وحید ابراهیم زاده اردستانی
استاد، گروه فیزیک زمین، موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران، ایران
[ 1 ] - تخمین عمق به روش جدید اویلر RDAS و مقایسۀ آن با نتایج مدلسازی؛ مطالعۀ موردی: دادههای گرانی معدن هماتیت
تخمین عمق ساختارهای زمینشناسی یکی از مهم‌ترین اهداف مطالعات ژئوفیزیکی است. واهمامیخت اویلر (اویلر استاندارد) یکی از روشهای معروف و پرکاربرد در تخمین عمق است. بر پایۀ اویلر استاندارد روشهای متنوعی برای کاهش خطای تخمین عمق معرفی شده است. در این پژوهش از روش جدیدی به نام اویلر RDAS استفاده شده است. این روش با استفاده از اویلر استاندارد به دست میآید و بر پایۀ گرادیان اول قائم و مشتقات سیگنال تح...
[ 2 ] - برگردان دادههای میکروگرانی برداشت‌شده در اطراف سد سیاه‌بیشه برای تعیین ساختارهای زیرسطحی در مسیر ساخت یک تونل
میکروگرانی یک روش ژئوفیزیکی است که بهطور فزاینده‌ای برای بررسی‌های محیطی و ژئوتکنیکی به کار می‌رود. اندازه‌گیری‌های میکروگرانی به تغییرات چگالی زیرسطحی پاسخ می‌دهد و روشی غیرمخرب برای شناسایی و تشخیص ناهمگونی‌های زیرسطحی است. مواد زیرسطحی گوناگون چگالی‌های جرمی متفاوتی دارند؛ بنابراین برداشت‌های میکروگرانی، با جمعآوری اندازه‌گیری‌های سطحی میدان گرانی زمین، نواحی شامل ناهنجاری‌ها یا تباین‌های ...
[ 3 ] - مقایسه بین منظم‌سازی تیخونف و تجزیه مقدار تکین قطع شده در وارونسازی دادههای گرانی سنجی
در این مقاله وارون سازی سه بعدی گرانی سنجی با استفاده از دو روش منظم سازی تیخونف و تجزیه مقدار تکین قطع شده بررسی شده است. ماتریس وزن دهی عمقی و قید Minimum Support در وارون سازی مورد استفاده قرار گرفته اند. در منظم سازی تیخونف از روش برای تعیین پارامتر تنظیم استفاده شده است در حالیکه ترسیم پیکارد برای تعیین اندیس قطع در روش تجزیه مقدار تکین قطع شده به کار رفته است. داده مصنوعی تولید شده توسط ی...
[ 4 ] - مدلسازی دادههای میکروگرانی به روش رگرسیون خطی برای مدل استوانه‌ی شیب دار، مورد بررسی: شفت واقع در سد سیاه‌بیشه
در این تحقیق از طریق روابط محاسباتی جدید، پارامترهای هندسی چشمه‌ی آنومالی، بر اساس مدل استوانه‌ی شیبدار، محاسبه میشود. روشهای گذشته عمدتا روی حالت‌های افقی و عمودی استوانه بررسی می‌شد و علاوه بر این زاویه‌ی امتداد آن نیز درنظرگرفته نمی‌شد. روش مورد استفاده در این مقاله با حل محدودیت‌های موجود در روشهای پیشین، اجازه‌ی چرخش آزادانه-ی استوانه در فضای زیر سطحی را فراهم می‌کند. نهایتا با این روش...
[ 5 ] - وارون سازی داده های گرانی سنجی با استفاده از پایدارکننده نرم یک
در این مقاله روشی برای وارونسازی دادههای گرانی‌سنجی با استفاده از تابع منظم‌کننده نرم یک ارائه شده است. استفاده از این نوع پایدارکننده مساله وارون را به سمت حصول جواب‌هایی متراکم و با مرزهای تیز سوق می‌دهد، بنابراین برای بازسازی ساختارهای زمین-شناسی دارای مرزهای گسسته مناسب است. ارتباط نزدیک بین منظم کننده نرم یک با قید فشردگی بررسی شده است. برای محاسبه جوابی که تابع هدف نرم 1 را کمینه کند، ...
[ 6 ] - Interpretation of gravity anomalies via terracing method of the profile curvature
One of the main goals of interpretation of gravity data is to detect location and edges of the anomalies. Edge detection of gravity anomalies is carried out by different methods. Terracing of the data is one of the approaches that help the interpreter to achieve appropriate results of edge detection. This goal becomes a complex task when the gravity anomalies have smooth borders due to gradual ...
