عطااله کاویان

دانشیار گروه آبخیزداری، دانشکدۀ منابع‌طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع‌طبیعی ساری

[ 1 ] - مدل‌سازی تغییرات کاربری اراضی در حوزۀ‌ آبخیز هراز با استفاده از رگرسیون لجستیک و زنجیرۀ مارکوف

بررسی تغییرات مکانی و زمانی کاربری اراضی اطلاعات خوبی را به طراحان، برنامهریزان و مدیران جهت برنامهریزی دقیق ارائه میدهد. یکی از روشهای مورد استفاده برنامهریزان و مدیران جهت مدیریت تغییرات کاربری اراضی، مدلسازی آن میباشد. تحقیق حاضر با هدف پیشبینی تغییرات کاربری اراضی حوزۀ آبخیز هراز با استفاده از رگرسیون لجستیک و زنجیرۀ مارکوف انجام شد. جهت تهیۀ نقشۀ کاربری اراضی منطقۀ مورد مطالعه از ت...

[ 2 ] - اندازه‌گیری و واسنجی خصوصیات بارش در یک شبیه‌ساز باران دونازله

شبیه‌سازهای باران کوچک و قابل حمل از ابزار‌های اساسی در مطالعات فرسایش خاک و هیدرولوژی سطحی هستند و در آزمایشات امکان تکرار خصوصیات بارش طبیعی را بوجود می آورند. در این تحقیق ضمن معرفی یک دستگاه شبیه‌ساز باران دو نازله، آزمایشات واسنجی شامل آبدهی نازل‌ها، یکنواختی بارش در سطح پلات و توزیع اندازه‌ی قطرات انجام شده است. نتایج حاصل از واسنجی آبدهی نازل‌ها نشان داد که دبی خروجی دو نازل تحت فشار‌های...

[ 3 ] - بررسی اثر دماهای بالا بر ویژگی های رطوبتی و برخی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک در شرایط کنترل شده

از آنجاییکه آتش سبب تغییر خصوصیات خاک میشود؛ آگاهی از اثرات آتشسوزی بر روی خاک جهت مدیریت مراتع پس از آتش‌سوزی اهمیت دارد. مطالعهای برای بررسی تأثیر آتش بر روی خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و هیدرولوژیکی خاک مرتع در منطقۀ چرات شهرستان سوادکوه انجام گرفت. نمونهبرداری در دو تیپ گیاهی Astragalus gossypinusو Artemisia aucheri انجام و تعداد 120 نمونه خاک برداشت شد. طرح آزمایش به صورت فاکتوریل با پای...

[ 4 ] - بررسی رسوبدهی جاده‏های جنگلی با استفاده از مدل های WARSEM، SEDMODL و اندازه گیری مستقیم تحت شبیه سازی باران

این تحقیق، به بررسی و برآورد میزان رسوبدهی جادههای جنگلی حوزه آبخیز دارابکلا با استفاده از مدلهای WARSEM و SEDMODL پرداخته و به‌منظور ارزیابی نتایج حاصل، با استفاده از شبیه‏ساز باران به صورت مستقیم میزان تولید رسوب در سطح جاده‎های مذکور اندازهگیری شد. به‌منظور اجرای مدلهای WARSEM و SEDMODL، عملیات صحرایی برای اندازهگیری پارامترهای مختلفی از قبیل طول جاده، عرض جاده، ارتفاع و پوشش شیروانی ج...

[ 5 ] - اثر پلی‌اکریل آمید بر نرخ فرسایش پاشمانی در خاک ‏های مختلف با استفاده از شبیه‌ساز باران

فرسایش پاشمانی، نخستین مرحله در فرایند فرسایش، نتیجه بمباران سطح خاک به وسیله قطرات باران است. قطرات باران در هنگام برخورد به سطح خاکْ ذرات خاک را جابه ‏جا و ساختمان خاک را تخریب می‏کنند. در این تحقیق به بررسی تأثیر مقادیر مختلف پلی ‏اکریل‏ آمید (0، 2، 4، و 6 کیلوگرم بر هکتار) بر مقدار فرسایش پاشمانی در سه بافت رسی، سیلتی رس، و شنی رسی لوم تحت شدت بارندگی 95 میلی‏متر در ساعت با استفاده از باران‌...

