اباذر اسمعلی عوری

[ 1 ] - تغییرات زمانی و مکانی شاخص جریان پایه در رودخانه‌های استان اردبیل

جریان رودخانه‌ای یکی از مهم‌ترین منابع آبی است که برای مصارف مختلف حائز اهمیت بوده و روند تغییرات آن در مدیریت منابع آب ضروری است. هدف تحقیق حاضر، ارزیابی تغییرات زمانی و مکانی جریان سطحی و جریان پایۀ رودخانه‌های حوضۀ استان اردبیل در 22 ایستگاه هیدرومتری است. بدین منظور از آمار دبی روزانه و بارندگی با دورۀ آماری مشترک از سال 1368 تا 1390 استفاده شد. پس از محاسبۀ رواناب کل، دبی پایه به روش حداقل...

[ 2 ] - بررسی سیل‌خیزی و تعیین عوامل مؤثر در آن در حوضۀ رودخانۀ بالقلی‌چای با استفاده از تکنیک GIS، RS و AHP

سیلاب اصلی‌ترین بلای همه‌گیر و یکی از مسائل مهم جهانی است به طوری که با افزایش شدت و فراوانی رخدادهای سیل، نگرانی‌های جهانی در خصوص افزایش مرگ ‌و میر و ضررهای اقتصادی ناشی از سیل افزایش یافته است. در این مطالعه با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)، تصاویر ماهواره‌ای، داده‌های ایستگاه باران‌سنجی و تحلیل سلسله مراتبی (AHP) روشی کارآمد برای نقشۀ خطر سیل‌خیزی حوضه و زیرحوضه‌های رودخانۀ بالقل...

[ 3 ] - برآورد میزان فرسایش خاک و رسوبدهی با بهره‌گیری از مدل بارش-رواناب WMS (مطالعه موردی: حوضه آبخیز سعدل-استان آذربایجان غربی)

برآورد میزان فرسایش و رسوب در حوضه‌های آبخیز بدون آمار رسوب یکی از مسائل اساسی بوده و استفاده از روش‌های تجربی را لازم می‌نماید تا داده‌های حاصل بتواند مبنایی برای برنامه‌‌ریزی‌های مدیریتی واقع گردد. هدف از این پژوهش، کاربرد مدل اصلاح شده پسیاک (MPSIAC) و مدل توسعه‌‌یافته آن در حوضه آبخیز سعدل به مساحت 2663 هکتار با توجه به معیارهای لحاظ شده در این مدل و نیز استفاده از مدل بارش-رواناب WMS جهت ک...

[ 4 ] - ارزیابی حساسیت به سیل حوضه آبخیز تالار با استفاده از مدل نسبت فراوانی احتمالاتی

سیل می‌تواند تأثیر مخربی بر حوضه‌های آبخیز و زندگی انسان داشته باشد، بنابراین برای مدیریت سیل نیاز به آگاهی از وضعیت مناطق سیل‌گیر می‌باشد. این تحقیق جهت ارزیابی حساسیت به سیل حوضه آبخیز تالار با وسعت 2067 کیلومتر مربع انجام شده است. بدین منظور از فراسنج‌های طبقات ارتفاعی، شیب زمین، انحنای زمین، شاخص رطوبت توپوگرافی، قدرت رود، میانگین بارندگی، فاصله از رودخانه، گروه هیدرولوژیکی خاک، حداکثر عمق ...

[ 5 ] - مقایسه کارایی مدل‌های هیدرولوژیکی IHACRES و HEC-HMS در شبیه‌سازی هیدروگراف سیل

شناخت حوزه‌های آبخیز جهت حفاظت آب و خاک و ارائۀ برنامه‌ریزی مناسب در سطح حوزۀ آبخیز از اهمیت بالایی برخوردار است. شبیه‌سازی حوزه‌های آبخیز با استفاده از مدل‌های رایانه‌ای به‌طور سریع در حال توسعه است و این مدل‌ها ابزارهای ضروری برای فهم انسان از حوزۀ آبخیز و فرآیندهای هیدرولوژیکی هستند. در این تحقیق مدل‌های بارش-رواناب HEC-HMS و IHACRES برای شبیه‌سازی هیدروگراف سیل در حوزۀ آبخیز کسیلیان با مساح...

