نادر مهرگان
دانشیار دانشکده علوم اقتصادی و اجتماعی، دانشگاه بوعلی‌سینا همدان
[ 1 ] - تأثیر شرایط اقتصادی و اجتماعی روی سلامت روانی در استانهای ایران (1391-1378)
جامعه سالم یکی از عوامل مؤثر در توسعه هر کشوری است. سلامت جامعه دارای ابعاد متنوع و گوناگونی است که سلامت روانی یکی از ابعاد مهم آن به‌شمار می‌آید. همچنین در هر جامعه‌ای ارتقای شاخصهای سلامت روان منجر به بهبود بهره‌وری و افزایش بازدهی نیروی کار میشود. در این پژوهش شاخص سلامت روان به کمک سیستم استنتاج فازی براساس داده‌های 30 استان کشور برای سالهای 1391-1378 برآورد شد و پرسشنامه‌ای منطبق با رو...
[ 2 ] - اندازهگیری و بررسی مقایسه‌ای سرمایۀ اجتماعی به تفکیک استانهای کشور
سرمایة اجتماعی تأثیر اقتصادی مؤلفه‌های فرهنگی یک سیستم اجتماعی است. پس با سرمایة اقتصادی، فیزیکی و انسانی در ارتباط است و این ارتباط اهمیت آن را دوبرابر میکند. سرمایة اجتماعی بستر مناسبی برای افزایش بهره‌وری سایر سرمایه‌ها و راهی برای نیل به موفقیت قلمداد میشود. همگام با توسعة این مفهوم از سرمایه، روشهای سنجش و اندازهگیری آن نیز مورد توجه گسترده‌ای قرار گرفته است. با توجه به فقدان آمار مربو...
[ 3 ] - تأثیر امنیت سرمایهگذاری بر تجهیز منابع مالی در بازار سرمایه ایران
کشورهایی که امنیت سرمایهگذاری بالایی دارند، می‌توانند از مزایای تجهیز پس‌اندازها برای سرمایهگذاری در فعالیتهای تولیدی بیشتر بهره‌مند شوند. به دلیل اینکه بهبود امنیت سرمایهگذاری منجر به تمایل بیشتر پس‌اندازکنندگان برای مشارکت در بازار سهام می‌گردد. همچنین امنیت سرمایهگذاری نقش تعیین‌کننده‌ای در فرآیند تجهیز پس‌اندازها به سوی فعالیتهای تولیدی از طریق بازار سرمایه و به ویژه تحریک پس‌اندازکنن...
[ 4 ] - تأثیر انباشت سرمایه فیزیکی، انسانی و اجتماعی بر رشد اقتصادی ایران در سالهای 1346-1386
انباشت سرمایة انسانی و اجتماعی به عنوان عوامل مهم تأثیرگذار بر تشکیل و انباشت سرمایة فیزیکی و رشد اقتصادی که در عین حال بر یکدیگر نیز تأثیر می‌گذارند، محسوب میشوند. انباشت سرمایة انسانی، هم به پارامترهای درونی (کیفیت، کمیت، برابری و التزام اجتماعی) و هم به پارامترهای بیرونی (دانشگاه، صنعت و روابط دولتی) بستگی دارد. از سوی دیگر تقویت جایگاه دین‌مداری، اخلاق‌گرایی، اعتماد و عقلانیت در زندگی شخصی...
[ 5 ] - برآورد وضعیت تعادلی اقتصاد ایران در چارچوب الگوهای ادوار تجاری حقیقی
برای انجام پیش‌بینی‌های صریح درباره ساز و کار ادوار تجاری حقیقی در اقتصاد ایران، تعریف و محاسبه یک تعادل برای اقتصاد ضروری به نظر می‌رسد. در این مقاله تلاش شده است تا برخی پارامترها و توابع مهم الگوهای ادوار تجاری حقیقی، در وضعیت تعادل و با استفاده از مدل معرفی شده توسط مککالوم (1989)، برای اقتصاد ایران برآورد شوند. از این رو، در ابتدا تابع کلیدی مککالوم در دوره 1391-1338 برآورد و سپس تواب...
[ 6 ] - تأثیر شاخص توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات (IDI) بر فساد اداری در کشورها با درآمد متوسط
فساد اداری یکی از مهمترین موانع رشد و توسعة اقتصادی است و کشورها سعی در کنترل آن دارند. در این راستا یکی از شیوههای کنترل میتواند استفاده از قابلیتهای فناوری اطلاعات و ارتباطات در امر اطلاع‌رسانی، آگاهی‌سازی، الکترونیکی‌سازی فرآیندهای عملیاتی، شفافیت و ... باشد. بر این اساس مطالعة حاضر به بررسی تأثیر توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات بر کاهش فساد اداری پرداخته است. نتایج بررسی 77 کشور با درآم...
