محمدحسین نیکداراصل

[ 1 ] - کارکردهای هنری عناصر چهارگانه در قصاید خاقانی

بی تردید خاقانی، شاعر بزرگ قرن ششم، صاحب سبک خاصی است. هرچند در این روزگار آوردن زیورهای لفظی و معنوی و مقوله های چهارگانه بیان ذهن همۀ شاعران را به خود معطوف کرده بود اما قصاید خاقانی مظهر و جلوه گاه بلا منازع این آرایه ها و آراستن ها است. جولان بی مانند خاقانی در آوردگاه های علمی چون تاریخ، فلسفه، طب، نجوم، داستان های پیامبران، قرآن و کلام ، تفسیر و اسطوره های ایرانی و ... دیوان او را همانند ...

[ 2 ] - آشنایی زدایی از داستانهای قرآنی در دیوان خاقانی

خاقانی از شاعران صاحب سبک است، اندیشه‌های خاصی در شعر و شاعری دارد و بر بسیاری از علوم رایج روزگار خود مسلط است. دین و مضامین دینی بسامد فراوانی در دیوان وی دارد و داستانهای منقول از قرآن کریم و یا داستانهای دینی که در قرآن کریم هم به آن اشاره نشده و در تفاسیر یا قصص پیامبران آمده است، تجلّی خاصی در دیوان شاعر دارد. در دیوان خاقانی داستانهایی از زندگی آدم تا خاتم با تنوعهای بیانی و در قالب تاب...

[ 3 ] - اخلاق و مولّفه های سنّتی و معاصر آن در شعر نیما

کمتر اتّفاقی مانند مشروطه توانسته است بنیانهای اجتماعی، سیاسی و فرهنگی این سرزمین را دستخوش دگرگونی و تحوّل کند. این تحوّل بیش از هر چیز دیگری حاصل تأثیر ارتباط با غرب است؛ غربی که پس از قرون وسطی و مرکز قرار دادن «انسان» و دغدغههای او به‌عنوان مهمترین مسأله پیش رو، پس از تجربه رنسانس و انقلاب صنعتی، به مدرنیته رسید. در فرایند تأثیر مدرنیته غرب بر ایران، شعر و ادب فارسی نیز برکنار نبود و نگ...

[ 4 ] - مبانی رویکرد فروغ فرخ زاد به اخلاق بر پایه بازیابی هویّت و عشق ورزی

مجموعه‌های آغازین شعر فروغ فرخ‌زاد(1345ـ1313ش) به اعتقاد غالب منتقدان و صاحب‌نظران نشان‌دهنده‌ی ظهور شاعری سنّت‌شکن در بازتاب احساسات صریح و عریان زنانه بود. اخلاق سنتی، این سه گانه‌های متقّدم فروغ را برنتافت و انتقادات و اعتراضات در جامعه سنّتی آن روز نشان از عدم پذیرش این سنّت‌شکنی و عریان گویی بود. آن‌چه که فروغ در آن سه مجموعه بیان کرده بود لازمه ی هویّت‌جویی و عشق‌ورزی صریح و زنانه او بود و بعد...

[ 5 ] - تحلیل و رمز گشایی ارتباطات غیر کلامی در بوستان سعدی

بوستان یا سعدی نامه که جهان آرمانی سعدی را به تصویر می کشد، برای مطالعات میان رشته ای قابلیت بسیار بالایی دارد. ارتباطات غیر کلامی در جریان ارتباط می‌توانند نقش‌های تکمیل کردن، تکذیب کردن، تکرار کردن، ‌کنترل کردن، جانشینی و تأکیدی داشته باشند که گاهی چند نقش را با هم ایفا می کنند. برخی پژوهشگران، ارتباطات غیر‌کلامی را در بعضی موقعیت‌ها از ارتباطات کلامی هم مهم‌تر می‌دانند. بیرد ویسل و آلبرت مهر...

[ 6 ] - همگونی‌های فکری حافظ و عبید زاکانی

چکیده:قرن هشتم هجری زمان ظهور دو تن از چهره‌های شعر کلاسیک فارسی یعنی خواجه حافظ شیرازی و عبید زاکانی است. دوران حیات این دو شاعر و نویسنده‌ی طنز‌پرداز بزرگ، از تاریک‌ترین و مشوش‌ترین ادوار تاریخ ایران است و محیط زندگانی آن‌ها نیز عرصه‌ی اضطراب‌ها و تشنجات سیاسی و انحطاط در همه‌ی زمینه‌های اجتماعی، فرهنگی، اخلاقی و حتی دینی است. این شرایط بر افکار و اندیشه‌های حافظ و عبید اثر فراوان داشته و در ...

[ 7 ] - همانندی‌های دیالکتیکی مولانا و هگل

برخی به شکلی گذرا به همانندی‌های دیالکتیکیِ هگل و مولانا پرداختهاند، امّا حاصل کارشان بیشتر ادبی است تا فلسفی؛ زیرا از هگل که به غموض در نوشتههایش حتّی در زبان آلمانی شهره است، آن گونه که باید اطّلاعی نداشتهاند. اوّلین اثری که به این موضوع پرداخته، متعلّق به بیش از هفتاد سال پیش است. از آن‌جا که اغلبِ آثار هگل، تاکنون هم در زبان فارسی ترجمة شایستهای ندارد، عذر پیشینیان پذیرفتهاست، امّا امروزه صاحب‌نظرا...

[ 8 ] - اخلاق و مولّفه های سنّتی و معاصر آن در شعر نیما

کمتر اتّفاقی مانند مشروطه توانسته است بنیانهای اجتماعی، سیاسی و فرهنگی این سرزمین را دستخوش دگرگونی و تحوّل کند. این تحوّل بیش از هر چیز دیگری حاصل تأثیر ارتباط با غرب است؛ غربی که پس از قرون وسطی و مرکز قرار دادن «انسان» و دغدغههای او به‌عنوان مهمترین مسأله پیش رو، پس از تجربه رنسانس و انقلاب صنعتی، به مدرنیته رسید. در فرایند تأثیر مدرنیته غرب بر ایران، شعر و ادب فارسی نیز برکنار نبود و نگ...