پژمان محمدی

دانشیار گروه حقوق خصوصی دانشگاه شهید چمران اهواز

[ 1 ] - نگرشی بر ماهیت آفریده‌های فکری پس از تعلق به قلمرو عمومی

قلمرو عمومی حقوق مؤلف که ناظر بر پایان مدت حمایت است، در تلاش برای ایجاد تعادل و توازن میان حقوق صاحبان اثر، جامعه و اشخاص ثالث است. به این منظور، با پایان مدت حمایت از حقوق مالی مؤلف، امکان استفادۀ آزاد از آثار مشمول این نهاد فراهم می‌‌شود. در این میان یکی از دشواری‌های قابل بحث، ماهیت آثار متعلق به قلمرو عمومی است که به اعتقاد برخی، اثر پس از تعلق به قلمرو عمومی، به مال مباح تبدیل می‌شود. این...

[ 2 ] - تحلیل اقتصادی قاعدۀ تلف مورد معامله پیش از تسلیم

     قانون مدنی ایران در مادۀ 387 در قالب یک قاعدۀ تکمیلی، ریسک تلف مورد معامله پیش ازتسلیم را پیش‌بینی کرده و انتقال خطر تلف را نتیجۀ تسلیم مورد معامله دانسته است. قاعدۀ تکمیلی از نگاه اقتصادی باید به‌گونه‌ای باشد که هزینه‌های معاملاتی را کاهش دهد و موجب افشای اطلاعات لازم شود تا خطر اخلاقی کاهش یابد. قانون‌گذار ما خطر را بر گردن فروشنده گذاشته، چراکه به نظر او این فروشنده است که می‌تواند با ک...

[ 3 ] - رابطه تخلیه مستاجر با پرداخت سرقفلی در قانون روابط موجر و مستاجر مصوب 1376

نهاد اجاره در نظام حقوقی ما از جایگاه ویژه ای برخوردار است. قانون‌گذار از دیر باز برای تنظیم روابط طرفین قرارداد اجاره و حفظ حقوق دوجانبه اهتمام خاصی داشته است. اما با پیچیده شدن روابط اجتماعی و اقتصادی مسائل جدیدی بین طرفین رابطه استیجاری مطرح گردید که بسیاری ار آنها جدید و بی سابقه است. از مهمترین این موارد حق سرقفلی است که مختص اماکن تجاری است. در مورد زمان پرداخت سرقفلی حکم صریحی در قانون ر...

[ 4 ] - ضرورت قهری دانستن ضمان درک

قواعد حقوقی با هدف تنظیم روابط اجتماعی و برقراری تعادل میان حقوق و تکالیف افراد مختلف وضع می­شوند.  ابزارهای قانون­گذار برای نیل به این هدف متعدد است.  گاهی افراد را به اجرای قرارداد خویش ملزم می­سازد و هرگاه اجرای این قرارداد منتفی شود، متخلف به جبران خسارات وارده برطرف مقابل، اجبار می­گردد.  برخی اوقات، قرارداد معتبری در میان نیست ولی ضرری وارد شده است.  در این موارد، ضمانت اجرای مسئولیت غیرق...

[ 5 ] - ماهیت انتقال مالکیت اموال غیرمادی غیرفکری

 این مقاله در صدد بررسی و تبیین ماهیت حقوقی انتقال اموال غیر مادی غیر فکری است.به این منظور ابتدا به معرفی این اموال می­پردازیم­. محرز بودن مالیت با وجود عدم عینیت آنها، موجب طرح سئوال دربارة رابطه انتقال معوض آنها با محدوده بیع طبق تعریف قانون­مدنی می­گردد. در این مقاله ­تلاش­های حقوقدانان در تفسیر ماده 338 قانون مدنی برای توسعه مفهوم آن و نقد این نظرات مطرح می شود. این تحقیق نشان می دهد که با...

[ 6 ] - دعوا و معیارهای نقض حق تکثیر پدیدآورنده

The results and Effects to protect the exclusive rights of authors only appears when the necessary measures to protect them and their work is anticipated. Iranian law envisaged fair criminal and civil sanctions for violations of the rights. Not only the Effectiveness and efficiently of the sanctions are important, but also to achieve the results and create sufficient guarantees for the author d...

[ 7 ] - محدودیت های موضوعی سوگند در دعاوی مدنی

سوگند به عنوان یکی از ادله قانونی احصاء شده در قانون مدنی و قانون آئین دادرسی مدنی، علاوه بر همه قیودی که از شخصیت طرفین دعوا نشات می گیرد و رعایت آنها کاهش کارایی سوگند را به دنبال دارد، با محدودیت های موضوعی فراوانی روبه روست. بخشی از این شرایط از ویژگی های خود سوگند به عنوان دلیل معنوی، پایانی و تنها اثبات ادعا، سرچشمه می گیرد. سوگند دلیلی تشریفاتی، تنها و مخصوص طرفین است که فقط طرف دعوای مع...