[ 7 ] - تأثیر مالیات غیر مستقیم بر توزیع درآمد در ایران: الگوی تعادل عمومی قابل‌محاسبه (CGE)
یکی از مهمترین وظایف اقتصادی دولتها، حمایت از اقشار کمدرآمد و توزیع عادلانه درآمد است. دستیابی به این هدف، مستلزم استفاده از ابزارهای اقتصادی از جمله «مالیات‌ها» است. هدف اصلی این تحقیق، بررسی اثر مالیات‌های غیرمستقیم بر روی توزیع درآمد، در چارچوب مدل (CGE) میباشد. مدل نامبرده، امروزه به عنوان یکی از بهترین ابزارهای بررسی شوک‌ها و سیاستهای اقتصادی شناخته میشود. در این تحقیق به منظور بررسی...
[ 8 ] - عوامل موثر بر دستمزد نیروی کار کشاورزی در ایران
در این پژوهش به بررسی اثرات حداقل دستمزد بر دستمزد نیروی کار مردان و زنان در بخش کشاورزی ایران در دوره 1360 – 1391 پرداخته‌ایم. بدین منظور از روش الگوی خودتوضیح با وقفههای گسترده (ARDL) بهره گرفته‌ایم. یافته‌ها نشان میدهد که در کوتاهمدت حداقل دستمزد و نرخ تورم و در بلندمدت حداقل دستمزد و بهره‌وری نیروی کار کشاورزی نقش مؤثری در تعیین دستمزد مردان در بخش کشاورزی داشته است؛ در حالی که در کوتاه...
[ 9 ] - بررسی تأثیر عوارض شهرداریها بر قیمت مسکن مطالعه موردی: شهر تهران
بخش مسکن به دلیل ارتباط پیشین قوی با بخشهای دیگر اقتصادی، نقش اساسی در رشد اقتصادی دارد. به رغم این، در دو دهه گذشته بخش مسکن با نوسانات شدید قیمت در مناطق شهری کشور رو به رو بوده است. توسعه اقتصادی، هدف اصلی هر کشور در جهت بهبود استاندارد زندگی میباشد و توسعه شهرها به عنوان مجموعهای که یک کشور را تشکیل میدهند، از منابع مهم توسعه محسوب میشوند. شهرداری به طور مستقیم و غیرمستقیم به واسطه ارت...
[ 10 ] - بررسی نقش قدرت انحصاری بانک‌های تجـاری بر اثرگذاری سـیاسـت پـولی در اقتصـاد ایـران
یکی ازمهم‌ترین اصلاحات ساختاری در نظام پولی و بانکی ایران،تلاش برای کاهش تمرکز در این صنعت بوده است؛اما لازم است تا سیاستگذار از اینکهتغییرات قدرت انحصاری در صنعت بانکی چه تأثیری بر کارکرد سیاست پولی از طریق کانال اعتباری خواهد داشت، مطلع باشد. در این پژوهش با استفاده از مدلهای تعادل عمومی پویای تصادفی و داده‌های فصلی اقتصاد ایران در دوره 1368-1389، به این پرسش، پاسخ میدهیم. پارامترهای مورد ا...
[ 11 ] - تجزیه چندگانه نابرابری درآمد در ایران
تجزیه ضریب جینی به‌صورت همزمان به منابع درآمدی خانوار و زیرگروه‌های جمعیتی میتواند نابرابری ناشی از هر منبع درآمدی درون هر یک از زیرگروه‌های جمعیتی و همچنین بین آنها را اندازهگیری نماید. بنابراین، با تجزیه چندگانه ضریب جینی میتوان به سهم هر منبع از نابرابری درون/بین گروهی آگاهی یافت و تصمیمات مناسب‌تر را برای کاهش نابرابری اتخاذ نمود. در این جهت با استفاده از آمارهای هزینه و درآمد خانوار سا...
[ 12 ] - تعیین و تحلیل فضایی سرریز سرمایهگذاری صنعتی استانهای ایران
Investment spillover effects include regional growth factors around the developed centers, which this study aimed investigate effects of industrial investment spillover in provinces of Iran and the quantifying of these effects. Accordingly, it uses the spatial econometrics to explore the indirect effects or industrial investment spillover. The results indicate that provinces with a higher gravi...
