مجید دلاور

[ 1 ] - مدل‌سازی سهم مؤلفه‌های مؤثر بر انتقال بار آلودگی فسفات در کاربری‌های کشاورزی، جنگل و مرتع با استفاده از مدل SWAT (مطالعة موردی: حوضة آبخیز تجن)

ﺧـﺼﻮﺻﯿﺎت ﮐﯿﻔـﯽ آب از ﻣﺆﻟﻔﻪ‌ﻫﺎﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺿﺮورت ﻟﺤﺎظ آن در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‌رﯾـﺰی‌ﻫـﺎی ﻣﺮﺑـﻮط ﺑـﻪ ﻣـﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻨـﺎﺑﻊ آب ﮐﺎﻣﻼً اﺣـﺴﺎس ﺷـﺪه اﺳـﺖ. آلودگی‌های غیرنقطه‌ای سهم مهمی در تغذیه‌گرایی آب‌های شیرین دارد. از دلایل اساسی این موضوع وجود مواد مغذی به‌ویژه نیتروژن و فسفر در غلظت‌های بالا در منابع آب است. درک ارتباط آلودگی فسفات با انواع کاربری اراضی و بررسی تأثیر مؤلفه‌های مؤثر بر انتقال اولویتی به‌منظور ارزیابی...

[ 2 ] - بررسی ارتباط شکل و ساختار لکههای پوشش‌‌گیاهی با منابع آلودگی غیرنقطهای جهت ارائه راهکارهای مدیریتی بهبود کیفیت آب

ویژگی‌های سیمای سرزمین با استفاده از سنجه‌های آماری نشان‌دهنده شکل و مکان انواع کاربری‌ها نسبت به یکدیگر هستند و می‌‌توانند بر فرآیندهای هیدرولوژیکی و چرخه مواد مغذی مؤثر باشند؛ بنابراین درک ارتباط این متغیرها بر پارامترهای کیفیت آب یک اولویت برای ارزیابی بار آلودگی و پیش‌بینی اثرات بر کیفیت       آب‌های سطحی است. با توجه به اهمیت این موضوع در این مطالعه از ابزار ارزیابی آب ‌و خاک (SWAT) بر...

[ 3 ] - استفاده از رویکرد ترکیبی گاما- ماشین بردار پشتیبان به‌منظور پیش‌بینی بلندمدت آورد رودخانه در حوضه زرینه‌رود

پیش‌بینی آورد رودخانه از موضوعات مهم در برنامه‌ریزی منابع آب و مدیریت عرضه و تقاضای آن محسوب می‌شود. از این­رو در طراحی، برنامه‌ریزی، مدیریت و بهره‌برداری از تأسیسات آبی و همچنین مدیریت شرایط بحرانی از قبیل سیلاب و خشکسالی موردتوجه پژوهشگران است. در تحقیق حاضر با استفاده از یک رویکرد ترکیبی بر مبنای آزمون گاما و مدل ماشین­بردار پشتیبان (GSVM)، پیش‌بینی میزان آورد،  بررسی­شد. بدین منظور با استفا...

[ 4 ] - بررسی چشم‌انداز تغییرات سطح کشت اراضی کشاورزی در افق 2020 در حوضه زرینه رود با استفاده از روش ترکیبی مارکوف- سلول‌های خودکار

سطح کشت اراضی کشاورزی همواره در طول سال‌های گذشته در سطح حوضه زرینه رود، دستخوش تغییر بوده و به‌عنوان یکی از دلایل اصلی کاهش جریان ورودی به دریاچه ارومیه مطرح گردیده است. از این رو بررسی چشم انداز این تغییرات با توجه به روند توسعه احتمالی آنها در حوضه، می‌تواند در تصمیم گیری موثر و ارائه راهکارهایی جهت مقابله با بحران زیست محیطی دریاچه ارومیه نقشی کلیدی ایفا نماید. در این پژوهش سعی شده تا ضمن ا...

