مصطفی کریمی
استادیار، گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، ایران
[ 1 ] - بررسی همگنی دادههای اقلیمی و روند تغییر دما
در این بررسی همگنی دادههای دمای میانگین ماهانۀ 33 ایستگاه همدید در ایران باکاربرد الگوریتم PMFred مورد آزمون قرار گرفت. روند خطی تغییر، پیش و پس از همگنسازی دادهها، برآورد و تأثیر همگنی دادهها بر نتایج حاصل از روند ارزیابی شد. همچنین به منظور تسهیل در تشخیص معناداری روند تغییر، مقادیر شیب رگرسیون با تقسیمشدن بر نصف فاصلۀ اطمینان (در این مطالعه %95) استاندارد شدند. نتایج نشان داد، بهکارگ...
[ 2 ] - تحلیل فضایی- زمانی رخداد گرد و غبار در غرب ایران
پژوهش حاضر سعی دارد رفتار رخداد گرد و غبار در غرب ایران را از منظر مکانی و زمانی تحلیل کند. برای نیل به این هدف از دادههای آماری گرد و غبار (اخذشده از سازمان هواشناسی) 26 ایستگاه منتخب در نیمۀ غربی ایران با پراکنش مناسب طی دورۀ بیست ساله (1989- 2008) بهره گرفته شده است. برای بررسی رفتار مکانی گرد و غبار از ابزار تحلیل روند و برای بررسی رفتار زمانی آن از روش آماری من کندال (به علت ناپارامتریکب...
[ 3 ] - بررسی نقش باد 120 روزۀ سیستان در وزش دمایی شرق و جنوب شرق ایران
برای بررسی اثرهای دمایی باد 120 روزة سیستان طی دورة 1993ـ2012 با استفاده از آزمون تحلیل عاملی و خوشهبندی دو الگوی اصلی وزش باد شمالی (باد 120 روزة سیستان) و باد شرقی شناسایی شد و مشخص گردید که در الگوهایی با وزش باد شرقی هستهای از وزش دمایی منفی در شرق ایران و مرکزی از وزش دمایی مثبت در مناطق مرکزیتر فلات ایران شکل میگیرد. این وزش منفی جنوب شرق ایران را دربر نمیگیرد که سبب افزایش دمای م...
[ 4 ] - نقش گردش وردسپهر زیرین پُرفشار عربستان در بارش ایران
تغییرات الگوهای گردش جوی به تغییر رژیم بارش منجر میشود و رهآورد آن تنوع آبوهوایی، همچون ترسالیها و خشکسالیها، است. بنابراین، با توجه به اینکه یکی از پارامترهای مهم در شرایط پیشگفته نایکنواختی در انتقال و تزریق رطوبت به سامانههای بارانزای ایران است، در این پژوهشـ با رویکرد انتقال رطوبت در ایجاد بارش، با بهرهگیری از دادههای ساعتی ارتفاع ژئوپتانسیل تراز 850 ه.پ در دورة زمانی (2000 ـ 20...
[ 5 ] - تحلیل دینامیکی –سینوپتیکی سازوکار بارشهای تابستانۀ جنوب شرق ایران
در این پژوهش 78 مورد از بارشهای تابستانة جنوب شرق ایران انتخاب شد؛ پس از اجرای آزمون خوشهبندی، چهار الگوی سینوپتیکیِ مرتبط با این بارشها تشخیص داده شد. نتایج پژوهش بیانگر آن است که این بارشها همزمان با گسترش زبانهای از کمفشار گنگ بر روی شرق ایران از سطح زمین تا تراز 850 ه.پ صورت میگیرد و در سطوح میانی و بالایی آتمسفر ناوهای از موج بادهای غربی بر روی منطقه مستقر نمیشود. در همة الگوها س...
[ 6 ] - تأثیر رودبادهای سطح پایین در شکلگیری سامانههای همرفتی میانمقیاس در جنوبغرب ایران
در این مطالعه تأثیر رودبادهای سطح پایین (LLJ) در شکلگیری سامانههای همرفتی میانمقیاس در جنوبغرب ایران طی سالهای 2001-2005 بررسی شد. برای تشخیص اهمیت رودبادهای سطح پایین در شکلگیری این سامانهها درصد رخداد، اندازه و طول عمر سامانهها در هر دو شرایط حضور و نبود رودبادهای سطح پایین در منطقه، همچنین نقشههای سرعت باد و شار رطوبت در سطح 850 هکتوپاسکال بررسی شد. همچنین، شرایط تشکیل این سامانهه...