[ 13 ] - برآورد تمرکز فضایی صنعت و عوامل مؤثر بر آن در بین استانهای ایران
This paper considers spatial distribution of industrial activities and effective factors on such a distribution. Ellison and Glaeser’s spatial concentration index, has been used for measureing spatial distribution of industry. This index has been calculated by Ad-value variable for 30 provinces of Iran and for period of 2006-2013. So, The spatial panel data model has been used in order to...
[ 14 ] - بررسی الگوی چند رفتاری رشد اقتصادی در واکنش به نوسانات قیمت نفت خام: کاربردی از مدلهای GARCH و رگرسیون چرخشی مارکف
Price shocks lead to oil price volatility in world oil markets. In response to this volatility, economic growth may take different regime and behavior patterns in different situation. Investigating this multi behavior patterns can be useful for policymakers to reduce the effect of oil price volatility. In this study, an EGARCH model has developed using the seasonal data of OPEC oil basket nomin...
[ 15 ] - رابطه حداقل دستمزد با توزیع درآمد در ایران
طرح مسأله: توزیع عادلانه درآمد از مهمترین اهداف کلان اقتصادی کشورها محسوب میشود. هدف اصلی این مقاله، بررسی رابطه حداقل دستمزد با توزیع درآمد در اقتصاد ایران است. روش: از الگوی اقتصادسنجی مبتنی بر فرضیه کوزنتس استفاده شده است. برای این منظور، داده‌های سری زمانی سالانه اقتصاد ایران طی دوره 1384-1348 به کار گرفته شده است. یافته‌ها: طی دوره مورد برررسی ضمن تایید فرضیه کوزنتس، افزایش حداقل دستمزد ح...
[ 16 ] - رشد اقتصادی و توزیع درآمد در ایران
طرح مسأله: رابطه رشد اقتصادی و توزیع درآمد از موضوعات مهم اقتصادی است که توجه اقتصاددانان به‌ویژه اقتصاددانان توسعه را به خود جلب کرده و راجع به آن نظرهای گوناگون ابراز شده است. در اقتصاد ایران به دست آوردن ارتباط متقابل رشد اقتصادی و توزیع درآمد، به دلیل اهمیتی که مبحث عدالت اجتماعی در مبانی ارزشی دارد و نیز حساسیت‌های اجتماعی که در این زمینه وجود دارد، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. روش: در ...
[ 17 ] - ارزیابی تأثیر درصد مالکیت دولت بر کارایی شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار
خصوصی‌سازی یکی از اجزای برنامه‌های اصلاحات ساختاری است و هدف آن دستیابی به کارایی بالاتر بنگاهها در سطح اقتصاد خرد و همچنین رسیدن به رشد اقتصادی بالاتر از بعد اقتصاد کلان است. درصد واگذاری مالکیت شرکت‌های دولتی به بخش خصوصی همواره از مسائل بحث‌برانگیز در زمینه خصوصی‌سازی بوده است. در این تحقیق ابتدا با استفاده از روش تحلیل پوششی داده‌ها (DEA) به ارزیابی کارایی شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اور...
[ 18 ] - آزمون مدل رشد محدود شده به ترازپرداخت‌ها در بخش کشاورزی ایران
این مطالعه شواهد تجربی از قانون تیروال یا مدل رشد محدود شده به ترازپرداخت‌ها را برای بخش کشاورزی ایران طی دوره (1390-1368) بررسی میکند. تیروال نشان میدهد نرخ رشد با ترازپرداخت‌ها مهار خواهد شد، زیرا اقتصاد نمی‌تواند سریعتر از آنچه با تعادل ترازپرداخت‌ها یا حداقل با کسری پایدار در ترازپرداخت‌ها سازگار است رشد کند.به این ترتیب، قانون تیروال بیان میکند که نرخ رشد تولید سازگار با ترازپرداخت‌ها ب...
[ 19 ] - بررسی الگوی چند رفتاری رشد اقتصادی در واکنش به نوسانات قیمت نفت خام: کاربردی از مدلهای GARCH و رگرسیون چرخشی مارکف
در بازارهای جهانی نفت، شوکهای قیمتی موجب شکلگیری نوسانات قیمت میشوند. این نوسانات در وضعیت های مختلف اقتصادی، تاثیرات متفاوتی بر رشد اقتصادی کشورها دارند. برای کاهش تاثیر نوسانات قیمت نفت بر اقتصاد و تدوین سیاستهای مناسب اقتصادی در وضعیت‌های مختلف اقتصادی، شناخت الگوی چند رفتاری رشد اقتصادی در واکنش به این نوسانات، مفید است. در مطالعه حاضر با استفاده از مدل EGARCH و داده‌های فصلی مربوط به ...
