کرامت اله زیاری

[ 1 ] - سنجش مکانی پهنه‌های فقر شهری در شهرهای جدید (مورد مطالعه: شهر جدید هشتگرد)

امروزه شهرها به مکان تمرکز فقر تبدیل شده‌اند. بر همین اساس هدف پژوهش حاضر، ارزیابی فقر شهری در شهر جدید هشتگرد جهت برنامه‌ریزی بهتر برای ساماندهی، توانمندسازی و افزایش کیفیت زندگی و مکانی آن است. پژوهش حاضر از نوع کاربری و به روش توصیفی ـ تحلیلی است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که در شهر جدید هشتگرد 1732 بلوک معادل 9/85 درصد از طبقه خیلی فقیر و تعداد 141 بلوک معادل 7 درصد در زمره طبقه فقیر هستند. ا...

[ 2 ] - تحلیلی از ویژگی‌های مدیریت توسعه‌ منطقه‌ای در ایران طی دوره‌های قبل و بعد از انقلاب اسلامی (از 1286 تا 1394)

بنابر توافق اغلب پژوهشگران منطقه‌ای، سیاست‌های توسعه‌ منطقه‌ای در ایران طی دهه‌های گذشته با مشکلات و مسائلی همراه بوده است که در مواردی به ناپایداری توسعه‌ منطقه‌ای انجامیده است. در تبیین این مسئله، به نبود مدیریت مطلوب و کارآمد توسعه‌ منطقه‌ای تأکید شده است. هدف این مقاله، تحلیل وضعیت مدیریت توسعه منطقه‌ای در دو دوره‌ پیش و پس از انقلاب اسلامی ایران است. این مقاله ازنظر روش‌شناسی مروری و توصیف...

[ 3 ] - سنجش درجه توسعه یافتگی شهرستان های استان آذربایجان شرقی به روش ( HDI )

هدف اصلی این پژوهش سنجش درجه توسعه یافتگی شهرستان های استان آذربایجانشرقی بر اساس پاره ای از شاخص های توسعه بمنظور دستیابی به میزان و علل نابرابری های منطقه ای همراه با ارائه راهکارهایی برای کاهش عدم توسعه یافتگی نواحی می باشد. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی با استفاده از مدل (HDI)  یا شاخص ترکیبی توسعه انسانی است که در آن از 31 شاخص تقلیل یافته به هفت عامل اقتصادی- اجتماعی، جمعیتی، تسهیلات مسکن، بهد...

[ 4 ] - سنجش پایداری اجتماعی محله ای (مطالعه موردی محله سنگلج و ضرابخانه شهر تهران)

بعد اجتماعی توسعه پایدار به دلیل ماهیت غیر ملموس خود، در مقابل بعد زیست‌محیطی و اقتصادی کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد، بنابراین هدف از این پژوهش، ارزیابی و مقایسه شاخص‌های پایداری اجتماعی در سطح محلات سنگلج و ضرابخانه تهران می‌باشد. روش تحقیق در این پژوهش، توصیفی - تحلیلی است که برای گردآوری اطلاعات از روش کتابخانه‌ای و پیمایشی (پرسش­نامه)، استفاده شده است. در این پژوهش، شاخص‌های امنیت و دسترسی ب...

[ 5 ] - ارزیابی تطبیقی سیر تحول شاخص های مسکن شهر مریوان با نقاط شهری استان کردستان و کشورایران

مسکن نقش مهمی در رضایت جسمی، روانی و نیازهای اجتماعی افراد دارد. مسکن علاوه بر این که می‌تواند در خدمت ترویج عدالت اجتماعی و کاهش نسبی شکاف بین طبقات مختلف اجتماعی درآید، نقش عمده‌ای در استحکام اقتصادی، ثبات اجتماعی جامعه و توسعه ملی دارد. در این میان شاخص‌های کمی و کیفی مسکن یکی از کلیدی‌ترین ابزار سنجش توسعه در کشورها محسوب می‌شود. گرچه در دنیا اهمیت تحلیل شاخص مسکن و نقش آنها پذیرفته شده، ام...

[ 6 ] - سنجش هویت شهری در شهرهای جدید ایران بر اساس اصول هویت بخش مکتب اصفهان

در دورانی که شهرنشینی سریع و شتابان در مقیاسی عظیم به جریانی غالب در دنیا و بویژه در کشور های در حال توسعه تبدیل شده و سطوح بزرگی از زمین های شهری به زیر ساخت و ساز های شهری می رود همواره یک موضوع اساسی فراموش می شود؛ هویت مندی فضاهای شهری. این موضوع از دو جهت حائز اهمیت است: یکی تضعیف عناصر و عوامل هویت بخش در طی زمان و با توسعه های جدید و دیگری عدم توجه به محرک های هویتی و عدم بکارگیری شکلی ی...

[ 7 ] - بررسی تحولات جمعیتی و سکونتی در شهر قشم تا افق 1405

  چکیده   تعیین اندازه جمعیت و ویژگی‌های مهم آن، مشخصات مسکن مورد استفاده جمعیت در یک مقطع زمانی معین، شناخت کمبودها و نیازها و نیز امکانات بالقوه و استعدادهای جمعیت و استفاده از این شناخت در تهیه و ارزیابی برنامه‌های اجتماعی و اقتصادی برای توسعه آینده امری الزامی است. این گونه اطلاعات مرجع و مأخذ مهمی برای توزیع عادلانه منابع مالی، خدمات دولتی در سطح کشور است. آگاهی مداوم از تغییرات ساختار جمع...

[ 8 ] - تحلیلی بر ماهیت فضای عمومی در پروژه‌های بزرگ مقیاس گردشگری شهری بر اساس نظریه «تولید اجتماعی فضا» (مطالعه موردی: شهر تهران)

یکی از چالش‌های حاکم بر فضاهای عمومی معاصر که پیامدهای آن در سال‌های اخیر، گردشگری شهری را تحت تأثیر قرار داده است، خصوصی‌سازی فضای عمومی است که از بارزترین نمودهای آن، می‌توان به ظهور و توسعه پروژه‌های بزرگ مقیاس گردشگری شهری اشاره کرد. در این مقاله با هدف شناخت ویژگی‌های این نوع فضای عمومی و نحوه تولید آن، به مطالعه دو پروژه بزرگ مقیاس باغ کتاب تهران و بوستان ولایت پرداخته شد. در این راستا، ن...

[ 9 ] - ارائۀ الگوی توسعۀ پایدار گردشگری شهری (نمونۀ موردی: شهر لاهیجان)

گردشگری شهری به‌عنوان یکی از عوامل مهم توسعۀ پایدار شهرها به‌حساب می‌آید؛ زیرا با تأکید بر منابع و قابلیت‌های داخلی شهرها، توسعۀ شهر را فراهم می‌کند. توسعۀ گردشگری شهری با ارتقای ابعاد کمی و کیفی با حداکثر بازده، یکی از مهم­ترین فعالیت‌های عمدۀ مدیریت اجرایی شهرها در عصر حاضر است. در همین راستا، پژوهش حاضر سعی دارد با بررسی مفهوم گردشگری شهری و نقش و اهمیت آن در توسعۀ شهرها، به ارائۀ الگویی پای...

[ 10 ] - سنجش رضایت گردشگران از کیفیت خدمات هتلداری با استفاده از شاخص CSM (مطالعۀ موردی: کلانشهر شیراز)

از نماگرهای مهم در ارزیابی توسعۀ گردشگری، رشد ظرفیت تأسیسات اقامتی و کیفیت خدمات مراکز اقامتی است. به‌طور طبیعی، رشد ظرفیت تأسیسات اقامتی و کیفیت آن‏ها با رشد گردشگری، اعم از داخلی و بین‌المللی، نسبت مستقیم دارد .در همین زمینه، هدف تحقیق حاضر، بررسی وضعیت مراکز اقامتی شهر شیراز از لحاظ توان سرویس‏دهی مناسب به استفاده‏کنند‏گان از خدمات آن‏ها در 7 شاخص شامل حمل‌ونقل و دسترسی‏ها، برخورد و دانش کار...

[ 11 ] - A Case Study of the Bam Earthquake to Establish a Pattern for Earthquake Management in Iran

The field of crisis management knowledge and expertise is associated with a wide range of fields. Knowledge-based crisis management is a combination of science, art and practice. Iran is an earthquake-prone country. Through years several earthquakes have happened in the country resulting in many human and financial losses. According to scientific standards, the first 24 hours following an earth...

[ 12 ] - تبیین کاربری بهینه زمین براساس ارزیابی توان‌های اکولوژیک (نمونه: شهرستان تنکابن)

توسعه و حفظ توازن اکولوژیک زمانی محقق خواهد شد که از سرزمین به تناسب قابلیت‏ها و توانمندی‏های آن استفاده گردد. ارزیابی توان اکولوژیک سرزمین به عنوان یکی از ابزارهای حرکت در راستای توسعه پایدار؛ به دنبال سنجش وضع موجود و توان نهفته سرزمین با ملاک‏ها و معیارهای مشخص طرح‏ریزی شده است. بنابراین در این پژوهش، با توجه به از بین رفتن مرغوب­ترین و مناسب‏ترین اراضی بلافصل بر اثر رشد و توسعة شهر تنکابن، ...