[ 7 ] - Depth estimation of gravity anomalies by S-transform of analytic signal
The S-transform has widely been used in the analysis of non-stationary time series. A simple method to obtain depth estimates of gravity field sources is introduced in this study. We have developed a new method based on the spectral characteristics of downward continuation to estimate depth of structures. This calculation procedure is based on replacement of the Fourier transform with the S-Tra...
[ 8 ] - وارونسازی سهبعدی دادههای گرانی‌سنجی در فضای داده با استفاده از قید فشردگی
در این مقاله وارونسازی دادههای گرانی‌سنجی برای تعیین توزیع سهبعدی جرم زیر سطحی بررسی شده است. سطح زیرین در ناحیة برداشت دادههای گرانی به تعداد زیادی مکعب با ابعاد ثابت تقسیم شده و وارونسازی به دنبال یافتن مقادیر چگالی برای هریک از این مکعبها بوده است. تابع هدف به‌کار برده‌شده شامل عبارت عدم برازش دادهها و عبارت تنظیم است. کاربرد قید فشردگی در عبارت تنظیم فضای مدل را به سوی تُنکی سوق داده ...
[ 9 ] - ژرفای موهو و ضخامت سنگکره در منطقة برخوردی صفحة اوراسیا و عربی با استفاده از دادههای میدان پتانسیل
این تحقیق با استفاده از مدلسازی وارون سهبعدی دادههای گرانی، ژئوئید و توپوگرافی، ژرفای موهو و ضخامت سنگکره را در منطقة برخوردی قاره‌ای- قاره‌ای صفحة عربی و صفحة اوراسیا شامل شرق آناتولی، شمال-غرب زاگرس و کوههای قفقاز نشان می‌دهد. منطقة هدف این تحقیق با توجه به قرارگیری در بین صفحات فعال تکتونیکی ذکرشده و نیز فلات ایران، از مناطق دارای پیچیدگی‌های زمین‌شناختی به شمار می‌رود. نتایج مدلسازی ...
[ 10 ] - استفاده از تحلیل دادههای گرانی در تعیین مدل پوسته و مقایسه با مدل هم‌ایستایی ایری- هیسکانن در دریای عمان
برای تحقیق ساختار پوسته در دریای عمان ، از بیهنجاریهای گرانی و مدل هم‌ایستایی ایری- هیسکانن، استفاده کرده و ضخامت پوسته را به‌دست آورده‌ایم. نقشه بیهنجارى همایستایى ایران که بر پایه مدل تعدیل شده هم‌ایستایی ایری- هیسکانن تهیه شده است، نشان می‌دهد که چگالى بلندیها 67/2، چگالى میانگین پوسته 75/2، چگالى ریشه کوهها 85/2، چگالى گوشته بالایى 35/3 گرم بر سانتی‌متر مکعب و ضخامت عادى پوسته 30 کیل...
[ 11 ] - وارونسازی سه‌بُعدی دادههای مغناطیسی منطقۀ آهن‌دار سرخه-دیزج زنجان با استفاده از الگوریتم غیرخطی مارکوارت-لونبرگ
هدف از تدوین مقال? حاضر، وارونسازی سه‌بُعدی دادههای مغناطیسی منطق? آهن‌دار سرخه-دیزج در استان زنجان با استفاده از الگوریتم غیرخطی مارکوارت-لونبرگ و عرضة یک مدل زمینشناسی به‌منزلة منشأ این دادهها است. برنام? فرترن مورد استفاده، محدود? مورد بررسی را به شبکه‌ای منظم از توده‌های منشوری قائم تقسیم می‌کند و با استفاده از یک مدل اولیه و با یک فرایند تکراری، پارامترهای مجهول هریک از منشورها را می‌ی...
[ 12 ] - تعیین دقیق گوشه‌های آنومالی گرانی با استفاده از روش فیلتر زاویه تیلت
اندازه‌گیری‌های زاویه تیلت میدان پتانسیل می‌تواند کمک بسیار مهمی در تفسیر دادههای گرانی باشد. علاوه بر زاویه تیلت گرادیان زاویه تیلت را هم میتوان مورد استفاده قرار داد. از این روش برای تعیین دقیق گوشه‌های بیهنجاری استفاده میشود. از این روش برای تعیین گوشه‌های اجسام مکعبی شکل و با استفاده از برنامه نوشته شده در محیط مطلب (Matlab) استفاده شده است. از این روش برای تعیین گوشه‌های بیهنجاری داده...
