیستم طبیعی، بررسی عوامل مؤثر در حفظ و توسعه مراتع در راستای دستیابی به اهداف توسعه پایدار بسیار حائز اهمیت میباشد. چراکه کمبود سطح ذخایر و منابع طبیعی برای بهرهبرداری، زمینه افزایش و تشدید درگیری و کاهش مشارکت در بین بهرهبرداران را فراهم آورده و زمینهساز تخریب عرصههای طبیعی میگردد. از طرفی در دهه اخیر، ابعاد اجتماعی- انسانی در تصدیگری منابع طبیعی بهویژه...
[ 6 ] - اثر شخم گراز بر شاخص های تنوع، غنا و تراکم بانک بذر خاک در جوامع علفی مرتعی
در این تحقیق بهمنظور تعیین اثر شخمزنی گراز بر مقادیر شاخصهای تنوع، غنا و تراکم بانک بذر خاک، پنج جامعه گیاهی شاملFestuca ovina-Bromus tmentellus ، Bromus tomentellus-Plantago lanceolata،Alyssum minus- Astragalus sp.، Trifolium repens- pratensis Poa و Asperago procumbens- foliosum Chenopodium انتخاب و در هر کدام از جوامع مذکور حداقل یک لکه که فعالیت شخمزنی گراز در آن مشهود بود، تعیین شد. د...
[ 7 ] - اهمیت تاج پوشش تک پایه های درختی در حفظ بانک بذر گیاهان مناطق خشک (مطالعه موردی: زرین دشت، استان فارس)
This study aimed to investigate the effect of canopy cover of individual woody patches on soil seed bank characteristics viz. density, richness and the similarity between soil seed bank and above ground vegetation. The study was conducted in Mazayjan, Zarindasht, south of Fars province in 2013. Therefore, 40 4m2 plots beneath and outside of Ziziphus spina-christi (dominant woody species) were e...
[ 8 ] - تأثیر توده‌های چوبی بر تراکم بذور موجود در بانک بذر خاک مراتع مشجر در کرمان
This study was carried out to investigate the effect of crown canopy of Pistacia atlantica, Amygdalus scoparia and A. eburnea species on seed bank density (size). Ten individuals of each species were selected and one plot under and another plot outside of the crown canopy of each species were established. In each plot, soil sampling was done from 0-5 and 5-10 cm depths. The soil seeds were id...
[ 9 ] - پاسخ جوانه زنی بذرهای گروه های مختلف کارکردی به تیمارهای دود مایع وگازی
آتش‌سوزی به عنوان یکی از مهمترین عوامل آشفتگی بر ساختار و کارکرد پوشش گیاهی اثر دارد. احیای پوشش گیاهی پس از آتش‌سوزی دارای اهمیت زیادی است و در این بین دود تولید شده در زمان آتش‌سوزی با تأثیر بر جوانه‌زنی بذرها در احیای مجدد پوشش گیاهی موثر است. این مطالعه به دنبال بررسی پاسخ جوانه‌زنی گروه‌های مختلف کارکردی گیاهی به تیمارهای مختلف دود است. برای این منظور برای بررسی جوانه‌زنی، نمونههای خاک از...
[ 10 ] - بررسی ترکیب بانک بذر خاک محدوده مرزی و قسمتهای مرکزی رویشگاه جنگلی (مطالعه موردی: حوضه واز در استان مازندران)
تحقیق حاضر با هدف مقایسه خصوصیات بانک بذر خاک (تراکم، تشابه بانک بذر خاک با پوشش روزمینی و تنوع گونهای) قسمتهای مرکزی رویشگاه جنگلی و محدوده مرزی آن (مرز بین جنگل و مرتع) به‌عنوان دو رویشگاه با تراکم تاج‌پوشش درختی متفاوت انجام شد. در هر رویشگاه هفت ترانسکت با فاصله 25 متر از یکدیگر مستقر شدند. سپس نمونههای خاک از اعماق 5-0 و 10-5 سانتی‌متری از داخل پلاتهای 2 مترمربعی برداشت و پس از اعمال ت...
[ 11 ] - بررسی تأثیر قرق بر تراکم و غنای گونهای بانک بذر خاک و تشابه آن با پوشش سطح زمین در مراتع کوهستانی پلور
یکی از روشهای حفاظت از گیاهان در اکوسیستمهای طبیعی، حفظ بذر آنها در خاک میباشد. در تحقیق حاضر تأثیر قرق بر خصوصیات بانک بذر مراتع پلور مورد مطالعه قرار گرفت تا بتوان با شناخت آثار مثبت و منفی آن در منطقه نسبت به توصیه استفاده از آن به‌عنوان یک اقدام حفاظتی از گیاهان تصمیمگیری کرد. تعداد 10 پلات 4 متر مربعی در هر یک از مناطق قرق و چرا شده مستقر گردید. در هر پلات حدود یک کیلوگرم خاک از هر یک ...
