مهدی همایی
استاد گروه خاکشناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران
[ 1 ] - بررسی پارامتریک نفوذ برخی آلاینده‌های نفتی نامحلول در آب به خاک
سابقه و هدف: آلودگی زیست بوم، به‌ویژه خاک از چالشهای مهم عصر کنونی است فعالیت‌های انسانی باعث ایجاد آلودگی‌های فراوانی در محیط زیست شده اند. هرچند که این آلایندهها را می‌توان به دو گروه بزرگ معدنی و آلی تقسیم‌بندی کرد، لیکن آلاینده‌های مایع آلی نامحلول در آب (NAPL) از مهمترین آلاینده‌های آلی زیست محیطی به‌شمار می‌آیند و به عنوان یکی از آلاینده‌های بالقوه طبیعت آسیب‌هایی فراوان به زیست بوم وار...
[ 2 ] - برآورد شوری خاک سطحی با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای لندست: مقایسة آمار کلاسیک با مدلهای آمار مکانی
شوری خاک یکی از عوامل مهم محدودکنندة رشد گیاهان و تخریب اراضی است، لیکن مشاهدات زمینی برای تعیین شوری خاک بسیار زمانبر و پُرهزینه است. کاربرد مدلهای پیش‌بینی و برآورد شوری خاک به کمک مدلهای آمار مکانی در محیط سامانة اطلاعات جغرافیایی (GIS) در مقایسه با آمار کلاسیک، با توجه به فرایند پیچیدة آن، مناسب و نسبتاً ارزان است. در این پژوهش با استفاده از داده‌های هدایت الکتریکی خاک به‌دست‌آمده از 236 ...
[ 3 ] - بررسی روند تغییرات شاخص خشکی طی دوره 2100-1966 در شمال غرب ایران
در این مطالعه، روند تغییرات شاخص خشکی (AI)، تبخیر و تعرق مرجع (ET0) و بارش طی دورههای 2010-1966، 2040-2011، 2070-2041 و 2100-2071 در شش ایستگاه سینوپتیک غربی و شمال غربی ایران مطالعه شد. بدین منظور خروجیهای مدل اقلیمی HadCM3 تحت سناریوهای انتشار A2 و B2 به روش آماری به‌وسیله مدل Statistical downscaling model (SDSM) ریزمقیاس سازی شد. به‌منظور روندیابی تغییرات شاخص خشکی، بارش و تبخیر و تعرق م...
[ 4 ] - تحلیل روندهای بارش و خشکسالی در برخی مناطق مرطوب تا نیمهخشک ایران
In this study, the trends of changes of the standardized precipitation index in a 12-month timescale (SPI-12) and seasonal and annual precipitation were investigated in 21 humid and semi-arid stations of Iran during the 1976-2014 time period. After removing the serial correlation of some series, the trend of precipitation and SPI-12 was detected using the Mann-Kendall nonparametric trend test. ...
[ 5 ] - مدلسازی پاسخ ریحان (Ocimum basilicum L.) به تنش‌های توأمان شوری و کمبود نیتروژن
Salinity and nutrient deficiency particularly nitrogen are two important limiting factors for yield production in arid and semi-arid regions. The objective of this study was to model basil response to combined salinity and nitrogen deficiency. To that end, modified Leibig-Sprengel (LS) and modified Mitcherlich-Baule (MB) and also some newly derived models based on combination of MB with salinit...
[ 6 ] - مقایسه ویژگیهای هیدرولیکی آب و نفت خام در خاک
In order to assess hydraulics of LNAPLs in soil, the soil retention curves of petroleum and water were both determined through hanging column method. And, the hydraulic conductivity of petroleum and water were determined by steady head method. The water and petroleum hydraulic conductivities were 7.27 and 57.84 cm.day-1, respectively. The soil retention parameters were obtained based on van Gen...
[ 7 ] - مدلسازی انتقال و نگهداشت آلاینده‌های میکروبی در خاکهای آهکی تحت جریان اشباع آب در خاک
Microbial transport in soil is critical in different ways, especially in groundwater contamination and bioremediation of groundwater or soil. The main objectives of this research were quantitative study of bacterial transport and deposition under saturated conditions in calcareous soils. A series of column leaching experiments were conducted. Breakthrough curves (BTCs) of Pseudomonas fluorescen...
[ 8 ] - مقایسه آثار افزودن اسید سیتریک و کی‌لیت‌های مصنوعی بر افزایش پالایش گیاهی کادمیوم از خاک
In this study, the effects of enhancing synthetic chelators (HEDTA, EGTA) and low molecular weight organic acids (LMWOA) such as citric acid were compared on cadmium (Cd) solution in soils that were artificially contaminated. Also Cd phytoextraction capability by radish (Raphanus Sativus L.) was studied. The experiment was laid out in a randomized complete factorial design where each treatment ...
