کاووس حسن لی

[ 1 ] - تبارشناسی زن اثیری در بوف کور صادق هدایت بر پایة کشفیات «نقاره‌خانة ری»

شیوة نگارش و پرداخت شخصیت‌ها در رمان بوف کور به‌ گونه‌ای ا‌ست که این متن را همواره در میدان دیدگاه‌های گوناگون و رویکردهای مختلف قرار داده‌است. یکی از شخصیت‌های رازآمیز و بحث‌برانگیز این رمان، «زن اثیری» است. تاکنون نظرهای گوناگونی دربارة چیستی و کیستی این زنِ داستانی از سوی تفسیرگران و منتقدان بازگفته شده‌است. این مقاله پس از بررسی دیدگاه‌های پیش‌گفته، به تبارشناسی «زن اثیری» بر پایة نشانه‌هایی...

[ 2 ] - بررسی سرعت روایت در رمان جای خالی سلوچ

محمود دولت‌آبادی، یکی از داستان‌نویسان تأثیرگذار ایران، به‌ویژه در زمینة ادبیات اقلیمی است. رمان «جای خالی سلوچ» نخستین رمان این نویسنده است. این رمان از زوایای گوناگون ازجمله ویژگی‌های زبانی و ادبی، مطالعات جامعه‌شناختی، انسان‌شناختی و نیز روایت‌شناختی شایستة بررسی است. در این مقاله به بررسی سرعت روایت در این رمان (با تکیه بر نظریة روایت‌شناسی ژرار ژنت) و عوامل مؤثر بر آن پرداخته شده است. سرعت...

[ 3 ] - گزیر های نا گزیر در دقایق الهام سرایش شعر در ازادی صورت می گیرد یا در ناچاری؟

الهام شاعرانه ، یکی از موضوعات اصلی اصلی نقد آثار اذبی است . در این مقاله ، نویسنده ، با طرح پرسش هایی ، کوشیده است لحظه های الهام را در سرایش شعر ، به لحظه های زایش و تولد انسان تشبیه کند و شرایط ، سلامت نوزاذ را به سلامت شعر تعمیم دهد. پیدایشی یک شعر به تولد یک کوذک می ماند و مراقبت های ویژه ای که پیش از ازذواج تا پس از تولد کوذک لازم است شروط اصلی و ناگزیری است که شاعر نیز باید برای سلامت شع...

[ 4 ] - چهرۀ سعدی در آینه های موج دار

شخصیت راستین نام آوران بزرگ گذشته را، بهتر از هر جای دیگر، در آینۀ آثارشان می توان باز شناخت. آفریده های ادبی که نمودهای روشنی از لحظه های شگفت آفرینندگی اند، بیش از هر چیز دیگر می توانند خوانندۀ هوشیار را با گذر از پیچ و خم های ویژه، به دنیای درون آفرینندۀ خود راه ببرند. هرچند، گاهی با انگیزه های گوناگون آثاری آفریده می شوند که با هستی راستین آفریننده سازگاری بایسته ای ندارند. این ترفندها را ن...

[ 5 ] - Sadegh Hedayat's Historical-Materialist Views in "The Case of Christal Salt" (Qazieh Namak Torki)

Sadegh Hedayat is one of the most renowned contemporary writers whose various works are discussed by many literary critics. His short story "The Case of Chrystal (rock) Salt" is a humorous and satirical story is collected in Tittle-tattle alongside with five more short stories. The narrator of the story explains the history of human civilization and evolution based on his own perspective. “The ...

