محمدرضا حاتمی

استادیار، گروه فیزیک زمین، مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران، ایران

[ 1 ] - بررسی مکان‌یابی زمین‌لرزه‌‌های محلی به روش غیرخطی و کاربرد آن درتعیین محل زمین‌لرزه‌‌هایی با بزرگی 0/4Mn ≥ در ناحیه البرز مرکزی (2006-2010)

روش تعیین محل غیرخطی با بهره‌گیری از حل احتمالاتی و تشکیل تابع چگالی احتمال آن، پاسخ قابل ‌قبول‌تر و دقیق‌تری را در مقایسه با روش‌‌های معمول در تعیین محل زمین‌لرزه‌‌ها به دست می‌‌دهد. در این تحقیق با اجرای آزمایش‌‌های مصنوعی، تأثیر محدودیت‌‌های پوشش ایستگاهی بر روش غیرخطی بررسی می‌‌شود. همچنین تاثیر افزایش گپ آزیموتی و حذف ایستگاه‌‌های نزدیک و تاثیر آن بر تعیین محل زمین‌لرزه‌‌ها شبیه‌سازی می‌شو...

[ 2 ] - سازوکارهای کانونی زمین‌لرزه 11 فروردین 1385 سیلاخور، پیش‌لرزه‌ها و پس‌لرزه‌های آن براساس داده شکل موج ایستگاه‌های لرزه‌نگاری ایران

زمین‌لرزه‌ای با بزرگی ML=6.1 (IIEES) و Mw=6.5 (تحقیق حاضر) در ساعت 04:47:02 ( به وقت محلی) بامداد 11/01/1385 در مجاورت روستای درب‌آستانه دشت سیلاخور به مختصات جغرافیایی 65ر33 درجه عرض شمالی و 91ر48 درجه طول شرقی از توابع شهرستان بروجرد رخ داده است که در همه استان‌های هم‌جوار احساس شد. این زمین‌لرزه دارای دو پیش‌لرزه بوده است که این امر باعث حساسیت مردم منطقه و خروج شبانه اهالی از اقامتگاه‌ها ش...

[ 4 ] - مطالعه کانسار هادی قلعه زری بیرجند با استفاده از روش الکترومغناطیس VLF

اگر ماده رسانایی دریک میدان مغناطیسی قرارگیرد‘ در آن جریانهای الکتریکی که به جریانهای ادی معروفند القا می شود و در مسیرهای بسته ای جاری می شوند. این جریانها به نوبه خود تولید یک مغناطیسی ثانویه می کنند. بنابراین در هر نقطه از فضای اطراف هادی ‘ میدان کلی ترکیبی از دو میدان مغناطیسی اولیه و ثانویه است. بطور کلی نتیجه این ترکیب یک میدان مغناطیسی است که بیضی وار قطبیده شده است. در روش VLF میدان ا ...

[ 5 ] - تعیین ­مکان مجدد زمین‌لرزه­های ورزَقان- اَهر 6.5Mw, 6.3Mwو پس‌لرزه­های آن با استفاده از الگوریتم غیرخطی احتمالاتی

مکان‌یابی زمین‌لرزه‌ها، به منزلة یکی از پارامترهای مبنایی در تحقیقات زلزله‌شناسیِ هر منطقه، دارای اهمیت زیادی است. افزایش دقت مکان‌یابی زمین‌لرزه‌ها، می‌تواند موجب افزایش دقت و اطمینان در محاسبة مدل‌های سرعتی (و برعکس) و همچنین بررسی‌های مرتبط با تحلیل خطر و کاهش ریسک لرزه‌ای، شود. برای دست‌یابی به یک فهرست‌نامه دقیق، بررسی مجدد شکل موج‌های ثبت شده به‌منظور تعیین صحیح فازهای لرزه‌ای، استفاده از ...

[ 6 ] - بررسی عوامل موثر بر وارون‌سازی یک چشمه پیچیده زمین‌لرزه‌ای با استفاده از لرزه‌‌نگاشت‌‌های مصنوعی

انحراف زمین‌لرزه‌ها از سازوکار دو زوج نیرو بسیار مهم و یک ابزار حساس برای بررسی فرایندهای چشمه آنها است. این باور وجود دارد که سازوکار کانونی زلزله‌ها نه تنها اطلاعاتی در مورد میدان تنش فراهم می‌سازد بلکه در مورد پدیده گسیخت مانند بازشدگی ترک‌ها نیز اطلاعاتی به‌دست می‌‌دهد، به همین علت انحراف از سازوکار دو زوج نیرو، مورد بررسی قرار می‌گیرد. از طرف دیگر تغییرات زمانی پیچیده آزاد‌سازی انرژی، مانن...