[ 7 ] - تحلیل همدیدی شرایط رخداد سامانههای همرفتی با بارش بیش از 10 میلیمتر در جنوب غرب ایران
در این مطالعه به بررسی الگوهای فشار مسبب رخداد سامانههای همرفتی با بارش سنگین (بر اساس WMO با مجموع بارش بیش از 10 میلیمتر) در جنوب غرب ایران، طی دورۀ آماری (2005-2001) پرداخته شده است. بدین منظور دادههای بازکاوی شدۀ NCEP با قدرت تفکیک شبکههای افقی 5/2 درجه طول و عرض جغرافیایی بهکار گرفته شده است. برای استخراج الگوها از روشهای همبستگی و بردار ویژه بهرهجویی شد. نتایج حاصل از روش همبستگی ...
[ 8 ] - مطالعۀ الگوی دمای سطوح فیزیکی در شرایط جوی متفاوت
الگوی رفتاری دمای سطوح در طول شبانهروز و نیز در شرایط آبوهوایی گوناگون در محیطهای شهری، شاید در زمینۀ مدیریت و برنامهریزی شهری کارآمد باشد. در این پژوهش، روند تغییرات دمای اندازهگیریشدۀ چهار پوشش آسفالت، سیمان، خاک و سنگ، در محدودۀ ایستگاه هواشناسی ژئوفیزیک در شرایط جوی گوناگون واکاوی شد. با توجه به ارتباط بین دمای سطح و دمای هوا، مدل رگرسیونی محاسبۀ دمای سطوح با دمای هوا انتخاب و دمای بر...
[ 9 ] - اندرکنش گردش جو و پوشش سطح زمین در سازوکار تشکیل و گسترش توفان های گردوغبار تابستانهی خاورمیانه (توفان گردوغبار تیرماه 1388)
توفانهای گردوغبار یکی از انواع مخاطرات جوّی هستند که در منطقهی خاورمیانه، در طیِّ سال، بارها امکان وقوع آنها وجود دارد. در دههی پیشین، رخداد این توفانها فزونی یافته که بررسی علل این افزایش وقوع و سازوکارهای تشکیل آن، توجّه پژوهشگران را بهخود جلب کرده است. هدف مقالهی پیش رو نیز، دستیابی بهشیوهی سازوکار تشکیل و فعّالیّت توفانهای گردوغبار مذکور است. در این مقاله، فراوانی توفانهای دههی 80 و گ...
[ 10 ] - ارزیابی روش های مدل سازی و طبقه بندی نظارت شده در تهیه نقشه شوری خاک با استفاده از تصاویر ASTER و ETM
چکیده سابقه و هدف: شناسایی مناطق شور و تهیه نقشههای رقومی میزان شوری خاکها، گامی موثر در مدیریت صحیح اراضی شور به شمار میرود. از آنجا که بخش وسیعی از کشور ما را اراضی شور تشکیل میدهد، اهمیت این موضوع بشدت احساس میشود. شوری خاک یکی از مراحل تخریب زمین بوده که منجر به کاهش بهرهوری نهایی در خاک میشود. شوری خاک میتواند ناشی از فرایندهای طبیعی یا اعمال انسانی باشد اما در هر صورت یکی از مخاط...
[ 11 ] - بررسی پدیده تغییر اقلیم با رویکرد تصمیمگیری چندمعیاره
در مطالعات ارزیابی پدیده تغییر اقلیم غالباً از خروجی مدلهای جفت شده اتمسفری– اقیانوسی گردش عمومی جو (AOGCM) بهره گرفته میشود که بهدلیل بزرگ مقیاس بودن برونداد این مدلها، فرآیند ریزمقیاسسازی ضروری است. تاکنون روشهای متعددی در این زمینه ارائه شده است که هریک از عملکرد متفاوتی برخودار میباشند. در این مطالعه سعی شده است با رویکردی جدید و با استفاده از تکنیکهای تصمیمگیری از بین چند روش مرسو...
[ 12 ] - تحلیل الگوهای فضایی و زمانی سامانههای همرفتی با بارش بیش از 10میلیمتر در جنوب غرب ایران
در این تحقیق ویژگیهای فضایی و زمانی رخداد سامانههای همرفتی در جنوبغرب ایران، طیّ سالهای 2001 تا 2005 با استفاده از تصاویر ادغامی دمای درخشندگی حاصل از باند مادون قرمز ماهوارههای زمین آهنگ Meteosat،GOES و GMS، مورد بررسی قرار گرفت. سامانههای همرفتی بر اساس آستانههای دما و مساحت به ترتیب برابر 228 درجه کلوین و 1000 کیلومترمربع در تصاویر دمای درخشندگی شناسایی و مسیریابی شدند. در مجموع 268 س...
