علیرضا محمدی
استادیار گروه جغرافیا، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل
[ 1 ] - تحلیلی از ویژگی‌های مدیریت توسعه منطقه‌ای در ایران طی دوره‌های قبل و بعد از انقلاب اسلامی (از 1286 تا 1394)
بنابر توافق اغلب پژوهشگران منطقه‌ای، سیاست‌های توسعه منطقه‌ای در ایران طی دهه‌های گذشته با مشکلات و مسائلی همراه بوده است که در مواردی به ناپایداری توسعه منطقه‌ای انجامیده است. در تبیین این مسئله، به نبود مدیریت مطلوب و کارآمد توسعه منطقه‌ای تأکید شده است. هدف این مقاله، تحلیل وضعیت مدیریت توسعه منطقه‌ای در دو دوره پیش و پس از انقلاب اسلامی ایران است. این مقاله ازنظر روش‌شناسی مروری و توصیف...
[ 2 ] - تعیین پهنه‌های مناسب مکان‌گزینی «خوشه‌های صنعتی» با استفاده از مدلهای تصمیم‌گیری چند معیاره در محیط GIS؛ مطالعه موردی: خوشه صنایع چوبی استان اردبیل
توسعه شهری و منطقه‌ای در کشورهای در حال توسعه تا حد زیادی به استفاده مطلوب از بخش صنعت بستگی دارد. در این میان، صنایع کوچک و متوسط نقش بسیار مهمی دارند. اغلب صنایع کوچک و متوسط به دلیل صرفه‌های در مقیاس، خوشه‌های صنعتی را شکل می‌دهند. در کشورهای در حال توسعه همانند ایران، به دلیل ضعف برنامهریزی فضایی منطقه‌ای، اغلب خوشه‌های صنعتی به شکل برنامهریزی نشده در فضای منطقه‌ای پخش می‌شوند. این مسئله...
[ 3 ] - تحلیل فضایی مسجد در شهر اردبیل در دوره ی معاصر
شهر اردبیل به عنوان یکی از شهرهای مهم قلمرو تمدن دوران اسلامی معاصر در دهه های اخیر، با رشد شتابان شهرنشینی در دوره‌ی معاصر (از دهه‌ی 1340) مواجه بوده است. این روند منجر به ایجاد عدم توازن در توزیع مناسب فضایی خدمات و فضاهای عمومی شهری شده است. از جمله‌ی این فضاها، مسجد به عنوان یکی از ارکان شهر در دوره‌ی تمدن اسلامی معاصر است. توزیع نامتوازن فضایی مساجد در سطح شهر مسئله و تلاش برای ایجاد توازن...
[ 4 ] - تحلیل شبکة شهری استان ایلام طی دورة 1390- 1375
عدم‌تعادل در شبکه شهری برخی از مناطق جغرافیایی کشور، یکی از مسائل و چالش‌های امروز در برنامهریزی منطقه‌ای است. در این راستا تحلیل وضعیت شهرها در درون شبکه شهری منطقه‌ای ضرورتی مبرم برای درک تغییرات و تدوین برنامه‌های متعادل کننده است. در این راستا، هدف این مقاله بررسی و تحلیل شبکه شهری استان ایلام با تأکید بر میزان و توزیع جمعیت در شهرهای استان ایلام و بررسی سطح خدماتی شهرها از نظر شاخص‌های ...
[ 5 ] - سنجش میزان آسیب‌پذیری سکونتگاه‌‌های غیررسمی در برابر خطر وقوع زمین‌لرزه با استفاده ازGIS مورد پژوهش: محله زیر نهر‌تراب شهر پارس‌آباد
Most of the large cities in developing countries have faced with the problem of informal settlements. The formation and growth of these settlements for reasons such as rapid and outside the customs building construction are the threatening issue for their communities. Informal settlements are areas that often shaped and expanded in major and middle cities of the Iran’s cities including th...