[ 20 ] - بررسی پایداری منطقه‌ای استانهای حاشیه دریای خزر با استفاده از شاخص جای پای اکولوژیک
چکیده با افزایش شهرنشینی و تغییر سبک زندگی انسان ها در دهه های اخیر، پایداری اجتماعات مورد چالش جدی قرار گرفته است. با بروز و تشدید این آثار، رهیافت توسعه پایدار از سوی سازمان ملل متحد مطرح شد. برای ارزیابی میزان کمی این توسعه و اندازه گیری ناپایداری، تلاشهای فراوانی صورت گرفت که منجر به ایجاد شاخص ها و روشهای جدیدی شده است. مفهوم جای پای اکولوژیک، یکی از ابزارهای محاسباتی جامع برای ارزیابی میز...
[ 21 ] - شوکهای قیمتی پیشبینی نشده نفت و رشد اقتصادی در ایران: کاربردی از مدلهای چرخشی مارکف
شوکهای قیمتی نفت زمانی اقتصاد را تحت تأثیر قرار میدهند که شوکی مشابه به آن در نزدیکترین دوره زمانی اخیر رخ نداده باشد و همچنین تغییرات ساختاری منجر به تحول رابطه بین شوکهای قیمتی نفت و اقتصاد کشور شده باشد. بر این اساس در مطالعه حاضر تأثیر شوکهای قیمتی پیشبینی نشده نفت بر رشد اقتصادی کشور طی دوره زمانی 1367.1-1389.4 با استفاده از مدلهای چرخشی مارکف بررسی شده است. یافتههای تحقیق نشان د...
[ 22 ] - بررسی محرک‌های توسعه منطقه‌ای در ایران: رویکرد اقتصادسنجی فضایی
همسویی توسعه صنعتی و تفاوت‌ها در توسعه منطقه‌ای، بر اهمیت بررسی ابعاد فضایی توسعه منطقه‌ای و محرک‌های اصلی آن که عاملی است در جهت گسترش نابرابری‌ها در سطح مناطق هر کشور، افزوده است. این تحقیق با هدف سنجش عوامل مؤثر بر توسعه منطقه‌ای و با استفاده از الگوی اقتصادسنجی فضایی، نگاهی تحلیلی به مساله توسعه منطقه‌ای در سطح استانهای ایران دارد. برای این منظور، از ماتریس مجاورت رخ مانند دوطرفه و مدل خطا...
[ 23 ] - سرمایه گذاری در بخش حمل و نقل و تأثیر آن بر تمرکز جغرافیایی فعالیت‌ها در صنعت کشور ایران
در این مطالعه به طور اخص به اهمیت ارتباط بین بخشهای صنعت و حمل و نقل، در چگونگی شکلگیری توزیع فعالیتهای صنعتی در کشور ایران میپردازیم. اینکه آیا با توجه به ارتباط بین این دو بخش، سرمایهگذاری بیشتر در بخش حمل و نقل خواهد توانست در توزیع فعالیتهای تولیدی بخش صنعت مؤثر باشد. برای این منظور بعد از محاسبه ارتباط بین دو بخش صنعت و حمل و نقل از طریق جدول داده- ستاده سال 1380 و با استفاده ...
[ 24 ] - تأثیر تکانه‌های قیمت نفت بر تورم، رشد و پول، مطالعه موردی ایران
اقتصاد ایران، مانند اکثر کشورهای صادرکننده نفت، با سهم عمده دولت در فعالیتهای اقتصادی، تنیدگی سیاستهای پولی و مالی و تحرک کم بخش تولید مواجه میباشد. لذا تغییرات ناگهانی قیمت نفت، تأثیرات معناداری بر تولید، تورم و حجم پول در کشور دارد. در این تحقیق با الگوی پیشنهادی کو و پرون (2007)، تکانه‌های ساختاری اقتصاد ایران ناشی از قیمت برون‌زای نفت، با در نظر گرفتن متغیرهای تولید، تورم و حجم پول به عن...