[ 6 ] - ارزیابی چند‌معیارۀ تغییرات مکانی شاخص فقر آب در تعدادی از حوضه ‏های آبخیز استان اردبیل

منابع آب وجه مشترک اهداف و چالش‏های توسعۀ پایدار است و کمبود آن یکی از معضلات بزرگ چندبعدی قرن حاضر است که می‏تواند سرمنشأ بسیاری از تحولات مثبت و منفی جهان قرار گیرد. اخیراً لزوم ارائۀ شاخص‏های جامع و چندبعدی برای ارزیابی وضعیت موجود و پیش‏بینی وضعیت آیندۀ منابع آب سطحی اهمیت ویژه‏ای پیدا کرده است. به این منظور، شاخص فقر آب برای ارزیابی دسترسی به منابع آب ارائه شده است. در این پژوهش مقدار شاخص ...

[ 7 ] - اولویت‌بندی محورهای مناسب برای احداث سد زیرزمینی در حوضۀ آبخیز دوست‌بیگلو

مدیریت منابع آب در مناطق خشک و نیمه‏خشک برای تأمین نیاز آبی ساکنان از اهمیت بسیاری برخوردار است. احداث سدهای زیرزمینی در این مناطق یکی از روش‏های مدیریتی ‎است. حوضة آبخیز دوست‌بیگلو در استان اردبیل با دارابودن مساحت 7461 کیلومتر مربع در اقلیم نیمه‏خشک کشور واقع شده است. در این تحقیق برای تعیین اولیة مناطق مستعد احداث سد زیرزمینی از روش‏های منطق بولین و منطق فازی استفاده شد. بدین منظور، از معیار...

[ 8 ] - تعیین آستانه‌ی توپوگرافی و تاثیر ویژگی‌های خاکی بر گسترش آبکندها در سه منطقه از استان اردبیل

سابقه و هدف: فرسایش آبکندی یکی از مهمترین انواع فرسایش از نظر تولید رسوب و تخریب اراضی در سراسر جهان می‌باشد که در نقاط مختلف ایران نیز رخ می‌دهد (12، 19، 26). ویژگی‌های توپوگرافی حوضه زه‌کشی آبکندها و ویژگی‌های خاک از جمله عامل‌های موثر بر گسترش آبکندها می‌باشند (17). در پژوهش‌های مختلف تاثیر ویژگی‌های مختلف خاک بر تشکیل آبکندها نیز گزارش شده است (22 و 25). هدف این پژوهش تعیین نوع فرایند هیدرو...

[ 9 ] - اثر پوشش گیاهی بر کاهش رواناب و هدر‏رفت خاک با استفاده از شبیه سازی باران در مراتع نشو استان مازندران

چکیده مبسوط 1- مقدمه فرسایش خاک یک مسئله محیطی جهانی می‌باشد که از حاصلخیزی خاک و کیفیت آب کاسته، رسوب زایی و احتمال ایجاد سیل را افزایش می‌دهد. فرسایش خاک جدا شدن و انتقال ذرات خاک به وسیله عوامل فرساینده آب یا باد است.مطالعات مختلفی نیز به اثر مثبت پوشش گیاهی در تنظیم فرآیند‌های هیدرولوژیکی سطح زمین و کاهش رواناب و فرسایش خاک اشاره کردند (Zheng, 2006؛ Zhou et al., 2008 ؛ Vásquez-Méndez et a...