[ 13 ] - استفاده از اشکال وابستگی گرادیانهای قائم و افقی در تفسیر کمی دادههای گرانی
در این مقاله روشن میشود که ارتباط خاصی میان گرادیانهای افقی و قائم دادههای گرانی و همچنین بین مولفه‌های قائم و افقی میدان مغناطیسی در برخی از منبع‌های دوبعدی گرانی یا مغناطیسی وجود دارد که این ارتباط، با رسم گرادیان افقی برحسب گرادیان قائم دادههای گرانی و یا مولفه‌های افقی برحسب مولفه‌های قائم دادههای میدان مغناطیسی، در یک دستگاه مختصات دکارتی به‌صورت یک منحنی نمایش داده خواهد شد که آن را ...
[ 14 ] - مدلسازی سنگ کف در منطقه شهری با دادههای میکروگرانی‌سنجی
دادههای میکروگرانی‌سنجی در یک خیابان شلوغ در تهران که در آینده تونل زیرزمینی مترو در زیر آن حفر خواهد شد برداشت شده است. بعد از اعمال تصحیحات اولیه که شامل حذف اثر ساختمان‌های مجاور خیابان نیز میشود، مقادیر بیهنجاریهای بوگه محاسبه شده است. سپس با حذف اثر منطقه‌ای بیهنجاریهای باقی‌مانده محاسبه شده‌اند. روش ادامه فراسو برای حذف نوفه‌های سطحی حاصل از تأسیسات زیرزمینی کم‌عمق به‌کار رفته است....
[ 15 ] - مدلسازی فروچاله در نیروگاه برق با دادههای میکروگرانی‌سنجی
یک پروژه میکروگرانی‌سنجی برای آشکارسازی فروچاله‌ها در یک نیروگاه برق اجرا شده است. اثر تونل‌های کم‌عمق زیرزمینی و تأسیسات سطحی نیروگاه در دادهها تصحیح شده‌اند. این تأسیسات شامل مخازن سوخت برج‌های خنک‌کننده و غیره‌اند. عملیات برداشت دادهها در دو سایت واقع در نیروگاه که خطر ایجاد فروچاله‌ها در آنها وجود داشته است صورت گرفت. با وجود نوفه‌های فراوان حاصل از تأسیسات، برداشت دادهها با دقت قابل ...
[ 16 ] - تعیین عمق و فاکتور شکل بیهنجاریهای گرانی با روش حداقل مربعات خطی
روش جدیدی که سالم و همکاران (2004) در تفسیر دادههای گرانی و مغناطیسی برای برآورد عمق و فاکتور شکل بیهنجاریهای گرانی به کار برده است. عمق و فاکتور شکل مدلهای مکعبی درحکم بیهنجاریهای مصنوعی با این روش برآورد شده است. سپس نوفه‌های تصادفی به اثر گرانی این مدل‌ها اضافه شده و پارامترهای مجهول شامل عمق و فاکتور شکل با روش پیش‌گفته برآورد شده است. در مجموعهای از داده صحرایی نیز این پارامترها...
[ 17 ] - استفاده از الگوریتم کلونی مورچگان جهت مدلسازی معکوس داده های ثقل سنجی(مطالعه موردی منطقه گتوند-ایران)
در حال حاضر در زمینه بهینهسازی، الگوریتم کلونی مورچهها تاکنون بر روی مسائل بهینهسازی گوناگونی، به صورت موفقیت آمیز پیاده‌سازی و اجرا گردیده است. این الگوریتم برگرفته از زندگی واقعی مورچهها برای یافتن کوتاهترین مسیر از لانه تا غذا الهام گرفته است. با تعمیم این رفتار مورچهها به مسائل معکوس در ژئوفیزیک، به منظور یافتن مدلی که به بهترین وجه به دادههای مشاهدهای برازش داده شده باشد، میتوان از...