[ 13 ] - بررسی نقش مشارکت شهروندان در افزایش موفقیت مدیریت شهری شهر شیراز

این پژوهش با هدف بررسی نقش مشارکت شهروندان در افزایش موفقیت مدیریت شهری شهر شیراز انجام شده است. روش این پژوهش با توجه به هدف پژوهش از نوع کمی و پیمایشی است. اطلاعات پژوهش از طریق پرسشنامه محقق ساخته در میان تعداد 278 نفر به وسیله فرمول کوکران برآورد شده بود، جمع آوری شده و رابطه بین همه متغیرهای مستقل با متغیر وابسته در یک مدل معادله ساختاری آزمون شده است. نتایج حاصل از مدلسازی معادله ساختاری ...

[ 14 ] - محله‌های همزیست ، معرفی الگویی از اجتماع محلی پایدار

: مشکلات ناشی از شهرنشینی لجام‌‌گسیخته موجب شده تا الگوهای جدید برای زندگی بهتر و پایدارتر و تامین نیازهای اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی ساکنان پیشنهاد شود. محله‌های همزیست الگویی از مسکن متکی بر روابط اجتماعی و همیاری هستند که با اتکا بر مشارکت جمعی، فضاهای عمومی مشترک، حفظ مالکیت خصوصی و حفاظت محیط‌زیست، شیوه های پایداری از مسکن را برای ساکنان خود پیشنهاد کنند. هدف این مقاله معرفی ساختار محله...

[ 15 ] - تحلیل الگوی توسعه‌ی کالبدی-فضایی شهری از منظر توسعه‌ی پایدار (مطالعه‌ی موردی: شهر کاشان)

    One of the critical issues related to sustainable urban twenty-first century urban growth pattern, and today most researchers believe a significant relationship between physical development of the city (urban form) and urban sustainability. So far as the organizing body of the cities under the framework of sustainable development is necessary. The aim of this study is to unde...

[ 16 ] - سنجش میزان رضایت از کیفیت زندگی در شهرهای جدید (نمونه موردی: شهر جدید بینالود)

بعد از جنگ جهانی دوم و به دنبال افزایش سریع جمعیت و گسترش مشکلات شهری، ایجاد شهرهای جدید به عنوان یکی از مهمترین سیاست های شهری برای کاهش این مشکلات در شهرهای بزرگ مطرح گردید. اما این سیاست ها در کشورهای در حال توسعه به دلیل فقدان برنامه های دقیق و عدم توجه به کیفیت زندگی شهرنشینان با شکست مواجه شدند. بنابراین زمانی شهرهای جدید می توانند از مشکلات روزافزون مادر شهرها بکاهند که بتوانند کیفیت بال...

[ 17 ] - ارزیابی نقش توسعه اجتماعی در تحکیم حس مکانی (مطالعه موردی: محلات ناحیه 10 شهر سنندج)

حس مکانی ناشی از سکونت در محله‌های مختلف یک شهر متفاوت است. بالا بودن حس مکان در یک شهر بیانگر مهم بودن شهر برای ساکنان آن است که این می تواند برای شهر نتایج مثبتی را به همراه داشته باشد. برنامه‌ریزان شهری باید به مفهوم حس مکان به عنوان یکی از مولفه های شهر مطلوب بنگرند و برای نیل به آن اقدام به برنامه‌ریزی کنند. یکی از استراتژی‌های تحکیم حس مکان ارتقای سطح توسعه اجتماعی است. هدف از این تحقیق س...

[ 18 ] - بررسی راهکارهای ساماندهی و تمرکززدایی از تهران و طراحی الگوی بهینه

چکیده روند راهکارها و راهبردهای بیان‌شده برای حل مسائل و مشکلات تهران بعد از طی مراحل مختلف به قانون امکان‌سنجی مرکز اداری و سیاسی کشور و ساماندهی و تمرکززدایی از تهران رسیده است. هدف این پژوهش پرداختن به مادة 1 این قانون و طراحی الگوی ساماندهی و تمرکززدایی از تهران است. روش این پژوهش توصیفی- تحلیلی و از نوع کاربردی است. جمع‌آوری داده‌ها نیز با استفاده از منابع کتابخانه‌ای- اسنادی و روش پیمایش...

[ 19 ] - بررسی و ارزیابی کاربری اراضی شهری از منظر عدالت اجتماعی (مورد مطالعه: کاشان)**

در برنامه‌ریزی کاربری اراضی شهری، عدالت در توزیع و پراکنش فضایی کاربری‌ها یکی از مؤلفه‌های اساسی در توسعة پایدار شهری محسوب می‌شود. گسترش کالبدی کاشان در دهة اخیر و افزایش جمعیت آن باعث عدم تعادل در کاربری اراضی در نواحی مختلف آن شده و توسعة پایدار شهری را به خطر انداخته است. بنابراین، با توجه به اینکه کاربری‌ها و خدمات شهری با پاسخگویی به نیاز جمعیتی و افزایش منفعت عمومی نقش و جایگاهی مهم در ب...

[ 20 ] - بررسی بسترها و موانع رشد شهر هوشمند در شهرهای میانی مطالعة موردی: شهر خرم‌آباد

پژوهش حاضر با هدف ارزیابی بسترها و موانع رشد شهر هوشمند در شهر خرم آباد به عنوان یک شهر میانی تدوین گردیده است، روش به کار گیری توصیفی- پیمایشی و مبتنی بر منابع اسنادی و کتابخانه ای می باشد. نتایج حاصل از بررسی ها براساس دیدگاه پاسخگویان نشان می دهد؛ مهم ترین پتانسیل های اعمال رشد شهر هوشمند در خرم آباد را می توان در شرایط بستری، ایجابی و مشوق ها دانست. شرایط کالبدی و محیطی شهر خرم آباد به عنوا...

[ 21 ] - تبیین مفهوم و ویژگی‌های شهر هوشمند

طرح مسئله : شهرها به‌طور ذاتی با چالش‌های پیچیده و گسترده‌ای (و مرتبط به هم) مواجه هستند که تنها از طریق یک رویکرد سیستماتیک قابل حل است. به عبارت دیگر تجمع انبوه عظیمی از ساکنان منجر به آشفتگی و بی‌نظمی شده و شرایطی را به وجود آورده که نه تنها تعادل شهرها را به سقوط کشانده، بل...

[ 22 ] - تحلیل فضایی مؤلفه‌های تاب‌آوری کالبدی بافت‌های فرسودة شهری در برابر زلزله (مطالعة موردی: منطقة 10 شهرداری تهران)

یکی از مهم‌ترین الزامات، پرداختن به مسائل کالبدی بافت‌های مسکونی در شهرها، تبیین مفهوم تاب‌آوری و پیرو آن مقاوم‌سازی این بافت‌ها در مواجهه با حوادث و مخاطرات احتمالی است. قلمرو پژوهش حاضر منطقة 10 شهرداری تهران است که 3 ناحیه و 10 محله دارد. این پژوهش به‌لحاظ هدف کاربردی و ازلحاظ روش‌شناسی توصیفی ـ تحلیلی مبتنی بر رویکرد مطالعات کالبدی - سازه‌ای است. برای دستیابی به اهداف پژوهش، شاخص‌های برگزید...

[ 23 ] - نقش سرمایه فکری در افزایش کارآیی منابع انسانی کاربری‌های آموزشی در عرصه مدیریت شهری (مطالعه موردی استان گیلان)

هرچند سرمایه فکری از موضوعات جدیدی است که در سال‌های اخیر در محافل علمی جهان و نیز در کشورمان ایران مطرح شده، اما اهمیت آن به حدی است که امروزه میزان موفقیت هر مجموعه مدیریتی به مدیریت این منبع نامشهود وابستگی پیدا کرده است، از طرف دیگر در عصر جدید، این موضوع کاملاً بدیهی است که مدیریت شهری فقط محدود به عملکرد شهرداری‌ها و شوراهای شهر نمی‌باشد، بلکه کلیه سازمان‌ها، ادارات و مجموعه های شهری که به...

[ 24 ] - الگوی فضایی حوادث ترافیک درون شهری در شهر شیراز

 گسترش شهرنشینی ، استفاده روز افزون از اتومبیل شخصی و محدودیت توسعه شکبه های ارتباطی برمشکل ازدحام ترافیکی بویژه در شهرهای بزرگ کشور افزوده است. از تبعات چنین وضعیتی، حوادث زیاد رانندگی و خسارت های ناشی از آن می باشد . در این مقاله، کوشش شده است که الگوی توزیع فضایی حوادث ترافیکی و دلایل احتمالی آن را در شهر شیراز موردبررسی قرارگیرد. روش تحقیق ترکیبی (روشهای توصیفی- تحلیلی و پیمایش ) می باشد و ...

[ 25 ] - بررسی میزان رضایت‌مندی از سیستم BRT؛ مطالعه موردی خط (3) پایانه علم وصنعت- خاوران

رشد و توسعه سیستم حمل و نقل عمومی مناسب خدمتی بزرگ در راستای ارتقای سطح کیفی زندگی شهروندان است سیستم BRT یکی از جدیدترین انواع سیستم حمل ونقل عمومی است و امروزه ایجاد و استفاده از آن به شیوه فزاینده‌ای افزایش یافته است. شهر تهران همانند بسیاری از شهر‌های جهان، با هدف گام برداشتن در مسیر توسعه و بهبود شیوه‌های حمل و نقلی اقدام به ایجاد مسیر ویژه اتوبوس‌های BRT نموده است. با وجود مشکلات فراوانی ...