[ 10 ] - مقایسة روش‌های بهینه‌سازی روزنبرک، ژنتیک، URS و SCE–UA جهت تعیین پارامترهای مدل سیم‌هاید برای شبیه‌سازی دبی جریان

بهینه‌سازی پارامترهای مدل‌های هیدرولوژیکی بارش – رواناب، برای واسنجی این مدل‌ها حائز اهمّیّت است. هدف از واسنجی مدل، تعیین ارزش بهینة پارامترهای مدل است تا بهترین تناسب بین دبی جریان مشاهداتی و شبیه‌سازی‌شده به دست آید. انتخاب روش مناسب، نقش مهمّی در واسنجی پارامترهای مدل‌های هیدرولوژیکی دارد. در این پژوهش، کارایی تکنیک‌های بهینه‌سازی برای واسنجی مدل مفهومی بارش - رواناب سیم‌هاید در حوضة آبخیز خرم...

[ 11 ] - شبیه سازی تراز‌ آب حوزه‌ی‌ آبخیز اهرچای با استفاده از مدل SWAT

بررسی تراز آب، برای شناخت چرخه‌‌‌ی آب‌شناسی بسیار مهم است، و تهیه و تدوین نقشه‌ی تراز آب در حوزه‌های آبخیز، نیاز به حجم زیادی از داده‌‌‌های مکانی و پردازش آن‌‌‌ها دارد. پس، ‌بهره‌مندی از فن‌آوری‌های نوین و مدل‌ها اجتناب‌‌‌ناپذیر است. در این پژوهش از مدل SWAT، که مدلی مفهومی و نیمه‌توزیعی است، برای شبیه‌سازی تراز آب حوزه‌‌‌ی آبخیز اهرچای، شهرستان اهر، استان آذربایجان‌‌‌شرقی استفاده شد. کارآیی ای...

[ 12 ] - مدل‌سازی تولید رواناب و رسوب با استفاده از خصوصیات هیدروژئومورفولوژیک در حوزه آبخیز سامیان، استان اردبیل

تولید رواناب و هدررفت خاک از مسائل مهم مدیریت منابع آب می‌باشند که منجر به مشکلاتی در بهره‌برداری از تأسیسات آبی و سدها می‌شوند. حجم رواناب، شدت فرسایش خاک و تولید رسوب در حوزه‌های آبخیز به‌طور قابل توجهی به ویژگی‌های هیدروژئومورفولوژیک منطقه بستگی دارد. بنابراین این تحقیق با هدف بررسی رابطه ویژگی‌های هیدروژئومورفولوژیک و تولید رواناب و رسوب در بالادست ایستگاه هیدرومتری سامیان با مساحت 42157 هک...

[ 13 ] - بررسی روش‌های مختلف تعیین حد تداخل آب شور و شیرین در سواحل نور، مازندران

مناطق ساحلی از لحاظ ذخائر آب زیرزمینی حائز اهمیت زیادی می‌باشند که برای مدیریت و برنامه‎ریزی صحیح در این مناطق لازم است تا وضعیت سفره‌های آب زیرزمینی مطالعه شود. در این تحقیق حد تداخل آب شور و شیرین در آبخوان ساحلی نور بررسی شد، برای این‌منظور خط ساحلی به طول 3000 متر انتخاب و در امتداد آن 3 مقطع مطالعاتی عمود بر خط ساحلی به فاصله 1500 متر تعیین شدند. در هر 3 مقطع در فاصله 500 متری ساحل دریا 10...

[ 14 ] - بررسی روابط بین قدرت فرسایندگی باران با تولید رسوب با استفاده از زمین‌آمار و GIS در استان اردبیل

  در این پژوهش با هدف تعیین مناطق آسیب‌پذیر در برابر قدرت فرسایندگی باران، به تجزیه و تحلیل داده‌های بارش در قالب روابط ارایه شده در سطح استان اردبیل اقدام شد. در این راستا، نخست داده‌های بارش 71 ایستگاه باران‌سنج در داخل و اطراف استان گرد‌آوری و از نظر مقدار، شدت و سایر پارامترهای مربوط به فرسایندگی باران، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. سپس نقشه‌های فرسایندگی باران از راههای گوناگون با استفاد...

[ 15 ] - برآورد کمبود جریان ماهانه در دوره‌های خشکسالی هیدرولوژیک در حوضه گرگانرود

Hydrological drought usually have a considerable impact on the quantity and quality of water resources, causing water shortages in consumption sector and its study is important in terms of intensity, frequency and spatial extent. The aim of this study is to determine the periods of hydrological droughts, drought characteristics and amount of flow deficit in a 38-year recorded data over hydromet...