[ 18 ] - مقید کردن مدل سازی معکوس داده های گرانی سنجی با استفاده از اطلاعات مرز منابع موجد آنومالی گرانی
در دادههای گرانی محل وقوع تغییرات ناگهانی آنامولی، لبه را میسازد، که با روشهای کشف و آشکارسازی این لبهها در دادههای گرانی میتوان به موقعیت و مرز یک توده جرم در زیرزمین دست یافت. هدف از این پژوهش، بهکارگیری اطلاعات موقعیت و مرز یک توده جرم در زیرزمین جهت مقید کردن مدلسازی معکوس دادههای گرانی با استفاده از الگوریتم کلونی مورچگان به منظور بهبود عدم یکتایی و اجتناب از همگرایی زودرس و یا ...
[ 19 ] - وارونسازی سهبعدی داده های گرانی سایت معدنی منگنز صفو با استفاده از برنامه‌ریزی خطی و الگوریتم سیمپلکس
در این مقاله از روش برنامه‌ریزی خطی برای وارونسازی سهبعدی دادههای گرانی به منظور تعیین شکل توده زیرسطحی و به دست آوردن چگالی آن استفاده شده است. سطح زیرین ناحیه برداشت دادههای گرانی به تعداد زیادی مکعب با ابعاد و موقعیت معلوم تقسیم شده است. هدف تخمین تباین چگالی مجهول هر یک از این مکعبها است، در حالی که چگالی بیشینه‌ای برای منطقه مورد بررسی در نظر گرفته شده است. به عبارتی وارونسازی ساختما...
[ 20 ] - بررسی قابلیت روش واریانس ناهمسانگردی نرمال‌شده در تعیین مرز توده‌های گرانی
برای تعیین موقعیت افقی اجسام زیرسطحی از روی نقشه‌های میدان پتانسیل، روشهای تعیین مرز مورد استفاده قرار می‌گیرند. در این روش‌ها عمدتاً از مشتقات میدان پتانسیل استفاده میشود. از رایج‌ترین این روش‌ها میتوان به سیگنال تحلیلی، زاویه تمایل، مشتق افقی کل زاویه تمایل و مشتق افقی کل نرمال شده اشاره کرد؛ که در تفسیرهای ژئوفیزیکی مورد استفاده قرار می‌گیرند. در این مقاله، قابلیت روش واریانس ناهمسانگردی ...
[ 21 ] - وارونسازی سهبعدی گرانی با استفاده از الگوریتم تصادفی کوکریجینگ، کاربرد روش روی داده های سایت معدنی صفو
در این مقاله وارونسازی سهبعدی دادههای گرانی برای تعیین توده زیرسطحی به روش زمینآماری کوکریجینگ بررسی شده است. سطح زیرین در ناحیه برداشت دادههای گرانی، به تعداد زیادی مکعب با ابعاد و موقعیت معلوم تقسیم شده است. تباین چگالی مجهول هر یک از این مکعبها (به عنوان پارامتری که باید تخمین زده شود)، در نظر گرفته شده است. از آنجا که این نوع وارونسازی از نوع تصادفی به شمار میآید؛ تابع هدف شامل ماتر...
[ 22 ] - تعیین لبههای بیهنجاریهای گرانی با استفاده از فیلتر ریختشناسی ریاضی ارتقا یافته
تشخیص لبههای چشمههای بیهنجاری، یک ابزار ضروری در تفسیر دادههای میدان پتانسیل است. روشهای زیادی برای تشخیص لبهها وجود دارد که بسیاری از آنها شامل فیلترهای بالا گذر بر اساس مشتقات دادههای میدان پتانسیل است. در این مقاله از یک روش تشخیص لبهی جدید به نام فیلتر ریختشناسی ریاضی پیشرفته (Enhanced Mathematical Morphology) یا EMM استفاده میشود. فیلتر EMM به‌صورت نسبت فرسایش مشتق افقی کل به اتس...
[ 23 ] - برآورد عمق، ضریب دامنه و فاکتور شکل هندسی کانسار باریت با استفاده از وارونسازی غیرخطی نامقید دادههای گرانی‌سنجی
یکی از مهم‌ترین مسائل ژئوفیزیک، برآورد پارامترهای ژئوفیزیکی ساختار مدفون است که با استفاده از برگردان بیهنجاری گرانی بازماند یا مشاهدهای صورت میگیرد. از جمله این پارامترها میتوان به عمق ، ضریب دامنه و فاکتور شکل هندسی اشاره کرد. در این مقاله روش جدیدی برمبنای مدلسازی وارون غیرخطی نامقیدبرای برآورد عمق، ضریب دامنه و فاکتور شکل یک ساختار مدفون، با توجه به بیهنجاری گرانی مشاهده شده ( ترکیب...
