علینقی امیری
هیئت علمی دانشگاه تهران
[ 1 ] - مفهوم‌پردازی پدیده شکاف خط‌مشی در فرایند خطمشیگذاری فرهنگی
در مواجه با پرسش «در فرایند خطمشیگذاری چه اتفاقی رخ میدهد که خط‌مشی‌گذار به آنچه مورد انتظارش بوده است نایل نمی‌آید؟»، متون علمی به‌دنبال پاسخ به خودِ پرسش مذکور نبوده‌اند بلکه بیشتر مدلی برای دور نگه داشتن فرایند خطمشیگذاری از آسیب‌های احتمالی مربوط به نتایج پرسش فوق را دنبال کرده‌اند. این نوع پاسخ‌ها را میتوان در انبوهی از مفاهیم متنوع یافت که در این پژوهش در چهار مفهوم انسجام خط‌مشی، دو...
[ 2 ] - تبیین مؤلفه‌های فرهنگ سازمانی اسلامی در پرتو اصول عقاید برگرفته از آیات قرآن کریم
هدف: پژوهش حاضر با هدف شناسایی مؤلفه‌های فرهنگ سازمانی اسلامی در پرتو اصول عقاید برگرفته از آیات قرآن کریم و در ادامه، طراحی ابزار استاندارد برای سنجش این مؤلفه‌ها در سازمان انجام شد. روش: جامعۀ آماری این تحقیق، خبرگان مذهبی و فقهای برگزیدۀ دینی بودند که از بین آنها، پنج نفر برای‌گردآوری اطلاعات در مرحلۀ اول (مصاحبه عمیق و تشکیل گروههای کانونی) و 10 نفر در مرحلۀ دوم (توزیع پرسشنامه و تست روایی ...
[ 3 ] - شناسایی و رتبه‌بندی عوامل مؤثر بر بهبود مدیریت دانش نخبگان در دانشگاهها
هدف: هدف این پژوهش، شناسایی و اولویت‌بندی عوامل مؤثر بر بهبود مدیریت دانش نخبگان با تأکید بر دانشگاههاست که به بررسی این عوامل در دو بعد درونی و بیرونی می‌پردازد. ابعاد درون‌سازمانی شامل فرهنگ، فنّاوری اطلاعات، مدیریت، منابع انسانی و ساختار، و ابعاد برون‌سازمانی شامل رقابت، بسترهای ملی حاکم، ارتباطات بیرونی دانشگاه و سازوکار حل مسائل ملی است. روش: روش پژوهش، تحلیل محتوای اسنادی و روش گردآوری اطل...
[ 4 ] - بررسی عوامل مؤثر بر پذیرش تجارت الکترونیکی در بخش کشاورزی
پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل مؤثر بر پذیرش تجارت الکترونیکی در بخش کشاورزی انجام گرفته است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوة جمع‌آوری دادهها و اطلاعات از نوع توصیفی- همبستگی است. جامعة آماری پژوهش قسمت خریدوفروش سایت بازار بزرگ کشاورزی بود که در آن 300 نفر در بخش خریدوفروش فعالیت می‌کنند. نمونه‌ای به حجم 201 نفر به روش تصادفی ساده از بین آنها انتخاب شد. ابزار تحقیق پرسشنامه است و ...
[ 5 ] - مدیریت عمومی مبتنی بر نهج‌البلاغه (مورد مطالعه: نامه 53)
پرهیز از انفعال و استفادة بهینه از همة امکانات و فرصت‌ها در پیمودن درست فرایند تولید علوم انسانی- اسلامی و به‌ویژه مدیریت، مستلزم طراحی الگویی جامع برای مدیریت اسلامی و نسبت‌‌دادن آن به اسلام و منابع اصیل آن از طریقی منطقی و روشمند است. این تحقیق بر آن است تا باکاوش در نهج‌البلاغه و به‌ویژه فرمان تاریخی امام علی (ع) به مالک اشتر، به طراحی الگوی مدیریت عمومی، اقدام کند. این تحقیق مبتنی بر تحلیل ...