[ 26 ] - رویکرد فازی و پهنه‌بندی فقر چندبعدی در فضاهای شهری (نمونه موردی: شهر کامیاران)

اغلب روش‌های تحلیل فقر سنتی دو محدودیت عمده دارند. اول، اغلب روش‌ها تک‌بعدی بوده و تنها یکی از ابعاد فقر مانند درآمد را مورد بررسی قرار می‌داند. دوم، این روش‌ها جمعیت را با استفاده از خط فقر به دو بخش فقیر و غیرفقیر تقسیم می‌نمودند. توجه به سایر محرومیت‌ها موضوع سنجش فقر چندبعدی را مطرح ساخت. به منظور رفع محدودیت دوم تئوری مجموعه‌های فازی طی دهه­های گذشته در زمینه فقر و ابهامات مربوط به آن مورد...

[ 27 ] - استفاده از مدل رگرسیون کاربری اراضی (LUR) برای پیش‌بینی آلاینده‌های NO2، CO و PM10 (مطالعۀ موردی: شهر تهران)

امروزه کیفیت هوای شهرهای بزرگ یکی از معضلات و چالش‌های اساسی کشورهای توسعه‌یافته و درحال‌توسعه است. در این بین، پیدایش و شدت پدیدة آلودگی در شهرها از عوامل گوناگونی مانند منابع آلودگی، عوامل هواشناسی و واکنش‌های شیمیایی بین آلاینده‌ها تأثیر می‌پذیرد. برای مدل‌سازی تمرکز آلاینده‌ها در محیط‌های شهری مدل‌های متفاوتی وجود دارد که در دو گروه مدل‌های بر پایة متد پخش و مدل‌های رگرسیون کاربری اراضی (LU...

[ 28 ] - تحلیلی بر وضعیت ساختاری-کالبدی شهر مهاباد از منظر راهبرد توسعۀ شهری (CDS)

راهبرد توسعة شهری (CDS) فرایندی همه‌جانبه در مطالعات توسعة شهری در بلندمدت و کوتاه‌مدت است که شهر را از زوایای جامع مطالعه می‌کند و درنهایت برنامه­های اجرایی را متناسب با فرصت­ها، تهدیدها، ضعف‌ها و قوت‌های شهر ارائه می­دهد. از این‌رو، پژوهش حاضر با توجه به اشراف کامل بر شهر مهاباد و چگونگی اجرای طرح راهبرد توسعة شهری در آن، وضعیت ساختاری-کالبدی این شهر را از منظر طرح مذکور تحلیل می‌کند. براین‌ا...

[ 29 ] - تحلیل استقرار فضایی- کالبدی کارکردهای دانش‌بنیان در مقابل کارکردهای سنتی در شهر تهران (تحلیلی بر توزیع هسته‌های شهری تهران)

در پژوهش حاضر، با توجه به فرایند جهانی‌شدن اقتصاد و ضرورت‌های فضایی- کالبدی شهرها در این فرایند، در گام نخست ادبیات موجود در زمینة منطق استقرار فضایی کارکردهای شهری در عصر اقتصاد دانش‌بنیان و ساختارهای شهر چندهسته‌ای بررسی شده است و در گام دوم، با شناختی دربارة ضرورت‌های پیکربندی مجدد کارکردهای شهری به‌عنوان بخشی از افزایش توان در عرصة رقابت جهانی، شاخص‌ها درمورد شهر تهران به‌کار گرفته و بررسی ...

[ 30 ] - برنامه‌ریزی مسکن گروه‌های کم‌درآمد شهری با تأکید بر توانمندی مالی و خط فقر مسکن (جمعیت شهری استان کردستان)

فارغ از طبقة اجتماعی و شرایط اقتصادی افراد، مسکن همواره یکی از حیاتی‌ترین نیازها و اولویت‌های اساسی خانوار است. عمده‌ترین عواملی که سبب تبدیل تأمین مسکن به بحران، به­خصوص برای گروه‌های کم‌درآمد شده­اند، عبارت‌اند از: رشد سریع جمعیت، افزایش شدید نرخ شهرنشینی، کاهش بعد خانوار، افزایش نرخ سودآوری بازار زمین و مسکن، کاهش تقاضای مؤثر مسکن، کاهش نرخ دسترسی و توانمندی مالی اقشار ضعیف، سوداگری شدید باز...

[ 31 ] - ارزیابی هویت اجتماعی در محله های شهری (مطالعۀ موردی: محلۀ اوین شهر تهران)

امروزه هویت، از مهم‌ترین دغدغه‌های انسان است. شهر و به­دنبال آن، محله­های شهری به‌عنوان زیستگاه دائمی و مکان زندگی، توسط انسان تشخص یافته­اند و همواره متأثر از فرهنگ انسانی درحال تحول­اند. از نگاه محله‌ای، بعد اجتماعی، هویت پایه و اساس شکل‌گیری احساس تعلق مکانی است. هویت اجتماعی ساکنان محلۀ اوین، با قدمتی بیش از هزار سال و تمدنی اصیل در پهنۀ یک محیط شهری، متأثر از شرایطی دچار تحول شده است. کاهش...

[ 32 ] - بررسی عوامل موثربرکیفیت زندگی ساکنان مناطق غیررسمی (مطالعه موردی: محلۀ حصار همدان)

حاشیه­نشینی همواره به­صورت یک معضل مطرح شده و برای رهایی از آن راهکارهای بسیاری تدارک دیده شده است. همدان هم مانند بسیاری از شهر­ها، درحال طی مسیر شهرنشینی است. یکی از محله­ها با اسکان غیر رسمی شهر همدان، محله یا منطقة حصار است. در این پژوهش، به بررسی کیفیت زندگی ساکنان این محله با رویکرد ذهنی پرداخته شده است تا نگاه ساکنان با رویکرد پایین به بالا بررسی شود. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی- توسعه...

[ 33 ] - سنجش و ارزیابی الگوی گسترش فیزیکی شهر یزد

الگوی رشد شهر از موضوعات حیاتی قرن حاضر است؛ به‎طوری که شناخت الگوی توسعۀ کالبدی شهر به‎منظور هدایت آن در راستای پایدار شهری، امری اساسی است. در این زمینه، شهر یزد در دهه‌های اخیر رشد زیادی را تجربه‎کرده که بررسی و ارزیابی الگوی گسترش آن، برای نیل به توسعۀ پایدار و تدوین سیاست‌های مناسب، ضروری است. بر این اساس، با رویکردی به نظریۀ توسعۀ پایدار و رشد هوشمند شهری، چگونگی الگوی گسترش کالبدی شهر یز...

[ 34 ] - ارزیابی ساختار فضایی و تدوین راهبردهای توسعه شهری شهر جدید پردیس

‎ ساختار فضایی شهرها به روابط مختلف و متقابل تمامی نیروها و عوامل موجود در شهر بستگی دارد. این عوامل می‎تواند دربرگیرندۀ نیروی بازار، فعالیت‎ها، زیرساخت‎های شهری و خدمات گوناگون باشد که همواره ارتباطی پیچیده و متقابل داشته و گاهی اوقات این پیچیدگی، حتی مانع رسیدن به الگوی مناسب توسعه و ساخت شهر در مقیاس کلان و برنامه‎ریزی و تنظیم سیاست‎های شهری در مقیاس خُرد می‎شود. درنتیجه، لزوم نگرش جدی به برن...

[ 35 ] - تحلیل فضایی ـ کالبدی ناهنجاری‎های اجتماعی در مناطق اسکان غیررسمی، مطالعه‎ی موردی : منطقه‎ی اسکان غیررسمی اسلام‎آباد در شهر زنجان

شهر زنجان در دهه‎های اخیر از رشد جمعیّتی و کالبدی چشمگیری برخوردار بوده است، ازجمله پیامدهای ناگوار این رشد شتابان و بی‎قواره، شکل‎گیری مناطق اسکان غیر رسمی در این شهر است. منطقه‎ی اسلام‎آباد، از دسته مناطق بزرگ اسکان غیر رسمی شهر زنجان است که در پی مهاجرت گسترده‎ی روستاییان طی دهه‎ی 1350 به بعد، از سوی مهاجران روستایی ساخته شده است. این منطقه گرچه اکنون جزء مناطق رسمی درون شهر به‎شمار می‎رود؛ ا...

[ 36 ] - مدل‎سازی الگوهای رفتاری سفرهای کار و خدمات ساکنان شهر تهران

تعیین محلّ سکونت و دریافت خدمات به‎عنوان عمده‎ترین فعّالیّت‎های انسان، نیازمند تحلیل دقیق الگوهای رفتاری انسان می باشد. هدف این مقاله مدل‎سازی الگوهای رفتاری سفرهای کار و خدمات ساکنان بیست‎ودو منطقه‎ی شهر تهران، از طریق ساخت و پرداخت مدل‌های کار ـ به ـ خانه و خانه ـ به ـ خدمت، از نوع مدل انتخاب (مدل لوجیت چندگانه) با استفاده از روش بیشینه‎ی درست‎نمایی است. بنابراین، ابتدا مدل لوجیت و نیازهای اطلاع...

