وحید اعتماد
دانشیار، گروه جنگلداری، دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه تهران
[ 1 ] - ارزیابی اثرات اکولوژیک تفرج بر کیفیت خاک و پوشش گیاهی در مناطق تحتحفاظت (مطالعة موردی: پارک ملی و پناهگاه حیاتوحش قمیشلو)
این تحقیق با استفاده از رهیافت تجزیهوتحلیل سیستمی به ارزیابی اثرات تفرج بر روی برخی از خصوصیات فیزیکی خاک (وزن مخصوص ظاهری خاک، تخلخل و رطوبت وزنی خاک) و وضعیت پوشش گیاهی (میزان تراکم، تنوع و فراوانی) در پارک ملی و پناهگاه حیاتوحش قمیشلو پرداخته است. به منظور رسیدن به اهداف مورد نظر ابتدا با استفاده از روش روی همگذاری، نقشة واحدهای محیطزیستی منطقه به دست آمد و پس از شناسایی یگانهای اکولوژی...
[ 2 ] - مدلهای غالبیت تنوع به عنوان شاخصی از آشفتگی در جنگلهای بلوط غرب ایران (Quercus brantii Lindl.)
ترکیب و تنوع گونهای جوامع گیاهی در طول زمان با تغییر شرایط محیطی در اثر آشفتگیهای انسانی یا طبیعی، تغییر میکند. بنابراین اندازهگیری تنوع گونهای میتواند در تجزیه و تحلیل آشفتگی و مدیریت بوم سازگان مفید باشد. لذا در این تحقیق تأثیر عوامل آشفتگی شامل "چرای دام" و "آتشسوزی" بر پوشش گیاهی جنگلهای دانه زاد بلوط پارک دالاب، در استان ایلام، در مقایسه با مناطق کمتر دست خورده، بررسی گردید. اطلاعا...
[ 3 ] - تأثیر سرمای شدید بر پوشش درختی و درختچهای پارکهای شهر تهران در سال 1386
هدف از این مطالعه بررسی تأثیر سرمای زمستان 1386 بر پوشش درختی و درختچهای شهر تهران است. برای تعیین درصد خسارت، در تعدادی از پارکهای شهری در شهر تهران از روش آماری برآورد نسبت و برداشت به طریق خط نمونه استفاده شد که بهطور متوسط در محوطۀ جنگلکاری یا پارک (بسته به سطح پارک) تعداد 5 ترانسکت (خط نمونه) 100 متری در جهت شیب انتخاب شد و با حرکت روی این خط فرضی، درختان نمونه یادداشت شدند و وضعیت آب ...
[ 4 ] - بررسی تأثیر پلیمر استاگوزورب بر روی میزان ذخیره رطوبت خاک در جنگلکاری با دو گونه عرعر (Ailanthus Altissima) و زبانگنجشک (Farxinus Rotundifolia) در قزوین
یکی از مشکلات عمده در جنگلکاری نواحی خشک و نیمهخشک کمبود آب میباشد که منجر به خشک شدن درصد بالایی از نهالهای غرس شده میشود. در چنین وضعی صرفهجویی در مصرف آب و جلوگیری از هدر رفت آن از طریق مدیریت صحیح از اهمیت ویژهای برخوردار میباشد. مواد اصلاحکننده جدیدی که بهتازگی کاربرد وسیعی در دنیا پیداکردهاند، به پلیمرهای سوپر جاذب معروف هستند. این پلیمرها ضمن برخورداری از سرعت و ظرفیت زیاد ج...
[ 5 ] - اثر وسعت روشنههای تاج پوشش بر جوانهزنی بذر گونههای پیشگام پلت ( Acer velutinum Boiss.) و خرمندی (Diospyros lotus L.)
استقرار زادآوری طبیعی در داخل روشنههای تاج پوشش یکی از چالشهای پیشروی مدیران جنگل میباشد. لذا کسب اطلاع از اینکه وسعتهای مختلف روشنه چه تاثیری بر صفات کمی و کیفی بذر درختان بویژه گونههای پیشگام داشته بسیار سودمند خواهد بود. بدین منظور تعداد 24 روشنه در سه کلاسه مساحت شامل کمتر از 150 (کوچک)، 150-350 (متوسط) و 350-500 (بزرگ) در یک تیپ راشستان آمیخته در طرح جنگلداری حاجیکلا- تیرانکلی از حوز...
[ 6 ] - ارزیابی توان اکولوژیک برای برنامهریزی حفاظتی و حمایتی جنگل (جنگل گرازبُن، خیرودکنار)
در این پژوهش بهمنظور ارزیابی توان اکولوژیکی در منطقه، نقشههای شیب، جهت، ارتفاع، تیپ خاک، پوشش گیاهی و انبوهی جنگل تهیه شد. در گام اول به ترتیب نقشههای واحد شکل زمین، نقشه یگان محیطزیستی پایه و نقشه نهایی یگان محیطزیستی ایجاد شد با همپوشانی نقشه حیاتوحش منطقه با نقشه نهایی یگان محیطزیستی، مدل ویژه حفاظت با توجه به مدل کلی جنگلداری مخدوم تهیه و توان اکولوژیکی یگانهای محیطزیستی ایجاد شد...
[ 7 ] - تهیه نقشه تیپ ماده سوختنی در مقیاس محلی و پیشبینی رفتار آتش سطحی با استفاده از FARSITE (مطالعه موردی: جنگل توشی- سیاهکل)
جنگلهای شمال ایران در معرض افزایش آتش سوزیها در سالهای اخیر بوده است. سطح و شدت این آتش سوزیها به میزان زیادی وابسته به تیپ مواد سوختنی و تغییرپذیری مکانی آن در یک سیمای سرزمین است. توسعه روشهای دقیق برای ارزیابی مشخصات ماده سوختنی و پیشبینی احتمال وقوع آتش سوزیها در سیماهای سرزمین ناهمگن برای مدیریت و پیشگیری آتش سوزی بسیار مهم است. اهداف این مطالعه، تهیه نقشه تیپ ماده سوختنی در مقیاس محلی و ش...