[ 9 ] - مدلسازی گیاه پالایی خاکهای آلوده به آلاینده‌های نیکل و کادمیم با استفاده از توابع ماکروسکپیک کاهش تعرق
Phytoremediation is a new, in-situ and emerging remediation technology for contaminated soils. This technology, compared to other methods, is a sustainable, natural, relatively cheap and applicable to large scale area. Modeling phytoremediation provides quantitative insight for the governing process as well as for managers to assess the remediated sites. The objective of this study was to intro...
[ 10 ] - مدلسازی اثر زمان اعمال تنش شوری محیط ریشه بر عملکرد گیاه کلزا
پاسخ گیاه کلزا به تنش شوری محیط رشد ریشه، به طور قابل توجهی به مرحله رشد گیاه وابسته است. این مطلب در اکثر پژوهش های مربوط به شوری مورد غفلت واقع گردیده و آزمایشات مربوط به شوری براساس فرض یکسان بودن آستانه تحمل گیاه طی کل دوره رشد، طراحی شده و تنها یک آستانه کاهش برای هر گیاه ارائه شده است. بررسی کمّی پاسخ گیاه کلزا (رقم Option500) به تنش شوری طی دو آزمایش کاملاً متفاوت انجام گرفت. در آزمایش نخس...
[ 11 ] - فرامقیاسسازی ویژگیهای هیدرولیکی خاک در مقیاس منطقهای بر اساس توپوگرافی
برآورد ویژگیهای هیدرولیکی مؤثر خاک در مقیاس بزرگ بهعنوان یک چالش مهم در مدلسازی هیدرولوژیک مطرح است. هدف از این پژوهش، محاسبه مقادیر مؤثر پارامترهای هیدرولیکی مدل ونگنوختن-معلم از طریق فرامقیاسسازی توابع انتقالی خاک (PTFs) و توابع انتقالی طیفی (STFs، SPTFs) در مقیاس منطقهای و بر اساس توپوگرافی بود. منطقه مورد مطالعه بخشی از زیرحوزه آبخیز زنجانرود به وسعت 250 کیلومتر مربع بود. بدین منظور،...
[ 12 ] - بررسی تغییرات تبخیر و تعرق مرجع طی سده‌ی بیست و یکم در برخی مناطق نیمه خشک ایران
در این مطالعه، روند تغییرات تبخیر و تعرق مرجع (ET0) و عوامل کنترل‌کننده آن طی دورههای 1966-2100 در شش ایستگاه سینوپتیک غربی کشور مطالعه شد. بدین منظور خروجیهای مدل اقلیمی HadCM3 تحت سناریوی انتشار B2 توسط مدل SDSM ریزمقیاس سازی شد. نتایج این پژوهش نشان داد که در سه دوره 30 ساله ابتدایی، میانی و انتهایی قرن 21، ET0 (میانگین تمامی ایستگاهها) به ترتیب 12/5، 33/7 و 01/11 درصد نسبت به دوره پایه ...
[ 13 ] - بهبودپذیری نفوذ آب در یک خاک حساس به فرسایش در شرایط آزمایشگاهی از طریق افزایش مصنوعی جمعیّت ریزموجودات خاکزی
ویژگیهای تولید رواناب یکی از مهمترین مؤلفه‌های هیدرولوژیکی و ، نمایان‌گر وضعیت سلامت آبخیزها میباشد. همچنین نفوذ آب در خاک یکی از مؤلفه‌های خاکی مهم تعیین‌کننده تولید رواناب بوده که راه‌کارهای متعددی برای بهبود آن مورد استفاده و بررسی آزمایش قرار گرفته، ولی است. حال آنکه نقش افزایش جمعیت ریزموجودات خاکزی با هدف بهبود مقدار نفوذ آب در خاک کمتر مورد توجه قرار گرفته است. لذا در پژوهش حاضر س...
[ 14 ] - بررسی سناریوهای مختلف وضوح طیفی در برآورد ویژگی های هیدرولیکی خاک
توابع انتقالی خاک (PTFs) روشی غیر مستقیم برای برآورد ویژگیهای هیدرولیکی خاک به کمک اطلاعات زودیافت خاک است که غالباً شامل بافت، مادة آلی، و جرم ویژة ظاهری خاک هستند. در چند دهة گذشته، مطالعاتی در زمینة برآورد مشخصههای مبنایی از روی اطلاعات طیفی خاک در گسترة مرئی و مادون قرمز نزدیک (350ـ 2500 نانومتر) انجام شده است. برآورد ویژگیهای هیدرولیکی خاک به کمک رفتارسنجی طیفی خاک رویکرد نوینی است که چن...