[ 37 ] - تبیین پراکنش و فشردگی فرم شهری در آمل با رویکرد فرم شهری پایدار

در پی افزایش جمعیّت شهرنشین و بروز بحران‎های محیط زیست و ناپایداری‎های محیطی در شهرها، یکی از موارد اساسی در راستای نیل به توسعه‎ی شهری پایدار، شناخت الگوی کالبدی شهر و تلاش برای دستیابی به فرم شهری پایدار است. از میان ایده‎های متعدّد، شهر فشرده توانست طرفداران بیشتری را به خود اختصاص دهد. هدف این پژوهش مرور انواع فرم‎های شهری و رابطه‎ی آنها با مفاهیم پایداری است تا بتواند ضرورت توجّه به ‎ایده‎ی ش...

[ 38 ] - بررسی آسایش و امنیت در محله‎های شهر یزد

در این پژوهش به سنجش درجه آسایش و امنیت در نواحی شهر یزد و تحلیل اکولوژیکی آن پرداخته شده است. محدوده جغرافیایی پژوهش شهر یزد است و جامعه آماری آن مجرمان و دربندانی که به علت بروز ناهنجاری‎ها، آسیب‎های اجتماعی و جرم و جنایت در سال 1386 در زندان یزد بوده‎اند. جمعیت نمونه این پژوهش متشکّل از 127 نفر از این مجرمان است. شاخص‎های مورد بررسی، انواع جرایم ارتکابی‎اند. گردآوری اطلاعات پرسشنامه و بررسی آ...

[ 39 ] - اولویّت‎بخشی به ایمن‎سازی بافت فرسوده‎ی کلان‎شهر کرج با استفاده از مدل ارزیابی چندمعیاری

پایداری شهری، در گرو دگرگونی و تغییر تدریجی حیات شهر در ابعاد گوناگون و به سوی سازگاری با نیازهای زمانی ـ مکانی است و تحقّق نیافتن این سازگاری، کم‎کم سبب فرسودگی بافت شهرها می‎شود. کرج به‎مانند کلان‎شهری جوان که از عمر جدید آن (به‎عنوان هسته‎ی مکمّل در مجموعه‎ی شهری تهران) کمتر از نیم قرن می‎گذرد، ازجمله شهرهایی است که با توجّه به ناسازگاری زمانی بافت آن (معاصرسازی) با مشکل وجود 551 هکتار بافت فرس...

[ 40 ] - ارزیابی مسکن گروه‌های درآمدی و ارائه برنامه تأمین مسکن اقشار کم‌درآمد(نمونه موردی: استان لرستان)

مسکن کالایی با دوام، غیرمنقول، چند‌بعدی، غیرهمگن و بسیار پرهزینه است و در سازمان اجتماعی فضا نیز نقش بسیار مؤثری دارد. فقر مسکن یکی از جلوه‌های بارز کشورهای در حال توسعه به‌شمار می‌آید. بنابر گزارش سازمان بهداشت جهانی، در سال 2000 بیش از 600 میلیون نفر دارای مسکن‌های غیراستاندارد بوده‌اند. بر همین مبنا و با توجه به نتایج بررسی نویسندگان، هم‌اکنون نزدیک به دوپنجم جمعیت شهرهای استان لرستان در محل...

[ 41 ] - بررسی و رتبه بندی درجه توسع هیافتگی شهرستا نهای استان خراسان رضوی، با استفاده از تکنیک تاپسیس

با توجه به ضرورت توسعه یکپارچه ناحیه ای، تحلی ل وابستگی سکونتگاه های انسانی در سطوح نواحی ، اساسِ کار در هر برنام هریزی محسوب م یشود. توزیع مطلوب جمعیت و توزیع روند توسعه اجتماعی اقتصادی، هدف نهایی تحل یل سیستم های ناحیه ای است . بنابراین کاهش محرومیت و نابرابری به دلیل داشتن تبعات اقتصادی و سیاسی، امری مهم و درخور توجه به شمار می رود. درواقع نیل به پیشرفت و توسعه فراگیر در آینده مستلزم شنا...

[ 42 ] - بررسی تأثیر فعالیت‌های کشت و صنعت بر توسعة شهر نوبنیاد پارس‌آباد

شناخت تأثیر فعالیت‌ کشت و صنعت بر پویش شهرنشینی در شهر نوبنیاد پارس‌آباد، تحولات اجتماعی ـ اقتصادی و کالبدی شهر پارس‌آباد و شناخت سازوکارهای تأثیر فعالیت‌های کشت و صنعت بر توسعه شهر پارس‌آباد، از مهمترین اهداف این بررسی است. نوع تحقیق، توسعه‌ای ـ بنیادی و روش بررسی آن توصیفی ـ تحلیلی است. نتایج بررسی نشان می‌دهد که جمعیت شهر پارس‌آباد ـ که در اولین دوره سرشماری در سال 1335 در حدود 500 نفر بوده ...

[ 43 ] - ساماندهی و توانمندسازی اسکان غیررسمی شهر اهواز (کوی منبع آب)

اسکان غیررسمی، از پیامدهای نامطلوب شهرنشینی در جهان معاصر است که به‌ویژه در نتیجه صنعتی‌شدن شتابان و نابرابری‌های منطقه‌ای شکل گرفته و شهرها و خصوصاً کلان‌شهرهای کشور را با مسائل عدیده‌ای مواجه ساخته است. نوشتار حاضر ضمن بررسی اسکان غیررسمی و شکل‌گیری آن در شهر اهواز (کوی منبع آب)، به ارائه راهبردهایی به‌منظور ساماندهی و توانمندسازی آن پرداخته است. در این مقاله پس از بررسی متغیرهای لازم مندرج در...

[ 44 ] - عملکرد شهر میانی خوی در توسع? فضائی استان آذربایجان غربی

هدف این مقاله بررسی عملکرد شهر میانی خوی در توسعة فضائی استان آذربایجان غربی و روش تحقیق «توصیفی – تحلیلی» است. برای بررسی نقش شهر و حوزة نفوذ آن از روش ها و مدل های کمی استفاده شده است. مدل های جمعیتی نشان می دهند که شهر خوی از توان کشش پذیری جمعیتی برخوردار بوده و بدون در نظر گرفتن آن در شبکة شهری استان، عدم تعادل بیشتر می شود. مدل های اقتصادی حکایت از آن دارند که خوی نقش خدماتی داشته و بخش ص...

[ 45 ] - ارزیابی شاخص‌های کمّی و کیفی مسکن با رویکرد توسعۀ پایدار (مطالعۀ موردی: شهر سامان)

نظریة توسعة پایدار با توجه به آثاری که در محیط فیزیکی، اجتماعی و اقتصادی گذاشته، اخیراً مورد توجه شهرسازان و برنامه‌ریزان شهری واقع‌ شده است. با توجه به اهمیت مسکن در ساختار شهرهای امروزی و زندگی شهروندان توجه به اصول توسعة پایدار در جهت عدالت فضایی و اجتماعی و ساختار کالبدی شهرها، مطلوبیت کمّی و کیفی کاربری‌ها به‌ویژه کاربری مسکونی و مقولة مسکن امری مهم است. لذا، هدف پژوهش حاضر تحلیل و ارزیابی و...

[ 46 ] - سنجش کیفیت زندگی شهری مهاجران ‌افغان مقیم ایران با رویکرد ذهنی (مطالعۀ موردی: شهر رباط‌کریم)

در چند دهۀ اخیر، کیفیت زندگی به عنوان یکی از موضوعات مورد علاقۀ بسیاری از علوم، مورد توجه محققان، برنامه‌ریزان و دولت‌ها قرار گرفته است. کیفیت زندگی دارای دو رویکرد اساسی عینی و ذهنی است. در این تحقیق کیفیت زندگی شهری با رویکرد ذهنی و با در نظر گرفتن شاخص‌های اجتماعی- فرهنگی، اقتصادی، کالبدی- محیطی و زیست‌محیطی بررسی شده و روش تحقیق توصیفی– تحلیلی است. یافته‌های حاصل از پرسش‌نامۀ میدانی با استف...

[ 47 ] - ارزیابی میزان آگاهی‌های عمومی شهروندان پیرانشهر از حقوق شهروندی و قوانین شهری

نظام حقوقی شهر زمانی می‌تواند کارآمد باشد که شهروندان از حقوق شهروندی و قوانین شهری آگاهی داشته باشند. زیرا این آگاهی موجب می‌شود مشارکت شهروندان در کارهای شهری از پایداری، استمرار و مسئولیت‌پذیری بیشتری برخوردار شود و زمینۀ انجام هر چه بهتر مدیریت امور شهری و کاهش معضلات آن را ایجاد گردد و مدیریت شهری در دستیابی به شهری پایدار و مطلوب یاری گردد. در همین راستا، پژوهش حاضر با هدف سنجش میزان آگاه...

[ 48 ] - تحلیل کیفی و مکانی مراکز اقامتی شهر شیراز جهت توسعۀ گردشگری (با تأکید بر هتل ها )

رشد و گسترش گردشگری از جمله پدیده­های مهم اواخر قرن بیستم است که با سرعت بیشتری در قرن جدید ادامه دارد. در صورت برنامه­ریزی و توسعۀ از پیش اندیشیده­شده، گردشگری قادر­است منافع مستقیم و غیرمستقیم اقتصادی، اجتماعی ، فرهنگی، محیطی و سیاسی را ایجاد و سهم قابل توجه­ای را در توسعۀ ملی ایفا نماید. مراکز اقامتی بویژه هتل­ها یکی از ارکان مهم و اساسی گردشگری محسوب می­شود. کمیت و کیفیت آنها در توسعۀ گردشگ...