[ 8 ] - عوامل موثر بر بهرهمندی پایدار از جنگل در بین جنگلنشینان استان لرستان
منابع طبیعی تجدیدشونده که امروزه در محافل علمی و معتبر دانشگاهی از آن بهعنوان بستر حیات انسانها نام برده میشود، سرمایهایست که نه فقط به نسل حاضر، بلکه به تمامی نسلهای آینده کشور تعلق دارد. اما طی سالهای اخیر استفادههای غیراصولی و بیرویه از این منابع، علاوه بر به خطر انداختن حق نسلهای بعدی، به یک چالش اساسی برای نسل حاضر نیز بدل گشته است. به طوریکه بهرهمندی پایدار از جنگل مدنظر بسیا...
[ 9 ] - تعیین تنوع ساختاری راشستانهای آمیخته بخش گرازبن جنگل خیرود
کمیسازی ساختار جنگل با عددیکردن اجزای مختلف آن به درک و فهم بهتر برای مدیریت بومسازگان جنگل کمک میکند. در این پژوهش از یک شاخص مکانی غیرآشکار به نام شاخص جینی (Gini index) با هدف تجزیه و تحلیل ساختار توده و تعیین پارامترهای لازم برای همگنی و یا ناهمگنی ساختار توده استفاده شد. این مطالعه در پارسلهای 305، 306، 309، 310 و 311 بخش گرازبن جنگل خیرود با استفاده از دادههای بهدست آمده از اجرا...
[ 10 ] - اثر زمان قلمهگیری، طول قلمه و هورمون بر ریشهزایی و جوانهزنی قلمههای بنگرو (Vitex pseudo-negundo)
پژوهش پیشرو با هدف بررسی تکثیر غیرجنسی درختچه بنگرو (Vitex pseudo-negundo (Hausskn.) Hand-Mzt) در قالب آزمایش فاکتوریل بر مبنای طرح کاملاً تصادفی در چهار تکرار و 30 قلمه در هر تکرار در گلخانه شهرداری بهبهان انجام شد. عاملهای مورد آزمایش شامل زمان قلمهگیری در شش سطح (اول و پانزدهم دی، اول و پانزدهم بهمن، اول و پانزدهم اسفند)، طول قلمه در سه سطح (15، 20 و 25 سانتیمتر) و هورمون نفتالیناستیکاس...
[ 11 ] - ارزیابی اثر آشفتگی و ویژگیهای مکانی بر تجدید حیات با استفاده از معادلات ساختاری (مطالعه موردی: جنگل خیرود)
اثر آشفتگیهای انسانی از قبیل چرای دام، بهرهبرداری از جنگل و استفاده افراد محلی و ویژگیهای مکانی (شیب، جهت، ارتفاع و خاک) بر تجدید حیات گونههای درختی و در نتیجه سلامت جنگل اجتنابناپذیر است. در این پژوهش، اثر آشفتگیها و ویژگیهای مکانی بر تجدید حیات گونههای درختی در جنگل خیرود نوشهر بررسی شد. برخی از نمایههای نهال، خال و درخت در 100 قطعهنمونه 10 متر مربعی اندازهگیری شد و بههمراه نمایه...
[ 12 ] - بررسی کمی و کیفی خشکدار در تودههای آمیخته ممرز- راش در مرحله تحولی بلوغ (مطالعه موردی: جنگل خیرودکنار نوشهر)
مطالعه ساختار تودههای طبیعی و همچنین شناخت مراحل تحولی و روند پویایی در جنگلهای بکر در راستای بهکارگیری روشهای همگام با طبیعت، وظایف چندگانه جنگل از قبیل تعادل اکولوژیک و برآورد نیازهای اقتصادی- اجتماعی را تضمین میکند. پژوهش پیشرو با هدف کمیسازی ویژگیهای ساختاری تودههای طبیعی آمیخته راش شرقی (Fagus orientalis Lipsky) در مرحله تحولی بلوغ انجام شد. سه قطعهنمونه یک هکتاری (100 × 100 متر...
[ 13 ] - اثر دخالتهای مدیریتی بر ساختار تودههای طبیعی (مطالعه موردی: بخش گرازبن جنگل خیرود)
برای مدیریت صحیح جنگل به شاخصهایی نیاز است که بتوانند با صرف کمترین هزینه و زمان اطلاعات کافی را در رابطه با وضعیت ساختار جنگل و تغییرات آن ارایه دهند. در این پژوهش، اثر نشانهگذاری بر ساختار تودههای جنگلی در بخش گرازبن جنگل خیرود توسط شاخصهای ساختاری مربوط به پراکنش مکانی و پراکنش غیرمکانی مطالعه شد. برای این منظور، 682 گروه ساختاری (اصله درخت) در دو قطعهنمونه مستطیلی شکل از مرز پایین...
[ 14 ] - مشخصات کمی و کیفی خشکهدارها در مراحل مختلف تحولی تودههای آمیخته راش (پژوهش موردی:جنگل خیرود نوشهر)
خشکه دارها نقش مهمی در پویایی اکوسیستمهای جنگلی بر عهده دارند. آگاهی از ویژگیهای کمی و کیفی خشکهدارها در مراحل مختلف تحولی میتواند در تدوین راهکارهای مدیریتی همگام با طبیعت تودههای طبیعی و مدیریت نشده راهگشا باشد. پژوهش پیشرو با هدف بررسی ویژگیهای کمی و کیفی خشکهدارها بهعنوان شاخصهایی از مراحل تحولی توده در پارسلهای 317 و 318 بخش گرازبن از جنگلهای کمتر دستخورده خیرود انجام شد. سه ...
[ 15 ] - ویژگیهای کمی تجدیدحیات راش شرقی (Fagus orientalis Lipsky) در داخل روشنه و زیر پناه پوشش تاجی (مطالعه موردی: بخش گرازبن جنگل خیرود نوشهر)
استقرار زادآوری طبیعی بهعنوان فرآیندی مهم در استمرار حیات تودههای جنگلی نقش کلیدی دارد. این پژوهش با هدف بررسی کمی استقرار زادآوری راش (Fagus orientalis Lipsky) در داخل روشنه و زیر پناه پوشش تاجی، در جنگل خیرود شهرستان نوشهر انجام شد. پس از جنگلگردشی دو پارسل از بخش گرازبن انتخاب و با پیاده کردن شبکهای با ابعاد 50 ×50 متر، نزدیکترین روشنهها و لکههای زادآوری زیر پناه پوشش تاجی در محل تق...