[ 25 ] - استفاده از تحلیل پوششی داده‌های پنجرهای برای تحلیل ساختار و روند کارایی شرکت‌های توزیع برق ایران
روند کارایی شرکت‌های توزیع برق ایران از طریق تحلیل پوششی داده‌های پنجرهای بعد از جداسازی عمودی و تغییر مالکیت آنها به عنوان یک موضوع مهم در این مقاله بررسی میشود و عوامل محیطی و ساختاری مؤثر بر کارایی مورد مطالعه قرار می‌گیرند. بر حسب چگالی مدار، شرکتها به دو گروه دارای چگالی مدار پایین (گروه1) و بالا (گروه2) تقسیمبندی شدهاند. با توجه به نتایج تحقیق، میانگین کارایی پنجرهای گروههای1 و2 ب...
[ 26 ] - تعیین الگوی کشت بهینه محصولات زراعی با تأکید بر بیشینه کردن منافع اجتماعی و واردات خالص آب مجازی
دشت همدان- بهار در ناحیه اقلیمی نیمهخشک قرار گرفته است. از آنجا که روند توسعه کشت و جایگزینی محصولات با نیاز آبی بالا منجر به بیلان منفی این دشت شده است، برای پیشگیری از پیامدهای منفی این بحران لحاظ کردن محدودیت کشت محصولات زراعی با نیاز آبی بالا در دشت و همچنین، افزایش واردات محصولات کشاورزی با توجه ویژه به مقوله‌آب مجازی بسیار ضروری است. لذا، در این پژوهش با استفاده از روش توصیفی- اسنادی- ...
[ 27 ] - نقش سیاست های حمایتی در توسعۀ صادرات محصولات کشاورزی ایران
بخش کشاورزی در ایران علاوه‌بر تأمین نیازهای داخلی، در تجارت خارجی نیز مشارکت دارد و صادرات محصولات آن نسبت به بخشهای دیگر دارای ثبات بیشتری است؛ بنابراین تکیه بر این بخش و توسعه و گسترش صادرات آن میتواند زمینه را برای حضور ایران در بازارهای جهانی و استفاده از مزایای آن فراهم آورد. مطالعة حاضر با هدف بررسی نقش سیاستهای حمایتی در توسعة صادرات، به شناسایی شاخصهای تأثیرگذار بر عرضة صادرات ...
[ 28 ] - تخمین دورۀ زمانی بازده سرمایه گذاری بخش کشاورزی ایران
از میان سرمایهگذاری در بخشهای مختلف اقتصادی، سرمایهگذاری در بخش کشاورزی از اهمیت و جایگاه خاصی برخوردار است. سرمایهگذاری در بخش کشاورزی علاوه بر رشد تولید و اشتغال در این بخش ، با توجه به ارتباطات پیشین و پسین با سایر فعالیتهای اقتصادی، به رشد تولید و اشتغال در دیگر بخش‌ها نیز کمک میکند. از آنجا که سرمایهگذاری بلافاصله بازده خود را نشان نمیدهد و مدت زمانی طول میکشد تا آثار اصلی خود را ...
[ 29 ] - طراحی یک سیستم هشدار زودهنگام بحرانهای ارزی در ایران: رویکرد رگرسیون لجستیک
وقوع مکرر بحرانهای ارزی در سالهای اخیر، ادبیات هشدار زودهنگام را به کانون توجه محققان بازگردانده است. در سالهای اخیر مفهومی از یک سیستم هشدار زودهنگام () توسعه یافته، که باید قادر به شناسایی وقایع پرهزینه نظیر بحرانهای ارزی باشد تا زمان کافی برای کاهش هزینه‌های بحران را برای سیاست‌گذاران به وجود آورد. این پژوهش، تلاش میکند تا با به‌کارگیری داده‌های فصلی اقتصاد ایران طی دوره‌ی زمانی 1393-...
[ 30 ] - بررسی پدیدۀ بیماری هلندی و اثر شوکهای نفتی در متغیرهای کلان اقتصادی ایران با استفاده از توابع مفصل دُمی
در این مقاله ضمن بررسی اثر شوکهای نفتی در متغیرهای کلان اقتصادی به ارزیابی پدیدۀ بیماری هلندی هنگام رویارویی با تکانه‌های مثبت درآمدهای نفتی ایران پرداخته میشود. همچنین، در این پژوهش آثار نامتقارن درآمدهای نفتی در رشد اقتصادی را نیز بررسی می‌‌‌کنیم. مدل آماری استفاده‌شده در این پژوهش توابع مفصل دمی است که به وسیلۀ آن نشان میدهیم اقتصاد ایران در زمان‌‌هایی که با شوکهای مثبت درآمدهای نفتی...