[ 6 ] - تحلیل وضعیت تفکیک از مبدأ پسماندهای جامد شهری با تأکید بر مشارکت شهروندان مطالعه موردی: مناطق چهارگانه شهرداری اردبیل
زمینه و هدف: با توجه به افزایش تولید روزانه پسماند شهری، مشارکت شهروندان در تفکیک از مبدأ پسماندهای شهری، امری ضروری است. هدف این پژوهش شناخت و تحلیل وضعیت شاخص‌های مشارکت در تفکیک از مبدأ پسماند در مناطق چهارگانه شهرداری اردبیل است. روش‌کار: این تحقیق از نوع توصیفی- تحلیلی بود که به روش پیمایشی انجام شد. با توجه به تعداد خانوارهای ساکن در شهر اردبیل که حدود 152700 خانوار بود، از روش کوکران بر...
[ 7 ] - تحلیل وضعیت مبلمان شهری و سنجش رضایتمندی شهروندان . مطالعه موردی: حاشیه‌ی رودخانه‌ی بالیخلی‌چای، شهر اردبیل
بهبود و ارتقای کیفیت محیط شهری از جمله اهداف برنامهریزی شهری است. وجود عناصر مبلمان شهری استاندارد نه تنها از ضروریات زندگی شهری به شمار می‌رود، بلکه نقش زیادی در رضایت شهروندان از محیط شهری خواهد داشت. برای شهری چون اردبیل، وجود حاشیه رودخانه به عنوان یکی از مواهب الهی فرصت بسیار مناسبی است که باید از این پتانسیل جهت ایجاد فضای عمومی و گردشگری استفاده شود. این پژوهش در سال 1394 و با هدف تحلیل...
[ 8 ] - بررسی توسعه کالبدی شهر زنجان با تاکید بر شاخصه های توسعه درون زا
شهرها به عنوان کانون اجتماع انسان ها گسترشی پیوسته از مراکز شهر به سمت حومه دارند. در این راستا تامین مسکن کافی و قابل قبول همواره به عنوان مهمترین چالش، برای جمعیت رو به تزاید در کشورهای در حال توسعه بوده و است. رشد شهری مسلط قرن بیستم به شکل افقی پیامدهای نامطلوب اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی را به همراه داشت. توسعه و تغییر و تحول در شهرها امری اجتناب ناپذیر است اما با یک برنامه ریزی مناسب و ...
[ 9 ] - تحلیل ریشه‌های تخریب‌گرایی دربین نوجوانان در فضاهای عمومی شهر
زمینه و هدف: تخریب‌گرایی در فضاهای عمومی از پدیده‌های نامطلوب اجتماعی در اغلب شهرهای کشور است که آسیب‌های جدی را در پی دارد. ضرورت انجام این پژوهش، شناخت ریشه‌های بروز این پدیده توسط نوجوانان است. هدف اصلی پژوهش شناخت ریشه‌های تخریب‌گرایی در بین نوجوانان سنین 12 تا 18 سال است. روش‌شناسی: این پژوهش از نوع توصیفی و تحلیلی است و برای گردآوری داده‌ها، از پرسشنامه ...
[ 10 ] - تحلیل فضایی خدمات پیشرفته (APS) شهری با استفاده از آمار فضایی، پژوهش موردی: شهر اردبیل
هدف این پژوهش تحلیل فضایی پراکنش و الگوی فضایی خدمات پیشرفته (APS) در یکی از شهرهای میانه اندام کشور (اردبیل) است. جامعة آماری پژوهش را 2100 واحد فعالیتی در چهار گروه از خدمات پیشرفته شامل خدمات بانکی و مالی، بهداشتی و درمانی، املاک و مستغلات و بیمه تشکیل می‌دهند. این پژوهش از نوع تحلیلی است و برای گردآوری و پیاده‌سازی داده‌ها از روش اسنادی و میدانی استفاده شده است. از فنون آمار فضایی همانند ...