[ 16 ] - بررسی ویژگیهای کمی و کیفی توده طبیعی زربین امام زاده عبدالله باغملک، استان خوزستان
حضور گونه زربین (Cuppressus semperviren L. var. horizontalis) با سطح پوشش طبیعی کم، با توجه به فقر گونهای، ارزش اقتصادی و اجتماعی، محیط زیستی و اکولوژیکی آن در جنگلهای زاگرس جنوبی از اهمیت خاصی برخوردار است. این مطالعه بهمنظور بررسی کمی و کیفی این گونه در ذخیرهگاه زربین باغملک واقع در استان خوزستان انجام گرفت. از مجموع 110 هکتار وسعت ذخیرهگاه، فقط در هشت هکتار آن گونه زربین حضور دارد. در ...
[ 17 ] - پویایی پوسیدگی خشکهدارهای راش و ممرز در یک جنگل آمیخته راش
در دهههای اخیر پویایی خشکهدارها و زمان پوسیدگی کامل درختان جنگلی باتوجه به نقش آنها در مدیریت اکوسیستمهای جنگلی و پدیده ترسیب کربن، مورد توجه اکولوژیستها و جنگلشناسان قرار گرفته است. این پژوهش با هدف بررسی روند پوسیدگی در خشکهدارهای راش و ممرز در جنگل خیرود نوشهر انجام شد. تعداد 72 خشکهدار (کنده) راش و ممرز بهطور تصادفی انتخاب و مورد بررسی قرار گرفتند. اطلاعات مربوط به گونه، قطر، درجه پ...
[ 18 ] - برآورد و پهنهبندی موجودی یک جنگل مدیریتنشده خزری بهروش زمینآمار (پژوهش موردی: بخش چلیر جنگل خیرود نوشهر)
برآورد و پهنهبندی موجودی در مدیریت و برنامهریزی جنگل امری اجتنابناپذیر است. در این تحقیق از شیوه درونیابی کریجینگ روش زمینآمار بهمنظور برآورد و پهنهبندی متغیرهای موجودی در یک جنگل طبیعی و ناهمسال مدیریتنشده (فاقد طرح جنگلداری) استفاده شد. منطقه موردبررسی در بخش چلیر جنگل آموزشی- پژوهشی خیرود نوشهر و در ارتفاع 1100 تا 1450 متر بالاتر از سطح دریا واقع شده است و مساحتی برابر 516 هکتار دارد...
[ 19 ] - پویایی مرحله نهایی توالی در جنگلهای راش آمیخته در شمال ایران (پژوهش موردی: بخش گرازبن جنگل خیرود)
مطالعه پویایی تودههای راش آمیخته با هدف تعیین فازهای تکاملی تودههای آمیخته و طبیعی راش در بخش گرازبن جنگل آموزشی و پژوهشی دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران واقع در جنگل خیرود نوشهر انجام شد. پس از جنگلگردشی اولیه، سه قطعهنمونه 25 هکتاری انتخاب و هر یک از آنها به قطعات یک هکتاری (100Í100 متر) تفکیک و آماربرداری صددرصد از کلیه پارامترهای توده شامل قطر برابرسینه درختان، زادآوری طبیعی، اندازه و...
[ 20 ] - تأثیر آشفتگی بر تنوع گیاهی و گونه های مهاجم در بلوطستان های غرب ایران (مطالعه موردی: جنگل دالاب ایلام)
چکیده ترکیب و تنوع گونهای جوامع گیاهی در طول زمان با تغییر شرایط محیطی، واکنش عوامل زنده و افزایش گونههای مهاجم در اثر آشفتگیهای انسانی یا طبیعی، تغییر میکند. بنابراین اندازهگیری تنوع گونهای میتواند در تجزیه و تحلیل آشفتگی و مدیریت اکوسیستمها مفید باشد. تودههای بلوط موجود در پارک دالاب که در 25 کیلومتری شمالغرب شهرستان ایلام واقع شدهاند، با دارا بودن رژیمهای مختلف آشفتگی، برای بررسی...
[ 21 ] - مطالعه جوامع گیاهی بخش بهاربن جنگل خیرود و ارتباط آن با عوارض زمین
در این مطالعه به بررسی فلوریستیکی و جامعهشناختی گیاهی بخش بهاربن جنگل آموزشی و پژوهشی خیرود واقع در 7 کیلومتری شرق نوشهر و ارتباط آن با خصوصیات شکل زمین پرداخته شده است. بهمنظور تعیین جوامع و زیرجوامع گیاهی جنگلهای بهاربن از مکتب براون- بلانکه (زوریخ- مونپلیه) استفاده شد. تعداد 51 قطعه نمونه 100 مترمربعی در رویشگاههای مختلف برداشت شد. تجزیه و تحلیل دادهها به روشهای AFC و CAH با استفاده از ...
[ 22 ] - زادآوری طبیعی گونه های درختی در ارتباط با ویژگی های روشنه ها در یک راشستان طبیعی (مطالعه موردی: بخش گرازبن جنگل خیرود)
بررسی و تشخیص فرایندهای طبیعی در اکوسیستمهای جنگلی از قبیل توالی و وجود روشنهها، امروزه در مدیریت جنگل جزء اهداف به روز شده است. بهمنظور بررسی زادآوری گونههای درختی در رابطه با اندازه و شکل روشنهها و همچنین شیب و جهت آنها در روی زمین، تحقیقی در جوامع راشستان موجود در بخش گرازبُن از جنگل آموزشی و پژوهشی دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران انجام شد. با جنگلگردشی، سه قطعه نمونه 25 هکتاری مربعی ...