[ 6 ] - طراحی مدل توسعه هوشمند
یکی از چالشهای فراروی نظام‌های سیاسی اجرای توسعة ملی است. مدل‌های مختلفی برای ایجاد توسعة ملی پیشنهاد شده است. برخی کشورها بر مدل‌های غیربومی وارداتی تکیه می‌کنند، ولی برخی دیگر بر مدل‌های بومی خود متکی‌اند. هدف این پژوهش طراحی مدل توسعة هوشمند در بستر ملی ایران است. بدین منظور روش نظریه‌پردازی منتخب که مراحل بسط مفهومی و تجربی نظریه را دارد، به‌کار گرفته شده است. در این پژوهش مدل توسعة هوشمند...
[ 7 ] - شناسایی عوامل مؤثر بر ماندگاری کارکنان دانشی در شرکت پالایش و پخش فرآورده¬های نفتی ایران
در مدیریت دانش حفظ و نگهداری کارکنان دانشی و پرورش ظرفیت یادگیری آنها نقش تعیین کنندهای در موفقیت و کسب مزیت رقابتی برای سازمان دارد. در این پژوهش هدف شناسایی عواملی است که بر ماندگاری کارکنان دانشی تأثیر دارد. محققان و صاحب نظران عوامل مختلفی را بر ماندگاری این کارکنان تأثیرگذار میدانند که میتوان آنها را در سه گروه عوامل محیطی، شخصی و ساختاری به اضافه رضایت شغلی و تعهد سازمانی قرار داد. ج...
[ 8 ] - ارزیابی تغییرپذیری کادر فنی سازمانی در منطقه گازی پارس جنوبی؛ مورد مطالعه شرکت توانمند
هدف تحقیق حاضر بررسی میزان تغییرپذیری مهندسان شرکت توانمند، نسبت به تغییر ابزاری صورت گرفته در شیوه نصب و کنترل تجهیزات از دستی به تکنولوژیکی می‌باشد. در این راه، ابتدا به بررسی ادبیات نظری مدیریت تغییر و مقاومت در برابر تغییر پرداخته شده، سپس بر مبنای روش‌شناسی کمی به جمع‌آوری دادهها و تجزیه و تحلیل آنها اقدام گردیده است. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل دادهها، نشان میدهد که مهندسان در زمینه آگ...
[ 9 ] - تبیین ارتباط میان گزاره‌های اسلام و گزاره‌های مدیریت
تقریرهای متفاوتی از مدیریت اسلامی، به عنوان جلوه ای از تولید علم دینی شده است. مدیریت اسلامی ترکیبی از مدیریت (به عنوان علم) و اسلام (به عنوان دین) را شکل می دهد که هر کدام، پشتوانه ای به وسعت یک کتابخانه از موضوعات و نظریه ها دارند. در این مقاله تلاش شده است از دیدگاهی نو، پنجره ای جدید به موضوع رابطه اسلام و مدیریت پرداخته شود. در این دیدگاه، گزاره های دین و علم، از لحاظ کشفی و اعتباری بودن م...
[ 10 ] - تأملی بر رابطه فضیلت و صلاحیت در مدیریت اسلامی
هدف این مقاله بررسی چگونگی رابطه دو معیار اساسی «فضیلت» و «صلاحیت» در مدیریت اسلامی است. بررسی‌ها نشان میدهند که از منظر صاحب‌نظران مدیریت در غرب، فضیلت‌ها و شایستگی‌های فنی و تخصصی یکسان دانسته شده‌اند و اصولاً در پارادایم مدیریت غربی، میان این دو معیار در بیشتر موارد تفاوتی قائل نشده‌اند (مک‌کولی و لاوتن، 2006). در این مقاله تلاش شده تا با استفاده از پرسشنامه و مصاحبه نیمه‌ساختاریافته و با تو...