[ 6 ] - بررسی تغییرات مکانی ویژگی‏‏های مورفومتری رسوبات بستر در جهت پایاب رودخانه (مطالعة موردی: حوزة آبخیز قلعه‏سر ساری)

بررسی خصوصیات شکل مواد‏ بستر و تغییرات مکانی آن‌ها در طول حوزة ‏آبخیز می‏تواند به شناخت بیشتر فرایندهای هیدرولوژیکی و هیدرولیکی حوزة ‏‏آبخیز کمک کند و بسته به تغییرات مکانی این رسوبات در طول رودخانة اصلی و مخزن سد اهمیت زیادی در مکان‏یابی سازه‏های هیدرولیکی و مدیریت مناسب مخازن سدهای بزرگ دارد. با توجه به مطالعات اجرایی احداث سد مخزنی چهاردانگة ساری، این پژوهش در حوزة ‏‏آبخیز قلعه‏سر در بالادست...

[ 7 ] - Infilterability Reduction of Artificial Recharge of Groundwater System in a Desert in the Absence of Sowbugs

Floodwater spreading for the artificial recharge of groundwater (ARG) is a logical alternative to build large dams for water resources management in dry environments so that it not only enhances water security, but also reclaims the degraded land due to the settlement of suspended load on the spreaders. However, translocation of very fine clay minerals existing in floodwater decreases the infil...

[ 8 ] - تعیین سهم رسوب واحدهای کاربری اراضی در حوضه آبخیز کند با استفاده از رویکرد منشایابی

Obtaining information about relative importance of sediment sources and their contributions on sediment production and thus identification of on-site critical areas is required for implementing soil and water conservations and sediment control programs. For this reason, in this study 35 geochemical tracers and organic carbon were measured in 45 samples of sediment sources and in 11 watershed se...

[ 9 ] - اولویت‌بندی زیرحوزه‌های آبخیز هراز به‌منظور عملیات حفاظت آب و خاک بر مبنای پارامترهای مورفومتری و کاربری اراضی

Prioritization of sub-watersheds is very important and necessary in order to implement soil and water conservation practices. This study has prioritized 13 sub-watersheds based on morphometric and land use characteristics using RS and GIS techniques in Haraz watershed to identify erosion-prone sub-watersheds. Morphometric characteristics including bifurcation ratio, drainage density, stream fre...

[ 10 ] - تحلیل درون‌ رگباری پاسخ هیدرو- رسوبی حوزه آبخیز معرف خامسان

Sediment yield of watersheds results from different erosional and hydrological processes which make it too complicated to be predicted. Awareness of runoff and sediment yield regimes is useful to better understand the erosional condition of watersheds for management. Therefore, determination of factors controlling hydro-sedimentary response of watersheds is very necessary. For this purpose, gro...

[ 11 ] - مطالعه آزمایشگاهی فرسایش پاشمانی و ارتباط آن با برخی خصوصیات خاک در سه کاربری اراضی مجاور هم (مطالعه موردی: حوزه آبخیز کسیلیان)

As the first event in soil erosion, rain splash erosion causes movement of soil fragments. Splash is an important process in interrill erosion. The amount of soil particles detached from the surface is associated with soil and rain characteristics and may be affected by rainfall erosivity and soil erodibility. Therefore, in this study, splash erosion rate and its relation with some soil propert...

[ 12 ] - تهیه نقشه حساسیت به وقوع زمین لغزش در حوزه آبخیز سجارود با استفاده از مدل رگرسیون لجستیک

In this research, logistic regression analysis was used to create a landslide hazard map for Sajaroud basin. At first, an inventory map of 95 landslides was used to preduce a dependent variable, which takes a value of 0 for absence and 1 for presence of landslides. Ten factors affecting landslide occurence such as elevation , slope gradient, slope aspect, slope curvature, rainfall, distance fro...

[ 13 ] - مقایسۀ روش‌های مختلف برآورد تبخیر و تعرق پتانسیل در مدل‌سازی جریان رودخانه با استفاده از مدل SWAT در حوزۀ آبخیز طالقان

Evapotranspiration process is a key element in hydrological simulation of water supply, rainfall-runoff models, infiltration calculations and drought prediction models. Recently, several equations were used for estimating annual, monthly and daily evapotranspiration in the world. In this study, the potential evapotranspiration of Taleghan watershed was estimated by three methods in the SWAT mod...