[ 15 ] - مدلسازی پاسخ گیاه ریحان به تنش آبی در سطوح متفاوت رطوبتی
جذب آب گیاه را در شرایط تنش آبی می‌توان با برخی توابع ریاضی، به صورت کمّی، شرح داد. این توابع، در صورتی که بتوانند پیش‌بینی درستی از واکنش گیاه به تنش آبی ارائه دهند، ابزاری سودمند برای برنامهریزی آبیاری و مدیریت بهینۀ آب در مزرعه به شمار می‌آیند. هدف این پژوهش ارزیابی برخی توابع کاهش جذب آب در شرایط تنش آبی بود. به همین منظور، آزمایشی با چهار سطح مختلف آب آبیاری شامل 120، 100، 80، و 60 درصد نی...
[ 16 ] - شبیهسازی توزیع دو بعدی رطوبت خاک طی آبیاری قطره‌ای زیرسطحی
آگاهی از مقدار و توزیع رطوبت در آبیاری زیرسطحی در مدیریت آب مزرعه اهمیت فراوان دارد. هدف این پژوهش شبیهسازی توزیع پساب در خاک با درنظرگرفتن اثر جذب ریشه و تبخیر از سطح خاک، تحت آبیاری قطره‌ای زیرسطحی، بود. بدین منظور، مزرعهای آزمایشی انتخاب و کاهو در آن کاشته شد تا داده‌های مورد نیاز از آن جمعآوری شود. ویژگیهای هیدرولیکی خاک با استفاده از داده‌های واقعی پتانسیل ماتریک و رطوبت حجمی خاک تعیی...
[ 17 ] - تولید رواناب در خاکهای آلوده به نفت سفید و گازوییل
ارزیابی کمّی تأثیر خاکهای آلوده به مشتقات نفتی بر ویژگیهای فیزیکی خاک برای مدیریت بهینة منابع آب و خاک ضروری است. هدف این پژوهش بررسی تولید رواناب در خاکهای آلوده به نفت سفید و گازوییل بود. بدین منظور متغیرهای زمان آغاز رواناب، ضریب رواناب، تغییرات رواناب نسبت به زمان، و رواناب تجمعی برای خاکهای آلوده به نفت سفید و گازوییل با دو غلظت مختلف تعیین شدند. نتایج نشان داد وجود ترکیبات نفتی در خاک،...
[ 18 ] - عملکرد توابع انتقالی طیفی پارامتریک و نقطه‌ای برای برآورد منحنی مشخصه رطوبتی خاک
اندازهگیری مستقیم ویژگیهای هیدرولیکی خاک معمولاً هزینهبر و وقتگیر است. تلاش فراوانی صورت گرفته تا بتوان از طریق توابع انتقالی خاک (PTFs) و به کمک اطلاعات زودیافت به ویژگیهای هیدرولیکی خاک دست یافت. هدف این پژوهش ارزیابی عملکرد پارامتریک و نقطه‌ای توابع انتقالی طیفی (STFs) و PTFها در برآورد پارامترهای مدلهای منحنی رطوبتی ونگنوختن و بروکز‌ـ کوری بود. همچنین، به منظور مقایسة کارایی متغیرها...
[ 19 ] - بررسی ویژگیهای هیدرولیکی خاک در حضور سوخت دیزل در شرایط دوفازی
به‌منظور بررسی اثر حضور سوخت دیزل بر ویژگیهای هیدرولیکی خاک منحنیهای نگهداشت خاک برای سوخت دیزل و آب به‌وسیلة دستگاه ستون‌آویزان به‌دست آمد. پارامترهای منحنیهای نگهداشت خاک برای آب و سوخت دیزل بر اساس مدلهای ونگنوختن، بروکس‌ـ کوری، و کمپبل برآورد شد. هدایت هیدرولیکی غیر اشباع، به‌منزلة تابعی از پتانسیل ماتریک خاک به‌وسیلة مدلهای معلمـ ون‌ـ گنوختن، معلمـ بروکس‌ـ کوری، بوردین‌‌ـ برو...
[ 20 ] - برآورد عملکرد برنج با استفاده از مدل VSM و تصاویر ماهواره‌ای در استان گیلان
برآورد عملکرد گیاه پیش از برداشت برای هرگونه مدیریت زراعی ضروری است. تخمین صحیح عملکرد گیاهان در حقیقت تأثیر نهاده‌های مختلف کشاورزی بر عملکرد نهایی را نشان می‌دهد. یکی از روشهای نوین برای تخمین عملکرد، استفاده از مدلهای رشد و نمو گیاهان زراعی است. به هر حال، اگرچه پیشرفت‌های زیادی در توسعه این مدل‌ها صورت گرفته است، اما واسنجی و اعتبارسنجی آنها در مقیاس‌های زراعی بزرگ مستلزم برداشت نمونه‌های...
