مریم خلیلی جهانتیغ

[ 1 ] - بررسی کارکرد متناقض‌نما در شعر مشفق کاشانی و محمود درویش

چکیده صورت و صورتگری، عرصة اصلی آفرینش‌گری هنری و لذّاتِ ادبی است. از گذشته تا امروز همواره رابطه‌ای مفهومی میان شعر فارسی و عربی وجود داشته است. مشفق کاشانی و محمود درویش از شاعران معاصر هستند که به کارکردهای زبان؛ از جمله متناقض­نما اهمّیّتی ویژه داده‌اند. هدف آن‌ها از آفرینش تصاویر متناقض، تأکید بر اهمّیّت محتوای تصاویر خلق شده است. با توجّه به ذهن خلاّق این شاعران بزرگ، یکی از اهداف اصلی ایجاد این...

[ 2 ] - تحلیل ساختار داستان سیاوش و دو داستان رام چندر و سدنوا در هند

گرینتسر یکی از نظریه پردازانی است که طرح  کلّی قصه­های حماسی هند وتمدن­های آسیایی را مورد تحلیل قرار داده است.در پژوهش حاضر سعی شده تا با تحلیل سه داستان­ سیاوش در ایران و رامایانا و سدنوا در هند، ساختار کلی آنها را برپایه­ی نظریه­ی گرینتسر مورد بررسی قرارداده و ارتباط آنها را با اسطوره ی مرگ و رستاخیز تحلیل کنیم و به این سوال پاسخ دهیم که آیا این گونه قصه ها دارای ساختار اسطوره های تقویمی هستند...

[ 3 ] - شرح نولکشور بر دیوان حافظ ودریافت های هرمنوتیکی شارحان آن

یکی از تفسیر هایی که در شبه قاره بر دیوان حافظ نوشته شده، شرح چاپ سنگی"نولکشور" است، که توسط منشی نولکشور درسال (1289ق)فراهم آمده است. این شرح، گزیده ای از تاویل و تفسیر چند تن ازشارحان هندی می باشد که در حاشیه ی صفحات دیوان نوشته شده است. این شارحان مطابق ذوق و افق معرفتی خود، غزل ها را با تعابیر عرفانی تأویل کرده اند و شش غزل را  درارتباط با نعت پیامبر اکرم (ص) دانسته اند. در این نوشتار سعی ش...

[ 4 ] - نگاهی تازه به مثنوی جدایی نامه از میرصوبدارخان تالپور

تمدن درۀ سند، عنوان تمدنی است که از هزارۀ سوم تا 1500 قبل از میلاد در درۀ رود سند و در قسمتی از شبه قاره، رونق داشته و یکی از عالی ترین و نخستین تمدن های جهان محسوب می شود. این تمدن بوسیلۀ اکتشافاتی که از 1922 م به بعد در موهنجو دارو درهاراپا به عمل آمده کشف شده و این دو مکان مراکز اصلی درۀ سند و شهرهای عمدۀ آن بوده اند. این تمدن از آغاز تاکنون هنرمندان، نویسندگان، دانشمندان و شاعران و عارفان ...

[ 5 ] - نگاهی به داستان نویسی معاصر هند

سابقه ی داستان نویسی در هند به دوران بسیار کهن بر می گردد. اغلب ایرانیان، هند را با داستان های کلیله و دمنه می شناسند، امّا این که از داستان نویسی امروز هند تا چه حد با خبرند سؤالی ست که نمی توان پاسخ درستی برای آن یافت. از یک سو می دانیم که در این زمینه کوشش چندانی صورت نگرفته است و از سوی دیگر در ایران با داستان        فیلم های تجاری و بازاری امروز هند آشنا هستیم که بیش تر بُعد رمانتیک و عاطفی ...

[ 6 ] - چند معنایی( ایهام) در غزل های فروغی بسطامی

چند معنایی(ایهام ) یکی از مهم‌ترین امکانات زبان شعری است. این صنعت بدیعی را از انواع هنجارگریزی‌های معنایی می‌دانند که در محور همنشینی و مجاورت که مبتنی بر ترکیب است به وجود می‌آید و کلام را با ابهام که از عناصر مهم زبان ادبی است، پیوند می‌دهد. فروغی بسطامی از شاعران توانای عصر قاجار و قرن سیزدهم هجری است. در فن غزل سرایی از استادان مطرح این دوره است. عشق، عرفان و مدح مضامین اصلی غزل‌های فروغی ...

[ 7 ] - ریخت شناسی داستان همسفر اثر‌هانس کریستین اندرسن

قصه گویی هنری است جهانی که انسانها برای سرگرمی‌ و تعلیم زیستن به نوع بشر از آن سود جسته اند. زمان پیدایش قصه­های عامیانه به درستی معلوم نیست، ولی پیشینه ای به قدمت تاریخ دارند و به دلیل همین قدمت و اصالتشان است که در زیرو بم تاریخ زنده مانده اند. ولادیمیر پراپ؛محقق روسی، با بررسی یک صد قصه ی عامیانه،عمل و نقش قهرمانان و ضد قهرمانان قصه‌های عامیانه و میزان اهمیت  آن اعمال و نقش‌ها را تحت عنوان خ...

