محسن پرویش
دانشجوی دکتری تاریخ دانشگاه بینالمللی امام خمینی (ره) قزوین
[ 1 ] - تأثیرات جنگ جهانی دوم در بروز بحران مواد غذایی در آذربایجان (1320تا 1324شمسی)
جنگ جهانی دوم تبعات فراوانی داشت که گریبان‌گیر کشور ایران نیز شد. مهم‌ترین مسئله در آن زمان کمبود غله بود که اشغال کشور به‌وسیلۀ متفقین و احتکار گندم به‌وسیلۀ محتکرین را می‌توان از عوامل اصلی آن برشمرد. این عوامل سبب شد تا مردم اَزلحاظِ وضعیت اجتماعی دچار بحران شوند. در این بین آذربایجان با توجه به دلیل اینکه به‌وسیلۀ قوای شوروی اشغال شده‌بود وضعیت سخت‌تری داشت.هدف مقالۀ حاضر بررسی تأثیر اجتماعی...
[ 2 ] - دارالشفای رشیدی پیشاهنگ آموزش پزشکی در دوره نوین
خواجه رشیدالدین فضل الله همدانی را بی گمان باید از جمله سرآمدان و برجستگان تاریخ ایران دانست.وی با نبوغ و مهارت خود در دانش پزشکی توانست به دربار سلطان مغول، اباقاخان راه یابد.از جمله عملکردهای درخشان او می‌توان به بنیان نهادن مجتمع آموزشی ربع رشیدی در نزدیکی تبریز اشاره داشت که بزرگترین مجتمع علمی،آموزشی و دانشگاه علوم پزشکی عصرخویش به شمار می‌رفت. شایسته است یاد شود که این بزرگترین و عظیم‌تری...
[ 3 ] - مهاجرت علما عتبات به ایران؛زمینه ها،بازتاب وپیامدها
یکی از بزرگترین تحولات ایران در اوایل سال‌های 1301 تا 1302 شمسی، مهاجرت علمای عراق به ایران بود که شخصیت‌ها و علمای مشهوری در آن گرد هم جمع شدند و نقش برجسته‌ای در حوادث ایران ایفا کردند. این پژوهش، با روش توصیفی ـ تحلیلی مهاجرت علما به ایران و بازتاب و پیامدهای آن را مورد توجه قرار داده است، مهاجرتی که در دو زمان انجام گرفت، نخست در اواسط 1301شمسی، همزمان با حکومت ملک فیصل، که شیخ محمد خالصی...
[ 4 ] - امامت از دیدگاه اسماعیلیه و زیدیه
امامت نخستین مسئلۀ بحثبرانگیز و اختلافآفرین در تاریخ اسلام است که نخستین دستهبندیها و انشعابها را، پس از رحلت پیامبر اکرم (ص)، در میان مسلمانان به وجود آورد. فرقههای اسماعیلیه و زیدیه از مهم‌ترین فرقههای شیعه، بعد از شیعۀ اثنیعشری، به شمار میروند که هنوز حیات سیاسی و اجتماعی دارند، اما دیدگاهشان به مسئلۀ امامت از سدههای نخستین اسلامی شکل گرفته است. یافتههای پژوهشی نشان میدهد که این ...
[ 5 ] - بررسی عملکرد مدارس ایرانیان مقیم عراق در دوره پهلوی اول
روند تاسیس مدارس به شیوه نوین در اواخر دوره قاجار شتاب فزاینده‌ای به خود گرفت. این مدارس توسط تجار، شخصیت-های سیاسی و فرهنگی تاسیس و اداره میشد. دردوره پهلوی اول تلاش گستردهای برای دگرگون ساختن نهادهای فرهنگی کشور انجام شد. دگرگونی فرهنگی با رشد سریع نهادهای جدید و با هدف از هم پاشیدن نهادهای سنتی به‌وسیله دولت مواجه شد. از میان نهادهای فرهنگی بسیاری که در این دوره تأسیس شد، مدارس ایرانی...
[ 6 ] - وضعیت اقتصادی اصفهان در دوران آلبویه
این مقاله، با تکیه بر منابع تاریخی و جغرافیایی، در صدد تبیین جایگاه اصفهان در قرن چهارم هجری از منظر اقتصادی است. اصفهان در این دوره از نظر بازرگانی و تجاری از اهمیت بالایی برخوردار بود، چنانکه بخش تجاری آن نسبت به کشاورزی پیشیگرفت. برقراری ثبات در این دوره موجبشد تا راههای تجاری امن گردد؛ از سویی هم، ثبات اقتصادی رونق و رفاه و پیشرفت را برای این منطقه به ارمغان آورد. بنابراین، مسئلۀ اصلی پ...
[ 7 ] - دارالعلم های آل بویه ونقش آنان در رشد وشکوفائی علم ودانش
چکیده مقاله حاضر درصدد توصیف و تبیین دارالعلم‌های دوران آل بویه و نقش آن در توسعه و ارتقاء علم و دانش از یک سو و گسترش فرهنگ عمومی از سوی دیگر است.آل بویه از ابتدای حکومت و همزمان با تثبیت قدرت خویش به فعالیت‌های علمی و فرهنگی نیز روی آوردند؛ زیرا افزون بر این که یکی از پایه‌های اساسی استمرار قدرت و اقتدار، علم و تقویت فرهنگ عمومی با رویکردی عالمانه است، برای جلوگیری از انفعال در برابر رقیبان ...
[ 8 ] - بررسی مطالبات اجتماعی و فرهنگی زنان در مطبوعات عصر قاجار (با تأکید بر نشریۀ نامۀ بانوان)
دوران قاجار آغاز فصل جدیدی در باب حیات زن ایرانی بود، زیرا درنتیجة رشد فکری جامعه در دوران قاجار، زن ایرانی بیش از پیش به عرصۀ اجتماع وارد و نقش او در امور اجتماعی و سیاسی نمایان شد. گفتمان مشروطه و تحول جامعه و آزادی‌های ناشی از آن، فرصت و امکانات لازم را در اختیار زنان قرار داد تا دیدگاه‌های خود را علناً مطرح کنند و به اشکال مختلف در جهت تحقق آن بکوشند. از ابزارهای مهم آن‌‌ها برای نیل به این ...
[ 9 ] - تحلیلی‌بر‌عناصر‌و‌مؤلفه های‌تاریخی‌هویت‌ایرانی در‌آراء‌و‌اندیشه های مسکویه
هویت ایرانی از جمله مباحث بسیار مهم و قابل‌توجهی بوده که در طول تاریخ ایران موردتوجه مورخان و نویسندگان برجسته بوده است. هویت ایرانی به معنای دل‌بستگی عاطفی و تعهد نسبت به میراث فرهنگی، میراث سیاسی و تبار مشترک ایرانی است. در پژوهش حاضر، تلاش بر این است که هویت ایرانی بر اساس تعریف مذکور در آراء و اندیشه‌های ابوعلی مسکویه در تاریخ‌نگاری او مورد کنکاش و بررسی قرار گیرد. شیوه‌ای که او در تاریخ‌نگ...
Co-Authors