[ 31 ] - ارزیابی تمرکز جغرافیایی استانی صنعت و عوامل مؤثر بر میزان آن در ایران
چگونگی توزیع و پراکندگی فعالیتهای تولیدی و استقرار واحدها و بنگاههای صنعتی در مناطق مختلف به تصمیمهای این واحدها برای مکانیابی در نواحی معین بستگی دارد. امّا بسیاری عوامل مهم وجود دارند که در این تصمیمگیری مؤثر هستند و واحدهای تولیدی با در نظر گرفتن آن عوامل، اقدام به انتخاب مکان و منطقۀ مناسب برای استقرار در آن میکنند. پس میتوان گفت آن عوامل باعث ایجاد نوعی تمرکز به نام تمرکز جغرافیایی ...
[ 32 ] - تحلیلی بر ضرورت معافیت مالیاتی معلولین در ایران
یکی از مهمترین وظایف اقتصادی دولتها، حمایت از اقشار کم درآمد و توزیع عادلانه درآمد است. از ابزارهای توزیع عادلانه تر درآمد میتوان معافیت‌های مالیاتی را نام برد که عمدتاً برای اصلاح توزیع درآمد و کاهش فقر انجام میشود. در کشورهای توسعه یافته معافیت‌های مالیاتی بر درآمد اشخاص گستردگی و دقت نظر بیشتری دارند که یکی از این موارد معافیت‌های مالیاتی مربوط به افراد معلول است. مطالعه ص...
[ 33 ] - مخارج تحقیق و توسعه و رشد بهره وری کل عوامل تولید بخش صنعت
(صحت مطالب مقاله بر عهده نویسنده است و بیانگر دیدگاه مجمع تشخیص مصلحت نظام نیست) هدف از این مقاله بررسی رابطه بین برخی فاکتورهای موثر بر رشد بهره وری بخش های صنعتی ایران است. با توجه به اهمیت روزافزون مقوله رشد بهره وری در شکوفایی و رشد اقتصادی کوتاه مدت و بلندمدت کشورها، در این تحقیق سعی شده است با استفاده از داده های مربوط به صنایع مختلف در دوره 1389-1373، اثر برخی متغیرهای موثر مانند مخارج...
[ 34 ] - رابطه حداقل دستمزد با توزیع درآمد در ایران
طرح مسأله: توزیع عادلانه درآمد از مهمترین اهداف کلان اقتصادی کشورها محسوب میشود. هدف اصلی این مقاله، بررسی رابطه حداقل دستمزد با توزیع درآمد در اقتصاد ایران است. روش: از الگوی اقتصادسنجی مبتنی بر فرضیه کوزنتس استفاده شده است. برای این منظور، داده‌های سری زمانی سالانه اقتصاد ایران طی دوره 1384-1348 به کار گرفته شده است. یافته‌ها: طی دوره مورد برررسی ضمن تایید فرضیه کوزنتس، افزایش حداقل دستمزد ح...
[ 35 ] - رشد اقتصادی و توزیع درآمد در ایران
طرح مسأله: رابطه رشد اقتصادی و توزیع درآمد از موضوعات مهم اقتصادی است که توجه اقتصاددانان به‌ویژه اقتصاددانان توسعه را به خود جلب کرده و راجع به آن نظرهای گوناگون ابراز شده است. در اقتصاد ایران به دست آوردن ارتباط متقابل رشد اقتصادی و توزیع درآمد، به دلیل اهمیتی که مبحث عدالت اجتماعی در مبانی ارزشی دارد و نیز حساسیت‌های اجتماعی که در این زمینه وجود دارد، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. روش: در ...
[ 36 ] - اجزاء بهره‌وری کل عوامل تولید حمل و نقل و ارتباطات
بر اساس اهداف کمی برنامه چهارم، بخش شایان توجهی از رشد اقتصادی باید از محل ارتقای بهره‌وری کل عوامل تولید تأمین شود. برای تسهیل تحقق این هدف، تمامی دستگاههای اجرایی مکلف‌اند در تدوین اسناد سهم بهره‌وری کل عوامل در رشد اقتصادی را منظور کرده و الزامات آن را مشخص کنند. همچنین دستگاههای اجرایی موظف‌اند به منظور تحول اقتصادی کشور از یک نظام اقتصادی نهاده محور به نظام اقتصادی ستانده محور، ضمن شناسای...