[ 6 ] - نیمای رباعی‌سرا، نوآور است یا سنت‌گرا؟

رباعی یکی از قالب­های سنتی مورد علاقه­ی نیمایوشیج بوده است. در مجموعه­ی اشعار نیما 592 رباعی وجود دارد. این رباعی­ها بدون تاریخ سرایش و بر پایه­ی حروف الفبای قافیه به صورت الفبایی تنظیم شده­اند. در مقاله­ی پیش رو برای بررسی میزان سنت­گرایی و نوآوری در رباعی­های نیمایوشیج، همه­ی آن­ها بررسی شده است. نتیجه نشان می­دهد که تنها در ده درصد از تمام این رباعی­ها نشانه­هایی از نیمای شناخته­شده­ی نوگرا...

[ 7 ] - سبکشناسی نشانه ها در پنج حکایت از مصیبتنامهی عطار نیشابوری

[ 8 ] - «وای بر من» پلی برای «خانه¬ی سریویلی»

[ 9 ] - بررسی محورهای اصلی و شیوه‌ی گسترش روایت در کلیدر

[ 10 ] - هویت تهران در بوف کور صادق هدایت بر پایه‎ی برخی نشانه‎های معماری و شهرسازی (10 تا 14 ه. ق)

در باره‌ی بوف کور صادق هدایت تا کنون نوشته‌های گوناگون پدید آمده است. در برخی از این نوشته‌ها در باره‌ی زمان رخدادهای این رمان نظراتی ارائه شده و از ناهماهنگی تاریخی در این اثر سخن رفته و گاهی انتقاد شده است. هدایت در پاسخ به یکی از همین انتقادها تاکید کرده که این اثر یک رمان تاریخی نیست. بلکه یک خیال‌پردازی تاریخی‌ست که در ذهن راوی شکل گرفته است. تأکید هدایت بر دقت و وسواس او در ساختار رمان ما...

[ 11 ] - واکاوی عنصر زبان در رمان شبی که جرواسک نخوانَد

شبی که جرواسک نخوانَد، نوشته‌ی جمشید خانیان، یکی از آثار برجسته در حوزه‌ی رمان نوجوان است که توجه بسیاری از منتقدان و خوانندگان را برانگیخته است. ازآنجاکه زبان، اصلی‌ترین ابزار نویسنده برای آفرینش متن ادبی است، در پژوهش پیش‌ِرو، زبان این رمان در سه سطح واژگانی، نحوی و بلاغی بررسی شده تا ویژگی‌های بنیادی آن شناسایی شود. از مهم‌ترین ویژگی‌های زبانی این رمان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: فراوانی ف...

[ 12 ] - آتشِ تر بازنمود ریاکاری حافظ شیرازی در شگردی متفاوت (یک سخن با دو معنای متضاد)

در معماری واژگان و پیوند هنری کلام، حافظ شیرازی سرآمد سخن‌سرایان زبان فارسی است. یکی از آشکارترین ویژگی‌های سخن حافظ تراکم معانی گونا‌گون در کمترین واژهاست؛ که معمولا از رهگذر شناخته‌شده‌ترین آرایه‌ی سخن او، یعنی ایهام پدید می‌آید. در باره‌ی رفتارهای هنری و شگردهای زیبایی-شناسانه‌ی حافظ و نیز ایهام‌های شعر او تا کنون بسیار سخن گفته شده است. اما آن‌چه در این مقاله در کانون توجه قرار گرفته، گونه‌...

[ 13 ] - گاه‎نگاری آثار روایی صادق هدایت بر پایه‎ی «تاریخ تحولات بشر»

علاقه‌ی صادق هدایت به درنگ در تاریخ و فرهنگ بشری در بسیاری از گفته‌ها و نوشته‌های او بازتاب یافته است. از همین رو در بیشتر آثارش به‌گونه‌ای آشکار یا پنهان، سایه‌ای از تاریخ زندگانی انسان را می‌توان یافت. در مقاله‌ی پیش رو نشانه‌های تاریخی در یک اثر بررسی نشده، بلکه برای نخستین بار، نشانه‌های یک مسیر ممتد از مراحل گوناگون حیات بشری در شانزده اثر هدایت بازشناسی شده است. بر پایه‌ی این واکاوی، «افس...