ابراهیم رهبری
استادیار دانشکدۀ حقوق دانشگاه شهید بهشتی
[ 1 ] - بررسی تطبیقی نقش جریمه‌های مالی در اجرای موازین رقابتی
جریمه‌های مالی در مسیر کوشش برای متوقف ساختن رویههای ضدرقابتی و بازدارندگی بنگاهها از ورود به فعالیتهای انحصارگرایانه، حربه‌ای قدرتمند در اختیار مراجع رقابتی تلقی میشوند. این مقاله میکوشد تا در مطالعه‌ای تطبیقی، ضمن بیان ماهیت و کارکرد عمدۀ این ضمانت اجرا، قلمرو اجرایی آن را تبیین کرده، مراحل اصلی فرایند تعیین جریمه و همچنین مهمترین عواملی را که در این میان نقش ایفا می‌کنند، تحلیل نماید....
[ 2 ] - موازین ارزیابی رقابتی ادغامهای ناظر بر مالکیتهای فکری
ادغام بنگاهها با هدف دستیابی به دارایی‌های فکری در دو دهۀ اخیر، روند فزاینده‌ای یافته و به همان اندازه، حساسیت حقوق رقابت در کنترل مؤثر آنها نیز فزونی گرفته است. اگرچه حقوق رقابت موازین کلی ناظر بر ادغام‌ها را در حیطۀ مالکیتهای فکری نیز به‌طور همسانی اعمال می‌کند، ویژگی‌های این دست دارایی‌ها مستلزم لحاظ مؤلفه‌های خاصی است که در چارچوبی نظام‌مند، امکان ارزیابی دقیق وضعیت رقابتی آنها را امک...
[ 3 ] - بررسی قواعد رقابتی ناظر به دانش فنی: مطالعه‌ای تطبیقی در حقوق آمریکا، اتحادیه اروپا و ایران
حقوق رقابت به‌عنوان جلوه‌ای از نظم عمومی اقتصادی، سایۀ نظارتی خود را بر تعاملات تجاری پیرامون مالکیتهای فکری نیز گسترانده است. دانش فنی که یکی از مصادیق خاص و کمتر شناخته‌شدۀ این دست دارایی‌ها- حداقل در حقوق ایران- است نیز منفک از موازین رقابتی نمی‌باشد. پژوهش حاضر میکوشد تا در نگرشی تطبیقی و با عنایت خاص به ماهیت اطلاعات محرمانۀ ابداعی، به تحلیل رویکرد کلی حقوق رقابت در قلمرو مالکیتهای فکری...
[ 4 ] - بررسی جایگاه تجارت الکترونیکی محصولات دیجیتالی و طبقه‌بندی آن در موازین سازمان جهانی تجارت
از همان ابتدای نظام‌بخشی به تجارت الکترونیکی در عرصۀ بین‌المللی، مهمترین موضوعی که در این خصوص خود را نمایان ساخت، طبقه‌بندی تجارت الکترونیکی به‌ویژه در زمینۀ محصولات دیجیتالی تحت یکی از نظام‌های حقوقی سازمان، یعنی گات، گتس، تریپس، یا ترکیبی از مقررات گات و گتس بود. سیستم ترکیبی و نظام تریپس به لحاظ عملی و نظری ظرفیت کافی را برای دربرگیری این موضوع نداشته و درحقیقت اختلاف اصلی ناظر به شمو...
[ 5 ] - بررسی ابعاد پیوندهای مختلف اینترنتی از منظر حقوق مؤلف
امروزه تصور طراحی یک وبگاه اینترنتی بدون استفاده از پیوندها دشوار است. پیوندهای اینترنتی در یکی از سه قالب پیوندهای فرامتنی، تصویری و پنجره‌ای، کاربران را به سرعت و سهولت در فضای وب به گردش در میآورند، امری که ممکن است حقوق انحصاری صاحبان آثار فکری را در مخاطره قرار دهد. مهمترین نقطه تلاقی چالشهای پیوندهای اینترنتی با مالکیتهای فکری، در چارچوب نظام کپی‌رایت و موارد احتمالی تعدی به حقوق دارنده...