[ 23 ] - بارانربایی درختان کاج تهران (Pinus eldarica) و سرو نقرهای (Cupressus arizonica) در جنگلکاری منطقه خشک (مطالعه موردی: بیارجمند، شاهرود)
این پژوهش با هدف اندازهگیری و مقایسه مقادیر اجزاء بارش (تاجبارش و بارانربایی) در تکدرختان کاج تهران (Pinuseldarica) و سرو نقرهای (Cupressus arizonica) که در جنگلکاری مناطق خشک کشور مورد استفاده قرار میگیرند، انجام شد. این مطالعه در شهر بیارجمند واقع در 120 کیلومتری جنوبشرقی شهرستان شاهرود که میانگین سالیانه بارندگی و درجه حرارت آن بهترتیب 127 میلیمتر و 16 درجه سانتیگراد میباشد، انجا...
[ 24 ] - تأثیر فیزیوگرافی بر زادآوری غیرجنسی گونه انجیلی (مطالعه موردی: جنگل خیرود)
گونه انجیلی جزء گونههای اندمیک جنگلهای هیرکانی محسوب شده و بهطور طبیعی در جنگلهای شمال ایران میروید. زادآوری این گونه با روش جنسی بهندرت در سطح جنگل دیده میشود و بهطور معمول بهصورت غیرجنسی و بهکمک پاجوش مشاهده میگردد. با هدف بررسی تأثیر ارتفاع از سطح دریا بر زادآوری غیرجنسی از طریق پاجوش، تعیین بهترین طبقه ارتفاعی از سطح دریا از لحاظ زادآوری غیرجنسی و همچنین تعیین وضعیت پاجوشهای تولید...
[ 25 ] - بررسی زندهمانی بذر راش شرقی (Fagus orientalis Lipsky) طی ذخیرهسازی کوتاهمدت
ذخیرهسازی بذر راش شرقی (Fagus orientalis Lipsky) با توجه به طولانی بودن دوره بذردهی فراوان آن که گاهی تا به 8 سال نیز میرسد و لزوم احیای هر ساله روشنههای تجدید حیات نشده تودههای جنگلی آن در شمال کشور، از اهمیت بهسزایی برخوردار است. در این تحقیق زندهمانی بذرهای راش شرقی با رطوبت اولیه 30 درصد و 7 درصد که مدت 11 ماه در سردخانه (°C 4) نگهداری شده بودند، بررسی گردید. با آزمایش تترازولیوم، ز...
[ 26 ] - ساقاب تولیدی تودههای جنگلی خالص بلندمازو و راش در فصل تابستان
این پژوهش با هدف تعیین مقادیر ساقاب تولیدی در دو توده جنگلی بلندمازو (Quercus castaneifolia C.A.M) و راش (Fagus orientalis Lipsky) خالص واقع در جنگل آموزشی- پژوهشی دانشگاه تهران (خیرود) انجام شد. ساقاب تولیدی با استفاده از جمعآوری کنندههای مارپیچی که در ارتفاع برابرسینه درختان دو گونه با قطرهای مختلف نصب شده بود، اندازهگیری شد. مقدار بارندگی تابستانه با استفاده از سه جمعآوری کننده باران که ...
[ 27 ] - بررسی ویژگیهای مورفولوژیک کمی و کیفی راش در دو توده خالص و آمیخته (مطالعه موردی: بخش گرازبن جنگل خیرود)
ویژگیهای مورفولوژیک درختان یکی از متغیرهای مهم در ارزیابیهای کمی و کیفی تودههای جنگلی است. این تحقیق به بررسی این ویژگیها بر روی 289 پایه درخت راش در یک توده خالص و 259 پایه درخت در توده آمیخته و با ساختار ناهمسال شامل قطر برابرسینه، ارتفاع درخت، سطح مقطع برابرسینه، طول تاج، قطر تاج، حجم تاج، طول و درصد تنه بدون شاخه، ضریب قدکشیدگی و انشعاب ساقه درخت در محل تاج در بخش گرازبن جنگل خیرودکنار م...
[ 28 ] - بررسی و مقایسه زادآوری دانهزاد و شاخهزاد در تودههای دستنخورده و گلازنیشده بلوط زاگرس شمالی (مطالعه موردی: بانه کردستان)
بدون شک زادآوری و تضمین استمرار جنگل یکی از مهمترین جنبههای مدیریت پایدار جنگلهاست و توجه به آن باید در اولویت طرحهای جنگلداری قرار گیرد. بنابراین با توجه به اهمیت نقش جنگلهای زاگرس، لزوم انجام مطالعات جامع و گسترده در مورد بحران زادآوری موجود در این جنگلها روز به روز افزایش مییابد. در مطالعه حاضر سعی شده است مقدار کمّی زادآوری دانهزاد و شاخهزاد در دو طبقه ارتفاعی بلندتر و کوتاهتر از 2 متر ...
[ 29 ] - بررسی مقدماتی اثر قطر برابر سینه درختان وی ول (Quercus libani Oliv.) بر قابلیت جست دهی کنده در جنگل های زاگرس شمالی (مطالعه موردی: آرمرده بانه)
هدف این مطالعه، مقایسه تعداد جست تولید شده درختان ویول در طبقات مختلف قطری پس از قطع در جنگلهای زاگرس شمالی بود. بدین منظور سه طبقه قطری 25-35، 35-45 و
[ 30 ] - بررسی کیفی بذر دارمازو (Quercus infectoria Oliv.) در توده های جنگلی دست نخورده و گلازنیشده بانه
یکی از عمدهترین استفادههای انجام شده در زاگرس شمالی گلازنی و استفاده از شاخ و برگ درختان بلوط برای تغذیه دام است. این امر موجب ایجاد تغییرات عمدهای در ساختار و وضعیت ظاهری این جنگلها شدهاست و در برخی نقاط مانند بخش آلوت، از توابع شهرستان بانه آینده این جنگلها را با خطر مواجه ساختهاست. با توجه به مشکل فوق و عدم استقرار زادآوری دانهزاد در این جنگلها، ویژگیهای کیفی بذر دارمازو که یکی از گونه...