[ 11 ] - ارزیابی و رتبه‌بندی محلات شهری در نماگر‌های تفکیک از مبدأ پسماند با استفاده از مدل VIKOR در GIS (مطالعة موردی: شهر اردبیل)
شهرنشینی شتابان و افزایش مصرف مواد، کالاها و تولید پسماند، به کاهش سلامت و بهداشت محیطی در شهرها منجر شده است. از آنجاییکه تفکیک از مبدأ روش مناسبی برای کاهش مشکلات حوزة پسماند شهری است، ازاین‌رو، بررسی وضعیت محلات شهری از نظر نماگر‌های تفکیک از مبدأ می‌تواند کمک شایان توجهی به مدیریت پسماند شهری نماید. این تحقیق از نوع توصیفی- تحلیلی است و برای گردآوری داده‌های تحقیق از روش پیمایشی استف...
[ 12 ] - سنجش و رتبه‌بندی محلات شهری در نماگر‌های شهر پیادهمدار (مطالعة موردی: شهر اردبیل)
شهرنشینی شتابان در ایران و افزایش استفاده از خودروی شخصی، عرصة عمومی شهر را برای حضور پیادگان، محدود و دشوار کرده است. با بروز مشکلات ناشی از تسلط خودرو،، ایجاد «شهرهای پیادهمدار»، از سوی مدیران و برنامه‌ریزان شهری مورد توجه جدی قرار گرفته است. با توجه به اینکه، هرگونه برنامهریزی، مستلزم مسئله‌یابی و سنجش وضعیت است، لذا، ضروری است تا از معیارها، نماگرها، روش‌ها و ابزارهای علمی مناسب، استفاده...
[ 13 ] - تعیین پهنه‌های مناسب مکان‌گزینی دوربین‌های CCTVs در راستای تحقق شهر هوشمند (مطالعۀ موردی: شهر زنجان)
دوربین‌های نظارت تصویری یکی از سیستم‌های هوشمند در سطح شهرها و بخش کلیدی سامانه‌های مدیریت شهری به‌شمار می‌روند که توانایی ایجاد اطلاعات تصویری و استخراج اطلاعات مورد نیاز از تصاویر را به‌منظور تصمیم‌گیری آگاهانه فراهم می‌کنند. با توجه به اهمیت زیاد سامانة نظارت تصویری و دوربین‌های مداربسته در تحقق شهر هوشمند، مقولة مکان‌یابی سامانه‌های هوشمند بهدلیل تأثیر مستقیم آن در بازدهی و کارایی سامانه،...
[ 14 ] - بررسی نقش برنامهریزی محله‌مبنا در تحقق توسعۀ پایدار محله‌ای (مطالعۀ موردی: محلۀ حسینیۀ زنجان)
طی دهه‌های اخیر رشد شتابان شهرنشینی و پیامدهای آن موجب شده است که خردترین واحد برنامهریزی فضایی یعنی محله، در مرکز توجه مدیران و برنامه‌ریزان شهری قرار گیرد. در ایران، طی دهه‌های گذشته، مقیاس محله حلقۀ مغفول در نظام رسمی برنامهریزی فضایی بوده است. شهر زنجان به‌عنوان یکی از شهرهای قدیمی ایران، از دهۀ 1340 شمسی، شاهد رشد شتابان شهرنشینی بوده است و این مسئله، با رکود کیفیت محیطی محلات شهری آن ه...
[ 15 ] - تعیین رتبه و میزان پیوندِ شبکه‌ایِ جهانیِ تهران با استفاده از مدل «جی. اِن. سی »
این مقاله ضمن طرح مسئلۀ جایگاه تهران در شبکۀ شهری جهانی، مدل «جی. اِن. سی» را معرفی می‌کند. سپس، پیوند شبکه‌ای کلان‌شهر تهران را با استفاده از این مدل تعیین می‌کند. در این راستا، از داده‌های آماری و شاخص حضور 100 شرکت جهانی در 315 شهر استفاده شده است. هدف مقاله، معرفی مدل «جی. ان. سی» و تعیین رتبه و میزان پیوند شبکه‌ای تهران در شبکۀ شهری جهانی و شبکۀ شهری خاورمیانه و به‌ویژه کشورهای اسلامی پیرا...
