احمد آفتاب
دکتری برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
[ 1 ] - تحلیل توزیع فضایی و مکان‌یابی داروخانه‌های شبانه‌روزی ( نمونه موردی: شهر ارومیه )
مقدمه: مکان‌یابی بهینه داروخانه‌ها، دسترسی سریع بیماران به خدمات دارویی را تسهیل کرده و عدم توزیع متناسب داروخانه‌ها، مشکلات شهروندان در دسترسی به این مراکز را به دنبال دارد. هدف عمده این پژوهش، ارزیابی نحوه توزیع داروخانه‌های فعلی و تعیین بهترین مکان جهت تاسیس داروخانه‌های جدید است. روش پژوهش: این تحقیق به لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روش و ماهیت، توصیفی - تحلیلی است. مراحل طی شده در امر مکان‌یا...
[ 2 ] - تحلیل توزیع فضایی و مکان‌یابی داروخانه‌های شبانه‌روزی ( نمونه موردی: شهر ارومیه )
مقدمه: مکان‌یابی بهینه داروخانه‌ها، دسترسی سریع بیماران به خدمات دارویی را تسهیل کرده و عدم توزیع متناسب داروخانه‌ها، مشکلات شهروندان در دسترسی به این مراکز را به دنبال دارد. هدف عمده این پژوهش، ارزیابی نحوه توزیع داروخانه‌های فعلی و تعیین بهترین مکان جهت تاسیس داروخانه‌های جدید است. روش پژوهش: این تحقیق به لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روش و ماهیت، توصیفی - تحلیلی است. مراحل طی شده در امر مکان‌یا...
[ 3 ] - امکانسنجی و سنجش بُرد سرمایه‌گذاری عرصه‌های گردشگری استان آذربایجان‌غربی
الگوهای نوین توسعه، بر مدار توسعۀ گردشگری و بهره‌گیری از تنوع‌های مکانی –فضایی استوار هستند. بنابراین، شناسایی ظرفیت‌ها و توانمندی‌های مختلف فضاهای جغرافیایی در کانون توجه برنامه‌ریزان توسعه برای جذب سرمایه و سرمایه‌گذاری قرار دارد. در این راستا، هدف پژوهش حاضر امکانسنجی برد سرمایه‌گذاری عرصه‌های گردشگری با تأکید بر استان آذربایجان‌غربی است. نوع تحقیق، کاربردی و روش بررسی آن توصیفی– تحلیلی است...
[ 4 ] - لزوم برنامه‌ریزی توسعه درونی با تأکید بر پایداری شهری (نمونه مورد مطالعه: شهر مراغه)
سیاست توسعه درون‌زای شهری، از سیاست‌های سه‌گانه توسعه شهری است که می‌تواند پاسخگوی بسیاری از نیازهای مردم، ازجمله اسکان سرریز جمعیت شهری و ارتقای سرانه‌های خدمات شهری باشد و مادامی‌که در شهر ظرفیت لازم وجود دارد، استفاده از سایر سیاست‌های توسعه شهری، تحمیل هزینه‌های اضافه بر محیط است. شهر مراغه باوجود ظرفیت‌های توسعه درونی، بدون توجه به موانع فیزیکی به رشد پراکنده‌وار خود ادامه می‌دهد که موجب ا...
[ 5 ] - بررسی تأثیر عوامل طبیعی در توزیع فضایی مراکز باستانی آذربایجان غربی با استفاده از GIS
باستانشناسی به عنوان نظامی علمی برای پردازش مدلها و ایجاد قیاس‌های منطقی و بازسازی محیط طبیعی، وامدار جغرافیاست و به صورت جدایی ناپذیری در بازسازی محیط طبیعی گذشته استقرارهای انسانی با چشم‌انداز و محیط مرتبط است. از این رو پژوهش حاضر بر آن است تا با استفاده از نرم افزار GIS و مدل موران نحوه توزیع فضایی مراکز باستانی استان آذربایجان غربی را نسبت به متغییرهای طبیعی شامل ارتفاع، شیب، جهات شیب، شکل...
[ 6 ] - بررسی تأثیر طراحی شهری بر رفتار و اخلاق شهروندان (مطالعۀ موردی: خیابان‌های امام، مدرس و کاشانی ارومیه)
امروزه، خیابان‌های شهری به‌دلیل وجود کاربری‌های مختلف، از تأثیرگذارترین عناصر شهری در زندگی روزمرة شهروندان محسوب می‌شوند، اما متأسفانه بی‌توجهی به ابعاد اجتماعی در طراحی شهری، آثار نامطلوبی بر الگوهای رفتاری شهروندان در خیابان‌ها داشته است. این پژوهش با تحلیل مفهومی رابطه میان فضا و اخلاق و رفتار شهروندان، رویکرد فضامحور در مدیریت رفتارهای شهری را به بحث می‌گذارد و تأثیر معیارهای کالبدی و بصری...
