حمید بهره‌مند

استادیار گروه جزا و جرم‌شناسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

[ 1 ] - درجه‌بندی تعزیرات: از نوآوری تا بازاندیشی

یکی از نوآوری‌های قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 که آثار مثبتی در نظام تقنینی به دنبال داشته است، ایجاد نظام درجه‌بندی مجازات‌های تعزیری است. از جمله این آثار مثبت می‌توان به آسان‌تر شدن اعمال اصل تناسب میان جرایم و مجازات‌ها، هماهنگ‌سازی پاسخ‌های کیفری و تسهیل پیاده‌سازی سیاست فردی کردن مجازات‌ها اشاره کرد. در کنار این محاسن، ایرادهایی نیز در نظام درجه‌بندی مجازات‌ها وجود دارد. این مقاله پس از ...

[ 2 ] - شنود ارتباطات الکترونیک در حقوق کیفری ایران

با پیدایش فناوری‌های ارتباطی الکترونیک، حریم خصوصی ارتباطات اشخاص با دگرگونی‌های بسیاری روبه‌رو شده است. کاربران ابزارها و گزینه‌های ارتباطی گوناگونی دارند. هرچند به همان نسبت دریافت غیرمجاز ارتباطاتشان نیز افزایش یافته است. آنچه در گذشته در پی دریافت غیرمجاز مکالمات تلفنی اشخاص «استراق سمع» نامیده می‌شد، هم‌اینک گستره بی‌پایانی از داده‌های رایانه‌ای را دربرمی‌گیرد که در بستر مبادلات الکترونیک ...

[ 3 ] - تحلیل کارایی سیاست کیفری ایران در قبال جرایم مرتبط با آب

وابستگی حیات بشر به آب و منابع آبی و نقش بی‌بدیل آن در تأمین نیاز‌های عمومی و اجتماعی امری انکارناپذیر است. با وجود این، می‌توان گفت استفادۀ بی‌رویه از منابع آبی و سرازیرشدن فاضلاب صنعتی موجب آلودگی آب و منابع آبی شده است. میزان ضرر حاصل از این‌گونه اعمال به‌گونه‌ای است که می‌‌‌تواند نظم عمومی را مختل کند. بنابراین، لزوم مداخلۀ دولت‌ها به‌منظور ممانعت از ارتکاب این قبیل اعمال ضروری است. یکی از ...

[ 4 ] - نیمرخ‌سازی جنایی: تکنیکی نوین در شناسایی بزهکاران سریالی

شناسایی مرتکبان جرایم سریالی همواره یکی از دغدغه‌های اصلیِ مأموران پلیسی- قضایی بوده است، زیرا از یک سو ویژگی‌های جرایم سریالی مانند انجام بزه به‌صورت انفرادی، وجود اختلالات روانی- رفتاری در مرتکبان و نبود رابطۀ پیشینیِ بزهکار-بزه‌دیده، شناساییِ مرتکبان این جرایم را دشوارتر از سایر جرایم می‌سازد. از سوی دیگر، این دسته جرایم به‌سرعت خبرساز می‌شوند و تهدیدهای گرانباری از جمله احساس ناامنی و ترس از ب...

[ 5 ] - پیشگیری اجتماعی از جرایم امنیتی ــ سایبری

گسترش و نفوذ فناوری های اطلاعات و ارتباطات و در پی آن پدیدار شدن فضای سایبر، تغییرات اساسی را در تمامی ابعاد زندگی آدمی از جمله امنیتِ ملی جوامع ایجاد کرده است. فضای مجازی با برخورداری از ویژگی های منحصر به ‌فرد، با توسل به فناوری تبادل اطلاعات امنیت ملی را با چالش های جدید و جدی مواجه کرده است که صیانت از آن به شیوه سنتی دشوار و ناکافی‌ است. هرچند مقابله کیفری در خصوص این جرایم اجتناب ناپذیر اس...

[ 6 ] - چالش‌های مقررات تعدد جرم در جرایم سایبری

یکی از ویژگی­های جرایم سایبری آن است که مرتکب به دلیل امکان گمنام ماندن و با یافتن روش­های ارتکاب جرم می‌تواند در آن واحد جرایم متعددی را علیه بزه­دیدگان متعدد مرتکب شود. از سویی ارتکاب برخی از جرایم با به کاربستن شیوه­هایی چون فیشینگ به نحوی است که دامنه گسترده­ای از بزه­دیدگان را در بر می­گیرد. از سوی دیگر مرتکبان این جرایم با توجه به ویژگی‌های شخصیتی که دارند همان­گونه که به فنون ارتکاب جرم ...

[ 7 ] - تحلیل حقوقی بزه تغییر کاربری غیرمجاز از طریق دیوارکشی اراضی زراعی و باغ‌ها با تأکید بر رویه قضایی

تغییر غیرمجاز کاربری در سال 1374 جرم‌انگاری شده و در سال 1385 دستخوش اصلاحات و الحاقاتی قرار گرفت. این جرم با وجود قابلیت مقایسه با عناوینی همچون تخریب، تصرف عدوانی و اصطلاح عرفی «زمین‌خواری»، به مثابه بزهی خاص تعریف شده و ارکان و عناصری مختص به خود دارد. تغییر کاربری غیرمجاز دو نوع است: تغییر کاربری از طریق اجرای فعالیت‌های تبصره 1 ماده 1 که بدون اخذ مجوز از کمیسیون موضوع این تبصره صورت می‌پذی...

[ 8 ] - مواجهه با جرایم بورسی به مثابه قسمی از جرایم اقتصادی

جرایم اقتصادی در ایران به صورت دقیق تعریف نشده و تنها ویژگی‌ها و ضابطه‌های شناخت این جرایم در کلام نظریه-پردازان حقوق وارد شده است. چندگانگی موضوع، کلان بودن، رویت‌پذیری اندک، شدت و انعطاف در کیفرگذاری از ویژگی‌های مهم جرایم اقتصادی است و همین ویژگی‌ها موجب تفاوت میان جرایم اقتصادی و مالی شده است. جرایم بورسی علاوه بر داشتن ویژگی‌های جرایم اقتصادی، مشخصه‌ها و ویژگی‌های مختص به خود را دارد. مقاب...