[ 16 ] - رتبه‌بندی توسعهیافتگی محلات شهری از نظر شاخص‌های فضای سبز عمومی با استفاده از مدلهای تصمیم‌گیری چند معیاره در محیط GIS نمونه موردی: شهر اردبیل
توزیع مناسب فضای سبز شهری، اهمیت زیادی در ایجاد عدالت فضایی در سطح شهر دارد. شهر اردبیل از جمله شهرهایی است که با مسأله کمبود و عدم تعادل در توزیع مناسب پارک‌ها و فضای سبز عمومی مواجه است. به‌طوری‌که سرانه موجود فضای سبز عمومی در این شهر 3/7 مترمربع است. این رقم از استاندارد برنامه محیط‌زیست سازمان ملل متحد (20 تا 25 مترمربع برای هر نفر) و استاندارد فضای سبز شهری ایران (12 مترمربع) پایین‌تر است...
[ 17 ] - نقش سرمایه‌ی اجتماعی در توسعه‌ی محله‌ای مطالعه‌ی تطبیقی: محله‌های نیار و سبلان، شهر اردبیل
طی دهه‌های اخیر رشد شتابان شهرنشینی، موجب بروز ناپایداری توسعه‌ی محلات‌شهری شده است. رویارویی با ریشه‌های این ناپایداری در مدیریت شهری، بدون مشارکت شهروندان و بهره‌گیری از سرمایه‌ی‌‌اجتماعی، امری دشوار است. هدف پژوهش، شناخت میزان تأثیرگذاری سرمایه‌ی‌‌اجتماعی بر توسعه‌ی محله‌ای است. روش تحقیق از نوع توصیفی- تحلیلی است. برای گردآوری داده‌ها از روش پیمایشی (پرسشنامه) استفاده شده است. از 21 نماگر ...
[ 18 ] - تحلیل ریشه‌های تخریب‌گرایی دربین نوجوانان در فضاهای عمومی شهر
زمینه و هدف: تخریب‌گرایی در فضاهای عمومی از پدیده‌های نامطلوب اجتماعی در اغلب شهرهای کشور است که آسیب‌های جدی را در پی دارد. ضرورت انجام این پژوهش، شناخت ریشه‌های بروز این پدیده توسط نوجوانان است. هدف اصلی پژوهش شناخت ریشه‌های تخریب‌گرایی در بین نوجوانان سنین 12 تا 18 سال است. روش‌شناسی: این پژوهش از نوع توصیفی و تحلیلی است و برای گردآوری داده‌ها، از پرسشنامه ...
[ 19 ] - Investigation of the degree of social capital in Urban renewal of old textures in Zanjan old texture
Social capital including values such as trust and cooperation and solidarity in a residential zone is a concept that has been very important and critical in the process of urban renewal in recent decades. The aim of the present study was to measure the degree of social capital and to investigate the relationship between social capital and physical interference pattern and continued motivation o...
[ 20 ] - شناسایی و تحلیل فضایی گستره‌های فقر شهری با استفاده از آمار فضایی در محیط GIS مطالعه موردی: شهر اردبیل
گستره‌های فقر که بخش جدایی‌ناپذیری از مناطق شهری را تشکیل داده‌اند، به دلیل تبعات و پیامدهای منفی این پدیده (فقر) و گسترش آن همواره مورد توجه برنامه‌ریزان قرار گرفته‌اند. مساله مهم در جلوگیری از گسترش پدیده فقر، شناخت دقیق پهنه‌های فقر و تبلور فضایی آن در شهر‌هاست. بر این اساس، با توجه به اهمیت مطالعه توزیع فضایی فقر در جوامع شهری و با لحاظ اینکه مطالعه این پدیده، زمینه تصمیم‌گیری و برنامه‌ریز...
