مجید منتظری

[ 1 ] - شناسایی قلمروهای برفی ایران به روش تحلیل خوشه ای

برف از منابع اصلی بیلان آب، جریان‌‌های سطحی بهاری، سفره‌‌های آب زیرزمینی، رودخانه‌‌ها و چشمه‌‌ها محسوب می شود و در مناطق کوهستانی و عرض های جغرافیایی بالا اهمیت زیادی دارد. به دلیل اهمیت این موضوع پژوهش حاضر با هدف شناسایی و خوشه‌‌بندی ایستگاه‌‌های برفی کشور انجام شد. در این راستا شناسه‌‌های هوای حاضر از 304 ایستگاه همدید طی دوره 2010-1951 مورد بررسی قرار گرفت. در ابتدا ۱۶ شناسه که صرفاً متعلق ب...

[ 2 ] - واکاوی آماری همدیدی بارش رواناب در حوضه ی بهشت آباد

سیل به عنوان یکی از مهم­ترین سوانح طبیعی همواره مورد توجه بشر بوده و در سال­های اخیر با توجه به پدیده­ی گرمایش جهانی و تغییر شکل بارش­ها از حالت جامد به مایع، لزوم توجه بیشتر به آن احساس می­شود. در حوضه­های کوهستانی که از رژیم برفی برخوردارند، معمولاً وقوع بارش با رخداد سیلاب همزمان نیست. با این وجود، در برخی موارد رخداد بارش فرین منجر به وقوع سیلاب­های مهیب و خانمان برانداز، شده است. هدف از این...

[ 3 ] - شناسایی پهنه های آب و هوای رویشی استان فارس با تأکید بر گسترش جنگل‌های بنه

منطقه‌ی رویشی زاگرس دومین رویشگاه جنگلی مهّم کشور (بعد از منطقه‌ی شمال) محسوب می‌شود. جهت بررسی تأثیر عناصر اقلیمی بر گسترش تیپ‌های مختلف بنه در استان فارس، با استفاده از داده‌های 32 ایستگاه همدید منطقه، 26 متغیر اقلیمی که از لحاظ شرایط بوم‌شناختی اهمّیّت بیشتری داشتند، انتخاب و با استفاده از تحلیل مؤلفه‌های اصلی، عوامل مؤثر در پراکنش این تیپ‌ها بررسی شد. سه مؤلفه‌ی دمایی، بارشی و بادی با 9/85 درص...

[ 4 ] - مطالعه پتانسیل اراضی کشت گندم دیم در استان گلستان با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS)

افزایش روزافزون جمعیت و نیاز به تامین مواد غذایی مورد نیاز آن‌ها از دغدغه‌های اصلی دولت‌ها می‌باشد. شناسایی مکان‌های مناسب برای کشت نیز از الزامات این امر است. استان گلستان به واسطه برخورداری از شرایط مناسب جغرافیایی از جمله استان‌های برتر کشت گندم در ایران می‌باشد. این پژوهش با استفاده از داده‌های عناصر بارش، دما، ویژگی‌های خاک، توپوگرافی، شیب و داده‌های عملکرد گندم دیم استان گلستان به واکاوی ...

[ 5 ] - شناسایی الگوهای فرارفت دمایی ایران در سال‌های سرد

برای دستیابی به الگوهای فرارفت دمایی در سال‌های سرد، ابتدا براساس متوسط دمای سالانه کشور، پنج سال سرد مشخص گردید. سپس برای تعیین فرارفت‌های دمایی سه مؤلفه باد مداری، باد نصف‌النهاری و دمای هوا در تراز 1000 هکتوپاسکال، برای ساعت 12 GMT و در محدوده جغرافیایی 20 تا 50 درجه عرض شمالی و 35 تا 70 درجه طول شرقی، از پایگاه داده‌های اقلیمی استخراج گردید. فرارفت دمایی برای هر سال با استفاده از برنامه‌نوی...

[ 6 ] - واکاوی فراوانی بارش برف در ایران طی چند دهه گذشته

به منظور بررسی فراوانی وقوع برف در ایران طی چند دهه گذشته و ارتباط آن با شراط دمایی، از داده‌های ساعتی هوای حاضر، دمای خشک و دمای نقطه شبنم در ۳۰۴ ایستگاه همدید طی بازه زمانی ۱۹۵۱ تا ۲۰۱۰ استفاده گردید. ابتدا از بین۱۰۰ شناسه هوای حاضر، ۶ شناسه مربوط به بارش برف استخراج و سری زمانی دما، دمای نقطه شبنم و درصد بسامد شناسه‌های برف محاسبه و شرایط دمای خشک و دمای نقطه شبنم، هنگام ریزش برف برای هر شنا...

