محمد مهدی فرقانی
استادیار دانشکده علوم ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی
[ 1 ] - جامعه مطلوب و جامعه مدنی در گفتمان امام خمینی(س)
مقاله حاضر، برگرفته از تحقیق مفصلی درباره جایگاه جامعه مطلوب و جامعه مدنی در گفتمان امام خمینی است. امام خمینی در آثار خود، اصطلاح جامعه مدنی یا جامعه مطلوب را به‌کار نبرده‌اند ولی به ویژگی‌ها و مؤلفه‌های چنین جامعه‌ای اشارات فراوانی دارند که در موقعیت‌های مکانی و زمانی متفاوت، مطرح شده است. در این تحقیق به استناد نظریات اندیشمندان و فلاسفة سیاسی، جامعه مدنی به معنای عام جامعه م...
[ 2 ] - رابطه بین میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی و تغییر درسبک زندگی جوانان
استفاده مفرط از شبکه های اجتماعی تلفن همراه همچون تلگرام، اینستاگرام و ... در حالی رشد فزاینده ای گرفته که اثرات اجتماعی استفاده طولانی مدت از آنها نادیده گرفته شده است. استفاده از شبکه‌های اجتماعی تلفن همراه در ایران به سرعت تبدیل به نوعی اعتیاد میان بسیاری از نوجوانان و جوانان شده و برخی از آسیب‌های اجتماعی را تشدید کرده است. زندگی روزمره نسل جوان به شبکه‌های اجتماعی تلفن همراه گره خورده است....
[ 3 ] - تعامل رسانه‌های جمعی و فناوری‌های نوین ارتباطی (بازنمایی اقتصاد مقاومتی در فضای مجازی)
پژوهش پیشرو کوششی برای ارائه رهیافتی به فراگرد تعامل رسانه های جمعی و شبکه های اجتماعی در تولید جریان های اصلی خبر و پویش های اجتماعی با مطالعه موردی بازنمایی اقتصاد مقاومتی به مثابه یک الگوی توسعه ملی است. روند اقبال کاربران به شبکه های اجتماعی(بویژه پیام رسان های موبایل محور) مدیران رسانه های جمعی را بر آن داشته است تا از ظرفیت این فناوری های نوین ارتباطی برای توزیع مناسبتر تولیدات خود در فضا...
[ 4 ] - بررسی میزان رضایت کاربران شبکه‌های اجتماعی مبتنی بر تلفن همراه در شهر تهران
این تحقیق پیرامون میزان رضایت کابران از شبکه‌های اجتماعی مبتنی بر تلفن همراه در شهر تهران است. در این پژوهش، تهران به پنج منطقۀ غرب، شرق، شمال، جنوب و مرکز تقسیم شد و از هر منطقه، با توجه به جمعیت، وسعت و تراکم با روش تصادفی و به‌شکل خوشه‌ای تعدادی از افراد انتخاب شدند که در پایان ۸۰۰ نفر در این جامعۀ نمونه با توزیع پرسشنامۀ محقق‌ساخته بر اساس نظر نخبگان شرکت کردند. در پایان و با استفاده از نتا...
[ 5 ] - جایگاه غرب در سیاست هویتی نظام جمهوری اسلامی، تحلیل گفتمان انتقادی سریالهای کیف انگلیسی و مدار صفر درجه
در سده‌ی اخیر غرب مفهومی پرمناقشه در فضای فکری کشور بوده و گفتمان‌های هویتی، دلالت‌های متفاوتی برای آن تولید کرده‌اند که هژمونیک شدن هریک، پیامدهای اجتماعی متفاوتی را رقم زده است. با توجه به موقعیت منحصربه‌فرد تلویزیون در ایران، نحوه‌ی بازنمایی غرب در آن می‌تواند گفتمان معینی را تضعیف یا تقویت کند. همچنین با توجه به مدل مالکیتی تلویزیون، بررسی تصویر غرب در این رسانه، جایگاه کلیدی این مفهوم در س...
[ 6 ] - تصویرسازی فعالیت‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران در شبکه‌های تلویزیونی بین‌المللی
رسانه‌ها منابع اطلاعاتی سریع و مفیدی برای تصمیمات سیاسی به شمار می‌روند. تلاش برای همسو کردن افکار عمومی بین‌المللی با اهداف و سیاست‌های هر کشور از طریق پوشش رسانهای، اهمیت خبر و شبکه‌های خبری بین‌المللی بویژه تلویزیونی را افزایش می‌دهد. تبلیغات شبکه‌های خبری بین‌المللی در باره فعالیت‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران، به گونه‌ای است که می‌تواند بر دیپلم...
