رحمت الله فتاحی
عضوهیئت تحریریه فصلنامه ومشاور سازمان
[ 1 ] - بررسی تأثیر عوامل شناختی _ اجتماعی بر رفتار اشتراک دانش در جامعۀ دانشگاهی
زمینه و هدف: رفتار اشتراک دانش از عوامل زیادی تأثیر می‌پذیرد. پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر عوامل شناختی _ اجتماعی بر رفتار اشتراک دانش اعضای هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. روش: این پژوهش از نوع کاربردی است که به روش پیمایشی انجام شده است. جامعۀ آماری پژوهش، اعضای هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد بودند که با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی ساده، تعداد...
[ 2 ] - هماهنگی راهبردی در دانشگاه‌ها و نقش آن در پیاده‌سازی موفق مدیریت دانش در کتابخانههای دانشگاهی
هدف:هماهنگی راهبردی سازمان‌ها از جمله دانشگاه‌ها در سه سطح راهبرد اصلی سازمان، راهبردهای وظیفه‌ای (مانند راهبرد مدیریت دانش) و راهبردهای عملیاتی (مانند راهبردهای زیر نظامهای مدیریت‌دانش) عاملی برای پیاده‌سازی موفق مدیریت دانش در کتابخانه‌ها شناخته شده است. هدف اصلی این پژوهش، تعیین میزان هماهنگی‌‌های راهبردی در دانشگاه‌های مورد مطالعه و سنجش تأثیر هماهنگی راه...
[ 3 ] - رویکردی شناختی به عدم استفاده اجباری از اطلاعات مفهومی نو در ساختار کلاسیک
مقدمه: هرچند در عصر اطلاعات زندگی می‌کنیم، نمونه‌های بسیاری از استفاده نکردن از اطلاعات را پیرامون خودمان و حتی در رفتار اطلاعاتی خویش شاهد هستیم. در چنین فضایی، پرداختن به استفاده نکردن از اطلاعات در جایگاهی مستقل از مفهوم استفاده از اطلاعات و نه به معنای معکوس آن، دغدغه‌ای است که به نظر می‌رسد از اهمیت بالایی برخوردار باشد. این مفهوم اگرچه خیلی دیر و در زمان حاضر یعنی در ابتد...
[ 4 ] - ارزیابی قابلیت فهم پذیری محیط رابط پایگاه های اطلاعاتی و میزان هدفمند بودن رفتار اطلاع جویی کاربران بر پایه الگوی الیس
مقدمه / هدف: پایگاه‌های اطلاعات علمی مهمترین و پرکاربردترین منابعی هستند که اطلاعات موجود در آنها از طریق رابط کاربر قابل دسترسی است. یکی از راهکارها برای بر طرف ساختن چالشهای موجود در محیط رابط کاربر، بررسی این محیط بر پایة دیدگاه و رفتار اطلاعجویی کاربران است. هدف این پژوهش، ارزیابی قابلیت فهمپذیری محیط رابط پایگاه‌های اطلاعاتی ابسکو، پروکوئست و ساینس دایرکت و میزان هدفمندبودن رفتار اطلاع...
[ 5 ] - شناسایی و تبیین عوامل عمده بر لایه ارزش ها و باورهای فرهنگ مطالعه در ایران
هدف: این بررسی به منظور شناسایی، دستهبندی و تعیین اهمیت نسبی متغیرهای دخیل در لایة ارزش فرهنگ مطالعه در ایران انجام شده است. جامعه و روش تحقیق: با استفاده از روش مطالعه اسنادی و روش دلفی، متغیرهای مطرح و میزان اهمیت آنها شناسایی و تعیین شد. جامعة تحقیق از میان صاحبنظران و خبرگان حوزة فرهنگ مطالعه با روش نمونهگیری هدفمند (قضاوتی) انتخاب گردید. یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد لایة ارزش...
[ 6 ] - تحلیل چالشهای پیوستهنویسی و جدانویسی واژگان فارسی در ذخیره و بازیابی اطلاعات در پایگاه‌های اطلاعاتی
مقدمه: ویژگیهای خاصّ دستوری و نگارشی زبان و خط فارسی، دشواریهایی را در ذخیره و بازیابی اطلاعات در محیط رایانه‌ای پدید آورده است. رسم‌الخط فارسی نیز از یک‌سو به علت اختلاف نظر پدیدآورندگان متون و از سوی دیگر پیچیدگیهای ذاتی خود، بههنگام ذخیره، جستجو و بازیابی چالشهای متعددی را برای طراحان و نمایهسازان پایگاه‌ها، کاربران و پدیدآورندگان منابع به‌وجود آورده است. روش ...