[ 16 ] - Comparing the Analytic Hierarchy Process (AHP) and fuzzy logic for zoning the risk of gully erosion in the three regions of the Ardebil province

Gully erosion is the most advanced water erosion in watersheds that produce large volumes of sediment can cause serious damage. In order to manage and cope with this type of erosion, to identify areas of high risk of gully erosion in the watershed is very important. For this purpose gully erosion hazard zonation maps by combining information layers of different factors affecting the formation o...

[ 17 ] - Changes in Environmental Flow Components under the Effect of Sabalan Dam in the Qarehsou River of Ardebil Province

Sustaining environmental flows to preserve biodiversity of aquatic plant and animal species, as well as constancy of water for human communities, is essential in many river ecosystems. On the other hand, hydrological changes caused by the dam and its related environmental problems have provoked many concerns for hydrologists, ecologists and policymakers. Therefore, the main aim of this research...

[ 18 ] - تغییرات زمانی و مکانی شدت تمرکز دبی و رسوب ماهانه در تعدادی از ایستگاه‌های هیدرومتری استان آذربایجان‌ غربی

مدیریت پایدار آبخیز، کنترل هدررفت خاک و رسوب و اجرای طرح‌های حفاظتی آبخیزداری نیازمند ارزیابی تغییرات زمانی و مکانی رواناب و رسوب می‌باشند. لذا، در این تحقیق میزان شدت تمرکز دبی و رسوب ماهانه در 15 ایستگاه‌ هیدرومتری واقع در استان آذربایجان ‌غربی در یک دوره 20 ساله با استفاده از منحنی جرم مضاعف و شاخص تغییرات سالانه (شاخص ضریب تغییرات، ضریب تعدیل توزیع سالانه و شدت تمرکز) مورد ارزیابی قرار گرفت...

[ 19 ] - تغییر شاخص‌های هیدرولوژیک جریان رودخانه بالخلوچای ناشی از تأثیر ترکیبی تغییر مولفه‌های اقلیمی و احداث سد یامچی اردبیل با استفاده از رویکرد دامنه تغییرپذیری

رژیم هیدرولوژیکی رودخانه نیروی محرکه و عامل اصلی پویایی زیست‎بوم آن است و عملیات سد سازی تاثیر قابل‌توجهی بر دبی جریان رودخانه دارد. از این‌رو، هدف اصلی این پژوهش، بررسی تأثیر ترکیبی تغییر مؤلفه‌های اقلیمی و احداث سد یامچی بر دبی جریان رودخانه بالخلوچای اردبیل با استفاده از نرم‌افزار IHA Software 7.1 در دوره‌های قبل از احداث سد (1383-1353) و بعد از احداث سد (1392-1384) می‌باشد. بدین منظور، ابتد...

[ 20 ] - ارزیابی پایداری منابع آب سطحی در حوزه‌های آبخیز استان اردبیل

وجود و تأمین آب کافی از پیش‌نیازهای بنیادی برای توسعه اقتصادی-اجتماعی جوامع انسانی می‌باشد. هدف مطالعه حاضر، ارزیابی پایداری منابع آب سطحی و عوامل موثر بر آن است. به ‌کمک شاخص‌های تعیین شده شامل: منابع (موجودیت، تغییرپذیری)، دسترسی (دسترسی به بهداشت)، مصارف (مصرف آب خانگی، مصرف آب کشاورزی)، محیط زیست (جریان پایه، پوشش گیاهی طبیعی، جریان زیست‌محیطی) و ظرفیت اجتماعی-اقتصادی (نرخ سواد، جمعیت فعال ...