[ 7 ] - بازنمایی جنسیت در برنامه‌های تلویزیونی، مقایسۀ مجموعۀ نوروزی کلاه‌قرمزی و انیمیشن شش ابرقهرمان
در مطالعات رسانهای و فرهنگی، بررسی نحوه بازنمایی نقشهای اجتماعی، قومیت، خردهفرهنگها و به ویژه بازنمایی مردان و زنان، از اهمیت خاصی برخوردار است.یکی از کارکردهای آموزشی رسانه برای کودکان بازنمایی نقشها و کلیشههای جنسیتی است. هدف این مقاله مقایسۀ برنامه‌های «کودک‌مخاطب» از منظر جنسیت با تأکید بر دو نوع ایرانی و خارجی یعنی مجموعه‌های نوروزی کلاه‌قرمزی و انیمیشن‌های دیزنی است. مقالۀ حاضر ضمن ...
[ 8 ] - وضعیت اعتماد جوانان به شبکه‌های اجتماعی در شهر تهران
این مقاله میزان اعتماد به شبکه‌های اجتماعی مبتنی بر تلفن همراه در شهر تهران را بررسی می‌کند. برای این پژوهش با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای ۸۰۰ پرسش‌نامة محقق ساخته بین شهروندان ۱۵ تا ۴۵ سالة تهرانی در پنج منطقة شمال، جنوب، شرق، غرب و مرکز تهران توزیع شد. نتایج حاصل از این نظرسنجی گویای این موضوع است که اعتماد با سن و تحصیلات و محل زندگی کاربران در رابطه نیست. همچنین در این پژوهش تف...
[ 9 ] - بازنمایی زن در جوک‌های جنسیتی؛ تحلیل گفتمان انتقادی جوک‌های جنسیتی در مورد زنان در شبکه‌های موبایلی
مقاله پیشرو با هدف بررسی چگونگی بازنمایی زنان در جوک‌هایی که در مورد آنها ساخته شده‌اند، انجام شده است. این مقاله به دنبال پاسخ به این سؤال است که جوک‌های جنسیتی برآمده از چه گفتمانی بوده و نحوه بازنمایی زنان در آنها تا چه اندازه نتیجه چنین گفتمانی است. به دلیل برخورداری موضوع از وجوه کیفی بالا، از روش تحلیل گفتمان استفاده شده است. به این منظور با استفاده از الگوی سه بعدی نورمن فرکلاف، تعداد ...
[ 10 ] - پوشش خبری رویدادهای دو کشور بحرین و سوریه در سایت فارسی شبکة العالم
مقالة حاضر به‌منظور بررسی تطبیقی پوشش خبری سایت فارسی شبکة تلویزیونی العالم در مورد رویدادهای دو کشور بحرین و سوریه، در مقطع زمانی که به «بیداری اسلامی» شهرت یافته، انجام گرفته است. در این نوشتار از روش تحلیل‌محتوای کیفی استفاده شده، نمونه‌گیری آن هدفمند از نوع روزهای متوالی و واحد تحلیل آن نیز «خبر» است. یافته‌های به‌دست آمده نشان می‌دهند در دورة مورد بررسی، حوادث بحرین به‌طور معناداری پوشش خ...
[ 11 ] - از گفتمان‌سازی تا جریان‌سازی بی‌بی‌سی فارسی بر محور پرونده‌های حقوق بشری
یکی از بهانه‌های همیشگی هجمه رسانهای به جمهوری اسلامی ایران، موضوع حقوق بشر بوده است. در میان رسانه‌های جریان‌ساز در این‌باره، بی‌بی‌سی فارسی حرفه‌ای‌ترین و پرمخاط‌‌‌ب‌ترین رسانه خبری خارجی است. در میان پرونده‌های حقوق بشری نیز پرونده‌های نرگس محمدی، نازنین زاغری، امید کوکبی و محمدعلی طاهری در زمره پربسامدترین‌ها هستند و بررسی تجمیعی این موارد، نتایج جامعی را ارائه می‌کند. برای دست...
[ 12 ] - نقش سواد رسانهای در تعدیل اعتیاد اینترنتی (مطالعۀ موردی: دانشآموزان مقطع متوسطۀ دوم چهارمحال و بختیاری)
هدف پژوهش، بررسی نقش سواد رسانهای در تعدیل اعتیاد اینترنتی است. این پژوهش با روش آزمایشی و با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل انجام شد. جامعۀ آماری، دانشآموزان پایۀ سوم مقطع متوسطۀ دوم استان چهارمحال و بختیاری است که به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای به تعداد 40 نفر در دو گروه کنترل و آزمایش انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه‌های استاندارد استفادۀ مشکل‌زا از اینترنت کاپلان، اعتیاد ا...