[ 31 ] - بررسی تأثیر خشکهدارها در استقرار نهالهای راش و ممرز در جنگل آمیخته راش
استقرار زادآوری طبیعی در جنگل، ضامن بقای جنگل و تولید مستمر در آن میباشد که به این جهت همواره مورد توجه جنگلشناسان بوده است. این پژوهش با هدف بررسی تأثیر خشکهدارها بر فراوانی تجدید حیات طبیعی در یک جنگل آمیخته راش و ممرز در جنگل خیرودکنار نوشهر صورت گرفت. در حدود 100 هکتار از این جنگل مورد بررسی اولیه قرار گرفت و 108 قطعه نمونه در اطراف خشکهدارها و درختان سالم در پارسلهای 112 و 214 پیاد...
[ 32 ] - ارتباط بین فراوانی قارچهای ماکروسکوپی چوبزی درختان راش (Fagus orientalis Lipsky) با عوامل فیزیوگرافی (مطالعه موردی: جنگل خیرود نوشهر)
قارچها یکی از اجزای مهم و اصلی در اکوسیستمهای جنگلی میباشند که نقش مهمی در فرایند تبدیل و بازگشت عناصر معدنی به خاک، چرخه مواد و حاصلخیزی رویشگاه جنگلی بر عهده دارند. بهمنظور بررسی و شناسایی قارچهای ماکروسکوپی درختان راش و ارتباط آنها با عوامل فیزیوگرافی (ارتفاع از سطح دریا، شیب، جهت دامنه) نمونهبرداری در فصول زمستان و بهار بعد از انجام جنگلگردشیهای مقدماتی، طی چندین برداشت در جنگل ...
[ 33 ] - تغییرات ترکیب گیاهی در شدت های مختلف چرای دام در جنگل بلوط دالاب استان ایلام
چرای دام یکی از مهمترین عوامل در فراهم نمودن شرایط محیطی برای تغییر در ترکیب گونهای، ساختار و کارکردهای اکوسیستمها میباشد. جنگلهای غرب ایران نیز به عنوان یکی از اکوسیستمهای ارزشمند از این تهدید مستثی نبوده و ضروری است جنبههای مختلف این پدیده در این اکوسیستمها مورد مطالعه قرار گیرد. بدین منظور اطلاعات مربوط به پوشش گیاهی، خاک و سایر متغییرهای محیطی در کف جنگل دالاب در استان ایلام با استفا...
[ 34 ] - بررسی تأثیر عمق کاشت و تراکم کاشت بر رویش ارتفاعی، قطر یقه و درصد زندهمانی گونه زرد تاغ ((Haloxylon persicum
تولید نهال گیاهان بومی و غیربومی در نهالستان یکی از مواد اولیه برای جنگلکاری در مناطق خشک بشمار میرود. یکی از عوامل مؤثر و تأثیرگذار بر روی تولید نهال در نهالستان تراکم بذر و عمق کاشت میباشد که در این ارتباط مطالعات وسیعی صورت گرفته است، بنابراین در این تحقیق سعی شده است تا تأثیر این دو عامل را بر فاکتورهای رویشی گونه زردتاغ بررسی نماییم. تاغکاریهای حسینآباد استان قم با مساحت 3180 هکتا...
[ 35 ] - زیانهای چرای دام در جنگلهای طبیعی بخش پاتم جنگل خیرود و نقش آن در پایداری زیستبوم جنگل
[ 36 ] - اثر تیمارهای مختلف آبیاری و سایه در تولید نهال تادار (Celtis caucasica Willd.)
این پژوهش با هدف بررسی اثر تیمارهای مختلف آب و نور در تولید نهال تادار (Celtis caucasica) در نهالستان شوراب خرمآباد انجام گرفت. بدین منظور ابتدا 30 اصله درخت تادار در جنگلهای اطراف روستای شوراب انتخاب و از چهار جهت آنها بذرگیری شد. بذرهای جمعآوریشده پس از بررسیهای کیفی، در اواخر آبان در گلدانها کاشته شدند و پس از جوانهزنی در اوایل فروردین تا اوایل تیر هر روز آبیاری شدند. سپس چها...
[ 37 ] - بررسی ارتباط بین مقدار خشکیدگی درختان بلوط ایرانی با تیپ جنگل، خصوصیات خاک و شرایط توپوگرافی در جنگلهای قلاجه کرمانشاه
بهمنظور بررسی مقدار خشکیدگی درختان بلوط ایرانی در ارتباط با خصوصیات خاک و شرایط توپوگرافیک، منطقهای به مساحت 500 هکتار از جنگلهای قلاجه استان کرمانشاه انتخاب شد. برای تیپبندی از نمونهبرداری منظم-تصادفی با یک شبکۀ آماربرداری200×150 متر با ترانسکتهای 50 متری استفاده شد. سپس واحدهای کار (براساس فرم زمین، جهت، ارتفاع، درجه خشکیدگی، درجه شیب و غیره) تشکیل شد. در داخل هر واحد کاری یک نمونه خاک...
[ 38 ] - مدلسازی ساختاری تبیین رفتار مشارکتی روستاییان در حفظ جنگل (مطالعه موردی: ذخیرهگاه جنگلی چهارطاق اردل)
در راستای آزمون این فرضیه که رفتار مشارکتی روستاییان، تابعی از سطح آگاهی آنها از جنگل و نگرش نسبت به اهمیت جنگل است، رفتار خانوارهای روستایی ساکن در محدودة زیستگاه جنگلی چهارطاق اردل (600N=) بررسی شد. نوع تحقیق، از لحاظ هدف، کاربردی، از نظر اندازه و درجه کنترل متغیرها، میدانی، و از لحاظ نحوه جمعآوری اطلاعات، توصیفی است. حجم نمونه از طریق فرمول کوکران معادل 196 خانوار تعیین شد و نمونهگیری بهص...
