شعبان الهی
دانشیار دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس
[ 1 ] - تبیین پدیده تداوم نامنظم بهرهگیری از سیستمهای اطلاعات کسب و کار
بررسی مطالعات پیشین در زمینهی مراحل مختلف چرخه عمر سیستمهای اطلاعاتی کسب و کار موید آن است که تاکنون مطالعات معدودی با محوریت مسائل پس از استقرار این گروه از سیستمها انجام پذیرفته است. در میان موضوعات پس از استقرار، مسالهی بهرهگیری نامنظم، پایان یافتن استفاده و کنار نهاده شدن سیستمها پیش از پایان چرخهی عمر طبیعی و جنبههایی که به وقوع آن منجر میشود، به عنوان موضوعی مهم تلقی میشود که کم...
[ 2 ] - ارائه چارچوبی برای معماری نظام نوآوری فناوری اطلاعات با تأکید بر اشاعه فناوری
شواهد تجربی نشاندهنده نقش مؤثر فناوری اطلاعات (فاوا) در توسعه اقتصادی کشورهای پیشرفته است. لذا، کشورهای در حال توسعه نیز برای جهش اقتصادی مبتنیبر فناوری اطلاعات، باید تحلیل درستی از راهکارهای بهرهگیری از تحولات فناورانه در راستای رشد اقتصادی خویش داشته باشند. رویکرد نظام نوآوری، یکی از تئوریهای شایع در تحلیل توسعه نوآوریهای فناورانه محسوب میشود. گرچه، این رویکرد هنوز انسجام مفهومی کامل نداشته و...
[ 3 ] - بررسی عوامل مؤثر بر پذیرش فناوری‌های اطلاعاتی در سازمان‌ها
امروزه، مشاهده میشود که توسعه و انتشار فناوری اطلاعات در جوامع مختلف متفاوت بوده‌است. دلایل این تفاوت در نرخ پذیرش و انتشار فناوری دست‌مایه پژوهشهای مختلفی قرار گرفته‌است. در این مقاله، به‌عنوان بخشی از یک پروژه پژوهشی در زمینه انتشار فناوری اطلاعات، مجموعه عوامل مؤثر بر پذیرش و انتشار فناوری‌های اطلاعاتی در بنگاه‌های اقتصادی کشور براساس مدل سه بخشی محیط، بنگاه، فناوری بررسی و فرضیه‌های مربوط...
[ 4 ] - اعضای تیمهای پروژه چه نوع دانشی را پنهان می‌کنند؟ (مطالعۀ موردی: شرکت راهاندازی و بهره‌برداری صنایع نفت (اُیکو))
پنهانسازی دانش، یکی از مفاهیم جدید در بحث مدیریت دانش سازمانی است. اگرچه ماهیت روابط بین اعضای تیمهای پروژه تأثیر بسزایی در رفتارهای پنهانسازی دانش میگذارد، ویژگیهای دانش نیز میتواند بر پنهانسازی دانش تأثیرگذار باشد. با مطالعۀ رفتار تیمهای پروژه، هدف پژوهش حاضر بررسی این است که چه ویژگیهایی از دانش منتقلشده بین اعضای تیم، موجب پنهانسازی یا تسهیم آن میشود. پژوهش حاضر از نوع کاربردی و...
[ 5 ] - طراحی سیستم خبره فازی برای مدیر عالی حریم‌خصوصی در حوزۀ تبادلات الکترونیکی دولت و کسب‌وکارها
مدیران عالی حریم خصوصی با نقشها و مسئولیت‌های متنوع و متعددی مواجهاند. از این رو، به‌منظور آگاهکردن مدیر عالی حریم خصوصی از وضعیت حریم خصوصی تبادلات الکترونیکی دولت و کسب‌وکارها، در این مقاله نوعی سیستم خبرۀ فازی با نام «سیستم خبرۀ فازی مدیر عالی حریم خصوصی» طراحی شده است. به‌منظور تدوین مدل پژوهش و پایگاه دانش سیستم خبرۀ یادشده، مفاهیم شایستگی مدیر عالی حریم خصوصی، نیت جرایم الکترونیکی، ...