[ 21 ] - اشتقاق توابع تولید محصول برای برآورد آب مجازی و قیمت آب آبیاری گندم
گندم یکی از راهبردی‌ترین محصولات کشاورزی در سراسر جهان است که تولید آن نقش مهمّی در تغذیه انسان دارد. کمبود منابع آب و وقوع خشکسالی‌های پیاپی در ایران، تأمین آب برای کشت محصولات راهبردی همچون گندم را با چالش روبرو کرده است. از سوی دیگر، واردات زیاد گندم، ضرورت توجه به آب مجازی گندم و هزینه‌های ناشی از آن را دو چندان ساخته است. هدف از این پژوهش، تعیین مقدار آب مجازی سبز و آبی محصول گندم، تعیین ق...
[ 22 ] - شبیه سازی ماکروسکوپیک واکنش گندم دوروم به شوری طی دوره رشد رویشی
کمبود منابع آب شیرین از چالشهای مهم تولید فرآوردههای کشاورزی در مناطق خشک و نیمه خشک است. از اینرو باید با تجزیه و تحلیل کمّی واکنش گیاهان این مناطق نسبت به تنش شوری، از آبهای کم کیفیت و لبشور نیز برای تولید بهره برد. دورة رشد رویشی، حیاتی‌ترین بخش زندگی گیاه است، زیرا بقای گیاه در این دوره بر عملکرد تاثیر میگذارد. هدف از این پژوهش، کمّی‌کردن واکنش گندم دوروم به شوری طی مراحل مختلف رشد روی...
[ 23 ] - بررسی جوانهزنی گیاه جو در محلول NaCl+CaCl2، آب شور طبیعی و خاک شور
جو گیاهی مقاوم به شوری است که می‌تواند در شرایط شور محصول نسبتاً زیادی تولید کند. شوری خاک معمولاً مانع جذب آب توسط بذرهای جو می‌شود و جوانهزنی و استقرار گیاهچه را به تأخیر می‌اندازد. اغلب پژوهش‌های مرتبط با جوانهزنی، در محلول‌های شور و نه در خاکهای شور انجام شده است. حال آنکه در شرایط واقعی مزرعه، شوری خاک جوانهزنی بذر را کنترل میکند. به منظور بررسی اثر شوری بر روند جوانهزنی بذرهای گیاه ج...
[ 24 ] - تغییرپذیری مکانی غلظت کادمیم در خاک و بذر گندم زارهای استان خوزستان
عناصر سنگین به ویژه کادمیم، از راه خاک و گیاه وارد زنجیره غذایی انسان میشوند. شناخت مکانها و محصولات آلوده به این عنصر، نقش مهمی در کاهش گسترش گزند ناشی از این آلاینده دارد. با توجه به نقش گندم در زنجیره غذایی انسان، هدف از این پژوهش تعیین توزیع مکانی غلظت کادمیم در خاک مزارع و بذر گندم بود. بدین منظور، در دوره رسیدگی گندم، تعداد 255 مزرعه در کل استان خوزستان (با مساحت حدود 355 هزار هکتار) بر...
[ 25 ] - ارزیابی برهمکنش نیتروژن و آب شور طبیعی بر عملکرد، تعرق تجمعی وکارآیی مصرف آب در کلزا
سابقه و هدف: امروزه توسعه کشاورزی پایدار با محدودیت منابع آبهای شیرین روبرو است. منابع آبهای شور و لبشور پتانسیل عظمیی برای تأمین غذای جمعیت در آینده به حساب می‌آید. بر پایه‌ی تجارب جهانی، گزینه مدیریت به‌کار گیری آبهای شور از گزینه توسعه منابع آب شیرین جدید مناسب‌تر است. از دیگر سو، قابلیت استفاده برخی از عناصر ضروری همچون نیتروژن برای گیاه در خاکهای شور به دلایل مختلف اندک است، غلظت عناص...