[ 39 ] - بررسی کمی و کیفی تودۀ دست کاشت توسکای ییلاقی (Alnus subcordata) 19 ساله در منطقۀ سیاهکل
توسکای ییلاقی یکی از گونههای سریعالرشد و بومی کشور است که طی دو دهۀ اخیر تودههای خالص و همسال آن در نقاط مخروبۀ جنگلهای شمال ایجاد شده است. این تحقیق با هدف بررسی کمی و کیفی تودۀ دستکاشت توسکای ییلاقی 19 ساله، به مساحت 10 هکتار و فاصلۀ کاشت اولیۀ 2×2 متر در جنوب منطقۀ سیاهکل انجام شد. تعداد 20 قطعه نمونۀ مربعی شکل، هر یک به مساحت 400 متر مربع بر اساس روش آماری منظم تصادفی در منطقۀ مورد نظر...
[ 40 ] - کمیسازی ساختار افقی تودههای آمیخته راش در فاز تکاملی کاهش پایهها
یکی از راههای شناخت بهتر مراحل پویایی و پاسخ جنگل به آشوبهای طبیعی، بررسی ساختار تودههای جنگلی در مراحل مختلف تحولی جنگل است. این پژوهش با هدف کمّیسازی ساختار تودههای آمیختۀ راش در فاز کاهش پایهها در پارسل 319 بخش گرازبن از جنگلهای کمتردستخوردۀ خیرود نوشهر انجام گرفت. سه قطعه نمونۀ یکهکتاری در این فاز انتخاب و در هر یک از قطعات نمونه، مشخصات ساختاری توده اندازهگیری شد. ویژگیهای کمّی د...
[ 41 ] - بررسی تاثیر تیمارهای مختلف بر زندهمانی بذر و رویش نهالهای گونه کُنار(Ziziphus spina-christi L.)
نقش بارز گونۀ جنگلی کنار (Ziziphus spina-christi) در حفاظت آب و خاک و مقاومت زیاد آن در برابر گرما و خشکی، لزوم کاربرد این گونه را در جنگلکاری و احیای رویشگاههای کنار و بهکارگیری آن در فضای سبز شهری آشکار میکند. هدف این پژوهش، یافتن تیمار مناسب برای افزایش جوانهزنی و سبز شدن بذور کنار و ایجاد شرایط بهینه برای تولید نهال سالم است. بر این اساس، تحقیق حاضر در نهالستان شهرستان مسجدسلیمان، بهصو...
[ 42 ] - بررسی امکان توسعۀ گردشگری در جنگل با استفاده از روش ارزیابی چندمعیاره و سامانۀ اطلاعات جغرافیایی
هدف پژوهش حاضر، شناسایی مناطق مناسب گردشگری در جنگل آموزشی پژوهشی دانشگاه تهران (خیرود) واقع در استان مازندران است. فرایند ارزیابی مناطق مناسب گردشگری براساس سه گروه معیارهای اکولوژیکی، زیرساختی و اقتصادی- اجتماعی صورت گرفت. سپس شاخصهای هر کدام از گروه معیارها تعیین شد. نقشۀ شاخصهای شیب، ارتفاع، جهت، دما، بافت خاک، منابع آب، چشمانداز، حیات وحش، تاج پوشش و تیپ جنگلی، سراها، طرح جنگلداری و جا...
[ 43 ] - ویژگیهای جنگلشناسی تودههای تحت تفرج (مطالعۀ موردی: پارک جنگلی بلوران کوهدشت)
در این پژوهش تأثیرات تفرج و تغییر کاربری مناطق جنگلی به پارکهای جنگلی بر برخی ویژگیهای جنگلشناسی تودههای تحت تفرج در پارک جنگلی بلوران کوهدشت بررسی شده است. به این منظور، سه منطقه شامل مناطق بدون تفرج، تفرج گسترده و تفرج متمرکز مشخص شد. بهمنظور برداشت دادهها در هر منطقه 30 قطعه نمونه بهروش منظم تصادفی با ابعاد شبکۀ 150×100 متر، پیاده شد. در هر قطعه نمونه مشخصههای آماری تراکم، زادآوری، ا...
[ 44 ] - تأثیر مبدأ بذر بر زیتوده و زندهمانی نهالهای گونۀ اوری (Quercus macranthera) در نهالستان کنتیا در شمال تهران
بذر گونۀ اوری (Quercus macranthera)، از چهار مبدأمختلفکردکوی و چیچال در نیمرخ شمالی البرز و قسطین و رودبارک در نیمرخ جنوبی البرز در ارتفاع 1800-2000 متر از سطح دریا جمعآوری شد. این بذور در نهالستانی در شمال شهر تهران با ارتفاع متوسط 1620 متر از سطح دریا در قالب طرح بلوکهای کاملاً تصادفی با سه تکرار در گلدانهای پلیاتیلن کاشته شدند. در پایان فصل رویش پس از اندازهگیریهای انجامشده، اثر مبدأ ب...
[ 45 ] - بررسی امکان تشخیص گونه های درختی در تصاویر هوایی رقومی به روش طبقه بندی شیءـ پایه
دادههای سنجش از دور، بهویژه تصاویر هوایی رقومی با توان تفکیک مکانی و رادیومتری زیاد، میتواند ابزار مناسبی برای شناسایی گونههای درختی باشد. هدف از این تحقیق بررسی قابلیت این تصاویر و روش شیءـپایه برای تشخیص گونههای درختی است. به این منظور منطقهای 86/5 هکتاری از پارک طالقانی تهران انتخاب شد. تصاویر دوربین UltraCam-D چهارباندی ادغامشده با باند پانکروماتیک با پیکسلهایی به ابعاد 7×7 سان...
[ 46 ] - اثر چرای دام بر تغییر و تنوع گونههای جنگلی در گروههای زادآوری طبیعی (مطالعة موردی: بخش پاتم جنگل خیرود)
عوامل تهدیدکنندة پایداریِ جنگلها طبیعی و انسانیاند. عوامل انسانیِ تخریب جنگلها شامل چرای دام، آتشسوزی، تغییر کاربری، بهرهبرداری معدن، قاچاق چوب، و رهاسازی زباله در جنگل است. چرای دام در جنگلها آثار تخریبی زیادی دارد. در این مطالعه، اثر چرای دام بر پیدایش، تنوع، و تغییر گونههای جنگلی در گروههای زادآوری بررسی شده است. منطقة مورد مطالعه، گاوسراهای بنجهبن و پاتم، واقع در بخش پاتم جنگل آموزشی...