[ 6 ] - ارائهی چارچوب عوامل تعیینکنندهی سطح خدمت در محیط تجارت بنگاه ـ بنگاه (B2B) : بر اساس چارچوب ITIL
با رشد تجارت الکترونیکی در دنیای امروز، رقابت، چهرهی متفاوتی نسبت به گذشته پیدا کرده است؛ مشتریان در این محیط جدید انتخابهای گستردهای پیشروی خود دارند و بهدنبال ضمانتهای اجرایی قوی برای پشتیبانی از انتخابهایشان هستند. این فضای جدید پیچیدگیهای جدیدی را در روابط میان سازمان‌ها و مشتریان، بهویژه در محیط B2B ایجاد می‌کند. توافقنامهی سطح خدمت، ابزار کلیدی در تنظیم روابط میان سازمانهاست....
[ 7 ] - طراحی یک سیستم خبره تصمیم‌یار برای کمک به فرآیند ایجاد استراتژی مدیریت دانش
انتخاب استراتژی برای مدیریت دانش، مستلزم شناسایی و تحلیل عوامل زیادی از سازمان است. در نظر گرفتن عواملی مانند همراستایی با استراتژی عمومی کسب وکار، ساختار سازمانی، فرهنگ سازمانی، استراتژیهای منابع انسانی و استراتژی فناوری اطلاعات در کنار آنالیز وضعیت فرآیندهای خلق و انتشاردانش، انتخاب استراتژی برای مدیریت دانش را با دشواری روبه‌رو ساخته است. در این پژوهش بعد از توسعه یک متدولوژی شش مرحله‌ا...
[ 8 ] - ارایه مدلی برای رضایت کاربران نهایی سیستمهای اطلاعاتی با رویکرد عدالت محوری
در میان انواع مختلف شکل‌های ارزیابی(موفقیت/اثربخشی)سیستمهای اطلاعاتی، رضایت کاربر نهایی یکی از پرکاربردترین معیارهاست. در این پژوهش شناسایی فاکتور‌های تأثیرگذار بر رضایت کاربر نهایی سیستمهای اطلاعاتی بر مبنای نظریه‌ی عدالت مد نظراست. بدین منظور 8 فاکتورتأثیرگذار بر رضایت کاربران نهایی از جمله عدالت مراوده‌ای، عدالت توزیعی، تحقق منصفانه‌ی روابط، تحقق منصفانه‌ی خودشکوفایی، انتظارات از عملکرد ک...
[ 9 ] - طراحی فرآیند ارزیابی پیشینی سازگاری نهادی سیاست های علم و فناوری
توجه به ارزیابی سیاستها در چرخه سیاستگذاری ضروری است، ولی ارزیابی پیشینی، در ادبیات ارزیابی سیاست، کمتر مورد توجه قرار گرفته است. در این مقاله، فرآیندی پنج مرحله‌ای برای ارزیابی پیشینی سیاست‌های علم‌وفناوری در چرخه سیاست با استفاده از روش نظریه‌پردازی داده‌بنیاد ارائه میشود. بدین منظور با بررسی ادبیات موضوع، بیش از ده کلید واژه، جستجو شد و در نهایت پس از انتخاب 50 متن منتخب، کدگذاری‌های باز ...
[ 10 ] - رابطه میان زیرساخت های رایج نوآوری، ظرفیت جذب و عملکرد نوآورانه در سطح ملی
توانایی شناسایی و بهره‌برداری از دانش و فناوری‌های خارجی که با عنوان ظرفیت جذب مطرح میشود، یکی از عوامل مهم رقابت در سطوح ملی و بنگاه محسوب میشود. عوامل مختلفی، ظرفیت جذب را تحت تاثیر قرار می‌دهند و یکی از اهداف این مقاله، شناسایی این عوامل می‌باشد که با عنوان زیرساخت‌های رایج نوآوری مطرح شده‌اند. هدف دیگر این مقاله، بررسی تاثیر ظرفیت جذب بر عملکرد نوآورانه کشورها است. مدل مفهومی پژوه...
