زهرا شاکری

استادیار دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی (مؤسسۀ حقوق تطبیقی) دانشگاه تهران

[ 1 ] - حمایت عاری از تشریفات؛ با تأکید بر کنوانسیون برن، نظام حقوق مالکیت ادبی و هنری ایران و امریکا

اصل حمایت عاری از تشریفات، یکی از اصول بین‌المللی نظام حقوق مالکیت ادبی و هنری به‌شمار می‌آید و جایگاه این اصل در کشورهای عضو کنوانسیون برن تثبیت شده است. با‌وجود‌این، تحلیل و تبیین اصل یادشده در ادبیات حقوقی ایران نادیده گرفته شده و واکاوی آن در جهان کنونی با توجه به نتایج بعضی از تشریفات در دسترسی آسان‌تر به آثار و دادرسی عادلانه‌تر بسیار حیاتی است. نگارندۀ این مقاله تلاش کرده است این اصل را ...

[ 2 ] - معاهدۀ مراکش، تحولی در نظام حقوق مالکیت فکری؟!؛ سخنی در استثنای استفادۀ معلولان

معاهدۀ تسهیل دسترسی به اوراق چاپی برای نابینایان، معلولان دیداری و دیگر معلولان خوانشی یا معاهدۀ مراکش با هدف تجویز استفادۀ آزاد از آثار ادبی و هنری برای بخشی از جامعۀ معلولان به تصویب رسیده است. این معاهده که در قالب مقرراتی مستقل به یکی از استثنائات وارد بر حقوق مالکیت فکری می‌پردازد، تلاش می‌کند براساس مبانی حقوق بشری، امتیازاتی را برای معلولان مقرر کند. اهمیت معاهدۀ مذکور از آن حیث است که م...

[ 3 ] - استفادۀ منصفانه از آثار ادبی و هنری؛ حقی برای جامعه؟!

     استفادۀ منصفانه یکی از نظریات حقوقی رایج در نظام حقوق مالکیت ادبی و هنری برای تأمین نیاز جامعه در دسترسی آزادانه به آثار علمی، ادبی و هنری است. نظریۀ یاد‌شده در کشورهای حقوق عرفی سال‌هاست که با فراز و نشیب‌های فراوانی روبه‌رو بوده است و می‌تواند به‌عنوان معیاری قابل تأمل برای دیگر کشورها نیز مطرح باشد. نگارندۀ این مقاله تلاش می‌کند با روش تحلیلی- توصیفی به بررسی و مطالعۀ این نظریه پرداخته،...

[ 4 ] - معیارهای بهینه‌سازی مقررات محدودیت‌ها و استثنائات در نظام حقوق مالکیت ادبی و هنری

The limitations and exceptions on the copyright and related rights is one of the most challenging and interesting issues of intellectual property rights and legislated with the aim of understanding of the public interest in the legal system. These limitations and exceptions has different categories such as library use, educational use, and so on, but as their implementation, there is the nee...

[ 5 ] - جایگاه منافع عمومی در نظام حقوق مالکیت ادبی و هنری

Copyright grants the monopoly to encourage the production of Literary and artistic works. But the advent of new technologies, promotion of human rights concepts and changes in the legal foundations has been modified the monopoly position and Public interests in Copyright system should be revised. In general, traditional limitations and exceptions in national laws of intellectual property law is...

[ 6 ] - نقض حقوق مالکیت ادبی و هنری با استفاده‌ طنزگونه از آثار ادبی و هنری دیگران

گروهی از آثار طنز براساس شوخی و مطایبه با آثار ادبی و هنری که پیش‌تر خلق‌ شده‌اند، شکل می‌گیرند. از آنجا که این امر به نسخه‌برداری و تغییر اثر دیگری منجر می‌شود، از مصادیق نقض حقوق مالکیت ادبی و هنری تلقی می‌شود. مادة 6 مکرر کنوانسیون برن، تغییر اثر دیگری را در صورت لطمه به حیثیت و شهرت مؤلف برنمی‌تابد و به‌موجب بند 1 مادة 9 نیز، تکثیر اثر بدون اجازة مؤلف امکان‌پذیر نیست. بنابراین، مقالة حاضر ت...