[ 11 ] - تبیین تقوا بعنوان معیار سنجش در خطمشیگذاری فرهنگی در پرتوی آیات قرآن
با توجه به اهمیت نقش تقوا در سنجش و ارزیابی فرآیند خطمشیگذاری و مدیریت فرهنگ سازمانی، پژوهش حاضر با هدف شناسایی تقوا بعنوان ابزار سنجش در خطمشیگذاری فرهنگی در پرتوی آیات قرآن کریم و طبقهبندی انواع آن انجام شد. جامعه آماری این تحقیق را خبرگان حوزه در مقطع خارج فقه و اصول و فقهای برگزیده دینی تشکیل میدهند که از بین آنها بر اساس روش ترکیبی (کیفی-کمی) 3 نفر برای گردآوری اطلاعات در مرحله ...
[ 12 ] - پیچیدگی‌‌های فرهنگ و گونه‌شناسی مطالعات آن در آموزش‌عالی؛ چارچوبی فرانظری و مفهومی
موضوع فرهنگ در نهاد آموزش‌عالی به‌عنوان یکی از عناصر فرهنگ‌ساز جامعه، اهمیتی دوچندان می‌یابد. نزدیک به چهار دهه است که «فرهنگ دانشگاهی» در آثار خارجی جایگاهی ویژه یافته و دانشوران هر یک از منظر خویش به این پدیده پیچیده پرداخته‌اند؛ اما به‌رغم چنین اهمیتی، فرهنگ دانشگاهی چندان مورد توجه پژوهشگران داخلی قرار نگرفته و این امر، فقر شدید ادبیات نظری در خصوص تبیین و فهم هر چه بهتر ابعاد این پدیده را ...
[ 13 ] - فهم ابعاد سیاستزدگی اداره امور عمومی از منظر شهروندان
سیاست و اداره دو جزء اصلی هر نظام سیاسی هستند. سیاستزدگی اداره امور عمومی پدیده‌ای است که ناشی از افزایش دخالت سیاست در امور اداره است که منجر به تغییر اهداف بخش دولتی می‌شود. در پژوهش حاضر مقصود گسترش دامنه نگاه به پدیده سیاست زدگی از نگاه شهروندان به‌عنوان مهمترین بازار هدف دولت است. بدین منظور با استفاده از روش پژوهش ترکیبی در مرحله نخست با انجام مصاحبه‌های کیفی و تکنیک کدگذاری و مقوله‌بن...
[ 14 ] - به‌گزینی راه حلهای رفع مسائل در فرایند خطمشیگذاری فرهنگی بر پایۀ تقوا در آموزه‌های قرآنی
هدف: پژوهش حاضر با هدف شناسایی، دسته‌بندی و اولویت‌بندی راه حلهای رفع مسائل در فرایند خطمشیگذاری فرهنگی بر پایۀ تقوا در آموزه‌های اجتماعی قرآن کریم انجام شد. روش: جامعۀ آماری این تحقیق را خبرگان و فقهای برگزیدۀ دینی تشکیل میدهند که از بین آنها بر اساس روش ترکیبی (کیفی- کمّی)، 21 نفر برای‌گردآوری اطلاعات در مرحلۀ اول (هفت نفر برای مصاحبه عمیق و 14 نفر برای تشکیل پنج جلسۀ کانونی) و 12 نفر در م...
[ 15 ] - شناسایی و رتبه‌بندی عوامل مؤثر بر بروز رفتارهای ریاکارانه در شرکت‌های دولتی ایران و ارائۀ راهکارهای مبتنی بر متون اسلامی: موردکاوی شرکت پالایش گاز پارسیان
در این نوشتار نتایج بررسی عوامل مؤثر بر بروز رفتارهای ریاکارانه در شرکت‌های دولتی ایران ارائه و راهکارهای مبتنی بر متون اسلامی با رویکرد فرایند تحلیل سلسلهمراتبی ارائه شده است. روش تحقیق مقاله از نوع توصیفی- پیمایشی و انتخاب خبرگان به صورت نمونه‌گیری قضاوتی است. بر اساس یافتههای این پژوهش، خبرگان، درمجموع، چهارده عامل را در بروز رفتارهای ریاکارانه مؤثر تشخیص دادهاند. بر مبنای نتایج فرایند تح...