[ 37 ] - تأثیر سیاستهای حمایتی و هدفمندسازی یارانه‌ها بر امنیت غذایی خانوارهای شهری در ایران
This study analyzes the effect of Aggregate Measurement of supportive policies on Urban Households’ Food Security Index in Iran by applying Auto Regressive Distributed Lag (ARDL) for the period 1982 – 2012. In order to achieve this goal, Aggregate Households’ Food Security Index (AHFSI), Aggregate Measurement of Support (AMS), Inflation Rate and virtual variables for the targeted subsidy law pe...
[ 38 ] - اثرات کوتاهمدت و بلندمدت مخارج دولت و تورم بر سرمایهگذاری بخش خصوصی در ایران
This article examines the relationships between government expenditures (current and capital) and private investment over the period of 1959- 2007 in Iran. To examine the long and short run relationships between model variables, the dynamic auto regression approach with distributed lag (ARDL) and the standard Granger causality relationship has been used. Findings indicate that based on long and...
[ 39 ] - کاربردی از مدلهای رقابت دوجانبه در توجیه رقابت بین دانشگاههای ایران
بحث رقابت بین بنگاهها از جمله بحثهای اساسی در اقتصاد خرد است. بنگاههای فعال در اقتصاد یا به صورت انتفاعی یا به صورت غیرانتفاعی فعالیت می کنند. بنگاههای فعال در صنایع خدماتی نظیر آموزشی، مراقبتهای بهداشتی، تولیدات تئاتر، کنسرتها، ورزش و سایر برخلاف بنگاههای انتفاعی، حداکثر کردن کسب سود را به عنوان هدف اساسی خود دنبال نمی کنند. الگوی رقابت بین بنگاههایی که هدف حداکثر کردن سود را دنبال نمی کنند...
[ 40 ] - شوکهای ارزی و بازارهای مالی: کاربردی از مدل خودرگرسیون برداری پانل (Panel VAR)
باگسترش مدلهای قیمتگذاری داراییهای سرمایهای،تعیین عوامل مؤثربربازدهی و ریسک سهام مورد توجه پژوهشگران قرارگرفته است. یکی از متغیرهای اقتصادی که رابطه تنگاتنگی با بازارهای مالی دارد، نرخ ارز است. تغییرات نرخ ارز، قیمت سهام را از طریق تغییر ارزش داراییهای شرکت تحت تأثیر قرار میدهد. از سوی دیگر افزایش بیسابقه نرخ ارز در سالهای اخیر، در پیتحریم بانک مرکزی ایران از طرف سوییفت، اهمیت نرخ ارز ...
[ 41 ] - برآورد روند سرمایه اجتماعی در استانهای ایران
متأسفانه یکی از محدودیتهایی که در مطالعات اقتصادی اجتماعی حول محور سرمایه اجتماعی در کشور وجود داشته است، فقدان داده‌های آماری سری زمانی سرمایه اجتماعی برای کشور و استانهای ایران است. در این پژوهش به‌دنبال آن هستیم که با استفاده از آمارهای موجود اقتصادی و اجتماعی در ایران و روش تحلیل عاملی، مقادیر سرمایه اجتماعی را برای استانهای کشور در دوره (1388-1379) محاسبه نماییم. نتایج پژوهش حاکی از آن...
[ 42 ] - آیا افزایش قیمت انرژی تهدید جدی برای صادرات صنعتی در ایران محسوب میشود؟
در چارچوب نظریات تجارت بین‌الملل، اختلاف در بهره‌مندی از عوامل تولید یکی از اصلی‌ترین علل شکلگیری تجارت است. در واقع، کشورها به تولید و صادرات کالاهایی می‌پردازند که عوامل تولید مورد نیاز برای آنها را به وفور در اختیار داشته باشند. انرژی نیز به عنوان یکی از اساسی‌ترین نهاده‌های تولید از این قاعده مستثنی نمی‌باشد. انتظار می‌رود به دلیل برخورداری نسبتاً فراوان ایران از منابع انرژی بسیاری از کالا...
[ 43 ] - محاسبه شدت تمرکز جغرافیایی صنایع در بین استان‌های‌کشور
تمرکز یکی از مهمترین عناصر ساختار بازار میباشدکه به نحوه توزیع قدرت بازار میپردازد. تمرکز جغرافیایی به‌عنوان یکی از ابعاد تمرکز معرفی شده است که نحوه تقسیم قدرت بازار را از لحاظ جغرافیایی در میان مناطق مختلف درنظر می‌گیرد و میزان یکنواختی و تجانس توزیع فعالیت های اقتصادی بین مناطق را مورد ارزیابی قرار میدهد، بطوری‌که این نوع ارزیابی در زمینه شناخت چگونگی ساختار صنعت و سیاستگذاری‌های صنعتی و...