[ 11 ] - مسیر اشاعه فناوری های انرژی های تجدیدپذیر: رویکرد نظریه سازی بنیادی
اشاعه فناوری، یکی از مهمترین اهداف نظام‌های نوآوری به ویژه در کشورهای در حال توسعه و البته به همان اندازه از مساله‌های دشوار پیش روی سیاستگذاران است. یکی از بخش‌هایی که بطور جدی با مساله اشاعه فناوری مواجه شده، بخش انرژی‌های تجدیدپذیر است. در سال‌های اخیر حمایت از گسترش استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر در ایران مورد تاکید قرار گرفته است. از این رو مقاله حاضر به مطالعه اشاعه فناوری‌های انرژی تجدی...
[ 12 ] - فراترکیب مدل های نوآوری منطقه ای مروری بر سال های 2013-1990
در دهه‌های اخیر مطالعات گستردهای پیرامون «توسعة نوآوری در مناطق» صورت پذیرفته است که بیشتر در حوزة مطالعات کیفی و موردی هستند. مقالة حاضر تلاش نموده است تا با استفاده از روش فراترکیب، یافته‌های مطالعات کیفی، مرتبط با مدل‌های نوآوری منطقه<stron...
[ 13 ] - ارائه چارچوبی از ابزارهای سیاستی علم و فناوری، با استفاده از رویکرد فراترکیب
تحقق آرمان‌ها و هدف‌های بلند مدت مورد نظر سیاستگذاران، نیازمند استفاده از ابزارهای سیاستی مناسب است. با مطالعة مبانی نظری ابزارهای سیاستگذاری مشخص است که دسته‌بندی هر پژوهشگر از ابزارهای سیاستی علم و فناوری وابسته به ...
[ 14 ] - مدلی برای بهبود خودسازمان دهی و یادگیرندگی شبکه های نوآوری در پارک علم و فناوری اهواز
نوآوری عامل برتری ملت‌ها و ایجاد ثروت و دستیابی به پیشرفت محسوب میشود. کشورهای مختلف برای توسعة نوآوری، سیاستها و برنامه‌های خاصی را تدوین و پیاده‌سازی می‌کنند. یکی از راهکارهای توسعة...
[ 15 ] - چارچوب مفهومی تحلیل بینسیستمی هولونیک: مطالعه نظری رابطه نظام مالی و نظام نوآوری
هم‌اکنون جریان مطالعه‌های نظام نوآوری با مساله میزان کاربردی بودن مفهوم‌ها و نظریه‌های این رشته روبروست که ناشی از عدم نظریه‌پردازی‌های دقیق است. اگر چه این رشته در ابتدا با استفاده از ...
[ 16 ] - چارچوبی برای همراستایی آینده نگاری انطباقی با سیاست گذاری مبتنی بر شواهد علم، فناوری و نوآوری
زمانی می‌توان یک فعالیت آینده نگاری را موثر تلقی نمود که بتوان آثار و نتایج آن را به گونه ای مناسب در سیاستگذاری ملاحظه کرد. این موضوع به مفهوم آینده نگاری به عنوان ابزار هوشمندی سیاستی اشاره دارد. تا کنون چارچوبی برای نشان دادن نحوه اثرگذاری آینده نگاری بر فرآیند سیاستگذاری، ارائه نشده است، لذا پژوهش حاضر با هدف ارائه چارچوبی برای همراستایی آینده نگاری با سیاست گذاری، انجام شد. برای این منظو...