[ 7 ] - تحلیل بسط جستجوی کاربران در موتور کاوش گوگل برپایه نظریة بارشناختی
هدف پژوهش حاضر، بررسی و تحلیل میزان و نوع بارشناختی ایجاد شده در کاربران به هنگام روبهروشدن و استفاده ازکلیدواژهها و عبارتهای پیشنهادی موتور کاوش گوگل به منظور بسط جستجوست. داده‌های مورد نیاز از طریق پرسشنامه و مشاهده و پروتکل بلنداندیشی، به دست آمد. نمونه<s...
[ 8 ] - نظامهای نوین سازماندهی دانش: وب معنایی، هستی‌شناسی و ابزارهای سازماندهی دانش عینی
دانش و فناوری، از مؤلفه‌های مهم و الزامی برای بقا و حفظ مزیت رقابتی به شمار می‌آیند. دانش در صورتی می‌تواند مزیت رقابتی ایجاد کند که به صورت بهینه‌ای سازماندهی و قابل بازیابی باشد. ابزارهای سنتی سازماندهی دانش از قبیل طرحهای رده‌بندی، سرعنوانهای موضوعی، اصطلاحنامه‌ها و ... که عمدتاً برای محیط چاپی طراحی شده‌اند، با توجه به تغییرات گسترده فناورانه به شکل الکترونیکی تحول یافته‌اند و تلاش ...
[ 9 ] - پژوهشی پیرامون الگوی مناسب برای ذخیره و سازماندهی اطلاعات کتابشناختی و نسخه‌شناختی کتابهای چاپ سنگی
نبود سامانی نظام‌مند برای ذخیره‌سازی و سازماندهی اطلاعات کتابهای چاپ سنگی در کشور و در نتیجه نبود امکان دسترسی و استفادة مؤثر از این منابع ارزشمند، منجر به شکلگیری اندیشه بررسی الگوی مناسب برای ذخیره و سازماندهی این گروه از منابع اطلاعات گردید. برای این منظور، پس از مطالعة مبانی نظری و بررسی برخی از شیوه‌ها، اصول و استانداردهای سازماندهی منابع اطلاعات، الگویی برای ذخیره‌سازی و سازمانده...
[ 10 ] - نظرسنجی از کتابداران متخصص پیرامون شیوه‌های سازماندهی اطلاعات در وب‌سایت کتابخانههای دانشگاهی گزارشی از مرحله دوم یک طرح پژوهشی
با توجه به گسترش استفاده از وب‌سایت به عنوان یک محمل جدید اطلاعاتی در کتابخانههای دانشگاهی، لزوم سازماندهی محتوای اطلاعاتی آنها بیش از پیش آشکار شده است. تحقیق حاضر به منظور مطالعه و ارزیابی شیوه‌های سازماندهی اطلاعات در وب‌سایت کتابخانههای دانشگاهی انجام شده است. در مرحله دوم این تحقیق، بر اساس نتایج مرحله اول، پرسشنامه‌ای برای بررسی نظرهای کتابداران متخصص (کارشناسان...
[ 11 ] - مطالعه و نظرسنجی دربارة عملکرد و نقش انجمن کتابداری و اطلاع‌رسانی ایران
در این مقاله عملکرد و نقش انجمن کتابداری ایران از دیدگاه اعضای آن، بر مبنای چهار شاخص «هویت، انسجام، مشروعیت و مقبولیت درونی بررسی شد و مشخص گردید که انجمن در این زمینه‌ها، موفقیت نسبی داشته است». همچنین، روشن گردید که بین آرای اعضای پیوسته، وابسته و دانشجویی دربارة عملکرد انجمن تفاوت محسوسی وجود ندارد و با بهبود عملکرد انجمن در سه شاخص نخست، مقبولیت درونی انجمن افزایش می‌یابد.
[ 12 ] - بررسی و تحلیل عناصر و ویژگیهای مطرح در رابط کاربر نرم‌افزار سیمرغ و تعیین میزان رضایت دانشجویان دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه فردوسی مشهد از تعامل با این نرم‌افزار
هدف از این تحقیق، بررسی و تحلیل عناصر و ویژگیهای مطرح در رابط کاربر نرم‌افزار سیمرغ و تعیین میزان رضایت کاربران (دانشجویان دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه فردوسی مشهد) از تعامل با این نرم‌افزار می باشد. از هدفهای دیگر این پژوهش، سنجش تأثیر متغیرهایی چونرشته تحصیلی، مقطع تحصیلی، سواد کتابخانه‌ای، سواد رایانه‌ای و سابقه و میزان آش...
[ 13 ] - تعامل کودکان با فهرست‌های رایانه‌ای: واکاوی ویژگی‌ها و عناصر مطرح در محیط رابط کاربری
هدف: شناسایی عناصر مطرح در طراحی فهرست پیوسته کودکان با در نظر گرفتن ویژگیهای کودکان و طراحی یک فهرست پیوسته نمونه برپایه این عناصر و بررسی چگونگی رفتار کودکان در استفاده از این فهرست. روش‌شناسی: با رویکرد ترکیبی و با استفاده از ابزارهای مصاحبه، روش بلند فکر کردن، و فایل‌های جستجو و ثبت رخداد داده‌های پژوهش گردآوری شد و برپایه تعامل آزمودنی‌ها با یک فهرست رایانه‌ای نمونه (آزمایشی) که توسط پژوه...