[ 26 ] - بررسی برهمکنش نیتروژن و شوری بر عملکرد، درصد روغن و کارآیی استفاده از نیتروژن در کلزا
چکیدهسابقه و هدف: در بیشتر خاکهای شور و غیر شور نیتروژن به عنوان محدود کننده‌ترین عنصر غذایی برای رشد گیاهان مطرح است. در خاکهای شور، اثرات متقابل شوری و حاصلخیزی خاک از نقطه نظر تولید بهینه اهمیت فراوان دارد. عدم تعادل عناصر غذایی مورد نیاز گیاه یکی از مشکلات خاکهای شور است. در این شرایط که کاربرد کود، ممکن است اثر اسمزی ناشی از شوری را تشدید کند، همواره این پرسش مطرح است که آیا در خاک‌ه...
[ 27 ] - ارزیابی کارآیی مدل های فرکتالی در برآورد پارامترهای هیدرولیکی خاک و رابطه بین بُعد فرکتالی منحنی رطوبتی با این پارامترها
روابط آب و خاک به قدری پیچیده هستند که پیشرفتهترین مدلهای ریاضی نیز به سختی قادر به شبیهسازی دقیق آنها میباشند. منحنی رطوبتی و هدایتهیدرولیکی غیراشباع، از جمله عوامل مهم در بررسی حرکت آب در خاک هستند. بهعلت تغییرپذیری بالا و پیچیدگی خاک، بدست آوردن ویژگیهای هیدرولیکی خاکبهطور مستقیم دشوار، وقتگیر و هزینهبر بوده و بنابراین لازم است با استفاده از روشهای غیرمستقیم تخمین زده شوند. هدف از این پژوهش،...
[ 28 ] - استفاده از مدل های فرکتالی برای کمّی سازی ساختمان خاک و مقایسه آن با روش های کلاسیک
ساختمان خاک هم از نظر مدیریت منابع آب و خاک و هم ارتقای توان تولید پایدار، از اهمیتی فراوان برخوردار است. از آنجا که ساختمان خاک اغلب به صورتی کیفیبیان می شود، یکی از روش های نسبتاً نوین برای توصیف کمّی ساختمان خاک، کاربرد مفهوم هندسه فرکتالی است. با به کار بردن هندسه فرکتالی در تعیین پایداریساختمان خاک و مقایسه آن با روش های کلاسیک، می توان به درکی بهتر از ساختمان خاک دست یافت. هدف از این پژوهش،...
[ 29 ] - کاربرد مدلهای شوری‌زدایی به‌منظور تدوین برنامه تناوب زراعی خاکهای شور و سدیمی (مطالعه موردی منطقه رامهرمز )
شوری خاک یکی از چالشهای مهم کشاورزی پایدار در مناطق خشک و نیمهخشک است. تجمع نمک‌ها در ناحیه رشد ریشه بر ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی خاک از جمله فشار اسمزی، نفوذپذیری و هدایت هیدرولیکی تأثیر گذاشته و در نتیجه آن رشد و نمو بیشتر گیاهان زراعی و باغی یا مختل می‌شود و یا به‌طور کامل متوقف می‌گردد. هدف از پژوهش حاضر بررسی کاربرد مدلهای شوری‌زدایی به‌منظور ارائه برنامه تناوب زراعی اصلاح و بهساز...
[ 30 ] - ارزیابی پایداری خاکدانهها با استفاده از مدلهای فرکتالی و روشهای کلاسیک
ساختمان خاک، شاخصی مهم برای مدیریت بهینۀ منابع خاک و آب میباشد. زیرا به گونهای مستقیم، بر بسیاری از ویژگیهای فیزیکی خاک همچون مقدار آب، هدایت آبی، گرما، تهویه، جرم ویژۀ ظاهری و تخلخل خاک اثر میگذارد. لیکن به دلیل پیچیدگی ساختمان خاک، توصیف کمّی آن دشوار میباشد. یکی از روشهای نوین برای توضیح کمّی ساختمان خاک، استفاده از مفهوم هندسۀ فرکتالی است. در این روش، با تعیین بُعد فرکتالی خاکدانهها می...
[ 31 ] - برآورد رطوبت خاک به کمک شاخص‌های پوشش گیاهی و دمای سطح خاک و شاخص نرمال‌شده رطوبت با استفاده از تصاویر MODIS
برآورد رطوبت خاک سطحی برای مدیریت بهینه منابع آب و خاک ضروری است. رطوبت خاک سطحی، متغیری مهم در چرخۀ آبی طبیعت است که نقش مهمی در تعادل جهانی آب و انرژی به واسطه تاثیر بر فرآیندههای هیدرولوژیک، اکولوژیک و هواشناسی دارد. رطوبت خاک به دلیل تغییرپذیری ویژگیهای خاک، توپوگرافی، پوشش گیاهی و پویایی نیوار در زمان و مکان تغییر میکند. اندازهگیری رطوبت خاک، به طور مستقیم با استفاده از روشهای درجا م...