[ 7 ] - جستاری حقوقی در قراردادهای هنرمندان اجراکننده آثار ادبی و هنری؛ با تأکید بر مطالعه تطبیقی

اجراکنندگان آثار ادبی و هنری (ازجمله بازیگران و خوانندگان)، مانند هر مالک فکری دیگری حق بهره‌برداری از اجرای هنری خود را دارند. آنها می‌توانند شخصاً از این حق بهره‌برداری کنند یا از طریق قرارداد، اجازه بهره‌برداری آن را به دیگری اعطا نمایند یا اساساً حقوق خود را به دیگری انتقال دهند. قراردادهای مذکور معمولاً با مسائل حقوقی مانند مشخص نبودن ماهیت عقد، موضوع انتقال حقوق اجراکننده به تولیدکنندگان...

[ 8 ] - نهاد لباس تجاری؛ نگاهی دوباره به نظام علائم تجاری

ظاهر کلی کالا یا خدمت، علاوه بر ایجاد زیبایی و جذابیت، می‌تواند به عنوان شناسۀ منبع عمل کرده و به مصرف‌کنندگان در تمییز منبع یاری رساند. به بیان دیگر، در بسیاری از موارد، خریداران بر اساس ظاهر محصولات و خدمات یا به اصطلاح لباس تجاری، منشأ آن‌ها را تشخیص داده و دست به انتخاب می‌زنند. از این رو، زمانی که ظاهر کلی کالا یا خدمت به گونه‌ای طراحی شود که بتواند به عنوان شناسۀ منبع عمل کند، شایسته است ...

[ 9 ] - سرقت علمی و ضمانت اجراهای مقابله با آن؛ با تأکیدی بر مسئلة تعامل سرقت علمی و نظام حقوق مالکیت فکری

سرقت علمی به معنای کپی کردن اثر دیگری و انتساب آن به خود است که همپوشانی نزدیکی با نظام حقوق مالکیت فکری دارد. ازاین‌رو بسیاری از افراد جامعة دانشگاهی این دو اصطلاح را مترادف تلقی می‌کنند، اما این تصور نادرست بوده و همة مصادیق سرقت علمی از جمله استفاده از ایدة اثر دیگری یا خودسرقتی مشمول نظام حقوق مالکیت فکری نیست. مقالة حاضر تلاش می‌کند با روش تحلیلی – توصیفی و رویکرد کتا...

[ 10 ] - Managerial Approaches to Support Intellectual Property Rights in Museums

Some of the cultural works which are considered as cultural heritage, regardless of their antiquity and precedence, are simultaneously subject of the legal systems of intellectual property rights and cultural heritage law. This situation can lead to a conflict of interest between private ownership and public law which, in turn, may create many problems for the management of cultural heritage wh...

[ 11 ] - نظام حقوقی حمایت از روش های کسب و کار؛ آموزه‌هایی برای استارتاپ‌ها

بعضی از روش‌های کسب و کار استارتاپ‌ها (کسب و کارهای نوپا) به جهت عنصر خلاقانه و ابتکاری خود در معرض تضییع حق توسط رقبا قرار دارد. ازاین‌رو، به‌منظور رشد و توسعه کسب و کارهای جدید که عمدتاً در بستر فضای مجازی به ظهور رسیده‌اند حمایت حقوقی از ایده‌های نوآورانه آن‌ها بسیار مهم است. در این مجال تلاش می‌شود ظرفیت‌های نظام حقوقی برای چنین حمایتی بررسی و سابقه حمایتی در کشورهای مختلف موردمطالعه قرار گی...

[ 12 ] - Managerial Approaches to Support Intellectual Property Rights in Museums

Some of the cultural works which are considered as cultural heritage, regardless of their antiquity and precedence, are simultaneously subject of the legal systems of intellectual property rights and cultural heritage law. This situation can lead to a conflict of interest between private ownership and public law which, in turn, may create many problems for the management of cultural heritage wh...

[ 13 ] - “Appropriation Art” and Recognition of the Legal Status of the Author

It is often thought that appropriation art doesn’t give rise to its traditional concept and place. Because there are secondary works in the world of visual arts that are taken from the original works. From a legal point of view despite their uniqueness, definite and certain material existence of these works, the situa­tion of the author is not very clear. “How can be explained the authorship re...