[ 47 ] - تغییرات کمّی و کیفی تودههای جنگلی بعد از اجرای یک دوره طرح جنگلداری (بخش نمخانهـجنگل خیرود)
این بررسی با هدف تعیین میزان تغییرات تعداد درخت و موجودی حجمی سرپا پس از اجرای یک دوره طرح جنگلداری دهساله (1362ـ1371) و مقایسة این تغییرات با اهداف انتخابشده صورت گرفته است. آماربرداری در ابتدا و انتهای دوره بهروش منظم تصادفی و با قطعات نمونۀ 10 آری انجام شد و در هر قطعه نمونه، قطر برابر سینۀ درختان از قطر 5/7 سانتیمتر به بالا، و ارتفاع دو اصله درخت شاهد اندازهگیری شد و کیفیت 6 متر او...
[ 48 ] - تأثیر اندازه باران بر بارانربایی توده کاج تهران در منطقه نیمهخشک (مطالعه موردی: پارک چیتگر)
بارانربایی جزء مهم تعادل آبی جنگلکاریها در مناطق نیمهخشک محسوب میشود. این مطالعه با هدف اندازهگیری میزان بارانربایی طی فصول مختلف در توده جنگلکاریشده کاج تهران (Pinus eldarica Medw.) و تأثیر اندازه باران بر آن واقع در پارک جنگلی چیتگر تهران انجام شد. میانگین سالیانه بارندگی و درجه حرارت منطقه مورد مطالعه به ترتیب 6/267 میلیمتر و 2/17 درجه سانتیگراد میباشد. میزان بارندگی در هر بارش ب...
[ 49 ] - ویژگیهای ساختاری تودههای جنگلی شاخهزاد در جنگل فندقلوی اردبیل
امروزه بررسی ساختار جنگل از مباحث مورد توجه و ضروری بهویژه در راستای اهداف جنگلشناسی نزدیک به طبیعت است. این پژوهش با هدف شناسایی ویژگیهای ساختاری تودههای شاخهزاد در جنگل فندقلوی استان اردبیل انجام شد. پس از جنگل گردشی اولیه سه توده جنگلی شاخهزاد انتخاب و در هر توده، سه قطعهنمونه یک هکتاری (100×100 متر) انتخاب و اطلاعات مربوط به ساختار جنگل اندازهگیری و ثبت شد. بهمنظور بررسی زادآوری د...
[ 50 ] - ادراک روستائیان جنگل نشین نسبت به منافع جنگل و متغیرهای جمعیتشناختی تبیینکننده در زیستگاه جنگلی چهارطاق اردل
هرگونه مداخله روستائیان در حفظ و احیای جنگلها، در گرو ادراک آنها از منافع جنگل بوده که خود تابعی از خصوصیات جمعیتشناختی روستائیان است. در راستای آزمون فرضیه مذکور، مطالعهای در مورد خانوارهای روستایی محدوده زیستگاه جنگلی چهارطاق اردل (600N=) انجام شد. حجم نمونه از طریق فرمول کوکران معادل 196 خانوار تعیین و نمونهگیری بهصورت تصادفی ساده انجام شد. دادهها از طریق پرسشنامه محقق ساخته که روایی ...
[ 51 ] - اثر اسید جیبرلیک و چینهسرمایی بر جوانهزنی بذر پسته (Pistacia vera L.) در جنگل خواجهکلات خراسان رضوی
این پژوهش با هدف بررسی اثر تیمارهای مختلف اسید جیبرلیک و چینهسرمایی بر جوانهزنی بذر پسته در جنگل پسته خواجهکلات واقع در شمال شرقی کشور که به دو شهرستان سرخس و کلات تعلق دارد، انجام گرفته است. بدین منظور ابتدا بذرهای گونه پسته از 23 واحد شکل زمین موجود در منطقة مورد بررسی جمعآوری شد و سپس در آزمایشگاه بذر، هفت تیمار مختلف اسید جیبرلیک و چینهسرمایی در سه تکرار بر روی بذرها اعمال شد. بعد از ا...
[ 52 ] - اثر آبیاری و سایه بر زیتوده، سطح برگ و شادابی نهال تادار (Celtis caucasica Willd.)
این پژوهش با هدف بررسی اثر تیمارهای مختلف آبیاری و نور بر زیتوده اندام هوایی و ریشه، سطح برگ و شادابی نهال تادار انجام شده است. ابتدا 30 اصله درخت تادار در جنگلهای اطراف روستای شوراب استان لرستان انتخاب شدند و از جهتهای مختلف آن بذرگیری شد. سپس در اواخر آبان اقدام به کاشت بذر در گلدانها شد و بذرها در اوایل فروردین سال بعد جوانه زدند و پس از آن گلدانها تا اوایل تیرماه هرروز آبیاری شدند. بع...
[ 53 ] - برآورد ظرفیت برد گردشگری در مناطق تحتحفاظت (مطالعه موردی: پارکملی و پناهگاه حیاتوحش قمیشلو)
هر منطقه پتانسیل محدودی در جذب گردشگر دارد، که این محدودیتها را بیشتر با مفهوم ظرفیت برد تعیین میکنند. دادههای لازم برای برآورد ظرفیت برد گردشگری در پارکملی و پناهگاه حیاتوحش قمیشلو، از طریق مطالعه میدانی، پرسشنامه، آمار آب و هوایی ایستگاه هواشناسی نجفآباد و نیز نظر کارشناسان جمعآوری شد. پس از شناسایی پهنههای تفرجی از شاخصهای ظرفیت برد در قالب پرسشنامه استفاده شد. اطلاعات محیطی، ا...
[ 54 ] - ارزیابی اثرات محیطزیستی اکوتوریسم در مناطق حفاظت شده
اکوتوریسم یک واقعیت انکارناپذیر از زندگی مدرن به شمار میآید، که میتواند آثار مثبت و منفی زیادی بر روی محیطزیست برجای بگذارد. امروزه پارکها و مناطق حفاظتشده، کانونی برای اجرای فعالیتهای تفرجی محسوب میشوند و با وجود محدودیتی که درون ساختار تفرج و گردشگری اعمال میشود، اما بیشتر شبکه راهها، گذرگاهها، جادهها، نگهبانیها، اردوگاهها و سایر تسهیلات هر یک دارای اثراتی هستند. اک...
