محمد محمدپور
کارشناس ارشد تاریخ اسلام و مدرس دانشگاه مولانا
[ 1 ] - تبعات اجتماعی اسکان مهاجران لهستانی در ایران، طی جنگ جهانی دوم بر پایۀ اسناد
هدف: با حملۀ هیتلر و استالین به لهستان، روس‌ها هزاران اسیر از آنها را به سیبری منتقل کردند. زمان حملۀ هیتلر به روسیه، در توافق بین استالین و فرماندۀ لهستان، عده‌ای از لهستانی‌ها برای کمک به متفقین در بهار 1321 ش. از طریق بندر انزلی وارد ایران شدند. نظامیان لهستانی برای جنگ در جبهه‌های متفقین به آفریقای جنوبی و هند رفتند، غیرنظامیان نیز در اردوگاه‌های دایرشده تا پایان جنگ در ایران باقی ماندند. ...
[ 2 ] - بحران نان در قزوین بعد از شهریور 1321 تا 1323
با سقوط رضاشاه در شهریور 1320، مشکل اصلی برخی از شهرهای ایران، کمبود غله بود که حضور و اشغال کشور توسط متفقین و احتکار گندم توسط محتکرین را از عوامل اصلی آن می‌توان برشمرد. قزوین نیز بنا به دلایل یاد شده دچار بحران نان شده بود. مسئله‌ی اصلی پژوهش حاضر، بررسی توصیفی ـ تحلیلی فرآیند بحران نان در این شهر است، با توجه به اوج بحران نان در این شهر در سال 1321، مردم به شدت در مضیقه قرار گرفته و بروز چ...
[ 3 ] - ریشه‌یابی دلایل اصلاحات اقتصادی نصربن‌سیار در خراسان و علل ناکامی اصلاحات او
در اواخر حاکمیت امویان، منطقۀ خراسان شاهد بروز قیام‌های مخالفان، علیه حکومت اموی بود. مخالفان از ظرفیت نارضایتی‌های مردم خراسان که نشأت‌گرفته از سیاست‌های اقتصادی حکمرانان عرب خراسان بود استفاده کرده و با تبلیغات و فعالیت‌های خود، پایه‌های رژیم را سست کرده بودند. بنابراین خلیفۀ سیّاس اموی، یعنی هشام‌بن‌عبدالملک، برای جلوگیری از سقوط حکومت یکی از افراد عاقل و وفادار به حاکمیت خویش، یعنی نصربن‌سیا...
[ 4 ] - عوامل مؤثر بر گسترش شهری فسطاط تا تأسیس قاهره
ورود فاتحان مسلمان به مصر موجب تحولات بسیاری در این سرزمین شد. ساخت یا توسعه شهر فسطاط در همجواری باب الیون در شمال شرقی ساحل رود نیل توسط فاتحان مصر یکی از این تحولات در حوزه شهرسازی اسلامی بشمار می‌آید. صرف نظر از علل دوام و بقای این شهر، هدف مقاله پیش رو یافتن پاسخ این مسئله اساسی است که عوامل گسترش و توسعه‌ی شهری فسطاط از بدو تأسیس به سال 20 تا روی کارآمدن فاطمیان (358) چه بوده است؟ بررسی‌ه...
[ 5 ] - کارکردهای مذهبی – اجتماعی بازار در مصر عصر والیان تا برآمدن فاطمیان
بازار به عنوان رکن اقتصادی نظام شهری قدمتی طولانی در تمدن مصری دارد. حضور والیان مسلمان در چند سده نخست در مصر بر تغییر وضعیت بازارها و حتی شکل اقتصادی آنها تاثیر گذاشت. دغدغۀ اصلی این پژوهش یافتن پاسخ این پرسش اساسی که کارکردهای اجتماعی-مذهبیبازارهای مصراسلامی در عصر والیان مسلمانچه بوده است؟ جستوجوهای کتابخانهای و مطالعه منابع مکتوب متکی بر شیوه مطالعات تاریخی یعنی روش توصیفی و تحلیلی متکی ...
[ 6 ] - نقش تحولات سیاسی در اوضاع تجاری خراسان در دو سدۀ نخست اسلامی
خراسان از لحاظ موقعیت تجاری سالیان متمادی پل ارتباطی شرق و غرب به‌شمار می‌رفت. این منطقه از طریق راه‌های تجاری به مناطقی مانند هند و چین و اروپای شرقی و تبّت وصل می‌شد. از طرف دیگر وجود بازارهای پر رونق در شهرهای مختلف مانند بلخ، مرو و نیشابور به موقعیت تجاری آنجا رونق داده بود. این مقاله درصدد بررسی اوضاع اقتصادی خراسان و رابطه آن با کنش‌های سیاسی منطقه از سدۀ اول تا برآمدن نخستین دولت محلی می...
[ 7 ] - Analytical study of the effect of crown prince's position on weakening the rule of Abbasid caliphate (case study of the years 232 to 334 AH)
The crown prince position was one of the most influential institutions in the Abbasid caliphate system. In the second period of the Abbasids (232-334 AH), unlike the first period (132-232 AH) when the heirs to the throne were largely independent, the magnitude of influence of this institution on increasing the power of caliphate was lost. Findings of the present research, which uses a descripti...