[ 7 ] - ارزیابی توان اکولوژیکی شهرستان ارومیه جهت توسعۀ شهری با استفاده از ANP و GIS
رشدروزافزونشهرهامتأثرازرشدجمعیتو مهاجرت،منجربهساخت‌و‌سازهایبدونبرنامهو تغییراتزیادساختارفضایی،به‌خصوصتوسعةفیزیکی شهرهادرمکان‌هاینامساعدشده است که هدایت آگاهانه و ساماندهی اساسی را می‌طلبد. از این‌رو، پژوهش حاضر بر آن است تا با استفاده از مدل ANP در رویکری تلفیقی با سیستم اطلاعات جغرافیایی توان اکولوژیکی شهرستان ارومیه را برای توسعۀ شهری در ارتباط با 10 معیار اصلی (منابع آب، مخاطرات طبیعی، شکل ز...
[ 8 ] - تحلیل و ارزیابی توان ژئوتوریستی دریاچه زریوار
توریسم صنعتی درآمدزا و با صرفۀ اقتصادی بسیار مناسب است که امروزه، با ایجاد تبادلات فرهنگی و اجتماعی میان ملل مختلف و به علت فقدان آلودگی‌های زیست‌محیطی درخور توجه بسیار است. جاذبه‌های طبیعی هر کشور نقش بسزایی در جذب گردشگر دارند. ژئوتوریسم شاخه‌ای از اکوتوریسم است که در آن، بازدید‌کننده به دنبال مشاهدۀ جاذبه‌های ژئومورفولوژیکی، یافته‌های دیرینه انسان‌شناسی، غارها، جذابیت‌های معدنی و ... است. در...
[ 9 ] - مکان‌یابی ایستگاه‌های آتش‌نشانی شهر ارومیه با استفاده از GIS و AHP
ایجادامکاناتجدیدشهری،نیازمندمطالعه‌یدقیقدرزمینه‌ینحوه‌یاستقرارصحیحاینامکاناتدرمناطقمختلفیکشهر است.جهتتخصیصدرستامکاناتشهری، اولیننکتهاساسی،انتخابمکانبهینهباتوجهبهشرایطمتفاوتوگاهمتضاد است. اینمسألهزمانیاهمیتمی‌یابدکهفاکتورهایبسیارمهمیمانندنجاتجانانسان‌ها مدّ نظرقراردادهمی‌شوند. لذا انتخاببهینه‌یمراکزآتش‌نشانیبهدلیلاهمیتجانافرادیکهدرمعرضخطرواقعشده‌اند، مسأله‌ایاساسیتلقیمی‌شود این امر با افزایش 56 د...
[ 10 ] - تدوین راهنمای طراحی منظر شهری خیابان امام ارومیه
منظرشهری، در واقع اولین سطح برخورد و ارتباط میان شهروندان و محیط شهری است که از طریق آن شهر را درک میکنند از جمله فضاهایی که این منظرشهری در آن حیات می‌یابد، خیابان‌های شهری بوده که به منظور تعاملات اجتماعی و رفع نیازهای عمومی مردم ایجاد می شوند.این تحقیق سعی در شناسایی منظر عینی در فضاها و چگونگی اعمال روش‌هایی جهت تدوین راهنمای منظر شهری خیابان امام ارومیه دارد برای دست یافتن به هدف مورد نظر...
[ 11 ] - تحلیل توزیع فضایی جمعیت در نظام شهری کلان منطقه آذربایجان
عدم تعادل و توازن در نظام سکونتگاه‌ها از مهمترین چالش‌های توسعة شهرنشینی و نظام شهری در ایران است. با توجه به اینکه عدم تعادل در توزیع جمعیت زمینه‌ساز نابرابری در سایر بخش‌ها نظیر فعالیت‌های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی می‌گردد، لذا تلاش در جهت ساماندهی این وضعیت مستلزم مطالعۀ وضع موجود و بررسی روند طی شده در این رابطه می‌باشد. هدف این مقاله، بررسی و تحلیل نحوه توزیع فضایی جمعیت در نظام شهری کلان م...