[ 24 ] - تصویرسازی توده‌های زیرسطحی با استفاده از روش توموگرافی احتمال دادههای گرانی
هدف از روش توموگرافی احتمال، تصویرسازی چشمههای بیهنجاری گرانی، با استفاده از دادههای برداشت شده روی سطحی با توپوگرافی آزاد، است. به این منظور، ابتدا معادلة بیهنجاری بوگه را که با انتگرال نیوتون تعریف میشود، به شکل گسسته و به‌صورت مجموعهای از جرمهای شبه‌نقطهای تعریف میکنیم. به کمک این تعریف، تابع توان وابسته به بیهنجاری بوگه، از همبستگی بین دادههای بیهنجاری بوگه و تابع پیمایش محلی به...
[ 25 ] - وارونسازی دوبُعدی دادههای گرانی با تعریف نقطه یا امتدادی از بیهنجاری زیرسطحی
با توجه به گسترش روشهای گوناگون مدلسازی وارون، کاربران به دنبال روشهایی هستند که بتوانند اولاً مدلهای پیچیده زمینشناسی را مدلسازی کنند، ثانیاً نحوه پردازش مدلسازی طوری باشد که کاربر در کمترین زمان بتواند مدل موردنظر را بیابد و نیازی به کار خسته‌‌کننده آزمون و خطا نباشد. سعی ما در این مقاله تحقق این دو مورد در برگردان دادههای گرانی حاصل از منابع دوبُعدی گرانشی با کمک گرفتن از اطلاعات کارب...
[ 26 ] - مدلسازی غیرخطی دادههای گرانی با استفاده از عمق‌‌های برآورد شده از همه مقادیر sبرای هر فاکتور شکل
الگوریتم جدیدی برای برآورد عمق و پارامترهای مدل فرضی (ضریب دامنه) یک جسم بی‌‌هنجار با استفاده از همه دادههای اندازه‌گیری شده گرانیبیان شده است. ضریب دامنه شامل پارامترهای هندسی و فیزیکی بوده و به همراه عمق می تواند دید کاملی از وضعیت هندسی و فیزیکی بیهنجاری زیر زمینی در اختیار مفسر بگذارد.مسئله برآورد عمق از داده مشاهده شده به یک معادله غیرخطی F(z)=0تبدیل شده است (عیسی، 2011). این معادله ...
[ 27 ] - برآورد عمق بیهنجاریهای گرانی حاصل از شکل‌های هندسی منظم با استفاده از تبدیل هیلبرت تغییریافته
برآورد عمق بیهنجاریهای گرانییکی از مهم‌ترین مراحل در تفسیرداده‌های گرانی‌سنجی است. ازاین‌رو در این تحقیق روشی برای برآورد عمق بیهنجاریها با استفاده از روش تبدیل هیلبرت تغییریافته عرضه میشود. تبدیل هیلبرت، یک عملگر خطی است که فاز تابع را در بسامدهای مثبت به اندازه 90 درجه اضافه و در بسامدهای منفی به اندازه 90 درجه کاهش می‌دهد، درحالی‌که دامنه تابع تغییر نمی‌کند. تبدیل هیلبرت تغییریافته مش...
[ 28 ] - مدلسازی معکوس سه‌بُعدی مدلهای گرانی با استفاده از الگوریتم کلونی مورچهها
هدف از این پژوهش،مدلسازی معکوس سه‌بُعدی بیهنجاریهای گرانی به‌منظور دستیابی به مدل چگالی در مقاطععمقیمتفاوت است.در این تحقیق، از روش جدیدی بر مبنای روشهای تصادفیدر حل مسائل بهینهسازی معکوس در ژئوفیزیک استفاده شده است. الگوریتمهای تکاملی از جمله روشهای تصادفیای هستندکه میتوان به کار گرفت. الگوریتم کلونی مورچگان از این دسته الگوریتم‌‌ها است، که از رفتار مورچهها در طبیعت، برای یافتن کوتاه...