[ 16 ] - فهم فرآیند سیاست‌گذاری مالیاتی در ایران: عوامل مؤثر بر دستورگذاری مالیاتی در سطح ملی و بازیگران آن
فهم فرآیند سیاست‌گذاری عمومی و درک واقعیاتی که طی این فرآیند رخ میدهد، میتواند به یافتن آسیب‌ها و چالشهای آن کمک کرده و منجر به ارائه راهکارهایی برای بهبود آن شود. مهمترین و حساس‌ترین مرحله از فرآیند سیاست‌گذاری عمومی، مرحله ابتدایی آن یعنی دستورگذاری است. اینکه کدام مسئله در لیستِ محدودِ دستورکارِ حکومت قرار گرفته و حکومت برای حل آن قصد اقدام داشته باشد، تعیین میکند که کدام افراد و گروه‌ها من...
[ 17 ] - شناسایی عوامل موثر بر تعادل کار و زندگی در پرستاران (یک مطالعه موردی)
مقدمه: دغدغه های شغلی همچون ناکافی بودن تعداد کارکنان، حجم کاری بالا، ساعات کاری طولانی و فشار کاری باعث می شود پرستاران نتوانند نقش خود را در قبال خانوادشان ایفا کنند. از سوی دیگر، پرستاران به علت مشکلات خانوادگی معمولا نمی توانند وظایفشان را در محیط کار انجام دهند. مطالعه حاضر با هدف شناسایی عوامل موثر بر تعادل کار -زندگی پرستاران انجام شده. روش کار: این پژوهش از نوع توصیفی-تحلیلی و تک مقطعی ...
[ 18 ] - واکاوی و تحلیل مفهوم خط‌مشی عمومی: ماهیت، صفات و غایت
هدف: فهم ماهیت و جوهره «خط‌مشی عمومی»، به سهولتِ تشخیص مصادیق آن نیست. عبارت «خط‌مشی عمومی»، نه تنها در کلام اتخاذکنندگان خط‌مشی عمومی رواج دارد، بلکه بین اعضای جامعه علمی نیز بیدقت و با تسامح معناییِ بسیار استفاده می‌شود. با این حال، واضح است که فهم جوهره این مفهوم، مقدمه اجتنابناپذیری برای ورود به علوم گوناگون خط‌مشی همچون فرایند خط‌مشی عمومی، تحلیل خط‌مشی عمومی و ارزشیابی خط‌مشی عمومی است. ...
[ 19 ] - تملق سازمانی در سازمان های دولتی
یکی از چالشهای مهم مدیران سازمانی، توانمندی در زمینه پرهیز از رفتارهای مخرب است؛ رفتارهایی همانند تملق سازمانی که میتواند بر نگرش و ادراک نیروی انسانی تأثیر منفی داشته باشند. پژوهش حاضر، به‌منظور فهم پدیده تملق سازمانی انجام شده است. روش تحقیق به‌صورت کیفی و مبتنی‌بر نظریه‌پردازی دادهبنیاد است. نمونه‌گیری به روش نمونه‌گیری نظری و با بهره‌مندی از تکنیک‌های هدف‌مند و گلولة برفی انجام شد و برمب...
[ 20 ] - کشف، شناسایی و تحلیل شاخصهای ارزیابی سبکهای مدیریت اسلامی رویکرد تلفیقی کیفی و کمّی
هدف: هدف پژوهشگران این پژوهش، بررسی شاخصهای ارزیابی سبکهای اسلامی مدیریت بر اساس رویکرد کیفی و کمّی بوده است. روش: در گام نخست، با استفاده از ابزار‌های پژوهش کیفی نظیر فرا ترکیب، به تبیین و اکتشاف معیارهای تحقیق پرداخته شده و در گام دوم، برای ارزیا...