[ 21 ] - پهنه‌بندی فضاهای بی‌دفاع و مستعد جرم‌خیزی در شهر اردبیل
در برخی مکان‌ها بهدلیل ساختار کالبدی و فضایی ویژه و همچنین ویژگی‌های اجتماعی و اقتصادی ساکنان آن، فرصت بیشتری برای وقوع جرم وجود دارد. از جملة این فضاها می‌توان به فضاهای بی‌دفاع شهری اشاره کرد که با توجه به ویژگی‌های خاصی که دارند، مستعد وقوع جرم هستند؛ از این‌رو شناسایی این فضاها در جهت مدیریت بهینه، جلوگیری از وقوع جرائم و شکل‌گیری فضاهای ناامن امری ضروری است؛ بنابراین در پژوهش کاربردی و ت...
[ 22 ] - شناسایی مخاطرات انسانی تاثیرگذار بر آسیب‌پذیری شهر اردبیل با استفاده از روش حداقل مربعات جزئی (PLS)
امروزه شهرها به‌طور گسترده در معرض انواع مختلفی از مخاطرات انسانی قرار گرفته‌اند که سبب آسیب‌پذیری آنها شده است، از این‌رو و در راستای تاب‌آور نمودن شهرها لازم است مخاطرات آنها شناسایی گردد و برای کاهش خطرات و پیش‌گیری از وقوع آنها برنامهریزی شود. شهر اردبیل هم از این امر مستثنی نیست و دارای مخاطرات انسانی گوناگونی است. لذا هدف این مقاله شناسایی مهمترین مخاطرات انسانی تاثیرگذار بر آسیب‌پذیری ش...
[ 23 ] - Spatial analysis of distribution and access to urban services at the level of urban neighborhoods with a spatial justice approach (Case study: Commercial uses of Ardabil city)
One of the most important and urgent issues of urban planning is the equitable distribution of facilities, services and accessibility of citizens at the urban level. Economic and commercial centers, including banks and financial institutions, are one of the most important economic sectors of cities and can be sustained. Social, economic, physical, and environmental impacts of neighborhoods. The...
[ 24 ] - Site Selection of Emergency Medical Centers (EMCs) Using Environmental Hazard Management Approach: A Case Study of Ardabil
Introduction: Many people call emergency medical centers (EMCs) during a day due to accidents or various diseases and they need to receive first aid. In order to provide first aid, it is necessary to send emergency workers and vehicles from the emergency medical services centers to the location of the accidents. Therefore, the accessibility of the EMCs and their being located in an appropriate ...
[ 25 ] - Site Selection of Emergency Medical Centers (EMCs) Using Environmental Hazard Management Approach: A Case Study of Ardabil
Introduction: Many people call emergency medical centers (EMCs) during a day due to accidents or various diseases and they need to receive first aid. In order to provide first aid, it is necessary to send emergency workers and vehicles from the emergency medical services centers to the location of the accidents. Therefore, the accessibility of the EMCs and their being located in an appropriate ...
[ 26 ] - Analysis and evaluation of factors affecting people's participation in organizing worn-out urban structures (Case Study: District 3 of Ardebil)
Introduction: One of the controversial, critical and hitherto disastrous phenomena of urban, worn-out texture and its associated challenges and problems, as well as the concerns of city management in this field, is the present study. The people are in charge of organizing the worn-out urban fabric in the Ardebil area. Method: In terms of data collection method is field research and in terms of ...
[ 27 ] - Analysis and evaluation of factors affecting people's participation in organizing worn-out urban structures (Case Study: District 3 of Ardebil)
Introduction: One of the controversial, critical and hitherto disastrous phenomena of urban, worn-out texture and its associated challenges and problems, as well as the concerns of city management in this field, is the present study. The people are in charge of organizing the worn-out urban fabric in the Ardebil area. Method: In terms of data collection method is field research and in terms of ...
Co-Authors