[ 44 ] - اثر سرریز دانش و کیفیت نهادی بر رشد نوآوری در کشورهای منتخب سازمان همکاری اسلامی
مدلهای رشد درون‌زا بعد از رومر (1990) بر نوآوری به‌عنوان مهمترین عامل مؤثر بر رشد اقتصادی تأکید داشته‌اند. به همین علت گزارش رقابت‌پذیری جهانی نیز هرساله کشورها را بر مبنای میزان گسترش نوآوری در آنها در درجات مختلف توسعه‌یافتگی رتبه‌بندی میکند. ازآنجاکه عوامل مؤثر بر نوآوری را میتوان به‌طورکلی به دودسته عوامل داخلی و خارجی دسته‌بندی کرد، لذا در مطالعه پیش‌روی تلاش شده است میزان اثرگذاری عو...
[ 45 ] - ادوار تجاری و شتاب دهنده مالی در اقتصاد ایران
یکی از مهمترین مباحث در زمینه عوامل موثر بر سرمایهگذاری، نحوه اثر پذیری سرمایهگذاری بخش خصوصی از ساختار سرمایه بنگاه و مباحث مربوط به اثر شتاب دهنده مالی است. تئوری شتاب دهنده مالی بیانگر این مسئله است که اثر شوکهای بخش پولی و واقعی اقتصاد میتواند به دلیل وجود عدم تقارن اطلاعاتی و ضعیف بودن ترازنامه بنگاهها، دسترسی آنها به منابع مورد نیاز به منظور تامین مالی را محدود نموده و از این طریق م...
[ 46 ] - بررسی انتشار بحرانهای ارزی در اقتصاد ایران
یکی از مشکلات اساسی در نظام پولی بین‌المللی، وقوع هر از چندگاه بحرانهای ارزی در کشورهای مختلف جهان میباشد. با توجه به هزینه‌های سنگین این بحران‌ها بر اقتصاد کشورها، طراحی مدل‌هایی جهت بررسی این هزینه‌ها و چگونگی انتشار بحرانهای ارزی در اقتصاد میتواند از اهمیت بالایی برخوردار باشد. به همین منظور، این پژوهش تلاش نمود تا با به‌کارگیری رویکرد آزمون کرانه‌ها و نیز داده‌های فصلی اقتصاد ایران طی د...
[ 47 ] - Evaluation of Sustainability of the Foreign Exchange Rate Regimes in Iran Based on Duration Models
Iran's economy as a developing and oil economy, needs to choose appropriate exchange rate regime is to achieve its economic goals. Some characteristics such as little diversity in production and trade, weak and underdevelopment financial markets and other features of the Iranian economy, Requires the choice of exchange rate regime be based on the features of the country. However, the choice of ...
[ 48 ] - Impact of Macroeconomic and Management Quality Variables on the Profitability of Private Banks; Using Structural Panel VAR Approach
Considering the importance of the Banking system in Iran economy and taking into account the strategic objectives of bank’s activities to improve their performance indicators, the main objective of the present study was to investigate the impact of internal and external factors affecting the three profitability components; including the return on assets (ROA), return on equity (ROE) and the n...
[ 49 ] - Asymmetric Effect of Exchange Rate Risk on the Stock Index of Export-Oriented Industries Using the NARDL Model
Studying currency shocks impact on the stock market could be beneficial regarding to exchange rate fluctuations caused by various exchange policies in recent years. Therefore symmetrical or asymmetrical impacts of negative and positive dollar shockwaves in the market on indexes of chemical and basic metals industry are under investigation by weekly data collected since 2006 up to 2016 as these ...
[ 50 ] - ارزیابی اثرات تمرکززدایی مالی بر نابرابری منطقه‌ای در ایران: رویکرد داده‌های ترکیبی فضایی
هدف پژوهش حاضر ارزیابی تأثیر سیاست تمرکززدایی مالی بر نابرابری اقتصادی استانهای ایران طی دوره زمانی 1394-1380 است. اغلب پژوهش‌های صورت گرفته در ایران تأثیر تمرکززدایی مالی بر رشد اقتصادی را مثبت ارزیابی کرده‌اند، اما اینکه تمرکززدایی مالی توزیع نابرابری اقتصادی استان‌ها را چگونه تحت تأثیر قرار میدهد، پرسشی است که این مطالعه در پی پاسخ به آن است. اندازهگیری شاخص نابرابری ضریب تغییرات وزنی- ج...
Co-Authors