[ 29 ] - آزمون ثابت بودن چگالی با تانسورگرادیان به‌منظور بهکارگیری صحیح روش فضای گرادیان
یکی از روشهای تفسیر دادههای گرانی که به‌منظور تعیین عمق ساختار مدفون از آن استفاده میشود، روش نمودار فضای گرادیان است. در گام نخست، پارامترهای لازم از قبیل طول و زاویه از نمودار گرادیان افقی برحسب گرادیان قائم یا همان نمودار فضای گرادیان، استخراج میشود. سپس با انتقال این پارامترها روی نمودار گرادیان قائم برحسب نیم‌رخ، امکان تعیین عمق فراهم میآید. یکی از شرط‌‌های استفاده از روش نمود...
[ 30 ] - استفاده از روش برخال برای تعیین چگالی بوگه لوح‌سنگی در منطقه چارک (جنوب ایران)
روش متداول برای تعیین چگالی لوح سنگی، استفاده از الگوی نتلتون با هدف سنجش میدان گرانی مستقل از نشیب و فرازهای ساختمانی است که بهطور موردی و به‌‌دلیل ضخامت زیاد پوسته در زاگرس چین‌‌خورده (جنوب ایران)، موجب افزایش خطا در خلال فرایند تصحیح میشود. از اینرو تعیین مکان هندسی بیهنجاریها نیازمند سنجش دقیق‌تر تغییرات گرانی به روشهای غیرخطی است که پس از جمعآوری اطلاعات زمین مرجع و درون‌یابی ...
[ 31 ] - ادامة فروسوی دادههای گرانی با استفاده از روش تکرار و تبدیل فوریه
محاسبه ادامۀ فروسوی دادههای گرانی در صفحۀ افقی زیر زمین از روش تبدیل فوریه یک روش ناپایدار است. در این مقاله یک روش تکرار برای محاسبه ادامۀ فروسوی دادههای گرانی در صفحۀ افقی که زیر سطح زمین قرار دارد عرضه میشود. روش تکرار با استفاده از برنامۀ رایانه‌ای نوشته شده و برای مدلهای متفاوت بررسی میشود. سپس این روش با روش تبدیل فوریه برای محاسبه ادامۀ فروسوی دادههای گرانی برای مدل مصنوعی مورد مقا...
[ 32 ] - تعیین مدل پوسته و سنگکره نواحی البرز، ایران مرکزی و خزر جنوبی با استفاده از دادههای ژئوئید وتوپوگرافی
در این تحقیق از مدلسازی هم‌زمان دادههای ژئوئید، توپوگرافی، مفاهیم پایه فیزیک و ریاضی و هم‌ایستایی (isostasy) محلی به‌‌منظورتعیین ضخامت پوسته و مدل سنگکره در مناطق فعال از نظر زمینشناسی، که همواره از موضوعات مورد توجه محققان است، استفاده شده است. روش حاضر علاوه بر دقت خوب و سازگاری زیاد با پدیده‌های زمینشناسی، نسبت به روشهای دیگر، سرعت زیاد و هزینه اندکی دارد. از دیگر مزایای این روش می...
[ 33 ] - کاربرد تبدیل موجک گسسته دوبُعدی در برآورد مرز چشمههای گرانی
تبدیل موجک گسسته دوبُعدی کاربردهای متعددی در تحلیل و پردازش میدان‌های پتانسیل دارد. در این مقاله سعی کرده‌ایم، از روش تبدیل موجک گسسته دوبُعدی در برآورد مرزهای چشمههای میدان‌های پتانسیل گرانی و تضعیف اثر نوفه در دادههای گرانی استفاده شود. براساس این روش، مقادیر ضرایب جزئی تبدیل موجک متناظر با مرزهای چشمه، بیشینه یا کمینه میشود، بنابراین، با محاسبه و بازسازی ضرایب جزئی افقی، قائم و قطری، به ت...
[ 34 ] - استفاده ازروش اجزاء محدود به‌منظور تفسیر دادههای گرانی در دشت چابهار
بر پایه اکثر مقالات منتشر شده، کاربرد روش اجزاء محدود، صرفا شامل بهکارگیری تعدادی گره، روی محیط یک نقشه راست‌گوشه گرانی برای محاسبه بیهنجاری منطقه‌ای است. خلاصه‌ای از این روش در متن توصیف شده است. بیهنجاریهای گرانی همواره شامل اثرات کل ناحیه مورد بررسی و فراتر از آن است. منحصربه‌فرد نبودن مدلسازی میدان پتانسیل، ممکن است به نتایج تفسیری بسیار متفاوتی منتهی شود. روش اجزاء محدود که مدت‌ها در...