[ 17 ] - مؤلفه‌های مؤثر بر پذیرش دولت الکترونیکی در ایران از دیدگاه خبرگان
Nowadays, societies and organizations encounter basic, multilateral and very quick changes. The successful organizations apply necessary changes based on these developments and advancements. One of these changes is the emergence of information and communication technology and consequently, e-government. Implementation of e-government has a lot of potential benefits for societies if the barriers...
[ 18 ] - ارائه مدل ترکیبی شبکه های عصبی با بهره گیری از یادگیری جمعی به منظور ارزیابی ریسک اعتباری
Banking is a specific industry that deals with capital and risk for making profit. Credit risk as the most important risk, is an active research domain in financial risk management studies. In this paper a hybrid model for credit risk assessment which applies ensemble learning for credit granting decisions is designed. Combining clustering and classification techniques resulted in system improv...
[ 19 ] - حاکمیت برنامه بازآفرینی بافت ناکارآمد شهر تهران با رویکرد شبکه
مبحث بافت‌های ناکارآمد و توجه به بهبود فضای زیستی در نواحی فرسوده شهری یکی از مباحث پیچیده و چند‌وجهی در حوزه شهرسازی و مدیریت شهری به شمار میرود. نظر به اهمیت بازآفرینی بافت ناکارآمد شهری تاکنون قوانین و مصوبه‌های زیادی سعی در ایجاد شرایط و تسهیل امور مربوط به آن داشته‌اند، اما با این وجود به نظر می‌رسد پیشرفت چندانی در این حوزه صورت نگرفته است. یکی از دلایل قابل ذکر، ماهیت چند تخصصی و متنوع ...
[ 20 ] - توسعه چارچوب ترکیبی رهنگاری فناوری با استفاده از تکنیک فراترکیب
در محیط پرتلاطم و پویای امروز، هدایت مسیر توسعه فناوری، مشتمل بر هدفگذاری، اتخاذ راهبردها و تدوین سیاستها؛ لازمه توسعه موفق آن بهشمار میرود. اما فناوری چه درونزا و مبتنی بر فعالیتهای تحقیق و توسعه داخلی باشد چه با منشاء خارجی و برونزا تلقی شود؛ مستلم سیاستگذاری و مدیریت صحیح بر فرایند توسعه فناوری و رهنگاری آن است. لذا رهنگاری فناوری با هدف همراستایی استراتژیهای سازمان در جهت دستیابی به...
[ 21 ] - چارچوب تحلیلی زیست‌بوم همکاری‌های فناورانه بین شرکت‌های بزرگ و شرکت‌های کوچک فناوری‌محور
با توجه به رقابتی شدن محیط کسب‌وکار در طی چند دهه اخیر،شرکت‌های بزرگ با وجود دسترسی به منابع مالی و کانال‌های توزیع با دیوان‌سالاری، لَختی و عدم انعطاف‌پذیری روبرو هستند، در مقابل شرکت‌های کوچک فناوری‌محور با وجود انعطاف‌پذیری و توانمندی نوآوری بالا با کمبود منابع و عدم دسترسی به بازار روبرو هستند.بنابراین هر دو دسته شرکت‌های فوق برای حفظ موقعیت خود در فضای رقابتی و ادامه حیات نیاز دارند که با ...
[ 22 ] - تأمین مالی نوآوری مبتنی بر نظریه تأمین مالی مرحله ای: مطالعه موردی نظام مالی نوآوری در ایران
Today, knowledge and innovation as one of the most important factors of economic growth and development is very important. In this way the various factor are effective for innovation that most important of them is finance which should provide at the right time, enough amount and correct method for the firms. Set the correct mechanism for financing innovation in the financial system requires a s...