[ 14 ] - تأثیر ورمی کمپوست و کود شیمیایی اوره بر تغییرات ماهانۀ رواناب در مقیاس کرت

در مطالعۀ حاضر تغییرات ماهانۀ کمیت و کیفیت رواناب تحت تأثیر استفادۀ تلفیقی از کود ورمی کمپوست و کود شیمیایی اوره در شمال ایران بررسی شد. بدین‌منظور 18 کرت 5 ×1 متر روی اراضی کشاورزی با شیب 14 درصد تحت شرایط بارش طبیعی در سال 1393 به‌مدت پنج ماه برای اندازه‌گیری رواناب نصب شدند. در مجموع رواناب‏های به‌دست‌آمده از 12 رگبار از دی‌ماه 1393تا اردیبهشت 1394 بررسی شد. تیمارهای بررسی‌شده شامل تیمار شاه...

[ 15 ] - روش های مهندسی زیستی خاک استفاده شده در مدیریت آب و تثبیت شیب های تند

مهندسی زیستی خاک علمی کاربردی و ترکیبی از مفاهیم ساختاری، بیولوژیکی و زیست‌محیطی به‏منظور کنترل فرسایش، رسوب و سیل است. تکنیک‏های مهندسی زیستی در دانش بیولوژیکی تکیه برای ساخت سازه‏های ژئوتکنیکی و هیدرولیکی دارند و برای تضمین دامنه و دیواره‏های ناپایدار به‏کار برده می‏شوند. بزرگ‏ترین افزایش در توسعۀ روش‏های جدید مهندسی زیستی خاک در اروپا در طول دهۀ 1900 بود. مطالعات ثبت‌شده نشان داد اولین آزمای...

[ 16 ] - ارزیابی کارایی مدل SWAT در تخمین رواناب سطحی حوزه آبخیز کچیک استان گلستان

قابلیت یک مدل آبخیز برای پیش‏بینی شایسته جریان آبراهه برای کاربردی ویژه، از طریق آنالیز حساسیت، واسنجی، اعتبار‏سنجی ارزیابی می‌گردد. در این مطالعه مدل SWAT برای شبیه‏سازی رواناب در حوزه آبخیز کچیک با مساحت 3600 هکتار در استان گلستان صورت گرفته است. بدین‏منظور ابتدا آنالیز حساسیت با استفاده از مدل SWAT2009 به علت در دسترس‏بودن ابزار آنالیز حساسیت در مدل انجام گرفت. نتایج نشان داد پارامتر ارتفاع ...

[ 17 ] - بررسی تغییرات مکانی نفوذپذیری خاک با استفاده از روش‌های تجربی و زمین‌آماری در دشت ساحلی بهشهر- گلوگاه

فرآیند نفوذ در هیدرولوژی سطحی و زیرسطحی نقشی مهم ایفا کرده و عامل کلیدی در تمام معادلات بارش و رواناب میباشد. پژوهش حاضر، بهمنظور بررسی نفوذپذیری خاک در منطقه بهشهر-گلوگاه انجام پذیرفت. ازآنجایی‌که بیشتر محصولات کشاورزی این منطقه در اراضی دشتی و ساحلی کشت میشود، همچنین با توجه به اهمیت نفوذپذیری آب در خاک در اراضی کشاورزی، مطالعات نفوذپذیری در این منطقه ضروری به نظر میرسد. بدین منظور، یک...

[ 18 ] - مطالعه میدانی کارایی نوارهای حائل گیاهی در حفاظت آب‌وخاک

نوارهای حائل گیاهی شامل گیاهی خاص می‌باشند که جریان رواناب قبل از ورود به آبراهه‌ها از آن‌ها عبور می‌نماید و این موجب کاهش حجم و آلاینده‌های موجود در رواناب توسط نفوذ، جذب و انباشت رسوب می‌گردند. تحقیق حاضر با هدف ارزیابی و مقایسه تأثیر گیاه وتیور و چمن بومی منطقه ساری (مازندران) و همچنین ترکیب دو گونه مذکور بر کارایی نوارهای حائل گیاهی در کاهش آلاینده‌های آبهای سطحی شامل رسوب، نیترات و فسفات ...

[ 19 ] - واسنجی چند ایستگاهی رواناب حوضه آبخیز هراز با مدل SWAT

کارایی مدل‌های هیدرولوژیک در شبیه‌سازی مقدار رواناب در حوضه‌هایی با مساحت‌های مختلف متفاوت است. در این تحقیق، کارایی مدل SWAT در شبیه‌سازی مقدار رواناب حوضة آبخیز هراز، در زیرحوضه‌هایی با مساحت‌های مختلف ارزیابی شده است. برای این منظور، با استفاده از روش SUFI2 تحلیل حساسیت برای پارامترهای مؤثر در شبیه‌سازی مقدار رواناب منطقه انجام شد. پارامتر CN به‌منزلة حساس‌ترین پارامتر انتخاب شد. مدل SWAT در...