[ 5 ] - ارزیابی داده های بارش پایگاه ملی اسفزاری در برآورد رواناب و پایش خشکسالی منطقه ای

داده‏های بارش پایگاه‏های واکاوی‌شدۀ اقلیمی به‌دلیل شبکه‌بندی منظم و پوشش مکانی و زمانی زیاد در همۀ نقاط، برای انجام پژوهش‏هایی مانند پیش‏بینی اقلیمی، مدل‌سازی تغییر اقلیم، مدیریت منابع آب و مدل‌سازی هیدرولوژیکی، به‌خصوص در مناطق بدون داده‏های مشاهداتی، کاربردهای زیادی دارند. از این‌رو، در این پژوهش، شبیه‌سازی هیدرولوژیکی با بهره‏گیری از مدل SWAT و پایش مکانی خشکسالی با استفاده از شاخص SPI و SDI...

[ 6 ] - مدل ‏سازی آلودگی نیترات از منابع غیر‌نقطه ‏ای و اولویت‌بندی زیرحوضه‏ های بحرانی برای مدیریت محیط زیستی حوضۀ آبخیز تجن

آلودگی‏های غیر‌نقطه‏ای اهمیت ویژه‌ای در تعیین کیفیت آب و سهم مهمی در تغذیه‌گرایی آب‏های شیرین دارند. از دلایل اساسی این موضوع، وجود مواد مغذی به‏ویژه نیتروژن و فسفر در غلظت‏های زیاد آب است. عامل تغییر کاربری اراضی به‏طور ویژه‏ای بر کیفیت آب مؤثر است. بنابراین، درک ارتباط بین کاربری اراضی و آلایندۀ نیترات یک اولویت به‏منظور ارزیابی بار آلودگی نیترات و پیش‏بینی تأثیر آن بر کیفیت آب‏های سطحی است. ...

[ 7 ] - ارزیابی پیش‌بینی میان مدت بارش مدل‌های عددی جهانی پایگاه TIGGE در حوضه کارون بزرگ

در طول دهه‌های اخیر، سیلاب به دلیل توسعه شهری و تغییر اقلیم به مسئله جدی تبدیل شده است. به همین سبب علاقه بین‌المللی در پیش بینی سیل در چند دهه گذشته افزایش یافته است. از طرفی با توجه به اینکه مهمترین عامل سیلاب، بارش است از اینرو پیش‌بینی دقیق آن در کاربردهای هیدرولوژیکی حائز اهمیت است. این تحقیق به ارزیابی داده‌های بارش پیش‌بینی شده مدل‌های عددی جهانی پایگاه TIGGE۱و بهبود آن‌ها با استفاده از ...

[ 8 ] - ارزیابی عملکرد داده‌های باز تحلیل شده پایگاه‌های اقلیمی جهانی CRU و NCEP CFSR در شبیه سازی‌ هیدرولوژیکی مدل SWAT ، مطالعه موردی: حوضه آبریز مهارلو

مدل سازی‌ هیدرولوژیکی نیاز به داده‌های اقلیمی با دقت بالای مکانی، به ویژه در نقاط کم بارش که معمولا شبکه مشاهداتی خوبی در سطح کشور احداث نشده است، دارد. امروزه مشکلات کمبود داده‌های مشاهداتی اقلیمی را می‌توان با به کارگیری پایگاه‌های جهانی شبکه بندی شده تا حدودی رفع نمود. پایگاه‌های CRU و NCEP CFSR از جمله معتبرترین پایگاه‌های بازتحلیل شده‌ای هستند که در این پژوهش با استفاده از مدل SWAT در حوضه...