[ 12 ] - مقایسه دو روش ارزیابی بانک بذر خاک در مراتع البرز شمالی
امروزه استفاده از بانک بذر خاک جهت احیای اراضی تخریب یافته و ترمیم فلور آن و تمرکز بر آن به‌عنوان یک ذخیره‌گاه ژنتیکی در مطالعات جهانی به‌چشم می‌خورد. هدف از این مطالعه مقایسه توانایی دو روش مطالعه بانک بذر خاک در مراتع کوهستانی البرز شمالی (حوزه واز) میباشد. برای این منظور در اوایل فروردین 1390، قبل از رویش گیاهان، اقدام به نمونه‌برداری از خاک منطقه گردید. در منطقه مورد آزمایش 4 ترانسکت 70 مت...
[ 13 ] - تنوع گونهای واحدهای زیست‌محیطی در ارتباط با برخی خصوصیات خاک و شکل زمین در اکوسیستمهای مرتعی کوهستانی (مطالعه موردی: مراتع خانقاه سرخ ارومیه)
امروزه نیاز به مدیریت پایدار منابع، موجب پیدایش روشهای جدیدی برای طبقهبندی منابع تحت مدیریت شده است. اهمیت تنوع گونهای و مدیریت آن و توجه به شیوههای نوین تعیین واحدهای مدیریتی، ایده اولیه این تحقیق را ایجاد کرد. در این تحقیق رابطه بین تنوع گونهای مراتع خانقاه سرخ در استان آذربایجان غربی با عوامل محیطی بررسی شد. بدین منظور شش منطقه کلیدی در سه واحد زیست محیطی انتخاب گردید. سپس در هر منطقه،...
[ 14 ] - ارزیابی تاثیر پایـه هـای گـونه Pteropyrum aucheri بر مواد آلی ذره ای و پراکنش خاکدانه ها در مراتع خانقاه سرخ ارومیه
به منظور ارزیابی تاثیر گونه Pteropyrum aucheri بر اجزاء ماده آلی خاک و پراکنش خاکدانهها، به عنوان شاخص حساس نسبت به تغییرات مدیریتی مرتع، نمونههای خاک از دو مکان معرف تیپ گیاهی Pteropyrum aucheri - Astragalus microcephalus با خصوصیات فیزیکی تقریبا مشابه(شیب، جهت، ارتفاع) و غالبیت گونه Pteropyrum aucheri ، اما متفاوت از نظر گونههای همراه در ترکیب گیاهی، در مراتع خانقاه سرخ ارومیه مطالعه ش...
[ 15 ] - بررسی اثر برخی تیمارهای شیمیایی بر شکست خواب بانک بذر خاک مراتع منطقه پلور
در روش جوانه‌زنی که روشی مرسوم جهت مطالعه بانک بذر خاک است، همه بذرها قادر به جوانه‌زنی نبوده و این روش در شناسایی گونه‌هایی با بذرهای خفته ناکارامد است. بنابراین کاربرد تیمارهای مناسب در کنار روش جوانه‌زنی به منظور شکست خواب بذرها جهت ارزیابی دقیق خصوصیات بانک بذر خاک یک امر ضروری است. این تحقیق با هدف مقایسه تراکم، غنای گونهای و سرعت جوانه‌زنی بذرهای بانک بذر خاک با استفاده از تیمارهای شیمیا...
[ 16 ] - استفاده ازتجزیه به روش جمعی در مطالعه اثر جهت و ارتفاع از سطح دریا بر مؤلفه‌های تنوع آلفا، بتا و گاما (مطالعه موردی: منطقه حفاظت شده گنو، استان هرمزگان)
در مطالعات تنوع گونهای استفاده از روش‌هایی که بتواند تنوع هر مقیاس را تعیین نماید ضروری است. تقسیم‌بندی افزایشی روشی (تجزیه به روش جمعی) برای اندازه‌گیری و مقایسه مؤلفه‌های تنوع در مقیاس‌های مکانی و زمانی مختلف میباشد. بنابراین این تحقیق با هدف بررسی تأثیر ارتفاع و جهت بر مؤلفه‌های تنوع گونهای (آلفا، بتا و گاما) با روش تقسیم‌بندی افزایشی در منطقه حفاظت شده کوه گنو انجام شد. فهرست‌‌برداری از ...
[ 17 ] - ارزیابی درصد پروتئین خام گونههای مراتع بیابانی در دو مرحله فنولوژیکی و مقایسه آن با حد بحرانی پروتئین مورد نیاز دام (مطالعه موردی: کهنوج، استان کرمان)
تعیین کیفیت علوفه گونههای مراتع یکی از عواملی است که جهت مدیریت اصولی مراتع لازم و ضروری است. بنابراین درصد ازت چهارده گونه مرتعی که از گونههای غالب و مهم در پوشش گیاهی در مراتع خشک و بیابانی شهرستان کهنوج (جنوب استان کرمان) هستند، در دو مرحله (رشد رویشی و پس از بذردهی) توسط دستگاه کجلدال اندازه‌گیری شد و سپس پروتئین خام آنها احتساب گردید. پروتئین گونههای مختلف توسط آزمون تجزیه واریانس یکطر...