[ 13 ] - ارزیابی اثرات تغییراقلیم بر پارامترهای اقلیمی حوضه آبریز دریاچه ارومیه طی سالهای2040-2011 با استفاده از مدل WG- Lars
امروزه پیشبینی بلندمدت متغیرهای اقلیمی برای اطلاع از میزان تغییرات و درنتیجه درنظر گرفتن تمهیدات لازم برای تعدیل اثرات سوء ناشی از تغییر اقلیم مورد توجه اقلیم شناسان و پژوهشگران قرار گرفته است، در این تحقیق اثرات احتمالی تغییر اقلیم بر پارامترهای بارش روزانه، حداقل و حداکثر دما و ساعات آفتابی در حوضه آبریز دریاچه ارومیه (ایستگاههای سینوپتیک ارومیه، تبریز و سقز) که دارای آمار بلند مدت بودند در...
[ 14 ] - تحلیل آماری-همدیدی الگوهای سرماهای فراگیر غرب ایران
در این پژوهش با استفاده از نمرۀ استاندارد داده های دمای حداقل، مشخصه های آماری سرماهای فراگیر غرب ایران و شرایط همدید رخداد آنها برای دورۀ 1992-2015 تحلیل شد. نخست با بررسی رخدادهای سرمایی و طبقه بندی آنها و انتخاب آستانۀ معین برای تعیین سرماهای فراگیر، 176 روز سرد فراگیر در چهار ماه دسامبر، ژانویه، فوریه و مارس استخراج و سپس با استفاده از داده های ارتفاع ژئوپتانسیل تراز 850 هکتوپاسکال و...
[ 15 ] - واکاوی همدید اثر گرمایش جهانی بر روند دمای ترازهای جوّی در ایران
تغییر اقلیم جزء ذاتی همه اقلیم موجود در کره زمین است که به شکل نوسان یک ساله، افت و خیز دههای تا دگرگونی چند دهه تا سدهای میباشد. هدف این پژوهش واکاوی اثر تغییر اقلیم و گرمایش جهانی بر روند دمای ترا...
[ 16 ] - ارتباط الگوهای همدید بارش مؤثر با تاریخ کشت و عملکرد گندم دیم در کرمانشاه
این پژوهش با هدف مطالعة ارتباط الگوهای همدید اولین بارش مؤثر در زمان کاشت (اولین بارش با مجموع حداقل 5 میلیمتر طی 24 یا 48 ساعت) و عملکرد گندم دیم در کرمانشاه انجام شده است. در این مطالعه، از تاریخهای مراحل نمو گندم دیم رقم آذر 2 و دادههای بارش ایستگاه تحقیقات هواشناسی کشاورزی سرارود از سال زراعی 1384-1383 تا 1395-1394 استفاده شده است. با استفاده از دادههای ارتفاع ژئوپتانسیل، باد، و رطوبت ت...
[ 17 ] - پیشبینی پتانسیل باد و ارزیابی نتایج در نواحی کوهستانی (مطالعه موردی: استان کرمانشاه)
در این پژوهش، پتانسیل باد در محدوده چند ایستگاه همدیدی استان کرمانشاه برآورد شد که در نزدیکی آنها ایستگاههای بادسنجی سانا تأسیس شده بود. با مقایسه ویژگیهای باد مشاهدهشده در ایستگاههای بادسنجی سانا و ویژگیهای برآوردشده در محل این ایستگاهها، دقت برآوردها ارزیابی شده است. برای برآورد ویژگیهای باد، اطلس باد در هر ایستگاه با بهکارگیری نرمافزار WAsP آماده و نقشههای میانگین سرعت باد و چگالی...
[ 18 ] - Changes in Moisture entering the atmosphere of Iran and its relationship with seasonal wet and dry periods
Spatio-temporal variations of factors affecting the occurrence of precipitation can lead to a change in its amount. The atmospheric moisture is one of the most important factors for precipitation formation. In this study, changes in atmospheric moisture and its relation with occurrence of seasonal wet and dry periods were investigated in Iran. The re-analysis data from the ERA interim European ...
[ 19 ] - The Trend Analysis and Forecasting of Extreme Temperature Parameters in southern part of the Caspian Sea
Increasing CO2 emissions and consequently, air temperature causes climate anomalies which affects all the aspects of human life. The purpose of this study was to assess the temperature changes and also to predict the extreme temperatures in Gilan and Mazandaran Provinces. To do this, the SDSM statistical and dynamical model was used. As well, it was applied the Mann-Kendal graphical and statist...
[ 20 ] - Dynamic simulation of the Alborz Mountain in spread and thickness of sea breeze on the southern coast of the Caspian Sea
In this study is simulation of role of topography in thickness and Inland penetration of sea-breeze in southern coast of the Caspian Sea. The RegCM4 as a regional scale climate model coupled with a lake model and also the reanalysis data of NCEP / NCAR used to determine of the initial conditions of the model. The model was run during the peak of sea breeze on the southern coast of the Caspian S...
