فواد پورآریان

عضو هیأت علمی دانشگاه تربیت معلّم تهران (خوارزمی)

[ 1 ] - تکاپوهای دولت جمشید آموزگار برای جلوگیری از انقلاب اسلامی ایران

در مرداد سال 1356 شمسی، رژیم پهلوی دست به ترفند جدیدی زد. شاه برای ساکت کردن مخالفان رژیم و تحت فشارهای بین المللی، امیر عباس هویدا را پس از 13 سال نخست وزیری کنار گذاشت و جمشید آموزگار را جایگزین وی نمود. اگرچه دولت آموزگار برای تحکیم پایه‌های قدرت شاه و استمرار حاکمیت رژیم بر سر کار آمد، اما در زمان نخست وزیری آموزگار، حوادث بی‌سابقه‌ای در کشور رخ داد که در تسریع پیروزی انقلاب اسلامی ایرا...

[ 2 ] - ماهیت جشن‌های دو هزار و پانصد ساله شاهنشاهی از دیدگاه حضرت امام خمینی(س)

جشن‌های دو هزار و پانصد ساله شاهنشاهی عظیم‌ترین برنامه تبلیغی و فرهنگی ـ سیاسی سلطنت پهلوی بود. این جشن‌ها که به مثابه نمادی از فرهنگ دین‌گریزانه شاهنشاهی با رویکرد غربی تلقی می­شد، جایگاه ویژه‌ای در تاریخ مبارزات ملت و شکل‌گیری ایدئولوژی سلبی انقلاب اسلامی ایران داشت. در این مقاله، ابتدا انگیزه و اهداف شاه از برگزاری این جشن‌ها بررسی می‌شود و در ادامه با توجه به هزینه­های هنگفت آنها و نقش ...

[ 3 ] - اقدامات دولت شاهپور بختیار برای مهار انقلاب اسلامی ایران

 در سال 1356رژیم پهلوی بر اثر فشارهای بین­المللی و تضادهای درون حاکمیت و نیز تشخیص ضرورت انتقال تدریجی قدرت به ولیعهد، تصمیم می­گیرد با ترفند جدید فضای باز سیاسی، مشارکت مردمی و دموکراسی، مدیریت کشور را کارسازی کند؛ از این رو دولت 13ساله امیر عباس هویدا را جابه جا کرد و به جای او جمشید آموزگار را به عنوان «دولت اتحاد ملّی» مقام نخست وزیری داد. اندکی نگذشت که حوادث بی‌سابقه­ای در کشور رخ داد ...

[ 4 ] - نتایج متضاد زمینه‌های نارضایتی ایران در قبل و بعد از انقلاب اسلامی

هر یک از  انقلابها، و از جمله انقلاب اسلامی ایران، علاوه بر مشترکات،‌ دارای ویژگیهای منحصر به فردند که باید جداگانه مورد مطالعه قرار گیرند. درباره ویژگیهای انقلاب اسلامی ایران مسائل گوناگونی مطرح شده‌ است که در این مقاله تنها به دو مسأله متضاد آن پرداخته شده است: 1) چرا مشکلات دوره پهلوی به انقلاب اسلامی منجر شد؟ 2) چرا مشکلات دوره انقلاب اسلامی درک می‌شود؟</em...

[ 5 ] - کارکرد اجتماعی مسجد در ایران عصر آل‎بویه

مسجد به عنوان کارآمدترین نهاد عبادی ـ سیاسی در اسلام، با کارکردها و تأثیرات سیاسی و اجتماعی بسیار در جامعۀ عصر آل‎بویه (320 - 447 ق)، عملاً به عنوان نهادی تأثیرگذار در ساخت قدرت عمل می‎کرد. در این میان، کارکردهای اجتماعی مسجد غالباً مثبت و سازنده و در یک عبارت، همگرا و تعاملی بود که خود به رشد و تعالی جامعۀ ایرانی ـ اسلامی این دوره یاری رساند. در این راستا، پرسش اساسی این است که مهم‎ترین کارکردها...

[ 6 ] - دولت پهلوی اول (رضاشاه) و تحدید علمای دینی

مقابله با علمای دینی و محدود کردن حوزه عمل و نظر آنان و درنهایت، مذهب زدایی از حوزه‌های سیاست و حکومت و مبارزه با مظاهر و مجامع مذهبی در عرصه اجتماع، یکی از اهداف سلاطین زورمدار و دین‌گریز در طول تاریخ سیاسی ایران بوده است. رضاشاه در این میان بیشتر از همه، خود را درگیر چنین مسائلی کرد. وی در سال ۱۳۰۴ش پادشاه ایران گردید و به‌تدریج بر آن شد تا بنیاد روحانیت و مذهب تشیع را ویران و یا حداقل سست و ...

[ 7 ] - Geopolitical Explanation of the State Department's Performance in Iran's Power Relations with Foreign Governments (1821-1847 M)

The Qajar government in Iran was based on the geopolitical conditions of the expansionism of the European states, including Russia, Britain and France in the Middle East. On the other hand, the geopolitical position of Iran in the issues and interests of the regional powers of the great powers, brought about the importance and attention to the court of Iran, and this geopolitical attention and ...

[ 8 ] - Safavid Government and Holding Friday Prayer from the Perspective of Mullah Khalil Qazvini

The rule of the Safavids in Iran provided the perfect basis for the widespread political and social activities of the Shiite scholars, and they not only maintained good relations with the Safavids but also assumed the highest religious positions in the government. This collaboration was the result of a shift in the jurisprudential political views of the scholars that had previously been unprece...