[ 49 ] - بررسی توسعة نامتوازن و تحوّلات آن در نواحی جغرافیایی ایران (مطالعة موردی: استان لرستان)

نابرابری‌های بین­منطقه‌ای و درون­منطقه‌ای، به عنوان مشکلی بزرگ در توسعة منطقه‌ای کشورهای در حال توسعه وجود دارد. این نابرابری‌ها از نتایج سیاست‌های رشد قطبی به شمار می‌آید و این نابرابری‌ها مخالف اصول توسعة پایدار و متوازن و عدالت­محور است. دغدغة اصلی این کشورها، همواره رسیدن به یک توسعة متعادل بوده است. برخلاف سیاست‌های توسعة منطقه‌ای در ایران که بر اساس کاهش شکاف میان توسعة مناطق مختلف و ایجا...

[ 50 ] - ارزیابی تناسب اراضی به منظور توسعه‌ی شهری با رویکرد آمایش سرزمین مطالعه موردی: شهرستان اهواز

توسعه‌ی پایدار شهری، گونه‌ای از توسعه‌ی شهری است که می‌تواند استمرار داشته باشد بدون این که موجب تخریب منابع و نظام‌هایی شود که به آن‌ها وابسته است. افزایش روزافزون جمعیّت شهرنشین و در پی آن رشد شهرها، توجه به چگونگی کنترل توسعه‌ی شهرها با برنامه و حرکت در راستای اصول توسعه‌ی پایدار را الزامی می‌کند. در واقع توسعه‌ی مناسب شهری هنگامی محقق می‌شود که سرزمین به تناسب قابلیت‌های آن به کار گرفته شود....

[ 51 ] - برنامه‌ریزی راهبردی توسعه‌ی قابلیت‌های گردشگری در فضاهای شهری مطالعه‌ی موردی: شهر ارومیه

شهر ارومیه به عنوان مرکز استانی که با سه کشور خارجی همسایه بوده و همچنین به دلیل برخورداری از دومین دریاچه آب شور جهان، دارای پتانسیل های طبیعی، تاریخی و قومی- فرهنگی با ارزش فراوانی در زمینه‌ی گردشگری است. در این پژوهش هدف اصلی آن است که با استفاده از رویکرد برنامه‌ریزی راهبردی، ضمن مطرح نمودن پتانسیل‌های موجود گردشگری شهر ارومیه، به ارائه‌ی راهبردها و تعیین استراتژی‌های در خور و شایسته در جهت...

[ 52 ] - سنجش ضریب ایمنی شاخص‌های کالبدی شهر کرج

امروزه روند رو به تزاید شهرنشینی و رشد تصاعدی خطرپذیری شهر و شهروندان در ارتباط با مخاطرات محیطی و تکنولوژیک و چالش‌های اجتماعی ضرورت اهتمام به مسأله‌ی ایمنی به عنوان یکی از مؤلفه‌های مهم و تعیین‌کننده‌ی یک شهر پایدار بیش از پیش احساس می‌شود. کرج، کلانشهر جوانی که از عمر جدید آن کمتر از نیم قرن می‌گذرد، از جمله شهرهایی است که با توجه به سیر تحول و تطور شتابان خود از سکونتگاه‌های پراکنده‌ی روستا...

[ 53 ] - تأثیر فرهنگ در ساخت شهر (با تأکید بر فرهنگ اسلامی )

[ 54 ] - بررسی تطبیقی میان مکاتب و الگوهای شهرسازی از دوره اسلامی تاکنون در ایران

شهرسازی ایرانی پس از یازده قرن از تجربه در ساخت شهرها در پهنه امپراتوری عظیم خود با سپاه اسلامی مواجه شد که در خود مفاهیم والایی از مدنیت و انسانیت را به همراه داشت. دین اسلام دارای آنچنان تأثیراتی در مبانی شهرسازی ایرانی بود که باعث افزودن واژه اسلامی به مکتب شهرسازی ایرانی شد و از آن به بعد شهرسازی ایرانی با عنوان شهرسازی ایرانی  اسلامی شناخته شد . شهرسازی به عنوان یک علم و هنر پویا در ایران ...

[ 55 ] - استراتژی های توسعه مناطق مرزی با رویکرد آمایش سرزمین (ناحیه مطالعاتی: ارومیه - سلماس)

آمایش مناطق مرزی، بهره‌برداری مطلوب از کلیه امکانات انسانی و فضایی این مناطق در جهت بهبود وضع مادی و معنوی جامعه به دنبال تبیین مبانی نظری سازماندهی مطلوب فضایی پایدار انسان، سرزمین و فعالیت‌های انسانی در مناطق مرزی با توجه به ویژگی‌های این مناطق در چارچوب طرح آمایش سرزمین و تحقق توسعه ...

[ 56 ] - تحلیل توان جغرافیای اکولوژیکی بر توسعه فیزیکی شهر رشت

 امروزه به دلیل افزایش میل به شهرنشینی و توسعه روزافزون شهرها و وسعت یافتن سطوح کاربری‌های شهری، باید مکان‌های مناسب از لحاظ دارا بودن توان جغرافیای اکولوژیکی مناسب برای تخصیص به این کاربری‌ها تعیین گردد تا از آسیب رسانی به مناطق جلوگیری و در حفظ محیط زیست منطقه تلاش شود. شهر رشت به عنوان مرکز استان گیلان بدلیل دارا بودن آب و هوای معتدل و وجود زمین‌های حاصلخیز دارای فشرده ترین نسبت جمعیت به وسع...

[ 57 ] - سنجش و ارزیابی میزان تاب آوری بافت‌های فرسوده شهری در برابر مخاطرات محیطی ( نمونه موردی : بافت فرسوده کلان شهر کرج )

امروزه معضلات و مشکلات بافت‌های فرسوده شهری یکی از مسائلی است که در حوزه شهرسازی شهروندان را با مشکلات متعددی مواجه ساخته است و همچنین یکی از مهم­ترین چالش­های شهری با توجه به نبود زیرساخت­های مناسب شهری و افت عملکرد این بافت ها از نظر ابعاد کالبدی، اجتماعی، اقتصادی و نهادی در مواجه با مخاطرات می­باشد. در این پژوهش به سنجش و ارزیابی میزان تاب آوری بافت­های فرسوده شهر کرج در برابر مخاطرات محیطی ...

[ 58 ] - سنجش و ارزیابی اثرات حکمروایی خوب شهری بر زیست‌پذیری شهرها (مطالعه موردی: شهر بوشهر)

وجود مسائل و مشکلات ناشی از رشد سریع شهرنشینی در کشور و عدم امکان مدیریت جامعه شهری با ابزارها و شیوه‌های سنتی موجود، ضرورت تغییر در شیوه مدیریت و اداره شهرها را دو چندان کرده است. این تغییر با استفاده از رویکرد حکمروایی خوب شهری قابل تحقق است. رویکرد مذکور باعث افزایش پایداری، کیفیت زندگی و مطلوبیت زیست در شهرها می‌گردد. هدف این پژوهش ارزیابی تأثیر حکمروایی خوب شهری بر زیست پذیری شهر بوشهر می‌...

[ 59 ] - ارزیابی کیفیت زندگی در محلۀ سیروس تهران

هزارة سوم میلادی هزارة شهرنشینی است. این پدیده علی‌رغم دستاوردهای بزرگ برای بشر، مسائل و مشکلاتی از جمله افت شدید کیفیت زندگی را برای شهروندان به‌دنبال داشته است. کیفیت زندگی مقوله‌ای چندبعدی و پیچیده است و این مفهوم برای افراد و گروه‌های مختلف و متناسب با شرایط زمانی و مکانی، معانی متفاوتی دارد. در پژوهش توصیفی-تحلیلی حاضر، کیفیت زندگی ساکنان محلة سیروس تهران برمبنای سطح رضایتمندی آن‌ها از 7 ش...

[ 60 ] - واکاوی زیست پذیری در فضاهای شهری با رویکرد کالبدی (مطالعه موردی: شهر زنجان)

ارتقاء زیست پذیری شهر به مثابه یک آرمانی مشروع، در صدر بسیاری از اسناد شهرسازی به چشم می خورد؛ چنانکه در سالیان اخیر به موازات مطرح شدن نظریه توسعه پایدار، این رویکرد به عنوان یک موضوع مهم علمی در کلیه جوامع علمی مطرح بوده و بخش وسیعی از ادبیات برنامه ریزی شهری را نیز به خود اختصاص داده است. لذا هدف این پژوهش بررسی وضعیت زیست پذیری درسطح محلات شهر زنجان است. پژوهش حاضر با هدف سنجش میزان زیست پذ...

[ 61 ] - سنجش میزان رضایتمندی از کیفیت محیط مکان های گردشگری مطالعه موردی: منطقه 3 شیراز

گردشگری در صورت برنامه‌ریزی، سهم مهمی در توسعه پایدار در ابعاد اقتصادی و اجتماعی دارد. منطقه 3 شیراز به لحاظ ویژگی‌های آب و هوایی و شرایط اقلیمی خاص، پذیرای مسافران زیادی بویژه در ایام تعطیل می‌باشد. این منطقه به دلیل برخورداری از جاذبه های گردشگری طبیعی از یک سو و گردشگری تاریخی- فرهنگی از سوی دیگر، توانمندی‌های بسیار بالایی در جذب گردشگران داخلی و خارجی می‌تواند داشته باشد. با این وجود، مشکلا...