[ 21 ] - مقایسه روش های جداسازی جریان پایه رودخانه و تغییرات فصلی آن در تعدادی از آبخیزهای استان اردبیل

آب‌پایه یکی از اجزاء مهم در تشکیل هیدروگراف جریان است، که از جریان‌های زیرزمینی یا ذخایر کم‌عمق زیرسطحی ناشی می‌شود. هدف این تحقیق، تعیین روش مناسب تفکیک جریان و ارزیابی تغییرات زمانی دبی پایه و رواناب سطحی در فصول مختلف سال در یک دوره 22 ساله از سال 1389-1368 در 22 حوزه آبخیز در استان اردبیل است. در این تحقیق، کارایی روش‌های ترسیمی و روش‌های فیلتر دیجیتال برگشتی که در تفکیک دبی پایه جریان مورد...

[ 22 ] - ارزیابی خشک‌سالی آب‌شناختی و تحلیل ویژگی‌های آن با شاخص جریان رودخانه‌یی (SDI) در ایستگاه‌های آب سنجی استان اردبیل

خشک‌سالی آب‌شناختی باعث کاهش‌یافتن جریان رود و افت‌کردن‌ کیفیت اکوسیستم‌های آن می‌شود و استفاده‌ی انسان از آب‌های سطحی را نیز محدود می‌کند. در این تحقیق، برای ارزیابی خشک‌سالی آب‌شناختی در 33 ایستگاه آب‌سنجی استان اردبیل (1353–1392) شاخص خشک‌سالی جریان رودخانه‌یی (SDI) به‌کاررفت. شاخص SDI با نرم‌افزار DrinC محاسبه، ویژگی‌های خشک‌سالی آب‌شناختی طبقه‌بندی و تحلیل، ارتباط مولفه‌های مختلف خشک‌سالی ...

[ 23 ] - تعیین فصلی‌بودن بارندگی ماهیانه با استفاده از روش Markham در ایستگاههای باران‌سنجی استان اردبیل

نوسانات عنصر اقلیمی بارش ازنظر مکانی و زمانی و تغییرات شدید آن به تغییرات الگوهای جوی منجر خواهد شد؛ به همین دلیل بررسی روند بارش در مقیاس‌های مختلف زمانی و مکانی از موضوعات مورد علاقه در اقلیم‌شناسی محسوب می‌شود. در پژوهش حاضر، شاخص فصلی‌بودن بارش با استفاده از روش Markham در 28 ایستگاه باران‌سنجی استان اردبیل در دورة آماری 30ساله محاسبه و توزیع مقادیر بارش در ماههای مختلف ارزیابی شد.<br...

[ 24 ] - مقایسه روش‌های ترسیمی و فیلتر‌های عددی برگشتی در تفکیک جریان پایه در تعدادی از رودخانه‌های استان اردبیل

سابقه و هدف: جریان پایه یکی از اجزاء مهم در تشکیل هیدروگراف جریان است، که از جریان‌های زیرزمینی یا ذخایر کم‌عمق زیرسطحی ناشی می‌شود. تعیین سهم جریان پایه از جریان امکان ارزیابی واکنش آبخیز و برنامه‌ریزی بهتر استراتژی‌های مدیریت کمی و کیفی منابع آب در مقیاس آبخیز را فراهم می‌نماید. هم‌چنین، تفکیک جریان پایه از موارد مهم در مدل‌سازی هیدرولوژی و افزایش دقت کالیبراسیون در مدل‌سازی بارش-رواناب است. ...

[ 25 ] - برآورد میزان فرسایش خاک در کاربری‌های مختلف از طریق مدل RUSLE در حوزه‌ آبخیز روضه‌چای ارومیه

[ 26 ] - اثرات تغییر اقلیم بر رواناب با مدل هیدرولوژیکی IHACRES در برخی از حوزه‌های آبخیز استان اردبیل

تغییر اقلیم یکی از مهم‌ترین چالش‌هایی است که بخش‌های مختلف زندگی انسان را تحت تأثیر قرار می‌دهد، در دهه‌های اخیر شرایط اقلیمی سبب تغییر در حجم، زمان و مدت رواناب شده است که پیامد این اتفاق در عرصه مدیریت منابع آب، تحولات و تغییرات بسیاری را به‌وجود خواهد آورد. هدف از پژوهش حاضر به‌دست آوردن نوسانات رواناب طی دهه‌های آینده (2030-2011)، با استفاده از مدل IHACRES می‌باشد. بدین منظور پارامتر‌های اق...