[ 9 ] - بررسی اثرات تغییر‌اقلیم بر سیستم‌های منابع آب و کشاورزی در چارچوب ارزیابی ریسک منطقه‌ای ( مطالعه موردی:حوضه دریاچه زریبار)

پدیده تغییر‌اقلیم و پیش‌بینی اثرات آن بر کره زمین به‌منظور کاهش آسیب‌پذیری و مقابله با آن از اهمیت بسزایی برخوردار است. از جمله موضوعات مهم در مطالعات تغییر‌اقلیم عدم‌قطعیت عمیق این پدیده و تحلیل چشم انداز آتی متغیر‌ها در این شرایط است. در این مطالعه تلاش گردید با استفاده از روش ارزیابی ریسک منطقه‌ای (RRA) به بررسی جامع شرایط حوضه‌های آبریز در شرایط عدم‌قطعیت پرداخته شود. بدین منظور حوضه دریاچه...

[ 10 ] - شبیه سازی و ارزیابی راهکارهای مدیریتی برای کاهش مواد مغذی ورودی به دریاچه زریبار با استفاده از مدل SWAT

در سال‌های اخیر پدیده تغذیه‌گرایی به یکی از چالش‌های جدی در بسیاری از پیکره‌های آبی، بویژه دریاچه‌ها و مخازن سدها تبدیل شده است. دریاچه زریبار از جمله دریاچه‌های آب شیرین در کشور است که با مساله شدید تغذیه‌گرایی مواجه می‌باشد. هدف از این پژوهش، دستیابی به راهکار مدیریتی مناسب برای ارتقای سطح کیفی این دریاچه با در نظر گرفتن یک رویکرد شبیه سازی جامع است. بدین منظور، از مدل SWAT به عنوان مدل شبیه‌...

[ 11 ] - اتصال سیستم‏های پایش خشکسالی به اقدامات مدیریتی

هدف این تحقیق اتصال سیستم پایش خشکسالی به اقدامات مدیریتی در سیستم‎های آب سطحی است. بدین منظور سیستم زودهنگام هشدار خشکسالی بکار گرفته شد. در این مطالعه سیستم منابع آب رودخانه زرینه‌رود برای ارزیابی رویکرد فوق استفاده شد. اقدامات مدیریتی شامل ضرایبی جهت کاهش میزان رهاسازی آب از مخزن می‏باشند. بدین منظور، در هر سطح هشدار خشکسالی یک نرخ بهینه کاهش رهاسازی بوسیله الگوریتم ژنتیک چند هدفه محاسبه ‌گر...

[ 12 ] - توسعه سامانه تصمیم‌یار بهره‌برداری از منابع آب حوضه زرینه‌رود با تأکید بر تأمین حقابه دریاچه ارومیه و تخصیص بهینه آب در بخش کشاورزی

رودخانه زرینه ‌رود از مهمترین رودخانه‌های حوضه ‌ی آبریز دریاچه ارومیه است. از آنجا که بخش کشاورزی در این منطقه از اهمیت زیادی برخوردار می‌ باشد و همچنین در سال‌های اخیر فشار زیادی بر منابع آب این حوضه وارد آمــده که در نتیجه‌ ی آن دریــاچه ارومیه با مشکلات عـدیــده زیست‌محیطی روبرو شده است، لذا ارزیابی تخصیص بهینه ‌ی آب محصولات زراعی به‌خصوص در شرایط خشکسالی می ‌تواند تأثیر بسزایی بر بهره ‌وری ...

[ 13 ] - رویکرد مدیریت مصرف آب بخش کشاورزی در راستای احیای دریاچه ارومیه

  دریاچه ارومیه در سال‌های اخیر با کاهش شدید  ورودی  و خشکی گسترده‌ای مواجه شده که نگرانی‌هایی را در سطح ملی و بین ‌المللی به همراه داشته است. هدف از این تحقیق نحوه تخصیص حقابه دریاچه یعنی 1/3 میلیارد مترمکعب آب در سال با کاهش مصرف بخش کشاورزی استان‌های واقع در آن می‌ باشد. این بررسی براساس یک دوره 49 ساله از جریان طبیعی رودخانه‌ های حوضه به انجام می‌رسد تا تأثیرات شرایط مختلف هیدرولوژیکی در س...