[ 6 ] - جایگاه و اعتبار رقابتی توافق عدم رقابت: مطالعه تطبیقی در حقوق آمریکا، اتحادیه اروپا و ایران
وضعیت توافق عدم رقابت از منظر قواعد حقوق رقابت، همواره مورد مناقشه بوده است. این مقاله پس از شرح مفهوم، شرایط اعتبار و جایگاه کلی توافق عدم رقابت، به تحلیل نوع رویکرد حقوق آمریکا، اتحادیه اروپا و ایران نسبت به این قرارداد می‌پردازد. مطالعه تطبیقی، حکایت از کاستی‌ها، خلأها و رهیافتهای غیر اصولی مقررات رقابتی کشورمان نسبت به این دست توافقات دارد. بر این اساس، این مقاله پیشنهادهای مبتنی بر قواعد ...
[ 7 ] - حق امتیاز به عنوان عوض در قراردادهای لیسانس اختراع
در قرن حاضر که عصر فناوری محسوب میشود، اکثریت کشورها و بنگاه‌های نیازمند به‌منظور نیل به سطوح بالاتر تکنولوژیک، درصدد دستیابی به فناوری‌ها و به‌ویژه اختراعات از طرق قراردادی هستند. ازجمله‌ی رایج‌ترین این روش‌ها قرارداد لیسانس است که به‌موجب آن مالک فناوری در ازای دریافت عوض، حاضر به اعطای اجازه‌ی بهره‌برداری میشود. بر همین اساس، تبیین پیچیدگی‌ها و ابعاد حقوقی عوض قراردادی به‌ویژه حق امتیاز یا...
[ 8 ] - نحوه تحقق خطا و تمایز آن از اشتباه در محیط مجازی و اثر آن در انعقاد قراردادهای الکترونیکی با مطالعه تطبیقی حقوق ایران، آمریکا، کانادا، اتحادیه اروپا و عهدنامه ارتباطات الکترونیکی آنسیترال (2005)
Using of electronic devices, lead to reduce the errors resulting from the use of traditional instruments, however, when using of these devices may also take place various problems for different reasons. What is important is to distinguish between the problems arising from mistake and those from error. The error relates to the measures that apply wrongly by electronic intermediaries, while mista...
[ 9 ] - تحلیل رقابتی تحدیدات ممنوع در قراردادهای لیسانس فناوری
قرارداد لیسانس از جمله توافقاتی است که زمینۀ انتقال و اشاعه فناوری را فراهم میآورد. این توافقات معمولاً حاوی رویههای محدودکنندهای هستند که دغدغههای رقابتی پدید میآورند. این تحدیدات به سه دسته کلی تقسیم میشوند که یکی از آنها، محدودیت های ممنوع محض است. این مقاله میکوشد ضمن اشارة اجمالی به جایگاه این دست تحدیدات در میان رویههای محدودکننده، به تحلیل موضوع در نظام های حقوقی آمریکا، اتحادیۀ اروپا و ا...
[ 10 ] - تحلیلی بر ابعاد ویژه لیسانس علائم تجاری در ورزش
ورزش هم اکنون در گسترة تجارت به‌عنوان کسب‌وکاری بزرگ قلمداد میشود و درآمدهای هنگفتی را برای ورزشکاران، باشگاه‌ها و سایر فعالان ورزشی به ارمغان آورده، که بخش عمده‌ای از آن به‌واسطة دراختیارداشتن دارایی‌های فکری و به‌ویژه علائم تجاری است. این مقاله میکوشد تا از طریق تحقیق و تأمل در موازین بنیادین و رهیافتهای حقوق نظام‌های پیشرو، نقش برجسته‌ای را که قرارداد لیسانس در تجاری‌سازی این نوع دارایی‌ه...
[ 11 ] - تحلیل کارکرد توافق عدم رقابت در روابط تجاری
حفاظت از منافع در تعاملات تجاری، دغدغه اشخاص و بنگاهها بوده و آنها کوشیدهاند از ابزارهای گوناگونی که در اختیار دارند برای این منظور بهره گیرند. توافق یا شرط عدم رقابت از وسایل کارآمدی تلقی میشود که با توجه به کارکرد خاص آن در بازداری سایرین از انجام فعالیتهای تجاری مشابه به خصوص در غیاب مقررات قانونی صریح، میتواند طیف متنوعی از منافع تجاری از جمله اسرار تجاری، شهرت تجاری، فهرست مشتریان، آم...