[ 35 ] - تفسیر بیهنجاری مغناطیسی معدن مروارید زنجان با استفاده از روش گرادیان کامل نرمال
روش گرادیان کامل نرمال شده (NFG) به صورت گسترده در روشهای پتانسیل، به‌خصوص روش مغناطیس‌سنجی به کار برده میشود. ازآنجاکه در تهیه نقشه‌های ادامه فروسو محاسبات در بعد بسامد صورت میگیرد، اثر نوفه به شدت باعث تخریب این نقشه‌ها میشود؛ درنتیجه، تفسیر دادههای مغناطیس با استفاده از روش NFG صورت می‌پذیرد. در این روش با استفاده از بسط فوریه سینوسی دادههای مغناطیسی، مشتقات جهتی این دادهها محاسبه م...
[ 36 ] - مدلسازی دوبُعدی دادههای گرانی با استفاده از روش معکوس‌سازی فشرده و معیار توقف تغییر چگالی
اکثر روشهای مدلسازی دارای محدودیت‌اند و این محدودیت برای مدلسازی دادههای پتانسیل نیز وجود دارد. به دلیل پیچیدگی روشهای مدلسازی نهشته‌های با شکل نامشخص، معمولاً سعی میشود که این ساختارهای زیرزمینی با شکل‌های ساده شده‌ای شبیه‌سازی شوند. با استفاده از این شبیه‌سازی صورت گرفته، میتوان پارامترهایی مثل عمق و محدوده نهشته‌ها را برآورد کرد. اما نکته این است که شکل واقعی نهشته می‌تواند کاملاً، متف...
[ 37 ] - مدلسازی دوبعدی بیهنجاریهای مغناطیسی با استفاده از شبکه عصبی پیشخور
دراین مقاله، برای مدلسازی بیهنجاریهای مغناطیسی از شبکه عصبی پیشخور استفاده شده، و مدلسازی با فرض شکل دایک شیبدار با گسترش نامحدود، انجام شده است. این روش قابلیت تخمین تمام پارامترهای هندسی یعنی؛ مختصات مرکز دایک بر روی پروفیل، عمق، شیب و عرض دایک را دارد. ابتدا کارائی این روش، با مدلهای مصنوعی بدون نوفه و نوفه‌دار آزمایش شد، که نتایج رضایت بخشی بدست آمد. سپس از آن برای تفسیر دادههای...
[ 38 ] - مدلسازی سه‌بُعدی بیهنجاریهای گرانی با استفاده از روش شبکه‌های عصبی تحمیلی
در این مقاله، از یک روش جدید که شبکه‌های عصبی تحمیلینامیده میشود، استفاده شده تا توزیع چگالی نهشته‌های مدفون در مقاطع عمقی متفاوت با فرض مدل مکعبی برای بیهنجاریهای گرانی، پیدا شود. هدف از این مدلسازی زمینشناسی، پیدا کردن شکل و محل ساختار زیرزمینی در مقاطع سه‌بُعدی است. در اینجا، شبکه‌ای با یک نرون و الگوریتم پس‌‌انتشار خطا برای پیدا کردن اختلاف چگالی، به‌کار رفته است. ازآنجاکه معمولاً در ر...
[ 39 ] - بهبود محاسبه گرادیان اول و دوم قائم با استفاده از تبدیل کسینوس
در تفسیر دادههای گرانی سنجی از گرادیانهای اول و دوم قائم به طور گسترده استفاده میشود. گرادیانهای قائم به نوفه حساس هستند. دقت در محاسبه گرادیانهای قائم به طور مستقیم بر روی دقت تفسیرها اثر میگذارد. به همین دلیل محاسبه دقیق و بدون نوفه گرادیان قائم بسیار حائز اهمیت است. متداولترین روش برای محاسبه گرادیان قائم تبدیل فوریه است. وجود نوفه اندک در دادهها باعث میشود که گرادیانهای قائم محاسب...
[ 40 ] - مطالعه ساختار پوسته و سنگکره در زیر رشته کوههای زاگرس بر اساس مدلسازی دادههای گرانی و ژئوئید
ویژگی‌های خاص زمینشناسی و اقتصادی منطقه کوهزایی زاگرس محققان بسیاری را در دهه‌های اخیر متوجه خود ساخته است. با وجود پژوهش‌های صورت گرفته، همواره نیاز به مطالعات بیشتر احساس میشود. از اینرو در این تحقیق بر آنیم تا به بررسی ساختار پوسته و سنگکره با استفاده از مدلسازی تلفیقی دادههای گرانی زمینی با دقت بالا و داده های ژئوئید، به‌منظور کاهش عدم قطعیت جواب‌های حاصل از مدلسازی میدان‌های پتانسیل...