[ 23 ] - طراحی چارچوبی برای عوامل مؤثر بر گرایش دانشجویان مجازی به یادگیری الکترونیکی و سنجش آن
به‌منظور گسترش استفاده از رسانه‌های نوین در آموزش‌عالی و بهره‌مندی از مزایای آن، بررسی عوامل مؤثر بر گرایش دانشجویان به یادگیری الکترونیکی ضروری است. در این مقاله با بررسی پژوهشهای پیشین و نظرخواهی از خبرگان، چارچوبی برای عوامل مؤثر بر گرایش دانشجویان مجازی به یادگیری الکترونیکی شناسایی و طراحی شده است. بر اساس این چارچوب چهار بعد اصلی شامل عوامل فردی، محیطی، رسانه و محتواست. در این پژوهش متغیر...
[ 24 ] - ارائه چارچوب حاکمیت داده‌های بزرگ در بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران
علم داده‌های بزرگ حوزه پژوهشی جدیدی است که با افزایش روزافزون داده‌های تولید شده در مقیاس بی‌سابقه، توسط سیستمهای مبتنی بر اینترنت، به وجود آمده است. هسته اصلی علم داده‌های بزرگ، استخراج دانش از داده‌ها به‌عنوان زیربنایی برای سرویس‌های هوشمند و سیستمهای تصمیم‌گیری است. هدف این پژوهش، ارائه چارچوب حاکمیت جهت داده‌های بزرگ است. روش تحقیق از نوع کیفی بوده و اراﺋﻪ ﻣﺪل ﭘﺎرادایﻤﯽ ﺑﺮ اﺳﺎس روش ﻧﻈﺮیﻪ ...
[ 25 ] - توسعه چارچوب رهنگاری جهت مدیریت دانش سازمانی : تحلیل محتوای کیفی
Effective knowledge management (KM) is essential to almost any organization. Regardless of its size or subject matter, an organization should use the knowledge it possesses in the most effective way possible. But the implementation of KM is still challenging. One of the solutions for this challenge which mentioned in KM literature, is knowledge management roadmapping. Roadmaps provide a graphic...
[ 26 ] - هوشمندسازی میدان نفتی آزادگان: مدل داده، شاخص‌های کلیدی عملکرد موزون و داشبورد مدیریتی
فن‌آوری «میدان نفتی هوشمند» یکی از فن‌آوری‌های نوین در صنعت نفت است که به علت مزیت رقابتی بالایی که در تولید نفت ایجاد می‌کند، بسیار مورد توجه شرکت‌های نفتی قرار گرفته است. میدان هوشمند نفتی دارای ابعاد و مؤلفه‌های مختلفی نظیر بُعد انسانی، فرآیندی و تجهیزاتی است ولی سنگ بنای هوشمندسازی را می‌توان بهره‌برداری و مدیریت کارای داده‌های میدان جهت اتخاذ تصمیمات استراتژیک و به‌هنگام در خصوص تولید برشمر...
[ 27 ] - نقش مشارکت عمومی - خصوصی در سیاست نوآوری
در سال‌های اخیر، مشارکت‌های عمومی - خصوصی هم‌زمان با آشکار کردن ظرفیت‌ها و مزایای خود در براورده‌سازی وظایف اجتماعی دولت در مسائل مختلفی مثل راه‌سازی، توسعه زیرساخت‌ها و شبکه‌های برق‌رسانی و فضاهای شهری و کمک به بخش خصوصی (برای مثال، در تأمین مالی یا ورود به بازار) به عنوان یکی از ابزارهای سیاستی برای توسعه فناوری و نوآوری مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است. متن حاضر مروری است بر مبانی نظری و ت...
[ 28 ] - بررسی تأثیر آینده نگاری در سیاس تگذاری علم، فناوری و نوآوری
آینده‌نگاری به عنوان یک ابزار تحلیلی متمایز، توسعه یافته است: این ابزار، آینده‌های ممکن حوزه های مختلف علم و فناوری و سیستمهای اقتصادی - اجتماعی را از چشم‌انداز ذینفعان مختلف، مورد توجه قرار می دهد و به این ترتیب به فرایندهای تصمیم‌گیری در سطوح مختلف کمک می‌نماید. این مقاله، چشم‌اندازهای مختلف ارزیابی آینده‌نگاری را در نظر می گیرد و از طریق برقراری نگاشت بین این چشم‌اندازها، با کارکردهای سیاست...