[ 12 ] - بررسی نقش عوامل طبیعی در توزیع جغرافیایی جمعیت و سکونتگاههای شهری با استفاده از GIS و Geoda(مطالعه موردی: استان آذربایحان‌غربی)
اصولا استقرار و پیدایش یک شهر بیش از هر چیز تابع شرایط محیطی و موقعیت جغرافیایی است. از این رو پژوهش حاضر بر آن است تا با استفاده از نرم افزار GIS و مدل موران در قالب نرم‌افزار Geoda نحوه توزیع فضایی جمعیت و سکونتگاههای شهری استان آذربایجان‌غربی را نسبت به متغییرهای طبیعی بررسی کند. نوع تحقق کاربردی بوده روش بررسی آن توصیفی‌ـ‌تحلیلی و همبستگی می‌باشد. نتایج حاصل از پژوهش نشان می‌دهد که آب و هو...
[ 13 ] - سنجش تاثیر کیفیت طراحی در امنیت فضای شهری (نمونه موردی: خیابان امام خمینی شهر ارومیه)
رویکرد امنیت از طریق طراحی، یکی از موثرترین و کاراترین رویکردها در زمینه ارتقاء امنیت شهری است که می‌تواند نقش بسزایی در ایمن‌سازی فضاهای شهری ایفا نماید. بدین منظور، هدف از این پژوهش ارائه مدلی تحلیلی برای سنجش امنیت-شهری و معرفی رویکرد امنیت از طریق طراحی است. در این راستا، خیابان امام خمینی(ره) ارومیه که به دلیل ویژگی‌هایی مانند تراکم جمعیتی بالا، فرسودگی و فشردگی بیش از حد بافت و گسیختگی کا...
[ 14 ] - بررسی و تحلیل رابطه بین سیمای بصری شهر و رفتار شهروندان (مطالعه موردی: شهر اردبیل)
هدف پژوهش حاضر بررسی و تحلیل رابطه بین سیمای بصری شهر و رفتار شهروندان با تاکید بر شهر اردبیل می‌باشد. نوع تحقیق کاربردی و رویکرد حاکم بر فضای تحقیق توصیفی ـ تحلیلی و همبستگی می‌باشد؛ براین اساس، جمع‌آوری داده‌ها از طریق پرسش‌نامه در حجم نمونه 50 نفر از مدیران، معاونان و کارشناسان شاغل در حوزه معماری، شهرسازی و زیباسازی شهرداری اردبیل و اساتید دانشگاه‌های شهر اردبیل می‌باشد و تجزیه و تحلیل داده...
[ 15 ] - ساختار فضایی سکونتگاه های روستایی در نواحی مرزی ایران و ترکیه با رویکرد پدافند غیرعامل
در کشور ایران مناطق مرزی به دلیل وجود طیف گسترده‌ای از تهدیدات بالقوه و بالفعل کانون‌های بحران در کشورهای همسایه، لزوم اقدامات و تدابیر مؤثر دفاعی و مقابله با این تهدیدات آشکار است تا از این طریق بتوان ضمن تأمین امنیت، شرایط را جهت رشد و توسعه اقتصادی روستاهای فراهم ساخت. در این راستا هدف پژوهش حاضر، تحلیل ساختار فضایی ...
[ 16 ] - نقش حکمروایی مطلوب شهری در افزایش تاب آوری سکونت گاه های غیررسمی در ایران (مطالعه موردی: کلان شهر تبریز)
در سالهای اخیر، مطالعه دربارهی ضرورت و اهمیت به کارگیری اصول تابآوری شهری و عوامل مؤثر بر آن در زمینه کاهش خطرات در شهرها و مخصوصاً شهرهای دارای سکونتگاههای غیررسمی توجه بسیاری از صاحبنظران را به خورد جلب کرده است. در این میان ضررورت توجه به اصول حکمروایی مطلوب شهری و از آن جمله نقش و جایگاه ساکنین محلات دارای سکونتگاه غیررسمی در ارتقای تابآوری اهمیت بیشتری برخوردار است. هدف این مقاله بر...
[ 17 ] - بررسی نقش نشاط اجتماعی بر میزان مشارکت روستائیان در طرح‌های توسعه روستایی (مطالعه موردی: دهستان بناجوی شرقی شهرستان بناب)
از آنجایی که نیروی انسانی به عنوان مهمترین رکن توسعه محسوب می‌شود بنابراین میزان نشاط اجتماعی گذشته از تأثیرات جسمانی که بر وی دارد. موجب افزایش بازدهی نیروی کار از جمله از طریق مشارکت در روند برنامه‌ریزی توسعه روستایی می‌شود. با توجه به اهمیت نشاط اجتماعی، هدف پژوهش حاضر سنجش میزان نشاط اجتماعی و بررسی تأثیر آن بر میزان تمایل روستائیان به مشارکت، در روستاهای دهستان بناجوی شرقی از توابع شهرست...