[ 22 ] - Iran's Future Climate Conditions and Hazard in Climate Research
Global temperatures have increased in the past 100 years by an average of 0.74°C (IPCC, 2013), with minimum temperatures increasing faster than maximum temperatures and winter temperatures increasing faster than summer temperatures (IPCC, 2013). Total annual rainfall tends to increase at the higher latitudes and near the equator, while rainfall in the sub-tropics is likely to decline and become...
[ 23 ] - نقش تغییرات رطوبت انتقال یافته در رخداد خشک سالی و ترسالی ایران
در این پژوهش بهمنظور بررسی نقش میزان شار رطوبت در نوسانات بارش ایران از دادههای دوباره واکاویشدةERA Interim مرکز پیشبینیهای میانمدت اروپا با قدرت تفکیک مکانی 1 در 1 درجه در دورة آماری ۱۹۸۱-2011 بهره گرفته شده است. نخست، بهمنظور استخراج الگوهای مرطوب و خشک ایران، از شاخص استانداردشدة z استفاده شد و سالی که درصد مساحت رخداد دورههای فوق در آنها بیشینه بود انتخاب گردید و محاسبات مجموع قائم...
[ 24 ] - تغییرات سالانه ارتفاع لایه مرزی شهر تهران
لایة مرزی بهعلت پیوند مستقیم با زندگی انسان اهمیت بسزایی دارد. در این پژوهش با دریافت دادههای ساعتی و میانگین روزانه از مرکز اروپایی پیشبینی میانمدت هوا و دپارتمان علوم جوی دانشگاه وایومینگ برای دورة 1988 تا 2017، با کاربرد نرمافزارهای Excel و R و با بهخدمتگیری توابع محاسباتی روش بستة پیشرفته، مجموعه توابع چندبُعدی و ابزار ECMWF در محیط ArcMap تغییرات ارتفاعی لایة مرزی شهر تهران در بازة س...
[ 25 ] - مدل سازی اثر جهت خیابان در پراکنش آلودگی هوا (مطالعه موردی: ناحیه2 منطقه 6 شهرداری تهران)
با توجه به رشد شهرنشینی و افزایش جمیت شهرها، مسائل و مشکلات آنها نیز بارزتر میگردند. آلودگی هوا از مهمترین مسائل حوزه شهری است. تهران به عنوان مرکز سیاسی، اقتصادی و ارتباطی ایران، هر سال به طور مکرر با رخداد روزهای آلوده و ناسالم مواجه است. در شهر تهران افزون بر شکل و توپوگرافی شهر، تراکم و ارتفاع ساختمانها، میزان ترافیک، عرض و جهت معابر به همراه شرایط جوی و اقلیمی نقش اساسی در آلودگی هوای شه...
[ 26 ] - واکاوی رخداد و الگوهای همدید موجهای سرمایی ایران
موجهای سرمایی از رویدادهای فرین دمایی هستند که در آنها مقادیر غیرمعمول دمای کمینه مشاهده میشود. این موجها در دورة سرد سرما و در دورة گرم سال خنکی هوا را در پی خواهند داشت. هدف از پژوهش حاضر مطالعة موجهای سرمایی- خنک ایران و تحلیل همدید الگوهای گردشی ایجادکنندة آن است. ازاینرو، با استفاده از دادههای کمینة دمای روزانه (ERA-Interim -ECMWF) در دورة 2004-2013 و محاسبة نمرة استاندارد آنها، نا...
[ 27 ] - واکاوی اثر عوامل محلی در الگوی جریان باد در منطقه دریاچه ارومیه
وزش باد در هر منطقهای تابع عوامل مختلفی در مقیاسهای سیارهای، منطقهای و محلی است و عامل اصلی انتقال جرم (رطوبت، ذرات جامد و .. ) و سایر ویژگیهای هوا از منطقهای به منطقه دیگر است. در این مطالعه، با بهرهگیری از دادههای سه ساعتی جهت و سرعت باد در ایستگاههای همدید اطراف دریاچه ارومیه و با استفاده از مدل میانمقیاس آلودگی هوا TAPM به واکاوی اثر عوامل محلی در شکلگیری با...
[ 28 ] - Statistical analysis of heat waves in the southern slopes of Alborz
Heat waves are important phenomena in Iran, And its upsurge in recent years seems to have a high upside trend.This climate has a negative impact on agriculture, forest fire and forestry, water resources, energy use and human health.The purpose of the research is to explain the frequency, time distribution, continuity of thermal waves, and the identification of its occurrence in the southern foo...
[ 29 ] - Explaining the spatial patterns of drought intensities in Iran
Recognition of spatial patterns of drought plays an important role in monitoring, predicting, confronting, reducing vulnerability, and increasing adaptation to the hazard. The aim of this study is to identify the spatial distribution and analyze the annual, seasonal, and monthly spatial patterns of drought intensities in Iran. For this purpose, drought intensities were extracted from the month...
Co-Authors
, 1