[ 20 ] - اثر پوشش گیاهی بر کاهش رواناب و هدر‏رفت خاک با استفاده از شبیه سازی باران در مراتع نشو استان مازندران

چکیده مبسوط 1- مقدمه فرسایش خاک یک مسئله محیطی جهانی می‌باشد که از حاصلخیزی خاک و کیفیت آب کاسته، رسوب زایی و احتمال ایجاد سیل را افزایش می‌دهد. فرسایش خاک جدا شدن و انتقال ذرات خاک به وسیله عوامل فرساینده آب یا باد است.مطالعات مختلفی نیز به اثر مثبت پوشش گیاهی در تنظیم فرآیند‌های هیدرولوژیکی سطح زمین و کاهش رواناب و فرسایش خاک اشاره کردند (Zheng, 2006؛ Zhou et al., 2008 ؛ Vásquez-Méndez et a...

[ 21 ] - اثر کاه گندم بر تغییرات زمان شروع و ضریب رواناب در کرت‌های آزمایشگاهی تحت شبیه‌سازی باران

شیب رواناب و هدر رفت خاک از اساسی‌ترین معضلات زیست محیطی، کشاورزی و تولید غذا در جهان است که اثرات مخربی بر اکوسیستم‌های طبیعی و تحت مدیریت انسان دارد. یکی از مهمترین عوامل کنترل‌کننده رواناب و همچنین فرسایش استفاده از خاک‌پوش‌های آلی و غیرآلی است که نقش مهمی در مهار رواناب و یا هدر رفت خاک دارند. از این رو در این تحقیق، به‌منظور بررسی تغییرات زمان شروع و ضریب رواناب از یک نوع خاک‌پوش‌ ...

[ 22 ] - ارزیابی تأثیر مالچ پارسیان و پلی اکریل آمید بر تولید رواناب و رسوب خاک‌های لوم شنی گچ‌دار

تخمین مقدار جریان آب از درون خاک‌های دست نخورده، نهشته‏های رسوبی و یا خاک‌های متراکم شده، از جمله مسائل مهم در عملیات صحرایی است. چرا که در اثر پدیده تحکیم و انحلال مواد موجود در خاک، میزان نفوذپذیری و روان‌آب سطحی با گذشت زمان تغییر می‌کنند. هدف از این پژوهش، بررسی تغییرات روان‌آب و رسوب در خاک گچ‌دار با استفاده از دستگاه شبیه‌ساز باران در دشت ارایض استان خوزستان بود. تیمارهای پژوهش شامل خاک ط...

[ 23 ] - مدل‌سازی تولید رواناب و رسوب با استفاده از خصوصیات هیدروژئومورفولوژیک در حوزه آبخیز سامیان، استان اردبیل

تولید رواناب و هدررفت خاک از مسائل مهم مدیریت منابع آب می‌باشند که منجر به مشکلاتی در بهره‌برداری از تأسیسات آبی و سدها می‌شوند. حجم رواناب، شدت فرسایش خاک و تولید رسوب در حوزه‌های آبخیز به‌طور قابل توجهی به ویژگی‌های هیدروژئومورفولوژیک منطقه بستگی دارد. بنابراین این تحقیق با هدف بررسی رابطه ویژگی‌های هیدروژئومورفولوژیک و تولید رواناب و رسوب در بالادست ایستگاه هیدرومتری سامیان با مساحت 42157 هک...

[ 24 ] - اثر غلظت‌های مختلف باران اسیدی بر فرآیند پاشمان در خاک خشک و اشباع

افزایش روزافزون جمعیت جهان موجب شده که بهره‌برداری و مدیریت پایدار از منابع آب و خاک برای تأمین نیازها مورد توجه قرار گیرد. بنابراین از پیش‌نیازهای اصلی مدیریت منابع آب و خاک، بررسی فرسایش خاک و راه‌کارهای کنترل آن می‌باشد. همچنین بایستی توجه داشت که باران اسیدی نیز یکی از عواملی است که می‌تواند باعث فرسایش شده و اثرات مخربی بر خاک و همچنین محیط‌زیست داشته باشد. بنابراین در این تحقیق به بررسی ا...