[ 32 ] - مدلسازی پاسخ گیاه به تنش‌های شوری و کمبود ازت خاک
بررسی اثرات متقابل شوری و عناصرغذایی اهمیتی فراوان در مدیریت بهینه منابع آب و خاک در مناطق خشک و نیمه خشک دارد. هدف از این پژوهش، مدلسازی واکنش گیاه کلزا (Brassica napus L.) به شوری به هنگام وجود کمبود نیتروژن بود. بدین منظور، مدلهای مبنایی باروری خاک شامل لیبیگ- اسپرنگل (LS) و میچرلیخ- بال (MB) که تنها برای پاسخ گیاه به یک عامل محدودکننده غذایی پیشنهاد شده‌اند، به گونهای اشتقاق یافتند که بت...
[ 33 ] - اشتقاق و اعتبارسنجی توابع انتقالی طیفی پارامتریک به‌منظور برآورد ویژگیهای هیدرولیکی خاک در گستره VIS-NIR-SWIR
ویژگیهای هیدرولیکی خاک اهمیت زیادی در چرخۀ آبی طبیعت دارند. هدف از انجام این پژوهش، امکانسنجی استفاده از اطلاعات طیفی خاک در گستره مرئی، مادون قرمز نزدیک و میانی (2500-350 نانومتر) به‌منظور برآورد پارامتریک ویژگیهای هیدرولیکی خاک بود. بدین منظور، بازتاب ابرطیفی نمونه‌های خاک با استفاده از دستگاه اسپکترورادیومتر و به کمک روشهای استاندارد اندازهگیری شد. پس از انجام پیش‌پردازش‌های طیفی، همبست...
[ 34 ] - ارزیابی توابع انتقالی طیفی و توابع انتقالی خاک در پیش‌بینی نگهداشت آب در خاک
ویژگیهای هیدرولیکی خاک اثری مهم بر جریان آب، انتقال املاح و گازها در محیط خاک داشته و اهمیتی بسیاردرمطالعات هیدرولوژیک دارند. اگرچه اخیراً اطلاعات طیفی خاک در گستره مرئی، مادون قرمز نزدیک و میانی به عنوان روشی کمهزینه، سریع و غیرمخرب در تخمین ویژگیهای مبنایی خاک مورد استفاده قرار گرفته، لیکن مطالعات بسیار اندکی در مورد برآورد ویژگیهای هیدرولیکی خاک به کمک داده‌های طیفی خاک صورت گرفته است. هد...
[ 35 ] - مدلی کاربردی برای بهسازی خاکهای شور و سدیمی
مدیریت بهینه خاکهای شور، اهمیتی فراوان در حفاظت درست از منابع آب و خاک دارد. تجمع نمکهای محلول در ناحیه رشد ریشه از بزرگترین مشکلات خاکهای مناطق خشک و نیمهخشک است. برای غلبه بر این مشکل، آبشویی نمکهای محلول از این خاک‌ها ضروری است. مهمترین چالش در برنامههای آبشویی، برآورد صحیح مقدار آب مورد نیاز برای اصلاح خاکهای شور و شور- سدیمی است. هدف از این پژوهش، ارائه مدلی تجربی برای تعیین مقدار ...
[ 36 ] - اشتقاق و اعتبارسنجی توابع انتقالی طیفی نقطه¬ای در گستره VIS-NIR-SWIR به‌منظور تخمین نگهداشت آب در خاک
توابع پارامتریک نگهداشت آب در خاک از پارامترهای مهم برای مدلهای حفاظت آب و خاک میباشند. هدف از انجام این پژوهش، امکانسنجی استفاده از اطلاعات طیفی خاک به منظور اشتقاق توابع انتقالی طیفی برای برآورد مقدار نگهداشت آب در خاک بود. از اینرو، بازتاب ابرطیفی خاک در گستره مرئی، مادون قرمز نزدیک و میانی (2500-350 نانومتر) با استفاده از دستگاه اسپکترورادیومتر اندازهگیری و پس از انجام (پیش)پردازشهای...
[ 37 ] - ارزیابی پارامتریک توانایی نگهداشت خاک در حضور نفت خام در حالت سه فازی
آلودگی زدایی خاکهای آلوده به مواد نفتی برای حفاظت بهینه از منابع آب و خاک بسیار ضروری است. هرگونه آلودگی زدایی چنین خاکهای مستلزم ارزیابی کمی ویژگیهای هیدرولیکی خاک در حضور این آلایندهها میباشد. هدف از این پژوهش، بررسی توانایی نگهداشت خاک و اثر مقدار NAPLبر توانایی نگهداشت خاک در شرایط سه فازی NAPL-آب-هوا بود. بدین منظور، منحنیهای نگهداشت خاک در سه نسبت اولیهی 75-25، 50-50 و 25-75 NAPL...