[ 62 ] - سنجش میزان آسیب‌پذیری اجتماعی و بهره‌گیری از رویکرد تاب‌آوری اجتماعی در برابر مخاطره(زلزله)( نمونه موردی : منطقه 2 شهرداری تهران)

مقدمه: امروزه با تغییر رویکردهای مدیریت بحران، جوامع به دنبال شرایطی هستند تا در صورت وقوع بحران، بازگشت سریع آنها به وضعیت قبل بحران فراهم آید. اگرچه نمی‌توان به‌طور کامل از وقوع مخاطرات جلوگیری کرد، اما می‌توان با تمهیداتی از آسیب‌­های ناشی از آن کاست. شرایط متفاوت، سبب تفاوت در آسیب‌پذیری جوامع در برابر مخاطره می‌شود. از مهم‌ترین ویژگی‌هایی که میزان خسارات را تغییر می‌دهد، ویژگی‌ اجتماعی ساک...

[ 63 ] - بررسی تاثیر مولفه های کالبدی بر دلبستگی مکانی در راستای تحقق محله پایدار، مطالعه موردی: شهر اهواز

دلبستگی مکانی یکی از فرآیندهای پیچیده‌ای است که در رابطه انسان و محیط شکل می‌گیرد و به دلیل ارتباط عاطفی برقرارشده، پیامدهای رفتاری مثبتی را نیز رقم‌خواهدزد. اینکه چه عواملی بر تقویت دلبستگیهای مکانی موثرند و پیوندهای ساکنان با مکان را مستحکم می-کنند، دستاورد مهمی برای برنامه‌ریزان شهری است تا بتوانند به ارتقاء کیفی سکونت انسان در محیط دست‌یابند. مقاله با هدف بررسی اثرپذیری دلبستگی مکانی از ویژ...

[ 64 ] - بررسی نقش مدیریت شورایی در دگرگونی ساختار شهر نمونه موردی (شهر دهدشت)

شوراها از ابزار جامعه مدنی بوده که پس از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی، با عنایت به تاکیدات قرآن کریم و سیره ی معصومین و نیز با توجه به ضرورت اجرای سیستم عدم تمرکز و وجود سازمان های محلی ، تشکیل آن ها مورد توجه واقع شد و با اختصاص چند اصل از قانون اساسی، پس از چند سال وقفه در سال 1377 انتخابات اولین دوره ای شوراهای اسلامی در سراسر کشور برگزار گردید. شوراها با توجه به مفاد قانون اساسی و قوانین عا...

[ 65 ] - ویژگی شهر میانی ابهر، نقش و عملکرد آن در توسعه فضایی استان زنجان

هدف این مقاله بررسی عملکرد شهر ابهر بعنوان یک شهر میانی در ساختار توسعه فضایی استان زنجان است. روش تحقیق توصیفی– تحلیلی می باشد. برای بررسی نقش شهر و حوزه نفوذ آن از روشها و مدلهای کمی استفاده شده است. مدلهای اقتصادی نشان می دهد، این شهر در بخش دوم و سوم اقتصاد دارای شرایط پایه ای بوده و نقش خدماتی داشته است. در بخش صنعت نیز از رشد مناسبی برخوردار می باشد. بررسی حوزه نفوذ شهر ابهر، بیانگر اختصا...

[ 66 ] - تحلیل فضایی تغییرات اندازة شهر با میزان آسیب‌پذیری اجتماعی؛ مطالعة موردی: شهرهای با بیش از 10 هزار نفر جمعیت در ایران

طرح مسئله: امروزه بیشتر کشورهای جهان با گسترش پدیدة شهرنشینی مواجهاند. در هر سیستم شهری، شهرهایی با اندازه‌های مختلف و کارکردها و مشخصات متفاوت وجود و هریک از این شهرها میزانی از آسیب‌پذیری اجتماعی را دارند. آسیب‌پذیری آنها بسته به سیستم‌های اجتماعی و اقتصادی متفاوت است و هرگونه تغییر در این سیستم‌ها آسیب‌پذیری اجتماعی را کاهش یا افزایش می‌دهد. هدف: پژوهش...

[ 67 ] - تحلیل معیارهای تاب‌آوری در بافت فرسوده شهری در برابر زلزله با تأکید بر تاب‌آوری کالبدی (مورد: منطقه 10 شهرداری تهران)

تاب<span style="font-size: 11.0pt; line-height: 115%; font-family: 'B Lotus'; mso-ascii-fo...

[ 68 ] - سیاست‌های زمین‌شهری و تأثیر آن در توسعۀ فیزیکی شهر اصفهان

پیدایش شهرها و سابقۀ شهرنشینی در ایران قدمت زیادی دارد، اما افزایش و توسعۀ سریع شهرها به دهه‌های اخیر مربوط است. چنانچه در طول نیم قرن گذشته جمعیت شهرنشین کشور از 4/31 درصد در سال 1335 به 71 درصد در سال 1390 افزایش یافت. تعداد شهرها نیز از 199 به 1300 رسید. در پی گسترش و توسعۀ شهرها، سیاست‌های زمین‌شهری و نحوۀ اجرای آن مورد توجه قرار گرفت؛ زیرا زمین بستر توسعۀ شهر و عامل اصلی در شکل‌گیری توسعه ...

[ 69 ] - تحلیلی بر کنترل فضای عمومی در پارک‌های شهر تهران

یکی از روندهای تأثیرگذار بر تولید فضاهای عمومی معاصر، گرایش روزافزون به کنترل و نظارت بر این فضاهاست، اما تاکنون این روند کمتر مطالعه شده است. پژوهش توصیفی-تحلیلی حاضر با هدف «ارزیابی کنترل فضای عمومی و روش‌های آن در پارک‌های شهر تهران» و «بررسی دیدگاه کاربران این پارک‌ها درمورد کنترل فضای عمومی» در دو بخش انجام شد. محدودة مورد مطالعه، شامل پارک‌های ملت، لاله، رازی و پارک شهر است. داده‌ها نیز ب...

[ 70 ] - بررسی تأثیر سرمایه ی اجتماعی بر تحقق شهر سالم (مطالعه ی موردی: بندر ماهشهر)

سرمایه­ی اجتماعی به‌عنوان یک جنبه از ساختار اجتماعی با ویژگی‌هایی مانند روابط بین فردی و اعتماد و کمک‌های متقابل، منافع مشترک زیادی در زمینه‌هایی مانند کاهش جرم، افزایش احساس امنیت، تاب‌آوری اجتماعی، مدیریت ریسک خطر، سلامت فردی و همچنین سلامت اجتماعی و محیطی دارد. موضوع سلامت محیط شهر در رویکرد شهر سالم دنبال می‌گردد. تحقق رویکرد شهر سالم بدون نقش فعال شهروندان (سرمایه­ی اجتماعی) امکان‌پذیر نیس...

[ 71 ] - اولویت سنجی عوامل موثر بر تاب آوری اجتماعی در برابر مخاطرات طبیعی با تاکید بر زلزله

امروزه رویکرد جدید مدیریت بحران تاب‌آوری اجتماعات شهری است. یکی از ابعاد مهم تاب‌آوری، بعد اجتماعی است. هدف از این مقاله اولویت‌سنجی عوامل مؤثر بر تاب‌آوری اجتماعی در برابر زلزله می‌باشد؛ در این راستا با روش اسنادی و کتابخانه‌ای شاخص‌های مطرح اجتماعی جمع‌آوری گردید، سپس با روش دلفی فازی به غربالگری شاخص‌ها پرداخته شد از پنجاه شاخص شناسایی شده بیست‌ونه شاخص در هفت معیار کلی طبقه‌بندی گردید. جهت ...

[ 72 ] - ارزیابی تأثیر بافت اسلامی بر احساس امنیت بر اساس اصول نسل دوم CPTED (مطالعه موردی: محلّه فهادان شهر یزد)

احساس امنیت همواره یکی از نیازهای اساسی انسان در طول تاریخ بوده است. لذا هدف از انجام این تحقیق بررسی این نکته است که آیا اصول نسل دوم CPTED در میزان احساس امنیت بافت اسلامی محله فهادان یزد تأثیرگذار بوده است یا خیر؟ در این پژوهش از چهار شاخص فرهنگ جمعی، نظارت اجتماعی، آستانه ظرفیت و همبستگی اجتماعی به‌عنوان معیارهای نسل دوم CPTED استفاده شده است. همچنین از شاخص احساس امنیت نیز به عنوان...

[ 73 ] - اولویت‌بندی و دسته‌بندی جاذبه‌های توریستی بر اساس ترجیحات گردشگران با روش تحلیل چند متغیره co-plot (نمونه موردی: شهر یزد)

شهرها با گردشگران مختلف دارای اماکن جاذب گردشگری تاریخی، فرهنگی، تفریحی، ... فراوانی هستند، در شهرها برخی اماکن جاذب غالباً تعداد زیادی از گردشگران را به سوی خود جذب می نمایند. شناسایی این اماکن و اولویت بندی و دسته بندی آنها براساس رفتار ترجیحی گردشگران به منظور مدیریت توسعه گردشگری امری ضروری است. بگونه ای که، مطالعات ترجیحات رفتاری گردشگران از مکان های جاذب به نوعی، بخشی از فرآیند برنامه ریزی...