[ 13 ] - نقش شبکه‌های اجتماعی موبایلی در بازتولید هویت قومی دانشجویان کرد دانشگاه‌های تهران
هدف مقاله حاضر مطالعه نقش رسانه های اجتماعی موبایل در بازتولید هویت قومی دانشجویان کرد دانشگاه‌های تهران است. براساس این هدف، با استفاده از استراتژی قیاسی اقدام به تنظیم چارچوب نظری تلفیقی(نظریّه اهلی سازی رسانه، نظریّه هویّت قومی- سیاسی تد رابرت گر و نظریّه هویّتی هنری تاجفل) شده است. ابزار جمع‌آوری اطّلاعات پرسش‌نامه کتبی بوده و نمونه آماری شامل 400 نفر از دانشجویان کرد رشته‌های علوم اجتماعی و انسا...
[ 14 ] - تبیین مفهوم خلاصه همگان‌فهم و استخراج شاخص‌های نگارش آن
ترویج علم به دنبال راه‌هایی است تا عامه مردم نیز بتوانند از یافته‌های علمی بهره‌مند شوند. نگارش خلاصه همگان‌فهم از نمونۀ این راه‌هاست که باید به زبانی ساده، بدون واژگان تخصصی، و با تشریح اصطلاح‌های فنی نوشته شود. در این مقاله مفهوم خلاصۀ همگان‌فهم، شباهت‌ها و تفاوت‌های آن با مفاهیم همانند، زمینه‌های موضوعی و اشکال بکارگیری آن در نوشته‌های علمی، و شاخص‌های تدوین آن تبیین شده‌اند. با روش...
[ 15 ] - بررسی دیدگاههای متخصصان فنی و صاحب نظران ارتباطی درباره جامعه اطلاعاتی در ایران پیشبرد جامعه اطلاعاتی در ایران؛ فرصت‌ها و چالش‌ها
این مقاله، نظریه‌ها و دیدگاههای مختلف مربوط به شکل‌گیری و پیشبرد «جامعة اطلاعاتی» و نیز تاریخچه پیدایش این واژه را بیان کرده و شرایط کنونی ایران در مسیر حرکت به سمت جامعه اطلاعاتی را بررسی می‌کند. نویسندگان مقاله پس از بررسی‌های نظری، دیدگاههای متخصصان فنی و صاحب نظران ارتباطی درباره توسعه و پیشبرد جامعه اطلاعاتی در ایران را با استفاده از روش «کیو» مورد تحقیق و پژوهش قرار داده‌اند. در این برر...
[ 16 ] - ﻛﺎﻟﺒﺪ ﺷﻜﺎﻓﻲ تیتریک ﺧﺒﺮ در ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت )ﺑﺮرﺳﻲ و ﮔﺰارﺷﻲ از ﻧﺤﻮه اﻧﺘﺨﺎب ﺗﻴﺘﺮ ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت در ﺑﺪرﻗﻪ وزﻳﺮ رﻓﺎه)
ﺷﺎﻳﻌﻪ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺑﺮﺧـﻲ از وزرا در ﭘﺎﻳـﺎن ﺳـﺎل اول ﻓﻌﺎﻟﻴـﺖ دوﻟـﺖ ﻧﻬـﻢ ﺑـﻪ ﮔـﻮش ﻣﻲ رﺳﻴﺪ ﻧﻬﺎﻳﺘ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺑﺮﻛﻨﺎری وزﻳﺮ رﻓﺎه ﺷﺪ .در آن ﺳﺎﻋﺖ 1385 ﺎ در ﺟﻠﺴﻪ ﺷﺒﺎﻧﮕﺎﻫﻲ دوم ﻣﻬﺮ ﻣﺎه ﻛﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﺗﺼﻤﻴﻤ ﻲ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ روزﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎی ﺳﻮم ﻣﻬﺮ ﻣﺎه در ﺣﺎل ﭼـﺎپ ﺑﻮدﻧـﺪ و ﻫﻨﮕـﺎﻣﻲ ﻛـﻪ ﺻـﺒﺢ دوﺷﻨﺒﻪ ﺳﻮم ﻣﻬﺮ ﻣﺎه اﻳﻦ ﺧﺒﺮ از ﻃﺮﻳﻖ رادﻳﻮ و ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن اﻋﻼم ﻣـﻲ ﺷـﺪ ﺑـﺪﻳﻬﻲ ﺑـﻮد ﻛـﻪ ﻣﺨﺎﻃﺒـﺎن روزﻧ...