[ 7 ] - تعیین محدوده‌های بیوکلیماتیک شهر مشهد بر مبنای دادهای ساعتی

شاخص زیست اقلیم دمای معادل فیزیولوژیک (PET) جزء شاخص‌های ترمو فیزیولوژیک است که از معادله بیلان حرارتی بدن انشان مشتق می گردد. این شاخص از پرکاربردترین‌ها در زمینه ارزیابی‌های زیست اقلیم محسوب می گردد. در تحقیق حاضر محدوده‌های بیو کلیماتیک شهر مشهد برای ساعات12,09وUTC 21 (با مطابق30: 09، 15:30 و 21:30 به وقت محلی) و بر اساس داده‌های اقلیمی دوره 20 ساله (1387-1368) مورد ارزیابی قرار گرفته است. ع...

[ 8 ] - تحلیل زمانی-مکانی بارش های فرین روزانه در ایران

  چکیده   در این پژوهش داده های بارش ماهانه ایستگاههای هواسنجی ایران از بدو تأسیس تا سال 2005 برای تحلیل زمانی- مکانی بارش های فرین روزانه کشور بررسی گردید. با استفاده از این پایگاه داده، نقشه های رقومی بارش سالانه و بارش فرین روزانه با تفکیک مکانی 15*15 کیلومتر محاسبه گردید. مقادیر بارش فرین روزانه به بارش سالانه تقسیم گردید و بدین ترتیب نقشه ضریب بارش فرین روزانه به دست آمد. با اعمال تحلیل خو...

[ 9 ] - بررسی نقش ناهمواری‌ها در شکل‌گیری خرده‌نواحی اقلیمی استان کهگیلویه و بویر احمد

استان کهگیلویه و بویر احمد به دلیل استقرار در پیشانی رشته‌کوه زاگرس میانی با نوع خاص آرایش کوهستانی موسوم به ناهمواری ژورایی، شامل تاقدیس‌ها و ناودیس‌های متوالی که به صورت دشت‌ها و کوهستان‌های موازی تجلی یافته و به آرامی از غرب به شرق بر ارتفاع آن افزوده می‌گردد، تنوع ارتفاعی چهار هزار متری را در منطقه به وجود آورده است. قدر مسلم چنین تنوع ارتفاعی، سبب شکل‌گیری خرده نواحی اقلیمی در دل کوهستان‌ه...

[ 10 ] - واکاوی زمانی مکانی دماهای سالانه‌ی ایران طیّ دوره‌ی 2008-1961

 در این پژوهش تغییرپذیری مکانی روندهای دمای ایران در 48 سال گذشته مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور، داده‌های دمای سالانه کمینه،بیشینه و متوسط ایستگاه‌های همدید و اقلیمی کشور از 1961 تا 2008 از مرکز داده‌های سازمان هواشناسی کشور اخذ گردید. به کمک پایگاه داده‌های تنظیم شده، نقشه‌های هم دما بااندازه‌ی پیکسل15×15 کیلومتربه روش میانیابی کریجینگ محاسبه و ترسیم شد بطوری‌که هر نقشه با 7196 پیکسل مرزهای...

[ 11 ] - تقویم دمای روزهنگام ایران

در این پژوهش زمان آغاز و پایان بخش گرم و سرد سال در پهنه‎ی ایران زمین بررسی شده است. برای دستیابی به این هدف داده‎های شبکه‎ای دمای بیشینه‎ی‎ ایران با تفکیک مکانی 1515 کیلومتر و بازه‎ی زمانی روزانه از 01/01/1340 تا 29/12/1382 شامل 15705 روز از پایگاه داده‎ی‎ اسفزاری ویرایش دوم برداشت گردید. به کمک آرایه‎ی داده‎های روزهنگام ایران به ابعاد 718715705 میانگین بلندمدت دما محاسبه و هموارسازی شد و بر پ...