[ 18 ] - اثر شخم گراز (Sus scrofa) بر میزان کربن آلی کل و ذره ای خاک در جوامع علفی مراتع
در این تحقیق به منظور تعیین اثر شخم زنی گراز بر میزان کربن آلی کل و کربن آلی ذره ای در جوامع مختلف مرتعی، پنج جامعه گیاهی شامل Festuca ovina ، Bromus tomentellus، Alyssum minus-Astragalus sp.، Trifolium repens-pratensisPoa و foliosumChenopodium انتخاب و در هرکدام از ...
[ 19 ] - سنجش و ارزیابی شاخصهای موثر بر ارتقاء تاب‌آوری بهرهبرداران مرتع در مناطق خشک (منطقه مورد مطالعه: روستای حق‌الخواجه، شهرستان میامی، استان سمنان)
چکیده در شرایطی که بحران و عدم قطعیت در حال رشد میباشد، تاب‌آوری به عنوان مفهوم مواجهه با اختلالات و تغییرات معرفی می‌شود. در واقع هدف رویکرد تاب‌آوری، کاهش میزان آسیب‌پذیری افراد در مواجهه با بحران پیش‌رو میباشد. هدف اصلی این مقاله سنجش و ارزیابی شاخصهای موثر بر ارتقاء تاب‌آوری بهرهبرداران در مواجهه با تخریب مرتع در سطح روستای حق‌الخواجه از توابع شهرستان میامی استان سمنان میباشد. روش تحقی...
[ 20 ] - تأثیر نوع رویشگاه بر ویژگی‌های خاک و تنوع گیاهی در اکوسیستمهای طبیعی دامنه شمالی البرز (مطالعه موردی: حوزه واز)
This study aimed to compare plant species diversity indices (diversity and richness) and some physico-chemical properties of soil among forest, ecotone and rangeland habitats. Vegetation sampling was done randomly at each habitat. One dominant community was selected in each habitat and one key area was distinguished in each community and 8×1m2 plots were randomly established in each key area. I...
[ 21 ] - تحلیل خصوصیات ساختاری سرمایه اجتماعی بهرهبرداران در راستای استقرار مدیریت مشارکتی مرتع (منطقه مورد مطالعه: سامان عرفی نردین، شهرستان میامی، استان سمنان)
امروزه در میان نیروهای قدرتمند حاکم بر منابع طبیعی از جمله مراتع، مـشارکت یکـی از عوامـل حیـات‌بخش و پویایی در این منابع است که با ایجـاد ارتباطـات شـبکهای بین بهرهبرداران مرتع و بـا استفاده از فکر و عمل جمعی سبب می‌شود تا مرتع حرکـت مطلـوبی را از وضـع موجـود بـه وضـع مطلوب طی نماید. با توجه به اینکه وجود سرمایه اجتماعی بالا در بین افراد منجر به مشارکت بیشتر آنان و موفقیت طرح‌های مشارکتی خواه...
[ 22 ] - Study on the variation of plant species diversity components along elevation gradient using additive partitioning (case study: protected area of Geno, Hormozgan province)
Conservation of vegetation is one of most important tools for conservation of soil and decreasing erosion. Therefore, knowledge about vegetation characteristics, such as diversity, is the first and most important biological tools for soil conservation. One of the methods in which we can collect useful data about plant diversity, is additive partitioning. In the current study, plant species dive...
[ 23 ] - Study on the Type of Cultivated Species on Soil Quality Factors with Emphasizing on Microbial Respiration in the Natural Rangelands
This article has no abstract.
[ 24 ] - Effect of shrub type on species diversity and richness of soil seed bank in semiarid regions (case study: Chenarnaz rangelands, Khatam city, Yazd province)
Soil seed bank can facilitate natural regeneration of rangeland ecosystems. This bank is usually influenced by local plant species. This study was conducted to investigate the effect of canopy cover of three shrubs (Amygdalus scoparia, Daphne mezereum and Ebenus stellata) on the diversity and richness of soil seed bank under their canopies in Chenarnaz rangelands, Khatam city, Yazd province. Fi...
[ 25 ] - Different effects of woody species with different crown structure on some of the most important qualitative characteristics of soil (Case study: rangelands of Haluposhteh, Baladeh Noor, Mazandaran province)
Rangeland soil is one of the important environmental components that is closely related to the vegetation. Therefore, the aim of this study was to investigate the effect of three types of woody plant species including Juniperus sabina (evergreen and crown attached to the ground), Berberis integerrima (deciduous and open crown) and Onobrychis cornuta (deciduous and cushion), on under the beneath...
[ 26 ] - Variability of Life form and chorology of soil seed bank of Gamasiab river riparian with distance from the river
Background and objectives: Riparian vegetation along the river is one of the most sustainable aboveground covers that is a good source of food for livestock. Considering the degraded riparian areas, studies on soil seed bank is important and, necessary for restoration goals. Methodology: The present study was conducted to investigate the soil seed bank in the riparian region of the Gamasiab ri...
Co-Authors