[ 14 ] - بررسی تغییرات کاربری اراضی بر رواناب حوضه فرامرزی هلمند طی دوره 1990 لغایت 2012 میلادی با استفاده از اطلاعات ماهواره ای و مدل شبیه ساز SWAT

کاهش آورد رودخانه‌ فرامرزی هیرمند (هلمند) از افغانستان به ایران از جمله چالش‌ های همیشگی مدیریت منابع آب در شرق کشور بوده که طی سال‌های اخیر نیز تشدید شده است. در این تحقیق به ‌بررسی دلایل کاهش جریان این رودخانه که تأثیر مستقیمی بر روند خشک‌شدن تالاب‌های بین‌المللی هامون داشته، پرداخته شده است. در گام اول، تغییرات کاربری اراضی دشت هیرمند افغانستان در پایین‌ دست سد کجکی طی دوره 1990 لغایت 2011 ب...

[ 15 ] - ارزیابی تغییرات متغیرهای هواشناسی و هیدرولوژیکی در بالادست حوضه هیرمند طی سده گذشته با استفاده از داده‌های اقلیمی CRU و مدل SWAT

با توجه به نقش بالادست رودخانه هیرمند قبل از سد کجکی در آورد این رودخانه، شناخت هیدرولوژیکی آن و بخصوص در بلند مدت می‌تواند در بهره ‌برداری از منابع آب آن که همواره محل اختلاف ایران وافعانستان بوده، مفید باشد. بدیهی است که برای چنین ارزیابی‌ هایی، وجود داده‌ های بلند مدت همواره مانعی جدی خواهد بود که در افغانستان این مشکل بیشتر نقش آفرینی می‌کند. برای حل این مشکل، استفاده از داده‌ های جهانی و م...

[ 16 ] - توسعه مدل بهینه‌سازی- شبیه‌سازی مبتنی بر ریسک تخصیص منابع آب با استفاده از مفهوم ارزش در معرض خطر شرطی، مطالعه موردی: شبکه آبیاری زاینده‌رود

بحث عدم‌قطعیت و خطا در تصمیم‌گیری‌ها در مدیریت منابع همواره می‌تواند تبعات اجتماعی و اقتصادی جدی به همراه داشته باشد. این موارد می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی مانند قیمت، عملکرد و پیش‌بینی جریان باشد که از این بین، مورد آخر بیشترین مشکلات را معمولاً به دنبال دارد. در این تحقیق تلاش شده است با استفاده از مفهوم ارزش در معرض ریسک شرطی (CVaR)، الگوریتمی به منظور تخصیص بهینه منابع آب در شرایط عدم قطع...

[ 17 ] - کاربرد فرایند تحلیل شبکه ای ( ANP) در اولویت بندی ساختگاه های پرورش میگو

مطالعه حاضر تلاشی در جهت بررسی شدت آسیب‌پذیری از سیل در ساختگاه‌های پیشنهادی برای احداث شبکه‌های پروش میگو در سواحل جنوبی کشور و اولویت‌بندی آنها از این حیث می‌باشد. در این راستا از روش فرایند تحلیل شبکه‌ای (ANP) بهره جسته شد.  ANP به منظور اصلاح روش AHP و بر اساس تکنیک سوپر ماتریس‌ها ارایه گردیده است. این روش قادر است برای مسایل پیچیده با ساختار غیر رده‌ای به کار رود و از مزایای عمده آن امکان ...

[ 18 ] - شناخت دقت پایگاه دادۀ ماهواره‏ ای بارش PERSIANN-CDR در شبیه‏ سازی رواناب مدل SWAT بر روی پهنۀ حوضۀ دریاچۀ مهارلو

همواره دسترسی آسان به داده‏های پایة اقلیمی و قابل اطمینان‏بودن آن‏ها در نقاط مختلف جهان از چالش‏های اساسی پژوهشگران بوده است. بدین منظور، پایگاه‏های اقلیمی مختلفی نظیر مشاهداتی واکاوی‏ شده و محصولات ماهواره‏ای ایجاد شده‏اند. در این پژوهش از پایگاه داد‏ة بارش ماهواره‏ای PERSIANN-CDR به منظور برآورد رواناب با مدل نیمه‏توزیعی هیدرولوژیکی SWAT بر روی پهنة حوضة دریاچة مهارلو استفاده شده است. یافته‏ه...