[ 38 ] - مدلسازی آب آبشویی مورد نیاز برای بهسازی خاک های شور
بهسازی خا ک های شور از دیدگاه حفاظت بهینه منابع خاک و آب اهمیت فراوانی دارد. در خاک های شور، عملکرد گیاه مستقیماً از مقدار املاح محلول در نیمرخ خاک و موقعیت سطح ایستابی شور متاثر می شود. نخستین گام برای بهسازی این خاک ها، کاهش شوری خاک تا حد بهینه از راه آبشویی املاح و جلوگیری از ماندابی شدن آنها است. بهسازی خاک های شور به کیفیت آب کاربردی، مقدار آب کاربردی و وضعیت زهکشی خاک بستگی دارد....
[ 39 ] - بررسی پارامتریک ویژگی های هیدرولیکی خاک در حضور آلاینده نفت سفید
ارزیابی کمی ویژگی های هیدرولیکی خاک های آلوده به مشتقات نفتی برای حفاظت بهینه از منابع آب و خاک ضروری است. هدف از این پژوهش بررسی اثر حضور نفت سفید بر ویژگی های هیدرولیکی خاک بود. بدین منظور، منحنی های نگهداشت و هدایت هیدرولیکی اشباع خاک برای نفت سفید و آب به ترتیب به وسیله ی دستگاه ستون آویزان و روش بار ثابت تعیین شدند. پارامترهای منحنی های نگهداشت خاک، برای آب و نفت سفید بر اساس مدل های ون گن...
[ 40 ] - شبیه سازی تبخیر غیرماندگار از سطح خاک در شرایط متغیر رطوبتی با استفاده از مدل نگهداشت دو پارامتری کمپبل
بخش وسیعی از کشور پهناور ایران به دلیل واقع شدن در منطقه خشک و نیمه خشک، با کمبود آب رو به رو است. در این مناطق، نه تنها منابع آب محدودترند، بلکه عوامل جوی موثر بر تبخیر با شدت بیشتری اعمال می شوند. هدف از این پژوهش، شبیه سازی تبخیر غیرماندگار از سطح خاک بدون پوشش، با استفاده از مدل پارامتریک پیشنهادی Zarei و همکاران (2009)، در شرایط متغیر رطوبتی بود. شرایط رطوبتی شامل حضور یا عدم حضور زهکش، وج...
[ 41 ] - توسعه و ارزیابی چند مدل اشتقاقی برای مدلسازی تنش توأم کمبود آب و نیتروژن
آب و نیتروژن مهمترین عوامل محدود کنندۀ تولید محصولات کشاورزی در نواحی خشک و نیمهخشک هستند. بنابراین تعیین مقدار جذب آب بوسیله گیاه تحت شرایط تنش توأم آب و کمبود نیتروژن می‌تواند در مدیریت آب در مزرعه به‌ویژه صرفه‌جویی در مصرف آب و کود با هدف حداکثر عملکرد محصول و نهایتاً حداکثر سود اقتصادی نقش کلیدی ایفا نماید. هدف از انجام این پژوهش، ارائه برخی مدلهای اشتقاقی جذب آب در شرایط تنش توأم کمبود آ...
[ 42 ] - کاهش هدررفت خاک و آب از طریق تحریک باکتری‌های خاکزی در مقیاس کرت‌های کوچک آزمایشگاهی
سابقه و هدف: دست‌یابی به توسعه‌ی پایدار بدون حفاظت از منابع خاک و آب و کاهش تخریب اراضی امکان‌پذیر نمی‌باشد. از طرفی در اراضی با تراکم محدود پوشش گیاهی، پوسته‌های زیستی خاک تشکیل شده در اثر فعالیّت ریزموجودات خاکزی نقش مهمی در حفظ و بهبود شرایط پایداری خاک دارند. از آن‌جایی‌که پوسته‌های زیستی در اراضی تخریب شده توسعه مناسبی نداشته، لذا جدیداً احیاء این پوسته‌ها با ایجاد شرایط مناسب برای افزایش ف...
[ 43 ] - بهسازی هدایت هیدرولیکی خاک بستر خاکچال‌ها با مواد طبیعی
آلودگی خاک و سفرههای آب زیرزمینی بر اثر نفوذ شیرابه از محل دفن پسماندههای شهری، از چالشهای مهم مدیریت منابع آب و خاک میباشد. هدف از این پژوهش، ساخت آستری از مواد طبیعی موجود در محل دفن زباله بود که افزون بر نفوذپذیری مناسب، توانایی بیشتری در جذب آلایندهها نیز داشته باشد. دو ماده افزودنی طبیعی شامل بنتونیت و دیکلسیمفسفات، به ترتیب از صفر تا حداکثر 9 درصد و 2/0 درصد جرم خشک مواد پایه آستر ...