[ 7 ] - بررسی روش برگردان نسبی تانسور گشتاور لرزه‌ای با استفاده از داده‌های شبیه‌سازی شده و کاربرد آن در پس‌لرزه‌‌‌های زمین‌لرزه‌ 28 فوریه 2006 فاریاب 0/6=Mw

برگردان نسبی تانسور گشتاور لرزه‌ای روش سریع و مناسبی برای تعیین سازوکار زمین‌لرزه‌هایی است که نزدیک به هم رخ می‌دهند و در ایستگاه‌های مشترکی ثبت شده‌اند. در این روش با استفاده از اندازه‌گیری نسبی دامنه یک فاز خاص ناشی از چندین زمین‌لرزه‌ای که نزدیک به هم رخ داده‌اند و در ایستگاه‌های مشترک ثبت شده‌اند می‌توان با داشتن سازوکار زمین‌لرزه مرجع، بدون دانستن تابع گرین کامل سازوکار زمین‌لرزه‌های دیگر ...

[ 8 ] - مکان‌یابی مجدد زمین‌لرزه اصلی 29 آذرماه 1389 محمدآباد ریگان Mn = 6.5 و پس‌لرزه‌‌‌‌های حاصل از آن به روش غیرخطی

در تحقیق حاضر با استفاده از روش غیرخطی به مکان‌یابی مجدد زمین‌لرزه Mn = 6.5؛ML = 6.2 ؛ Mw = 6.3، محمدآباد ریگان و پس‌لرزه‌‌‌‌های حاصل از آن می‌‌پردازیم. زمین‌لرزه ریگان شامل 296 پس‌لرزه‌‌ ثبت شده در مرکز لرزه‌نگاری کشوری (IRSC) است که در برخی موارد بزرگی پس‌لرزه‌‌‌‌ها نزدیک به زمین‌لرزه اصلی بوده است. داده‌‌های مورد استفاده در این تحقیق از ترکیب اطلاعات زمان رسید فاز‌‌های ثبت شده در ایستگاه‌‌ها...

[ 9 ] - مقایسه خطای مکان‌یابی زمین‌لرزه‌‌های محلی در روش‌‌های خطی‌شده و غیرخطی با استفاده از داده‌‌های شبیه‌سازی

در این تحقیق با استفاده از شبیه‌سازی داده‌‌های زمان رسید فاز‌‌های لرزه‌‌ای، نحوه عملکرد روش غیرخطی و خطی‌شده در مکان‌یابی زمین‌لرزه‌‌ها و برآورد خطای مکان‌یابی مورد بررسی قرار می‌‌گیرد. شبیه‌سازی صورت گرفته برای سه گروه زمین‌لرزه در ناحیه البرز مرکزی شامل ناحیه گُسل مشا، ناحیه فیروزکوه و ناحیه قم است. برنامه مورد استفاده بر‌‌اساس روش غیر‌خطی برنامه NonLinLoc (لوماکس و همکاران، 2000) و برنامه مور...

[ 10 ] - تعیین سازوکار زمین‌‌لرزه‌های پیچیده با بزرگی متوسط

در این تحقیق، در ابتدا، با حاصل‌جمع لرزه‌‌نگاشت‌های دو رویداد دو زوج نیروی خالص یک چشمه زمین‌ساختی با درصد غیر دو زوج نیروی بالا را مدل‌سازی می‌‌کنیم. در مرحله بعد به وارون‌سازی خطی لرزه‌نگاشت‌های این چشمه در حوزه زمان خواهیم پرداخت. نتایج نشان می‌‌دهد که با افزایش ممان لرزه‌‌ای رویداد دوم و کاهش فاصله دو رویداد، درصد دو زوج نیروی تانسور ممان کم می‌‌شود. همچنین، نتایج وارون‌سازی در حالت دو زوج ...

[ 11 ] - تعیین سازوکار کانونی زمین‌لرزه‌ها با بزرگی 5≤ Mn ≤ 2 در منطقه البرز با استفاده از قطبش اولین رسید موج P و نسبت دامنه موج S به دامنه موج P

با اندازه‌گیری سازوکار کانونی زمین‌لرزه‌ها می‌توان جهت انتشار گسیختگی، ساختار گسل و میدان تنش منطقه را تعیین کرد. در دسترس بودن حجم وسیعی از زمین‌لرزه‌های کوچک، استفاده از آنها را برای این منظور حائز اهمیت کرده است. هدف این مطالعه، تعیین سازوکار کانونی 4204 زمین‌لرزه با بزرگای 5≤ Mn ≤  2 ثبت شده در چهل‌و‌یک ایستگاه از ایستگاه‌های شبکه‌های لرزه‌نگاری ...

[ 12 ] - بررسی لرزه‌خیزی ناحیه شرق البرز بر پایه مکانیابی بهینه زمینلرزه‌های رویداده در دو دهه اخیر

در این مطالعه به بررسی لرزه خیزی و تعیین محل دقیق زمین لرزه های ناحیه شرق البرز در دو دهه اخیر پرداخته می شود. داده های مورداستفاده، شکل موج لرزه ای زمین لرزه ها هستند. زمان های رسید فاز های لرزه ای به‌منظور استفاده در مکان‌یابی زمین لرزه ها در این مطالعه با دقت بالا و به‌صورت دستی صورت پذیرفته است. به‌منظور    کاهش تأثیرگذاری داده های با خطای زیاد و باکیفیت پایین پس از قرائت هر فاز بر اساس کیف...