[ 74 ] - تحلیل و ارزیابی آسیب پذیری بافت فرسوده و ناپایدار شهر بجنورد در برابر زلزله

امروزه در پی تغییرات سریع شهرها، بخشی از بافت­های شهری به علت فرسودگی و ناکارآمدی نتوانسته­اند ارتباطی مناسب با محیط خود و خدمات­دهی به بهره­برداران برقرار کنند. به‌عنوان قلمرو موردپژوهش بافت فرسوده شهر بجنورد به‌این‌علت که  بخش قابل‌توجهی از مشکلات شهر بجنورد در این بافت نمود عینی یافته است و به دلیل گستردگی بیش‌ازحد بافت فرسوده و روند فرسودگی شدید در آن موردپژوهش قرار گرفت. این پژوهش از نظر ر...

[ 75 ] - بررسی و تحلیل متغیرهای حق به سلامت شهری (مطالعۀ موردی: شهر بجنورد)

حق به سلامت یکی از اساسی‌ترین و مهم‌ترین حقوق شهروندان در شهر است که بسیاری از گزارش‌ها، منشورها، قوانین، رویکردها و نظریه‌های جهانی بر آن تأکید دارند. در حق به سلامت شهری تأکید می‌شود هرکس با هر ویژگی، نگرش و پایگاه اقتصادی-اجتماعی و در هر مکانی از شهر که زندگی می‌کند، حق به سلامت کامل جسمی، روانی و اجتماعی و همچنین حق به عوامل تعیین‌کننده‌ سلامت شهری اعم از امنیت و ایمنی، تغذیة مناسب، درآمد م...

[ 76 ] - ارزیابی و تحلیل ابعاد و مولفه های زیست پذیری شهرهای کوچک در راستای توسعه پایدار (نمونه موردی :بندر دیلم)

توسعه پایدار،به طورکلی به تعادل اهداف اقتصادی و اجتماعی وزیست محیطی، اشاره دارد.ویک چشم انداز، بسیار مطلوب را در آینده نوید می دهد.وزیست پذیری،به مجموعه ای از اهداف پایداری اشاره دارد که مستقیما براعضای جامعه تاثیرمی گذارند.بنابراین زیست پذیری،راهی به سوی توسعه پایدار،است.درهمین راستاپژوهش حاضردرپی آنست که با بررسی میزان زیست پذیری،درشهر بندر دیلم آن را به سوی توسعه پایدار،سوق دهد.روش این پژوهش...

[ 77 ] - بررسی ویژگی‌های اقتصادی مسکن و برآورد نرخ سودآوری و بهره‌وری عوامل تولید مسکن (مطالعة موردی: سنندج)

مسکن در ایران از نظر اقتصادی دووجهی است؛ یعنی در عین مصرفی‌بودن، با توجه به شرایط اقتصادی کشور، همواره کالایی سرمایه‌ای محسوب می‌شود. ارزش سرمایه‌ای مسکن در شرایطی که سایر بخش‌های تولیدی و تجاری کشور در حال رکود هستند و این کالا یکی از بخش‌های محدود جذب‌کنندة نقدینگی‌های مردم به‌شمار می‌آید، بیشتر می‌شود. با توجه به جایگاه و اهمیت مسکن در اقتصاد خانوارها و اقتصاد کلان کشور، تحولات هریک از بخش‌ه...

[ 78 ] - تبیین راهبردهای تاب‌آوری در بافتهای فرسوده شهری(نمونه موردی: بافت فرسوده شهرکرج)

        هدف اصلی این پژوهش دست یابی به راهبردهای بازآفرینی پایدار بر اساس ابعاد تاب آوری در شهر کرج می باشد. این پژوهش توصیفی-تحلیلی و کاربردی است که جمع آوری داده ها با مطالعات کتابخانه ای- اسنادی، بررسی های پیمایشی و مصاحبه با مدیران و مسئولین شهری صورت گرفته شده است. به منظور تحلیل داده ها از تکنیک SWOTET، مدل ویکور فازی و تاپسیس فازی استفاده شده است. نتایج پژوهش  حاکی از آن است که وجود اراض...

[ 79 ] - کاربست روش مرور سیستماتیک ادبیات در شناسایی ابعاد، مؤلفه‌ها و شاخص‌های شهر خلاق

شهر خلاق محصول هزارة سوم و تحولات آن است. بهره‌گیری از مؤلفه‌ها و شاخص‌های این نظریه به رشد و شکوفایی اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و محیطی شهرها کمک می‌کند. بر این مبنا، هدف پژوهش حاضر شناخت ابعاد، مؤلفه‌ها و شاخص‌های شهر خلاق براساس رویکرد مرور سیستماتیک ادبیات است. پژوهش حاضر به روش مرور سیستماتیک ادبیات انجام شده است که شامل مراحل تعریف، جست‌وجو، انتخاب، تحلیل و سنتز است. فرایند جست‌وجوی منابع م...

[ 80 ] - تحلیل عملکرد مدیریت شهری با تاکید بر شاخص‌های حکمروایی خوب از منظر شهروندان (مورد مطالعه: شهر ساری)

         رویکرد حکم­روایی منجر به نقش‌آفرینی فعال شهروندان در عرصه تصمیم‌گیری‌های شهری شده و این امکان را برای مدیران فراهم می­کند تا با به‌کارگیری ظرفیت کنشگران، مشکلات را به‌صورت مناسب­تر و بهینه­تر شناخته و رفع کنند. در این پژوهش شهر ساری با توجه به افزایش جمعیت سالانه شهری و اهمیت این شهر به لحاظ سیاسی (مرکز استان)، عملکرد مدیریت شهر آن با توجه به نظرات شهروندان موردبررسی قرارگرفته است. جام...

[ 81 ] - سنجش کیفیت زندگی از دیدگاه عدالت اجتماعی (مطالعه موردی: مناطق 2 و 16 شهری تهران)

درحال حاضر بخش قابل توجهی از دل‏مشغولی‏های مدیران اغلب جوامع انسانی را مدیریت مجموعه‏های شهری و ارائة خدمات به ساکنان این مناطق تشکیل می‏دهد.به همین دلیل، توجه بسیاری از دانشمندان و صاحب‏نظران به مفهوم کیفیت زندگی معطوف شد تا از این طریق تلاش‏هایی در راستای ارتقای شرایط زندگی و بهبودبخشیدن به بُعد کیفی زندگی بشر انجام گیرد.امروزه، در برنامه‏ریزی شهری از جمله عوامل مؤثر، که باید در جهت اجرای عدال...

[ 82 ] - سنجش و ارزیابی میزان تاب‌آوری کالبدی مناطق شهری در برابر سوانح (مطالعۀ موردی: جزیرۀ کیش)

از آنجا که شهرها و شهرک‌ها در اندازة اجتماعی، اقتصادی، کالبدی، زیست‌محیطی و فرهنگی و نحوة قرارگرفتن در معرض خطرپذیری متفاوت هستند، هریک از آن‌ها رویکرد متفاوتی در سوانح دارند که ضرورت انجام پژوهش در این خصوص و بررسی معیارها و شاخص‌های مرتبط و تأثیرات آن بر تاب‌آوری شهری و ساختار شهری را ایجاب می‌کند. این پژوهش کاربردی و توصیفی- تحلیلی است که هدف آن شناسایی عوامل مؤثر تاب‌آوری و شاخص‌های کالبدی ...

[ 83 ] - بررسی رابطه سرمایه اجتماعی و احساس امنیت در بافت فرسوده

زمینه و هدف: یکی از مشکلات شهرهای بزرگ به خصوص در محدوده بافت فرسوده و بافت حاشیه‌ای آن‌ها، مشکل امنیت و احساس امنیت می‌باشد. این مقوله بر کیفیت زندگی شهروندان در این محدوده‌ها تأثیر منفی گذاشته است. از طرفی در چند سال اخیر طبق تحقیقات انجام شده مشخص‌ شده است یکی از عوامل مؤثر بر افزایش احساس امنیت شهروندان، سرمایه اجتماعی می‌باشد. در همین راستا پژوهش حاضر در پی بررسی تأثیر سرم...

[ 84 ] - مدل‌سازی و ارزیابی آسیب‌پذیری اجتماعی در سطح شهرهای استان اصفهان

در جهانی که به طور فزاینده‌‌ای رو به شهرنشینی می‌رود، شهرها و ساکنان آن‌ها با ضررهای انسانی و اقتصادی ناشی از بلایای طبیعی مواجه هستند. فجایع رخ داده اخیر در سراسر جهان، آسیب‌پذیری محیط ساخته‌شده ما را منعکس می‌کند و نمایانگر نتایج تأسف‌آور فجایع می‌باشند. در آسیب‌پذیری سکونتگاه‌ها، فقط عوامل کالبدی و فیزیکی اهمیت ندارد، بلکه عناصر اجتماعی سهم مهمی در میزان آسیب‌پذیری دارند. با توجه به نقش مسلم...