[ 18 ] - تحلیل عوامل کلیدی مؤثر بر برنامه‌ریزی شهر خلاق (مطالعۀ موردی: ارومیه)
شهرهای خلاق به‌عنوان مراکز نوآوری، خلاقیت و تبدیل ایده به ثروت شناخته می‌شوند. از آنجا که ایده و نوآوری، عناصر اصلی رقابتی در عصر جهانی‌شدن هستند، داشتن شهر خلاق، آرمان هر جامعه‌ای به‌شمار می‌آید. هدف پژوهش حاضر، شناسایی و تحلیل عوامل کلیدی مؤثر در برنامه‌ریزی شهر خلاق با تأکید بر شهر ارومیه است. نوع پژوهش کاربردی است و به روش‌های جدید علم آینده‌پژوهی، تحلیلی و اکتشافی انجام شده است. جامعة آمار...
[ 19 ] - تحلیل الزامات تحقق راهبردهای توسعه روستایی ایران با تاکید بر راهبرد صنعتی شدن کشاورزی
الزامات راهبرد کشاورزی صنعتی در چهارچوب ساختار اقتصادی کشور، تعاملات فضایی نظام سکونتگاهی، کارکرد بازار و ساخت اقتصادکشاورزی روستاها قابل بررسی است. در این راستا، هدف این تحقیق شناخت الزامات تاثیرگذار در تحقق کشاورزی صنعتی در روستاها است. نوع تحقق کاربردی بوده، روش بررسی آن توصیفی ـ تحلیلی و علی است. جامعه آماری این پژوهش را 23 نفر از کارشناساسان دانشگاهی تشکیل داده‌اند. براین اساس، جمع آوری ...
[ 20 ] - ارزیابی و تحلیل وضعیت پایداری در کلانشهرها، مطالعه موردی: مناطق ده گانه تبریز
توسعه شهری بر اساس اصول توسعه پایدار یکی از مفاهیم اصلی شهرسازی در دهههای گذشته بوده است. اصطلاح توسعه پایدار شهری به معنای فراهم آوردن زمینههای لازم برای استفاده متعادل و کارآمد از منابع شهری است تا تمام شهروندان بتوانند از زیرساختهای اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی شهری متناسب با نیازهای خود بهرهمند شوند. تحقیق حاضر با هدف بررسی وضعیت پایداری در کلان‌شهر تبریز صورت گرفته است. پژوهش از نوع ت...
[ 21 ] - تدوین راهنمای طراحی منظر شهری خیابان امام ارومیه
منظرشهری، در واقع اولین سطح برخورد و ارتباط میان شهروندان و محیط شهری است که از طریق آن شهر را درک میکنند از جمله فضاهایی که این منظرشهری در آن حیات می‌یابد، خیابان‌های شهری بوده که به منظور تعاملات اجتماعی و رفع نیازهای عمومی مردم ایجاد می شوند.این تحقیق سعی در شناسایی منظر عینی در فضاها و چگونگی اعمال روش‌هایی جهت تدوین راهنمای منظر شهری خیابان امام ارومیه دارد برای دست یافتن به هدف مورد نظر...
[ 22 ] - تحلیل توزیع فضایی جمعیت در نظام شهری کلان منطقه آذربایجان
عدم تعادل و توازن در نظام سکونتگاه‌ها از مهمترین چالش‌های توسعة شهرنشینی و نظام شهری در ایران است. با توجه به اینکه عدم تعادل در توزیع جمعیت زمینه‌ساز نابرابری در سایر بخش‌ها نظیر فعالیت‌های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی می‌گردد، لذا تلاش در جهت ساماندهی این وضعیت مستلزم مطالعۀ وضع موجود و بررسی روند طی شده در این رابطه می‌باشد. هدف این مقاله، بررسی و تحلیل نحوه توزیع فضایی جمعیت در نظام شهری کلان م...
[ 23 ] - بررسی نقش عوامل طبیعی در توزیع جغرافیایی جمعیت و سکونتگاههای شهری با استفاده از GIS و Geoda(مطالعه موردی: استان آذربایحان‌غربی)
اصولا استقرار و پیدایش یک شهر بیش از هر چیز تابع شرایط محیطی و موقعیت جغرافیایی است. از این رو پژوهش حاضر بر آن است تا با استفاده از نرم افزار GIS و مدل موران در قالب نرم‌افزار Geoda نحوه توزیع فضایی جمعیت و سکونتگاههای شهری استان آذربایجان‌غربی را نسبت به متغییرهای طبیعی بررسی کند. نوع تحقق کاربردی بوده روش بررسی آن توصیفی‌ـ‌تحلیلی و همبستگی می‌باشد. نتایج حاصل از پژوهش نشان می‌دهد که آب و هو...