[ 8 ] - ساختار داستان‌های پهلوانی برزونامه بر اساس نظریه گرینتسر و تقابل خیر و شر

رویکرد ساختاری شیوه‌ای است که در قرن بیستم به اوج شکوفایی رسید و به ما این امکان را می‌دهد تا اصول واحد و تکرار شونده‌ای را که در میان روایت‌های موجود در یک اثر ادبی مشابهت ایجاد می‌کند، دریابیم. گرینتسر یکی از صاحب-نظران روسی است که با بررسی آثار حماسی تمدن‌های مختلف به خصوص هند، سعی نموده طرح یکسانی را برای ساختار داستان‌های حماسی ارائه نماید. به اعتقاد وی قهرمان داستان‌های حماسی مانند ایزد گ...

[ 9 ] - بررسی موسیقی بیرونی وکناری غزل‌های بابافغانی و وحشی بافقی

بابافغانی و وحشی بافقی، دو شاعر غزل‌سرا هستند که هریک، به‌نوعی سبک‌ساز و در تاریخ غزل فارسی­­ و تأثیرگذار بوده‌اند. ازاین‌رو برای راه‌یابی به طرز غزل آنها، این مقاله­ به بررسی موسیقایی شعر، یعنی ­و قافیه و ردیف، در غزل­های ­این دو سخنور ­می­پردازد. بدین منظور پس از ذکر مقدمه­ای ­درباره اهمیت و تأثیر این دو در تحول غزل، با ارائه نمودار و آمار، به روش تحلیل مقایسه‌ای- آماری، بررسی و مقایسه بحرها ...

[ 10 ] - کاربرد استعارۀ مفهومی در قصاید ناصرخسرو

ناصر خسرو قبادیانی، شاعر اسماعیلی مذهب قرن پنجم (394-481هـ ق) است که در سراسر دیوانش می‌کوشد تا آرمان‌ها و عقاید خود را در قالب قصیده به سمع و نظر مخاطب برساند. در مقالۀ حاضر تلاش شده است تا بر اساس نظریۀ استعارۀ مفهومی قصاید وی را تحلیل شود. برای پیشبرد کار چهار مقولۀ خرد، تأویل، سخن و بدن انتخاب شد و حوزه‌های مبدأ در آن‌ها مورد بررسی قرار گرفت. چینش حوزه‌های مفهومی مبدأ و مشاهدۀ آن‌ها در کنار...

[ 11 ] - بررسی ساختار روایی خورشید و مهپاره براساس دیدگاه پراپ

خورشید و مهپاره اثر میرزا محمد سعید طبیب قمی از شاعران قرن یازدهم هجری قمری به عنوان یکی از منظومه­های عاشقانه­ی ادب فارسی که گاه داستان­هایی از سنخ فولکلورند، قابلیت بررسی با بسیاری از نظریات تحلیلی فولکلور از جمله الگوی تحلیل ساختاری روایت پراپ را دارد. ضرورت تحقیق در اینست که آشنایی با ساخت یک اثر ناشناخته یا کمتر شناخته شده را به عنوان بخشی از ادب غنایی ما ممکن می سازد.  الگوی پراپ در صدد ب...

[ 12 ] - نقد محققان بر شاهنامه‌ی فردوسی و پاسخ بدان (با تکیه بر آرای طه ندا)

یکی از شگردهای بررسی آثار جاودانی، نقد آن‌هاست. در نقد این شاهکارها، هم روساخت و شکل آثار ادبی واکاوی می‌شود و هم زیرساخت معنایی ـ عاطفی آن‌ها. در این مقاله، بیشتر از نقد اسطوره‌ای و اجتماعی و تاریخی که مربوط به ژرف‌ساخت آثار ادبی است، در پاسخ به ناقدان شرقی و غربی شاهنامه استفاده خواهد شد. از حدود هزاروپانصد سال پیش، در سراسر جهان، متفکرانی دربارۀ ادبیات ایران پژوهش کرده‌اند و در این میان، حما...

[ 13 ] - ارتباط برون‌متنی و درون‌متنی غزلیات سعدی و عماد فقیه کرمانی

[ 14 ] - تحلیل پارودی در خارستان ادیب قاسمی کرمانی

پارودی یا نقیضه، ترفندی هنری است که در آن تقلیدی طنزآمیز از اثر ادبی جدّی صورت می‌گیرد. در این پژوهش، خارستان، پارودی طنزآمیز ادیب قاسمی کرمانی (1308-1238 ش ) در دو سطح روساخت و ژرف‌ساخت، یعنی لفظ و صورت و معنا، به روش تحلیل مقایسه‌ای محتوای متن و با استفاده از ابزار کتابخانه‌ای، بررسی شده است. ادیب کرمانی، یکی از نویسندگان و شاعران حوزة ادبیات انتقادی و فولکوریک است و کتاب خارستان وی به پیر...