[ 12 ] - مراجع رقابتی و تعدیل ادغامهای پیشنهادی (با تأکید بر مسائل حوزه مالکیتهای فکری)
ادغام میان بنگاهها همواره مورد حساسیت مراجع رقابتی بوده است که کوشیدهاند به طرق مختلف مانع از بروز رویههای مخل رقابت به‌واسطه آنها شوند. یکی از کارآمدترین شیوه‌ها در این زمینه، ترسیم سازوکاری برای ارزیابی ادغامهای پیشنهادی پیش از نهایی شدن آنها و نیل به یک نقطه توازن در تأیید مشروعیت ادغام‌ها از طریق کاربست ضمانت اجراهای ساختاری و رفتاری است. در گستره مالکیتهای فکری نیز تدابیر یادشده در ...
[ 13 ] - نقش لیسانس فرند فناوری در تسهیل فرایند تعیین استانداردهای فنی
سازمان‌های تعیین استاندارد در زمینة حقوق مالکانة اشخاص راهبردهایی مبتنی بر حقوق مالکیت فکری تدوین کرده‌اند که یکی از آنها تعهد به اعطای لیسانس منصفانه و معقول و غیرتبعیض‌آمیز (فرند) است. این التزام در پیشبرد مزایای استانداردسازی ـ از جمله تعامل‌پذیری، توسعة نوآوری، ارتقای رقابت، و افزایش رفاه مصرف‌کنندگان ـ بسیار کارساز است. هدف نویسندگان مقالة حاضر این است که ضمن بررسی اهمیت استانداردهای فنی ...
[ 14 ] - لیسانس اجباری به‌مثابۀ تمهیدی برای کنترل رقابتی ادغام‌ها؛ نگرشی تطبیقی در حقوق اتحادیۀ اروپا و ایران
بنگاه‌هایی که در پی بهره‌گیری از ظرفیت‌های ادغام برای افزایش کارایی پویای خود هستند، گاه با چالشهای رقابتی مواجه میشوند. ازاین‌رو، مراجع رقابتی در ایجاد موارنه موازنه میان ضرورت زدودن دغدغههای رقابتی و فراهم کردن فرصت استفاده از مزیت‌های ادغام، می‌کوشند تا پیش از نهایی شدن ادغام، مشروعیت رقابتی آن را در گرو پاره‌ای التزامات خاص قرار دهند. لیسانس اجباری یکی از تدابیر نوین در عرصه عرصۀ ادغام ح...
[ 15 ] - نقدی بر نحوه مداخله دیوان عدالت اداری در تصمیمات قطعی شورای رقابت
شاید مداخله دیوان عدالت اداری در بازنگری و ابطال تصمیمات غیرترافعی شورای رقابت - که در آنها نظر قضات شورا محوریت ندارد - موجه باشد، اما بازنگری ماهوی و رسیدگی حقیقتاً قضایی به یک پرونده واجد رویههای مخل رقابت و تعمیم صلاحیت دیوان عدالت اداری و تجویز بررسی مجدد امور موضوعی و حکمی تصمیمات قطعی شورای رقابت درخصوص اختلافاتی که طرفین آن بنگاه‌های تجاری و موضوع آن احراز و مقابله با رویههای مخل رقا...
[ 16 ] - تحلیلی تطبیقی بر حمایت حقوقی از حق بر شهرت یا تصویر تجاری ورزشی
حق بر شهرت یا تصویر تجاری ورزشی حقی است که به موجب آن ورزشکار، اختیار بهره‌برداری انحصاری از شهرت، تصویر تجاری و هویت خود را دارد و میتواند به دیگران نیز مجوز بهره‌برداری از آن را اعطا کند و از سویی مانع استفاده‌ی غیر‌مجاز دیگران از این حق گردد. این مقاله میکوشد تا با روشی توصیفی و تحلیلی، با مطالعه در موازین بنیادین و رهیافتهای سایر نظام‌های حقوقی، ضمن بررسی روند شکل‌گیری و به رسمیت شناخته...
[ 17 ] - تحلیلی بر عناصر شناختاری و موارد کاربست قرارداد لیسانس فرند
قرارداد لیسانس منصفانه، معقول و غیرتبعیض‌آمیز (فرند)، از راهبردهای مبتنی بر حقوق مالکیت فکری سازمان‌های تعیین استاندارد در مواجهه با فناوری‌هایی است که به‌حدی در یک صنعت اهمیت می‌یابند که به یک استاندارد فنی تبدیل میشوند. این قرارداد نقشی برجسته در توسعة استانداردهای فنی و بهره‌برداری و انتقال فناوری‌های ضروری استاندارد ایفا می‌کند. مقالة پیش رو میکوشد تا با روش کتابخانه‌ای ...