[ 24 ] - توسعه گردشگری مناطق روستایی با تأکید بر اولویت‌های سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها (مطالعه موردی: استان آذربایجان شرقی)
گردشگری روستایی، یکی از مفاهیم و اشکال توسعه پایدار روستایی است که در آن از منابع موجود در مناطق روستایی استفاده می‌شود. اما انزوای جغرافیایی و محرومیت در برخورداری‌ها باعث شده تا ظرفیت‌های فراوان این مناطق راکد مانده و کمکی به تقویت بنیان‌های اجتماعی و اقتصادی جوامع محلی نکند. در این راستا، هدف این پژوهش شناسایی و اولویت‌بندی ضرورت‌های سرمایه‌گذاری در زیرساختهای روستاهای گردشگرپذیر استان است...
[ 25 ] - طراحی فضاهای شهری با ارزیابی نگرش جنسیتی (مطالعه موردی: پارک بانوان نرگس ارومیه)
در طراحی و ارزیابی فضاهای شهری، اندیشمندان به نیازهای اولیۀ انسان بسیار توجه میکنند و همه بر این اعتقاد هستند که، بدون توجه به این نیازها، امکان دسترسی به فضا و تحرکپذیری در آن به حد قابل ملاحظهای محدود خواهد شد. این نیازها تحت تأثیر متغییرهای مختلفی قرار دارند و «جنسیت» یکی از موضوعهای حساس این مقوله است. از این رو، هدف پژوهش حاضر ارزیابی نگرش جنسیتی در طراحی فضاهای شهری با تاکید بر پارک ب...
[ 26 ] - تحلیل نقش گردشگری بر ارتقای دانش و آگاهی‌های زیست‌محیطی روستاییان (مطالعه موردی: محور توریستی صور- توتاخانه)
هدف این مقاله بررسی اثرات گردشگری در ارتقای دانش و آگاهی زیست محیطی روستاییان در روستاهای توریستی صور و توتاخانه شهرستان بناب است. تحقیق از لحاظ هدف، توسعه‌ای، از لحاظ ماهیت، توصیفی و نیز از نوع علی- مقایسه‌ای و تحلیلی است. جامعه آماری تحقیق روستاییان ساکن در روستاهای توریستی صور و توتاخانه می‌باشد. با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی ساده و بر اساس فرمول کوکران، تعداد نمونه تحقیق 234 نفر به د...
[ 27 ] - تحلیل وضعیت تابآوری شاخص‌های کالبدی مساکن شهر تبریز در برابر حوادث غیرمترقبه
هدف از این پژوهش بررسی وضعیت شاخص‌های مسکن شهری با رویکرد تابآوری مساکن شهری تبریز است، روش پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی بوده و جهت وزندهی به شاخص‌ها از مدل AHP و برای ارزیابی و رتبه‌بندی تابآوری هریک از مناطق شهری تاپسیس و ویکور و برای تولید نقشه از GIS استفاده شده است. در این پژوهش، هفت شاخص کالبدی شامل: مصالح یا اسکلت ساختمانی، کیفیت مساکن، قدمت ابنیه، نمای مساکن، تعداد طبقات، امکانات رفاه...
[ 28 ] - تحلیل شاخص عدالت فضایی در روستاهای گردشگرپذیر (مطالعة موردی: استان آذربایجان شرقی)
تحلیل شاخص‌های عدالت فضایی با هدف کلی شناخت نحوة توزیع منابع و جلوگیری از بروز نابرابری‌ها اهمیت دارد. در این میان، ضرورت شناخت نحوة توزیع بهینة کاربری‌ها در روستاهای گردشگرپذیر از اهمیت اساسی برخوردار است؛ زیرا در این روستاها، استفاده از زمین و فضا به‌عنوان منبع عمومی، باید براساس اصول علمی برنامه‌ریزی کاربری زمین صورت بگیرد. مطالعة حاضر با هدف ارزیابی و تحلیل شاخص عدالت فضایی کاربری اراضی در ...
[ 29 ] - Explaining the Role of Geopolitical Components Affecting spatial planning of border regions (Case Study: West Azarbaijan Province)
The present study aims at identifying geopolitical components affecting the spatial planning of border regions in the East Azarbaijan province. The research is an applied research that has been carried out using statistical tests, path analysis and Promethean decision making model. The results of the research showed that social variables with r = 0.811, r = 0.662, political, r = 0.851, ranked f...
Co-Authors
علی عشقی 1