[ 19 ] - بررسی اثرات تغییراقلیم بر خصوصیات خشکسالی هیدرولوژیکی و کشاورزی حوضه زرینه‌رود با استفاده از شاخص‌های SRI و SSWI و مدل SWAT

در این تحقیق خصوصیات خشکسالی حوضه­ی زرینه­رود، تحت تأثیر تغییراقلیم با استفاده از دو شاخص استاندارد شده­ی رواناب (SRI) و شاخص رطوبت خاک استاندارد شده (SSWI) و مدل SWAT بررسی شده است. بدین منظور مدل SWAT با استفاده از اطلاعات چهار ایستگاه هواشناسی و پنج ایستگاه هیدرومتری، مورد واسنجی (1999-1987) و اعتبارسنجی (2007-2000) قرار گرفت. سپس بر اساس رطوبت خاک و رواناب شبیه­سازی شده توسط مدل، دو شاخص مذ...

[ 20 ] - شبیه سازی رواناب در حوضه بالادست هلمند افغانستان با استفاده از واسنجی چندهدفه و مدل مفهومی FLEX

رودخانه هیرمند اصلی‌ترین زهکش نیمه جنوبی افغانستان بوده و تأثیر به سزایی در حیات اقتصادی‌- ‌اجتماعی منطقه سیستان دارد. در راستای ارزیابی پتانسیل آبی رودخانه هیرمند در طولانی مدت نیاز به استفاده از مدل بارش رواناب می باشد. هدف از این تحقیق شبیه‌سازی رواناب روزانه حوضه بالادست هلمند با استفاده از مدل مفهومی FLEX در ترکیب با بهینه‌سازی چندهدفه بوده که در سایر تحقیقات پیشین مورد توجه نبوده است. بنا...

[ 21 ] - توسعه مدل جامع حوضه آبریز کارستی به منظور برآورد و تدقیق مولفه‌های بیلان آبی

مدل‌های مختلف هیدرولوژیکی نیمه توزیعی و توزیعی توانایی بسیار بالایی در شبیه سازی جامع حوضه‌های آبریز دارند اما این مدل‌ها همچنان نیاز به توسعه دارند تا بتوانند به شرایط واقعی حوضه‌های آبریز نزدیک شوند. برای شبیه سازی حوضه‌های آبریز کارستی با استفاده از مدل‌های هیدرولوژیکی مرسوم احتیاج به تغییراتی در کدهای مدل می‌باشد. مدل SWAT بدلیل متن باز بودن و رایگان بودن این امکان را فراهم آورده است که شرا...

[ 22 ] - شبیه‌سازی یک الگوی مناسب پوشش گیاهی برای حفاظت و احیاء حوزه آبخیز تجن با استفاده ازTOPSIS و AHP

چکیده ﺗﻐﯿﯿﺮ و ﺗﺨﺮﯾﺐ ﻃﺒﯿﻌﺖ تحت تأثیر فعالیتهای اﻧﺴان اﻓﺰاﯾﺶ یافته اﺳﺖ که از ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻋﻤﺪه آن می‌توان به ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺳﯿﻤﺎی ﺳﺮزﻣﯿﻦ اشاره کرد. اﯾﻦ تحقیق با هدف تعیین بهترین سناریو حفاظتی و احیا تغییرات کاربری اراضی آینده با تاکید بر اتصال لکه های پوشش گیاهی طبیعی در حوزه تجن انجام شد. پیش‌بینی اﺛﺮات اکولوژیکی ﻫﺮ ﯾﮏ از سناریوهای ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻘﺎدﯾﺮ سنجه‌ها تعیین و سپس بهترین سناریو بر اساس راه‌حل ...