[ 85 ] - الگوریتم پیشنهادی برای تشخیص جایگاه مقصد گردشگری در چرخه حیات

شناخت وضع موجود در فرآیند توسعه، تأثیر تعیین‌کننده‌ای در شناخت مسیر صحیح برنامه‌ریزی برای توسعه گردشگری دارد و مدل یا نظریه باتلر در خصوص چرخه حیات مقصد گردشگری یکی از بهترین ابزارها در این زمینه است که از انتشار اولیه در ابتدای دهه هشتاد میلادی تاکنون در فاصله زمانی بیش از چهل سال به‌عنوان یک نظریه معتبر علمی مورد پذیرش متخصصین حوزه گردشگری بوده است. از آغاز تا اکنون روش‌های بسیاری برای تشخیص ...

[ 86 ] - بررسی راهکارهای توسعه منطقه‌ای استان خراسان رضوی با رویکرد رقابت-پذیری منطقه‌ای

هدف تحقیق حاضر بررسی راهکارهای توسعه منطقه‌ای استان خراسان رضوی با رویکرد رقابت‌پذیری منطقه‌ای می-باشد. پژوهش حاضر از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ ماهیت موضوع توصیفی- تحلیلی است. در این فرایند متناسب با اطلاعات موردنیاز پژوهش از روش کتابخانه ای و برای گردآوری داده‌های مورد نیاز از روش میدانی (پرسشنامه) و سالنامه آماری سال 1395 استان خراسان رضوی و همچنین مطالعات آمایش استان خراسان‌رضوی استفاده شد...

[ 87 ] - ارزیابی پایداری زیست محیطی گردشگری شهری (نمونه موردی: شهر رشت)

امروزه پایداری به یکی از مهمترین مباحث در بخش گردشگری شهری تبدیل شده است زیرا رشد و توسعه گردشگری شهری به دلیل پذیرش حجم انبوهی از گردشگران دارای پیامدهای مثبت و منفی متعددی برفضای بوم شناختی منطقه است. از این رو با ارزیابی وضعیت پایداری گردشگری می توان به برنامه ریزی و اتخاذ تمهیدات لازم جهت گسترش پیامدهای مثبت و کاهش اثرات منفی پرداخت. شهر رشت به دلیل موقعیت طبیعی خود و دارا بودن جاذبه های فر...

[ 88 ] - تحلیلی بر سلامت شهری از منظر سرمایۀ اجتماعی در کلان‌شهرهای مذهبی ایران. مورد پژوهش: کلان‌شهر قم

حقیقت این است که زندگی شهری امروزی درکنار ویژگی­های مثبت خود آکنده از عواملی است که ابعاد مختلف سلامت افراد را در معرض خطر قرار می­دهد. با توجه به اهمیت این موضوع، این پژوهش  نیز که بر پژوهش موردی استوار است، با استفاده از روش توصیفی- تحلیل به مطالعۀ سلامت اجتماعی کلان­شهر قم(محدودة پژوهش)، از منظر سرمایۀ اجتماعی می­پردازد. بر این اساس، باتوجه به مدل کوکران و با استفاده از تیمی هشت نفره از دانش...

[ 89 ] - نقش فضاهای شهری در خلق الگوهای رفتاری ناهنجار با تأکید بر عامل پیش‌گیری از وقوع جرم در محلة چهارباغ منطقة ثامن مشهد

فضاهای شهری یکی از تأثیرگذارترین عوامل در هدایت الگوهای رفتار فردی و اجتماعی افراد هستند. تمامی رفتارهای انسان در فضاهای معینی شکل می‌گیرد که بستر رفتار به‌شمار می‌آیند. از همین رو، با ارتقای کیفیت محیط می‌توان از بروز رفتارهای ناهنجار تا حدی جلوگیری کرد. ایجاد محیط دفاعی با نظر به ترکیب دو جنبة فیزیکی و روان‌شناسی به‌طور همزمان، جوهر و اساس مفهوم پیش‌گیری جرم ازطریق طراحی محیطی را تشکیل می‌دهد...

[ 90 ] - تحلیلی بر پراکنده رویی شهر مرزی چابهاربا استفاده از مدل های هلدرن و آنتروپی شانون

امروزه مسائل و چالش های بسیاری پیش روی شهرها وجود دارد، به گونه ایی که در حال حاضر بیش از نیمی از جمعیّت جهان در شهر ها زندگی می کنند و پیش بینی می شود تا سال 2025 افزون بر 65 درصد جمعیّت جهان در شهرها زندگی کنند. یکی از ویژگی های مهم فرایند شهرنشینی گسترش سریع فیزیکی شهر ها است؛ که پراکنش افقی و گسترش بی رویه شهر خارج از محدوده فیزیکی یکی از این موارد می باشد.شهر چابهار با توجه به رشد جمعیت به و...

[ 91 ] - تحلیل و ارزیابی پایداری اجتماعی با رویکرد توسعه پایدار شهری ( مورد مطالعه: شهرستان‌های استان خراسان شمالی)

پایداری اجتماعی، می­تواند به­عنوان یکی از مهمترین و کلیدی‏ترین ابزار در برنامه­ریزی­ها و سیاست­گذاری­های شهری محسوب ­شود. در این رابطه بین ابعاد توسعه پایدار، بعد اجتماعی یکی از ابعاد اصلی شناخته می­شود. توجه به رعایت اصول پایداری و پیگیری اهداف آن‌ در برنامه­های توسعه باعث افزایش کیفیت زندگی مردم می­شود. هدف اصلی از پژوهش حاضر، بررسی و ارزیابی شاخص­های پایداری اجتماعی در شهرستان­های استان خراس...

[ 92 ] - تحلیل و ارزیابی پایداری اجتماعی با رویکرد توسعه پایدار شهری ( مورد مطالعه: شهرستان‌های استان خراسان شمالی)

پایداری اجتماعی، می­تواند به­عنوان یکی از مهمترین و کلیدی‏ترین ابزار در برنامه­ریزی­ها و سیاست­گذاری­های شهری محسوب ­شود. در این رابطه بین ابعاد توسعه پایدار، بعد اجتماعی یکی از ابعاد اصلی شناخته می­شود. توجه به رعایت اصول پایداری و پیگیری اهداف آن‌ در برنامه­های توسعه باعث افزایش کیفیت زندگی مردم می­شود. هدف اصلی از پژوهش حاضر، بررسی و ارزیابی شاخص­های پایداری اجتماعی در شهرستان­های استان خراس...

[ 93 ] - تحلیل برهم‌کُنش کارکرد آموزش عالی و صنعت در ایران از منظر آمایش سرزمین

یکی از جنبه‌های بسیار مهم توسعه از منظر آمایش سرزمین تحلیل فرایندهای بلندمدت اثرگذار بر سازوکارهای نهادی سرزمین و تعیین سهم مناطق از این جریان است. مدت‌های مدید است‌ که اقتصاد با سرعت بسیار به سمت دانایی‌محوری در حال ‌حرکت است و کشورهایی که از این مهم غافل شده‌اند از توسعة بنیادین بازمانده‌اند. در این پژوهش کاربردی با رویکردی تحلیلی و نگاه کمّی لزوم طرح یک بینش راهبردی در خصوص ارتباط دوسویة آموز...

[ 94 ] - سنجش تطبیقی معیارهای رشد هوشمند شهری در نواحی شش‏گانۀ منطقۀ 6 تهران

مفهوم رشد هوشمند شهری راهکاری است در برابر گسترش افقی یا رشد اسپرال‏گونة شهر که در نیم قرن اخیر الگوی رشد جهانی شهرها بوده است. رشد هوشمند در مخالفت با گسترش افقی در بخش مرکزی شهر بر عواملی مانند باززنده‏سازی محلات، توسعة درونی، کاهش فواصل بین محل کار و زندگی، کاهش آلودگی‏های زیست‏محیطی، افزایش کاربرد حمل و نقل عمومی، و حداکثر دسترسی به خدمات شهری و ... تأکید می‏کند. در حال حاضر، منطقة 6 تهران،...

[ 95 ] - Explaining the framework of sustainable competitiveness in the direction of spatial development of Arak District

Today, the concept of competition has spread in the world in such a way that all countries and governments at the national, regional or local levels are looking for a way to expand and improve economic conditions in favor of investments to stimulate competitiveness. The study of regional development strategies is defined through more competitiveness in the field of capitalist relations and ther...

[ 96 ] - تحلیل ساختار تاب آوری نهادی برای گذار از مدیریت بحران به مدیریت شهری تاب آور در برابر زلزله( نمونه موردی: شهر قزوین)

با جدی­تر شدن موضوع تاب­آوری شهری از سال 2005 میلادی (اجلاس هیوگو)، پژوهش در زمینه توانمندسازی مدیریت شهرها برای عملکرد مطلوب­تر در زمان بروز حادثه، به طور ویژه مورد توجه قرار گرفت. این مسئله در شهرهایی که در آنها خطر زمین لرزه وجود دارد (مانند شهر قزوین) اهمیت دو چندانی پیدا کرده است. از آنجا که ساختار ستاد مدیریت بحران در شهر قزوین مشابه شهرهایی است که در سال­های اخیر عملکرد ناموفقی در برخورد...

[ 97 ] - Identify and investigate the drivers to use the compact city (Case study: Ahvaz city)

The compact city as a tool to limit energy consumption and urban sprawl is a key element in the sustainable city debate. The purpose of this research is Identify and investigate the drivers to use the compact city in Ahvaz city. The present research is applied in terms of purpose and in terms of descriptive-analytical method. The statistical population includes 10 city managers and researchers ...