[ 41 ] - مدلسازی سرعت گروه موج سطحی ریلی با استفاده از الگوریتم تبرید شبیه‌سازی-شده در کنار وارونسازی دادههای گرانی به‌منظور برآورد تغییرات عمق موهو، ساختار سرعت موج برشی و چگالی در پوسته و گوشته بالایی منطقه مکران
هدف از این مطالعه، به‌دست‌آوردن تصاویری دقیق‌تر از سرعت موج برشی و فشارشی و چگالی در پوسته و گوشته بالایی در منطقه مکران به‌کمک مدلسازی سرعت گروه امواج سطحی ریلی با استفاده از الگوریتم تبرید شبیه‌سازیشده است. براساس مطالعات گذشته، حساسیت امواج سطحی به چگالی، بسیار کمتر از حساسیت آن به سرعت امواج برشی و فشارشی است؛ ازاین‌رو، در روش وارونسازی دادههای گرانی، از نتایج مدلسازی سرعت گروه امواج س...
[ 42 ] - استفاده از تئوری گراف در وارونسازی سه‌بُعدی دادههای گرانی‌سنجی برای تعیین پیکربندی توده‌های زیرسطحی همگن
در این مقاله وارونسازی سه بعدی دادههای گرانی سنجی براساس تئوری گراف مورد استفاده قرار گرفته است. توده همگن زیرسطحی با استفاده از مجموعهای از جرمهای نقطهای یکسان مدل میشود. با تطبیق این مجموعه جرمهای نقطهای با یک گراف کامل و با استفاده از الگوریتم کروسکال، درخت فراگیر کمینه (minimum spanning tree) برای این گراف محاسبه شده و سپس یک تابع پایدارکننده تحت عنوان تابع همفاصله به‌دست میآ...
[ 43 ] - تعیین لبه داده های میدان گرانی با استفاده از روش آماری CCMS
تعیین لبه یک تفسیر کیفی و روشی سریع برای بدست آوردن اطلاعات از بی هنجاری‌های مولد میدان گرانی است. در تعیین لبه دقت در برآورد مرز بی هنجاری‌ها و تفکیک بی هنجاری‌های که دامنه آنها با هم تداخل دارد بسیار مهم است. از جمله معایب روشهای تعیین لبه، حساس بودن به نوفه؛ حساس بودن به عمق بی هنجاری، برآورد لبه بزرگتر از مقدار واقعی، عدم تفکیک بی هنجاری‌ها و .. است. به همین دلیل روشهای متنوعی برای تعیین ...
[ 44 ] - وارونسازی سهبعدی دادههای گرانی ناهمواری سنگ بستر دشت امان‌آباد با استفاده از انتگرال‌های نوع کوشی
دادههای گرانی‌سنجی برای بررسی ساختارهای زمینشناسی مانند توپوگرافی سنگ بستر در محیط‌های رسوبی مستعد منابع هیدروکربنی و آب‌های زیرزمینی به‌کار می‌روند. استفاده از الگوریتم های بهینهسازی تصادفی با توجه به وابستگی نداشتن شدید نتایج به مدل اولیه و نیز نیاز نداشتن به مشتقات در محاسبات، با استقبال زیادی روبه‌رو است. بااین‌حال، وارونسازی غیرخطی سهبعدی داده های گرانی‌سنجی با استفاده از الگوریتمهای...
[ 45 ] - مدلسازی پیکربندی چند نمونه توده زیرسطحی با استفاده از وارونسازی دادههای گرانی به روش تئوری گراف
در این مقاله الگوریتم وارونسازی دادههای گرانی با استفاده از تئوری گراف بر روی چند نمونه داده واقعی مورد استفاده قرار گرفته است. دادههای گرانی استفاده شده، مربوط به یک توده کرومیت در کوبا، یک توده منگنز در هند، و توده مافیک در اسلوواکی هستند. هدف آن است تا بتوان پیکربندی این توده‌های زیرسطحی را با استفاده از این روش وارونسازی کارا و نوین بدست آورد و با نتایج موجود از روشهای دیگر مقایسه کرد....
Co-Authors