[ 29 ] - چالش ها و ابهام ها در سنجش نوآوری: تناسب نماگرها با زمینه نوآوری در ایران
نماگرهای علم، فناوری و نوآوری مهم ترین منابع اطلاعاتی برای تصمیمگیریهای کاربران مختلف از جمله سیاستگذاران هستند. طراحی مسیر حرکت به سمت هدف مطلوب بدون شناخت کافی از وضعیت موجود و ارزیابی اقدام های قبلی امکان پذیر نیست و نماگرها علائم راهنما و ابزار ارزیابی هستند. این مقاله با هدف بررسی تناسب نماگر های مورد استفاده توسط سیاستگذاران علم، فناوری و نوآوری در ایران، ابتدا به بررسی مسیر ایجاد و تکامل...
[ 30 ] - نگاشت عوامل مؤثر بر خلق پتنت با رویکرد فرا ترکیب
اهمیت یافتن مباحث مربوط به تولید فناوری و سرمایه‌گذاری‌های صورت گرفته، نیازمند نتایجی ملموس در حوزه انتشار دانش کاربردی خلق‌شده باقابلیت تجاری‌سازی و انتقال آن به بازار مصرف در قالب خلق پتنت می‌باشد. بااین‌وجود در مطالعات صورت گرفته چارچوب یکپارچه‌ای از روابط بین عوامل مؤثر بر خلق پتنت مشاهده نمی‌شود. لذا هدف این پژوهش، شناسایی عوامل مؤثر بر خلق پتنت و تبیین نحوه ارتباط این عوامل می‌باش...
[ 31 ] - ارائه مدل ارزیابی کیفیت خدمات دولت الکترونیکی
طی دهه گذشته، حوزه دولت الکترونیکی در سراسر جهان توجه زیادی را به خود جلب کرده است. دولت‌ها جهت دستیابی به سطح مطلوب رضایت، درصدد ارائه خدمات باکیفیت به شهروندان هستند. بنابراین برای ارائه خدمات باکیفیت، ضروری است تا شیوه ارزیابی کیفیت خدمات دولت الکترونیکی موردمطالعه قرار گیرد. در این پژوهش، ابتدا با مرور سامانمند پژوهشهای پیشین، مدل‌ها و چارچوب‌هایِ ارزیابیِ کیفیتِ خدماتِ سنتی، الکترونیکی و دولتِ...
[ 32 ] - عوامل ضروری برای موفقیت همکاری فناورانه نامتقارن بین بین شرکت‌های بزرگ و کوچک در بخش نانوفناوری ایران
تغییرات فضای کسب‌وکار در طی سال‌های اخیر باعث شده است که بسیاری از شرکت‌های بزرگ به دنبال همکاری فناورانه نامتقارن با شرکت‌های کوچک باشند. با این حال به دلیل پیچیدگی و چندبعدی بودن فرآیند همکاری نرخ شکست آن‌ها بالا است. لذا شناسایی عوامل موثر بر موفقیت همکاری‌های فناورانه نامتقارن ضروری است. با این حال اغلب مطالعات قبلی متمرکز بر بررسی یک یا چند عامل محدود بوده یا در بافت کشورهای توسعه‌یافته ان...
[ 33 ] - Systematic pathology of the commercialization system of science and technology in IRANN
Innovation is a tool to achieve economic and social goals and is increasingly important as a key driver of development. Despite the success of a large number of researches in term of technical, a limited number of commercialization stages have been successfully completed, This indicates the complexity and the existence of various obstacles to commercialization. In this research, the actors in t...
Co-Authors
عادل آذر 1