مرتضی نورائی

دانشیار گروه تاریخ/دانشگاه اصفهان

[ 1 ] - بررسی حمله بلشویک‌ها به انزلی در بهار 1298 ش./1920 و طرح آن در جامعه ملل بر اساس اسناد وزارت خارجه انگلستان

در روابط ایران و رژیم نوبنیاد شوروی، در اواخر سال 1919و سال 1920 انگارۀ غالب این بوده است که حمله‌ی نیروهای بلشویک تنها به خاطر حضور نیروهای دنیکین و نیروهای انگلیسی در دریای خزر و گیلان بوده است. نویسندگان این سطور، در پژوهش حاضر، این فرض را مطرح می‌کنند که حملۀ بلشویک‌ها به انزلی، انگیزه‌های ایدئولوژیک و توسعه طلبانه داشته و حضور نیروهای دنیکین بهانه‌ای برای پنهان کردن اهداف واقعی آن‌ها بوده ...

[ 2 ] - مقایسۀ تحلیلی خاطره‌نگاری با تاریخ شفاهی

خاطره، از جملۀ مواد و مصالح مورخ در تحقیق تاریخی و همچنین، بنیاد تاریخ شفاهی، به عنوان روشی متفاوت در تاریخ‌نگاری، می‌باشد. خاطره‌نگاری با شیوه‌ها و قالب‌های مختلف، سابقه‌ای طولانی در تاریخ فرهنگ و ادب ایران دارد. در سال‌های اخیر، به دلایل متعدد، در میان طیف وسیعی از رجال و شخصیت‌ها، سنت قدیمی خاطره‌نویسی در اشکال گوناگون آن، رواج یافته‌است. از سوی دیگر، فرآورده‌های روش علمی تاریخ شفاهی، به عنو...

[ 3 ] - تبیین مالکیت روس‌ها در سه شهر رشت، تبریز و استرآباد 1318 - 1340ق / 1900 - 1921م./

در طول تاریخ، ایران همواره مورد تهاجم دولت‌های خارجی از جمله روسیه بوده است. همزمان با ورود نیروهای روسیه به ایران و راه اندازی کنسولگری در شهرهای شمالی از جمله رشت، تبریز و استرآباد، دامنه نفوذ خود را در ایران گسترش دادند. روس‌ها در نقاط یاد شده، قدرت را در دست داشتند و در امور داخلی شهر دخالت می‌کردند. به طوری که قدرت واقعی در دست آن‌ها بود و حتا گاهی حاکم شهر را خود انتخاب می‌کردند. بتدریج ر...