[ 44 ] - سینیتیک جذب آب توسط پلیمرهای ابرجاذب
چکیده سابقه و هدف: افزایش بازده آبیاری، یکی از روشهای صرفه جویی در مصرف آب است بنابراین اعمال مدیریت صحیح و به کارگیری شیوه های کارآمد به منظور نگهداشت آب کافی در خاک برای بهره برداری بهینه از منابع محدود آب کشور ضروری است. استفاده از پلیمرهای ابرجاذب از روشهای پیشنهاد شده در صرفه‌جویی مصرف آب بوده است لیکن درانتخاب نوع پلیمر مناسب در کشاورزی، تعیین مدل مناسب نفوذ در پلیمر بسیار ضروریست. هدف ...
[ 45 ] - برآورد پارامترهای نفوذ آب به خاک با استفاده از مدل فرکتالی ریو و اسپوزیتو
Quantitative description of the spatial variability of soil hydraulic characteristics is crucial for planning, management and the optimum application. Field measurement of infiltration is very expensive, time-consuming and laborious. Soil structure also important effects on water infiltration in the soil. The objectives of this study were to determine the spatial variability of water infiltrati...
[ 46 ] - تأثیر رطوبت خاک بر دقت روش طیف‌سنجی در برآورد مقدار ماده آلی خاک
ماده آلی خاک به دلیل تاثیر بر روی خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی خاک به عنوان شاخصی از کیفیت خاک و حاصلخیزی آن محسوب می‌گردد. هدف از این پژوهش بررسی اثر رطوبت بر رفتار طیفی خاک به‌منظور برآورد مقدار ماده آلی با استفاده از روش طیفی‌سنجی مرئی- مادون‌قرمز نزدیک بود. همچنین عملکرد روشهای مختلف پیش‌پردازش در مدلسازی مقایسه شد. به همین منظور تعداد 50 نمونه خاک از لایه سطحی (0 تا 30 سانتی‌متر) ...
[ 47 ] - برآورد کمی اجزای بافت خاک با استفاده از طیف‌سنجی در ناحیه مرئی-مادون قرمز نزدیک
آگاهی از بافت به‌دلیل تأثیر مستقیم آن بر دیگر ویژگیهای خاک برای مطالعات کشاورزی، منابع طبیعی، هیدرولوژی و غیره از اهمیت زیادی برخوردار است. تعیین بافت خاک در پهنه‌های گسترده مستلزم صرف وقت و هزینه‌های زیاد است. به همین دلیل، پژوهشگران به‌دنبال راه‌هایی برای تعیین این ویژگی مهم خاک در مقیاس‌های وسیع هستند. یکی از این روش‌ها، استفاده از بازتاب طیفی خاک سطحی است. در این روش، انتخاب روش وا...
[ 48 ] - رفتار هیدرولیکی خاکهای آلوده به تری‌کلرواتیلن (TCE)
چکیده: سابقه و هدف: نگهداشت و هدایت هیدرولیکی از مهم ترین ویژگیهای هیدرولیکی محیط متخلخل در ارتباط با آلایندهها است. منحنی نگهداشت و هدایت هیدرولیکی وابسته به ویژگیهای خاک و سیال هستند. آلاینده‌های کلردار به دلیل نوع ترکیباتی که دارند در هنگام ورود به آبهای زیرزمینی سبب آلودگی میشوند، بنابرین جلوگیری از ورود این آلایندهها به آب و خاک ضروری است. به منظور بررسی رفتار هیدرولیکی تری‌کلرواتیل...
[ 49 ] - استفاده از پیشبینیهای مدل منطقهای WRF برای افزایش دقت برآورد تبخیر- تعرق مرجع
برآورد با دقت مناسب تبخیر- تعرق مرجـع برای مدیریت و برنامهریزی بهیـنه آبیاری ضـروری است. همچنیـن، دستیابـی به پیـشبینیهای میانمدت دقیق پارامترهای مؤثر در برآورد تبخیر- تعرق مرجع عنصری کلیدی برای برنامـهریزی پویای آبیاری است. این پژوهش با هدف بررسی اثر استفاده از پیشبینیهای مدل منطقهای WRF برای افزایش دقت برآورد تبخیر- تعرق مرجع انجام گردید. از این رو دقت و صحت برونداد و در نتیجه کارآیی ...
Co-Authors