[ 12 ] - تحلیل مقایسه¬ای روند بارش و خشکسالی حوضه¬ی خزر

در این پژوهش برای ارزیابی روند خشکسالی­های اقلیمی در 23 زیرحوضه­ی آبی دریای خزر، داده­های بارش ماهانه با روش میانیابی به داده­های پهنه­ای تبدیل گشته سپس برحسب مختصات حوضه­ها، بارش ماهانه­ی هر حوضه تفکیک گردید. آنگاه از روش شاخص بارش استاندارد (SPI) برای ارزیابی خشکسالی­های اقلیمی استفاده شده و این شاخص به­صورت ماهانه برای هر یک از حوضه­ها محاسبه گردید. به منظور تفکیک مکانی­خشکسالی حوضه­ی­خزر،با...

[ 13 ] - پهنه‎بندی رژیم‎های دمایی ایران با مؤلفه‎های مبنا و تحلیل خوشه‎ای

[ 14 ] - کاربرد سیگنال‌های اقلیمی در پیش بینی تبخیر در غرب ایران

تبخیر یکی از متغیرهای اقلیمی است که پیش بینی آن نقش مهمی در برنامه ریزیهای مربوط به آب دارد. با توجه به بالا بودن نسبی میزان بارندگی در مناطق غرب ایران، آگاهی از میزان تبخیر برای مدیریت درست آب در این مناطق ضروری میباشد. از عوامل اثرگذار بر میزان تبخیر، سیگنال‌های اقلیمی میباشند که توجه به نقش آنها پیش بینی تبخیر را ممکن می کند. با استفاده از مدل شبکه عصبی مصنوعی به پیش بینی تبخیر بر اساس این س...

[ 15 ] - واکاوی میانگین بلندمدت پوشش گیاهی ایران به کمک نمایة ‏NDVI

گیاه آیینة آب‌وهواست؛ بنابراین نیاز به کسب اطلاعات دربارة وضعیت پوشش گیاهی از قبیل میزان و پراکنش آن اهمیت زیادی دارد. از آنجا که گردآوری اطلاعات دربارة تغییرات پیوستة پوشش گیاهی با روش‌های معمولی بسیار مشکل و پرهزینه است، دورسنجی روش بسیار سودمندی است که دید وسیعی از یک منطقه ارائه می‌دهد. هدف از پژوهش کنونی، بررسی میانگین بلندمدت پوشش گیاهی ایران به کمک نمایة تفاضل بهنجارشدة پوشش گیاهی (NDVI)...

[ 16 ] - کاربرد روش های آماری چند متغیره در پهنه بندی نواحی اقلیمی مطالعه موردی: استان اصفهان

مدیریت و برنامه ریزی محیطی و بهره گیری از ظرفیت های اقلیمی هر مکان جغرافیایی، در گرو شناسایی پهنه های اقلیمی همگن و تاثیرگذار ترین عناصر اقلیمی در تفکیک مکانی نواحی اقلیمی، است. از اینرو هدف از این پژوهش شناسایی مهمترین عناصر اقلیمی تاثیر گذار بر کلیت اقلیم استان اصفهان و تفکیک مکانی ریز پهنه های اقلیمی این استان با بهره گیری از روش های آماری چند متغیره است. برای دستیابی به این هدف داده های متو...

[ 17 ] - پهنه بندی اقلیم ناحیه خزری با استفاده از روش های آماری چند متغیره

ضعف روش های سنتی طبقه بندی اقلیمی در نمایش واقعیت های اقلیمی ناحیه خزری و نشان دادن برتری روشهای نوین مبتنی بر سازو کارهای آماری چند متغیره و سامانه اطلاعات جغرافیایی در ارائه پهنه های اقلیمی ناحیه خزری، مهمترین ایده انجام این پژوهش است. برای دستیابی به این هدف، داده های نوزده عنصر اقلیمی ایستگاه های همدید منتخب شمال و شمال شرق کشور با دوره آماری20 ساله از پایگاه داده های سازمان هواشناسی کشور ا...

[ 18 ] - رفتار زمانی – مکانی جزیره ی گرمایی کلانشهر اصفهان

جمعیت شهر اصفهان در طی شش دهه ی گذشته ده برابر شده است. بزرگ شدن شهر اصفهان پیامدهای محیطی بزرگی در پی داشته است. در همین دوره ی زمانی خشکاندن زاینده رود، افزایش دما و وردش بارش شرایط محیطی را وخیم تر کرده است. پیدایش جزیره ی گرمایی تنها یکی از پیامدهای تغییرات محیطی دهه های گذشته است. جزیره ی گرمایی برای تندرستی و مصرف آب و انرژی شهروندان پیامدهایی دارد. در این پژوهش داده های دمای رویه...