[ 8 ] - بررسی ابعاد حقوقی گارانتی

در میان خدمات پس از فروش، تعهد به تعویض و تبدیل کالای ناقص یا معیوب (گارانتی) جایگاه ویژه‌ای دارد. تعهد مزبور ممکن است در قالب شرط ضمن عقد یا قرارداد مستقل مطرح شود. دربارة مشروعیت آن به‌دلیل غرری‌بودن، تردیدهایی وجود دارد، ولی صحت و مشروعیت آن با تکیه بر دلایل صحت عقود و شروط اثبات‌شدنی است. بررسی ابعاد حقوقی گارانتی و تحلیل فنی آن، انطباق آن بر عقود و قراردادها را ضروری می‌کند. حقوق‌دانان درب...

[ 9 ] - اصالت؛ شرط پیدایش اثر

اصالت یک مفهوم بنیادی در حقوق مؤلف شناخته می‌شود. با وجود اهمیت فوق‌العاده اصالت در تحقق و شکل‌گیری یک اثر و تبعاً نتایج و ثمرات حاصل از آن و با وجود برخی مطالعات در این زمینه، هنوز احساس می‌شود که شناخت ابعاد آن ضرورتی غیر قابل انکار است. شاید یکی از دلایلی که به این اعتقاد منتهی شده است، مفهوم نسبی و ذهنی اصالت و در نتیجه انعطاف‌پذیری آن است. در این تحقیق سعی می‌شود که تعریف اصالت و وجوه تمایز...

[ 10 ] - تأثیر قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 بر امکان مطالبه خسارات معنوی و عدم نفع در نظام حقوقی ایران

قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 از چند جهت بر قلمرو خسارات معنوی و عدم نفع تاثیر گزار بوده است. از یک‌سو، دامنه مسئولیت مدنی اشخاص در قبال خسارات معنوی وارد به زیان­دیده گسترش‌یافته است، توضیح اینکه به‌موجب ماده 14 قانون مذکور، لطمه به هر دو قسم سرمایه معنوی و صدمات روحی، موجب مسئولیت مدنی فاعل زیان می­گردد. از سوی دیگر، قلمرو قابلیت جبران خسارات معنوی و عدم نفع و به تعبیری، قلمرو مسئولیت مدن...

[ 11 ] - تأثیر انحلال مؤسسه بیمه بر پروانه بیمه‌گری

برای انجام عملیات بیمه و ثبت مؤسسات بیمه، اخذ پروانه بیمه‌گری ضروری است. با شروع به عملیات بیمه‌ای ممکن است مؤسسه بیمه منحل شود. انحلال مؤسسات بیمه که در قالب شرکت سهامی عام تشکیل می‌شوند تابع قوانین تأسیس بیمه مرکزی و بیمه‌گری مصوب 1350 و لایحه اصلاح قسمتی از قانون تجارت مصوب 1347 می‌باشد. انحلال مؤسسه، به نحوی پروانه بیمه‌گری را از اعتبار می‌اندازد؛ در انحلال به موجب ماده 199 لایحه اصلاح قسمت...

[ 12 ] - تمییز ملغی الأثرشدن حکم تخلیه مستاجر مشمول قانون روابط موجر و مستاجر مصوّب 1356

در ماده 28 قانون روابط موجر و مستاجر مصوّب 1356 ضمن پیش ­بینی مواعدی برای پرداخت حقّ کسب یا پیشه یا تجارت، مستاجر مشمول  حکم تخلیه یا موعدی برای تقاضای صدور اجرائیه تخلیه (در مواردی که ضمن حکم تخلیه به پرداخت آن به مستاجر حکم نشده است) اعلام شده است. در صورت عدم رعایت محدودیّت ­های زمانی مذکور از سوی موجر، حکم مزبور ملغی الأثر خواهد بود. اگرچه به کار بردن عبارت «ملغی شدن» حکم در قوانین دادرسی، بی ...

[ 13 ] - آثار صدور و ملغی الاثر شدن حکم تخلیه مستاجر در عقد اجاره مشمول قانون روابط موجر ومستاجر مصوب 11356

در قانون روابط موجر و مستأجر مصوب 1356 احکام ویژه و متفاوت نسبت به قواعد اجاره‌های مشمول قانون مدنی فراوان است. یکی از احکامی که نه‌تنها اجاره مشمول این قانون را از اجاره‌های مشمول قانون مدنی متمایز می‌کند بلکه  فراتر از آن، احکام اجاره مشمول قانون 56 را از قواعد قراردادها در قانون مدنی فاصله می‌دهد، مؤثر دانستن صدور حکم فسخ اجاره توسط دادگاه در پیدایش آثار آن است. ناکافی دانستن اراده طرفین به‌...