[ 25 ] - مطالعه فرآیندهای تولید روان‌آب و رسوب تحت نوارهای ژئوتکستایل کنفی-کلشی

طی چند دهه گذشته از ژئوتکستایل‌ها جهت حفاظت دامنه‌های فرسایش یافته، کاهش هدررفت خاک و ایجاد بستر مورد نیاز برای رشد گیاهان استفاده شده است. در تحقیق حاضر سعی شد کارائی ژئوتکستایل کنفی-کلشی در کاهش روان‌آب و رسوب خروجی از یک حوضه آزمایشی کوچک مورد بررسی قرار گیرد. به این منظور در بالادست سد قشلاق دو حوضه کوچک (کنترل و تیمار) انتخاب و در داخل یکی از آن‌ها اقدام به نصب ژئوتکستایل کنفی-کلشی به صورت...

[ 26 ] - مطالعه تاثیر تغییر کاربری اراضی بر تخریب خاک در شمال ایران (مطالعه موردی: حوزه آبخیز کسیلیان)

این مقاله فاقد چکیده میباشد.

[ 27 ] - اثر پلیمر پلی‌وینیل‌استات بر تغییرات مقاومت سطحی خاک

امروزه یکی از مشکلات مهم جهان، فرسایش خاک است که سبب ﻛﺎﻫﺶ حاصل‌خیزی ﺧﺎﻙ، ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻏﻠﻈﺖ ﺭﺳﻮﺏ ﺩﺭ رودخانه‌ها و مخازن سدها میﺷﻮﺩ. پژوهش حاضر برای بررسی تغییرات مقاومت سطحی خاک با استفاده از پلیمرپلی‌وینیل‌استات با مقادیر 5، ۱۰، ۱۵، ۲۰ و ۲۵ میلی‌لیتر و اندازه‌ی کاربرد ۵، ۱۰، ۱۵ و ۲۵%، در شرایط آزﻣﺎﯾشگاهی و مقیاس کرت انجام داده شد. نتایج نشان داد که پلیمراستفاده‌شده می‌تواند مقاومت سطحی خاک را بیش‌تر ا...

[ 28 ] - Investigation of phenological stages and pollutants’ type on the efficiency of vegetative buffer strips

Non-point source pollution is considered as a serious issue especially in the field of eutrophication for surface waters. Vegetative buffer strips include a specific plant being passed by flow before entering the waterways, so it causes to reduce runoff volume, deposited pesticides and other pollutants of the flow through infiltration, absorption and sediment deposition. The present study has b...

[ 29 ] - Evaluating the Impact of Road Longitudinal Slope Angle in Forest Roads (Main Access and Main Roads) on Runoff and Soil Loss. (Case Study: Gardeshi District, Mazandaran)

Extended abstract 1- Introduction Forest is a sustainable ecosystem with a high balance, and is characterized by non-eroded soils and sediment-free water. Forest roads serve as the largest construction activities and a component added to the forests which are required for the accessibility to forests and forest resources, logging, transportation, conservation, tourism, etc. However, these...

[ 30 ] - Effects of Digital Elevation Models (DEM) Spatial Resolution on Hydrological Simulation

Digital Elevation Model is one of the most important data for watershed modeling whit hydrological models that it has a significant impact on hydrological processes simulation. Several studies by the Soil and Water Assessment Tool (SWAT) as useful Tool have indicated that the simulation results of this model is very sensitive to the quality of topographic data. The aim of this study is evaluati...

[ 31 ] - تعیین مدل مناسب برای برآورد رسوبدهی با استفاده از روش های آماری مطالعه موردی؛ حوزه آبخیز بابلرود

[ 32 ] - تعیین مقدار بهینه کمپوست دامی به منظور مهار کردن رواناب و هدررفت خاک تحت باران شبیه سازی شده

با توجه به اینکه خاک زیادی از سطح آبخیز، توسط عوامل فرسایشی از دسترس خارج میگردد. کاربرد روشهای مدیریتی برای مهار کردن هدررفت خاک لازم است. بنابراین، استفاده از افزودنیهای قابل دسترس، اقتصادی و دوستدار محیطزیست میتواند در مهار کردن رواناب و هدررفتن خاک راهکار مناسبی باشد. از طرفی، حفاظت آب و خاک نیازمند به تعیین مقدار بهینهی افزودنیهای خاک است تا علاوه بر کاهش هزینهها از آلودگیهای آب...

[ 33 ] - Affectability of time to runoff and runoff coefficient in small laboratory plots to application of organic mulch

Nowadays, organic mulches are used as protective cover for the soil surface.This study in order to investigate the effect of protective cover straw Colza on the components of start time and runoff coefficient in loam – sandy soil in laboratory scale and using a rain simulation with an intensity of 50 mm / h with a 10-minute duration has been done. For this purpose, three levels of protective co...