[ 23 ] - شبیه سازی، تحلیل حساسیت و عدم قطعیت تغییرات تراز آب دریاچه ارومیه نسبت به مولفه های بیلان آبی آن

[ 24 ] - مقایسۀ رویکردهای مختلف تفکیک آثار انسانی و اقلیمی بر تغییرات جریان حوضه‌های آبخیز

نوسانات اقلیمی و فعالیت‏های انسانی از مهم‏ترین عوامل تأثیرگذار بر منابع آب هستند و طی چند دهۀ گذشته، سهم زیادی در تغییرات جریان رودخانه‏ها داشته‏اند. بنابراین، بررسی سهم هر یک از این دو عامل در تغییرات جریان رودخانه می‏تواند به مدیریت منابع آب منطقه‏ای در سیاست‏گذاری و توسعۀ راهبردهای سازگار کمک کند. به ‏منظور تعیین سهم هر یک از عوامل انسانی و اقلیمی در تغییرات جریان رودخانه، رویکرد‏های مختلفی ...

[ 25 ] - ارزیابی اثرات تغییر اقلیم بر پایداری منابع آب حوضه‌های ‌آبریز با استفاده از شاخص‌های کمبود ردپای آب

توسعه ناپایدار و عدم توازن بین عرضه و تقاضای آب و تشدید آن در شرایط تغییر اقلیم از جمله مسائل مهم در مدیریت منابع آب کشور محسوب می‌گردد. این موضوع لزوم توجه به اثرات تغییر اقلیم بر منابع آب تجدید پذیر و مصارف آبی را آشکار می‌سازد. بدین منظور ارزیابی وضعیت فعلی و تغییر اقلیم حوضه با استفاده از تلفیق رویکرد شبیه‌سازی جامع حوضه با استفاده از مدل SWAT و چارچوب ارزیابی رد پای آب به منظور بررسی پایدا...

[ 26 ] - ارزیابی پیوسته و احتمالاتی پیش‌بینی‌های بلندمدت بارش مدل‌های همادی آمریکای شمالی (مطالعه موردی: حوضه آبریز سد کرخه)

در دهه‌های اخیر قابلیت پیش‌بینی‌های هواشناسی به دلیل توسعه شهری و تغییر‌اقلیم به امری مهم در جوامع بشری تبدیل شده است. پیش‌بینی این متغیرها علاوه بر آگاهی دادن به بخش‌های گوناگون جامعه، نقش موثری را در تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی بهتر در زمینه‌های مختلف، نظیر مدیریت منابع آبی، ایفا می‌نمایند. امروزه در این حوزه، بکارگیری مدل‌های پیش‌بینی عددی وضع آب و هوا یکی از متداول‌ترین رویکردها به شمار می‌رون...

[ 27 ] - توسعۀ مدل عامل‌بنیان به منظور شبیه‌سازی رفتار بهره‌برداران بخش کشاورزی در مدیریت آب و اراضی

با توجه به تأثیرات اجتماعی و تفاوت‏های موجود در بخش‏های مختلف سیستم، در نظر نگرفتن ویژگی‏ها و رفتارهای اجتماعی بهره‏برداران و توجه صرف به مدیریت همگن و بالا-پایین، رویکرد موفقی در مدیریت پایدار منابع آب نخواهد بود. مدل‏سازی‏ عامل‏بنیان (Agent-Based Model)، رویکرد تقریباً نوینی است که به دلیل لحاظ کردن این تفاوت‏ها، در زمینۀ مدیریت منابع آب و اراضی امکانات مفیدی را در تحلیل رفتارهای اجتماعی و مدی...

[ 28 ] - Identifying Critical Sources and Evaluate the Best Management Practices to Control Nutrient Load of the Dez River Basin Using the SWAT Model

   Using the best management strategies (BMPs) is a useful way to control pollutions at the watershed outlets, which, of course, requires spending costs. Prioritizing these strategies (especially in areas with scarce resources) will greatly contribute to the efficiency and adequacy of these methods in terms of reducing pollution and their application in critical areas. In this research, the SWA...