[ 55 ] - تأثیر اندازه قطر درخت بر فنولوژی کامبیوم و رویش شعاعی ممرز (Carpinus betulus) در جنگل خیرود نوشهر
با توجه به اینکه در بین گونههای درختی جنگلهای هیرکانی، ممرز (Carpinus betulus)بیشترین حجم و پراکنش را دارد و از این رو گونه مهمی بهشمار میآید، بررسی فعالیت کامبیوم و تشکیل حلقه رویش در طبقههای قطری مختلف این گونه درختی میتواند اطلاعات بیشتری در مورد مقدار و چگونگی رشد آن فراهم کند. در این راستا، زمان آغاز، پایان و طول دوره فعالیت کامبیوم (دوره رویش) و نیز نرخ رشد قطری در سه طبقه قطری مخ...
[ 56 ] - شناسایی و تلقیح دو گونه قارچ میکوریز همزیست تادار (.Celtis Caucasica L) در شرایط گلخانهای
با توجه به ضرورت جنگلکاری در جنگلهای زاگرس با گونههای بومی و استفاده از قارچهای میکوریزی همزیست بومی هر گونه، پژوهشی با موضوع تولید نهالهای میکوریزی تلقیحشده با قارچهای همزیست درخت تادار (Celtis caucasica L.) انجام شد. نمونههای بذر و خاک ریزوسفر تادار از رویشگاه چهارطاق اردل در استان چهارمحال و بختیاری تهیه شدند. در آزمایشگاه مشخص شد که دو گونه قارچ میکوریز Funneli...
[ 57 ] - ارزیابی توان اکولوژیک کاربری جنگلکاری با استفاده از روش جنگل تصادفی (حوزه آبخیز کن، تهران)
حوزه آبخیز کن در استان تهران، برای ارزیابی توان اکولوژیک کاربری جنگلکاری مورد بررسی قرار گرفت. بر این اساس با توجه به شرایط منطقه و اهداف جنگلکاری، گونههای مناسب انتخاب شدند. سپس سرشت و خواهشهای اکولوژیکی گونههای منتخب بررسی و شاخصهای تأثیرگذار در روند ارزیابی مشخص شدند. بعد از پردازش، طبقهبندی و ادغام لایههای مکانی در GIS با استفاده از نتایج روش سیستمی، الگوریتم جنگل تصادفی آموزش داده شد...
[ 58 ] - تحلیل احتمال وقوع تغییر کاربری اراضی در دامنههای جنوبی البرز (مطالعه موردی: حوزه آبخیز کن در استان تهران)
حوزههای آبخیز مشرف به شمال شهر تهران که در دامنههای جنوبی البرز مرکزی قرار دارند، در دهههای اخیر در معرض تغییر کاربری و استفادههای غیراصولی بودهاند، بنابراین آگاهی از تغییر و تحولات کاربریها و تهیه نقشههای احتمال تغییرات مکانی کاربری اراضی بهمنظور چارهاندیشی برای مقابله با این پدیده، ضروری بهنظر میرسد. در پژوهش پیشرو با استفاده از تصاویر ماهواره لندست، نقشههای کاربری ...
[ 59 ] - ارزیابی واکنش هیدرولوژیک حوضۀ آبخیز سد لتیان به جنگلکاری در اقلیم نیمهخشک
جنگلهای طبیعی، گسترۀ وسیعی از خدمات اکوسیستم از جمله خدمات مربوط به منابع آب را ارائه میکنند؛ با وجود این، اثر جنگلکاریها در شرایط مختلف، سبب ایجاد نتایج متفاوت میشود و گاهی تهدیدکنندۀ امنیت منابع آب به شمار میرود. از اینرو توسعة جنگلکاری در مناطق دارای اکوسیستم شکننده، مانند مناطق خشک و نیمهخشک، باید بهدقت ارزیابی شود. هدف اصلی تحقیق حاضر، کمّیسازی واکنش هیدرو...
[ 60 ] - تأثیر شیب بر ویژگیهای سیستم ریشهای نهالهای بلوط بلندمازو
هدف از این پژوهش بررسی تأثیر شیب بر ویژگیهای سیستم ریشهای نهال بلوط بلندمازو است. به این منظور در نهالستان گروه جنگلداری و اقتصاد جنگل دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، آزمایشی در سه تیمار زمین مسطح، شیبهای 25 و 45 درصد در سه تکرار اجرا شد. پس از آمادهسازی زمین، بذرها در کرتها کشت شدند و پس از سبزشدن بذور کشتشده و استقرار آنها، در چهار دوره زمانی (96، 124، 152 و 201 روزه)، بهصورت تص...
[ 61 ] - ارزیابی قابلیت داده های ماهواره های لندست8 و سنتینل2 برای تهیة نقشة تیپ جنگل های هیرکانی در حوضة آبخیز کجور
سابقه و هدف: آگاهی از موقعیت مکانی تیپهای جنگلی، اطلاعات ارزشمندی را برای برنامهریزی و مدیریت پایدار جنگلها فراهم میکند. استفاده از فناوری سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی در تهیة این قبیل اطلاعات به ویژه در مناطق کوهستانی و صعب العبور، مورد توجه بسیاری از محققان و مجریان طرحهای جنگلداری است. به همین منظور تحقیق حاضر با هدف بررسی قابلیت دادههای ماهوارههای لندست8 و سنتینل2 در تهیة نق...
[ 62 ] - Modeling environmental factors on vegetation destruction in protected areas
Over the past two decades, degradation damage has increased in natural ecosystems. This research focuses solely on the degradation of soil and vegetation cover in Sorkheh Eshpar National Park. For this purpose, some physical properties of the soil (specific gravity and true porosity, moisture content, a percentage of pebbles, acidity and conductivity and soil texture) were measured. Also, the d...
Co-Authors
علی روکی 1