[ 14 ] - تأثیر نظامهای اطلاعاتی بر شکلگیری مدل‌های ذهنی کاربران کتابخانههای دیجیتالی
هدف: هر یک از بررسی تبیین تأثیرپذیری مدل‌های ذهنی کاربران نرم‌افزارهای کتابخانههای دیجیتال از تجربه‌های استفاده از سایر نظامهای اطلاعاتی (پایگاه‌های اطلاعاتی، فهرست‌های رایانه‌اینرم‌افزارهای کتابخانه‌ای، موتورهای کاوش، شبکه‌های اجتماعی، و وب‌سایت‌ها). روش/ رویکرد پژوهش: این پژوهش کاربردی با استفاده از رویکرد کیفی و مصاحبه نیمه‌ساختاریافته و برپایه نظریه وسیله- هدف انجام شد. جامعه پژوهش شامل د...
[ 15 ] - رفتار راهنمایابی کاربران کتابخانه دیجیتال: عوامل روان‌شناختی تأثیرگذار براساس نظریه رفتار برنامه‌ریزی‌شده
هدف: بررسی تأثیر متغیرهای مطرح در نظریۀ رفتار برنامه‌ریزی‌شده بر متغیرهای مرتبط با رفتار راهنمایابی کاربران کتابخانه دیجیتالی است. روش/ رویکرد پژوهش: این پژوهش به‌روش ترکیبی انجام شده است. 38 نفر از دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه فردوسی با استفاده از روش نمونهگیری هدفمند طبقه‌ای، به‌عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند و از ابزارهای مختلفی برای گردآوری و تحلیل داده‌ها استفاده شد. یافته‌ها: به‌جز ...
[ 16 ] - مروری بر رسم نقشۀ علم و روش‌شناسی آن
هدف: هدف این مقاله ارائۀ تعریفی از نقشۀ علم، مرور پژوهش‌های رسم نقشۀ علم در جهان و ایران است تا خوانندگان با معیارها و روش‌های انجام این‌گونه پژوهش‌ها آشنایی بیشتری یابند. روش‌شناسی: این مقاله از طریق مطالعۀ اسنادی سعی در یافتن نظریه‌ها، فنون، روش‌ها و افراد پیشتاز در رسم نقشۀ علم دارد. یافته‌ها: یافتههای پژوهش نشان داد که پژوهش‌ها و ...
[ 17 ] - تعدیل کننده های نظریه اضافه بار انتخاب در موتور جستجوی گوگل در میان دانشجویان برپایه تیپ های شخصیتی بیشینه خواهی و بسنده خواهی
Nowadays, analyzing user behavior on search engines is highly regarded. Lots of options in retrieved results in the search engines, makes users to choose. Once the selection is extremely complex, people will think the simplest decision rule, they decided that not to decide and select. Psychologists know this situation the consequence of "choice overload". Bons (2008) believes that choice overlo...
[ 18 ] - پدیدارنگاری: روش پژوهش کیفی در مطالعات قلمرو بازیابی اطلاعات
هدف: معرفی و ارائه روش پژوهش کیفی پدیدارنگاری به‌عنوان چهارچوبی مفهومی برای انجام پژوهش‌های قلمرو بازیابی اطلاعات و ارائه بازتاب ویژگیهای این روش برای دانشجویان و پژوهشگران علاقه‌مند به روش‌های پژوهش کیفی. روش‌شناسی: این مقاله با رویکردی مروری/ تحلیلی از نوع مفهومی، روش پژوهش کیفی پدیدارنگاری ذیل پارادایم تفسیری را معرفی کرده است و با بررسی مطالعات پژوهش...
[ 19 ] - Knowledge Translation and an Assessment of its Effectiveness in Medical Fields
Background and Aim: Known by different titles in Iran and worldwide, knowledge translation (KT) has been introduced to push the knowledge from theory to action. In medicine and healthcare research fields, KT reads as needs assessment procedures, producing effective knowledge, taking into account all types of audiences, knowledge synthesis, appraisal, and monitoring sustained knowledge use. This...
[ 20 ] - Studying Users’ Emotions Attribution Style in Information Retrieval Based on Weiner’s Emotion Attribution Theory
Background and Aim: This research aimed to study emotions attribution style of users in information retrieval based on Weiner's theory. Methods: The survey method was used in this study. Population consisted of graduate students in humanities at Imam Reza (AS) International University. Sample of 72 students was selected. Data was collected by attribution style questionnaire (ASQ) and two resea...
Co-Authors