[ 27 ] - Prediction of Distribution of Prangos Uloptera DC. Using Two Modeling Techniques in the Southern Rangelands of Ardabil Province, Iran

Investigation of the relationship between plant species and environmental factors plays an important role in plant ecology. The present study aimed to develop the best predicting model for distribution of Prangos uloptera DC. using logistic regression (LR) and Maximum Entropy Methods (MaxEnt) in its habitat in the southern rangeland of Ardabil province, Iran. Vegetation data (presence and absen...

[ 28 ] - مقایسۀ آسیب‌پذیری زیرحوضه‌های آبخیز سامیان بر اساس تغییرات مؤلفه‌های اقلیمی

پژوهش حاضر با هدف ارزیابی آسیب‏پذیری اقلیمی آبخیز سامیان در استان اردبیل انجام شد. در این راستا، نخست شاخص‏های مهم اقلیمی و فیزیکی در سطح 27 زیرحوضه محاسبه و سپس به تعیین آستانه‏ها اقدام شد. نتایج نشان داد که شاخص‏های فصل خشک و مرطوب به‏ترتیب در محدودة 05/48 (زیرحوضة 21) تا 63/86 (زیرحوضة 12) و 99/254 (زیرحوضة 16) تا 83/130 (زیرحوضة 3) میلی‏متر متغیرن...

[ 29 ] - Assessment and Comparison of Landscape Connectivity in KoozehTopraghi Watershed, Ardabil Province

Following the unbalanced development and overexploitation of the country's watersheds, land fragmentation has become a major concern for the conservation of ecosystem services and land health. For this purpose, the present study was planned to evaluate and compare the landscape connectivity indices of KoozehTopraghi Watershed as one of the ecologically susceptible watersheds located in Ardabil ...

[ 30 ] - ارزیابی پتانسیل تولید رواناب و رسوب با استفاده از باران‌ساز و مدل هیدرولوژیک در حوزة آبخیز کوزه‌تپراقی اردبیل

حوزه‌های آبخیز یک محیط وسیع با شرایط‌ متفاوت می‌باشند که شبیه‌سازی و مطالعه مطالعۀ فرآیند‎های تولید رواناب و رسوب در سطح این منطقه برای مدیریت و حفظ منابع بسیار مهم می‌باشد. حوزه حوزۀ آبخیز کوزه تپراقی با مساحت 766 کیلومتر مربع در جنوب و بالادست حوزه حوزۀ آبخیز قره‌سو در استان اردبیل واقع شده است. از بین مدل‌های هیدرولوژیک با توجه به قابلیت‌های مدل SWAT، این مدل برای شبیه‌سازی فرآیندهای هیدرولو...

[ 31 ] - Indicators and components of assessing variations and changes in climate change

Background and Objective: In the present study, concepts related to climate change and climate study scales have been studied and various indicators related to climate change have been presented and then important and practical indicators in evaluating climate change components have been evaluated. Method: Monitoring the changes in extreme climatic events requires data in short-term time scales...

[ 32 ] - Spatio-Temporal Changes of Natural Vegetation Disturbance in the Ahle Iman Watershed, Ardabil Province

The present study aimed to assess the spatio-temporal changes in the natural vegetation cover of Ahl Iman watershed, Ardabil province. For this purpose, land use maps of the three years (2000, 2010, and 2020) were extracted from Landsat satellite images. Then, seven landscape metrics (patch density, edge density, patch richness, splitting index, contagion index, Euclidean nearest neighbor dista...

[ 33 ] - Screening watersheds of Ardabil province concerning flood vulnerability

In recent years, the world has faced many challenges. Among the natural phenomena, the flood effect has attracted a lot of attention due to its adverse effects. More than half of the destruction and damage caused by global flooding occurs in the Asian continent, which causes loss of life, damage to infrastructure, and creates conditions of panic in communities. Increasing resilience is critical...