جواد بذرافشان
دانشیار، گروه مهندسی آبیاری و آبادانی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران
[ 1 ] - پایش یکپارچه خشک‌سالی‌های هوا-آبشناسی در حوزه آبریز کسیلیان (استان مازندران)
در مطالعه حاضر، پایش یکپارچه وضعیت خشکسالی هواشناسی (بر مبنای متغیرهای دما و بارش) و خشکسالی آبشناسی (بر مبنای جریان رودخانه) در حوضه کسیلیان مازندران مورد توجه قرار گرفت. هدف اصلی تحقیق حاضر، ارائه یک شاخص خشکسالی ترکیبی با استفاده از روش چند متغیره تحلیل مؤلفه اصلی (PCA) در حوضه مورد بررسی است. برای پایش خشکسالی هواشناسی از شاخصهای بارش استاندارد (SPI) و شاخص بارش- تبخیر و تعرق پتانس...
[ 2 ] - ارزیابی کارآیی مدل SWAT در شبیهسازی رواناب حوضه آبریز گاماسیاب
رودخانه گاماسیاب یکی از پنج شاخه اصلی رودخانه کرخه است و نقش اساسی در حفظ حیات و زیست بوم منطقه دارد. برای اتخاذ شیوههای صحیح و پایدار مدیریت منابع آب رودخانه گاماسیاب، کسب آگاهی مستمر از وضعیت کمی و کیفی آب و نیز تغییرات آن ضروری است. امروزه استفاده از مدلهای هیدرولوژیکی به منظور شبیهسازی فرآیندهای کمی و کیفی مرتبط با چرخه آب متداول است. برای استفاده از این مدلها، اثبات توانایی آنها در شب...
[ 3 ] - پیش بینی روند تغییرات مکانی کاربری اراضی در حوزه آبخیز کسیلیان با استفاده از مدل سلول خودکار- مارکوف
تهیۀ نقشۀ کاربری اراضی و شبیهسازی تغییرات آن یکی از ضروری‌ترین اطلاعات مورد نیاز برای مدیریت منابعطبیعی می‌باشد بهطوری که پایش زمانی و دقیق تغییرات آیندۀ عوارض سطح زمین برای درک روابط و کنش متقابل بین انسان و پدیده های طبیعی به منظور تصمیمگیری بهینه، از اهمیت بهسزایی برخوردار است. پژوهش حاضر نیز در راستای شبیهسازی تغییرات آیندۀ کاربری اراضی حوزۀ آبخیز کسیلیان پرداخته است. بدین منظر در اب...
[ 4 ] - بررسی اثر تغییر اقلیم بر ویژگیهای خشکسالی دورة آتی با کاربرد مدل گردش عمومی جو HadCM3 (مطالعة موردی: شمال غربی ایران)
بررسی رخداد خشکسالی، به منزلة حادثهای محیطی، از جایگاه ویژه‌‌ای در مدیریت منابع طبیعی و نیز برنامهریزیهای مرتبط با مدیریت منابع آبی برخوردار است. در این تحقیق به بررسی اثر تغییر اقلیم بر ویژگیهای خشکسالی در ایستگاههای منتخب سینوپتیکی شمال غربی ایران با کاربرد مدل گردش عمومی جو HadCM3 تحت سناریوی A2 اقدام گردید. بدین منظور، با بهره‌گیری از مدل کوچک مقیاس‌‌کنندة آماری[1] SDSM 4.2.9، ریزمقی...
[ 5 ] - Estimation of effective precipitation for winter wheat in different regions of Iran using an Extended Soil-Water Balance Model
Estimated Effective Precipitation (Pe) in dryland areas is an essential element of water resource management. Itrepresents the amount of precipitation available in the crop root zone to meet the needs of evapotranspiration. Thecurrent study compared different approaches for estimating Pe in different climatic zones of Iran. A two-layer soil–water balance (SWB) model was adopted based on the pro...
[ 6 ] - مطالعۀ تطبیقی روش های برآورد بارش مؤثر در زراعت گندم دیم در اقلیم های مختلف ایران
برآورد بارش مؤثر که قسمتی از بارش کل بوده و برای تأمین نیازهای تبخیر ـ تعرقی در بخش توسعۀ ریشۀ گیاه در دسترس است، بهدلیل هزینۀ بالای بهکارگیری ابزارهای دقیق، عمدتاً بهکمک روشهای تجربی انجام میشود. هدف از این پژوهش، مقایسۀ چند روش تجربی برآورد بارش مؤثر با روش مبتنی بر بیلان آب ـ خاک و معرفی روش تجربی مناسب در اقلیمهای مختلف کشور است. برای این امر از دادههای هواشناسی، فنولوژی و خاک و عمل...
[ 7 ] - مقایسۀ مهارت مدل¬های استوکاستیک و شبکه¬ها¬ی عصبی مصنوعی در مدلسازی و پیشبینی مقادیر و طبقات شاخص بارندگی استاندارد شده
هدف از پژوهش پیش رو، مقایسۀ کارایی مدلهای استوکاستیک و شبکههای عصبی مصنوعی در پیشبینی کمّی شاخص بارندگی استاندارد شده (SPI) در اقلیمهای خشک و مرطوب ایران است. برای این امر، محاسبۀ SPI، در مقیاسهای زمانی سهماهه، ششماهه و دوازدهماهه در چهار ایستگاه سینوپتیک کشور طی دورۀ 2007-1973 انجام شد. در گام بعد، مدلسازی سریهای زمانی SPI برای پیشبینیهای یک تا دوازده گام به جلو، به سه روش مدلسازی ...
[ 8 ] - ارزیابی روشهای مختلف درون‌یابی دادههای بارندگی ماهانه و سالانه (مطالعهی موردی: استان خوزستان)
نقشه‌های همبارش یک منطقه، پیش‌نیاز بسیاری از مطالعات هیدرولوژی و هواشناسی است. دقّت نقشه‌های همبارش، به روش درون‌یابی دادههای بارندگی وابسته است. با توجّه به توپوگرافی پیچیدهی استان خوزستان و فقدان ایستگاههای هواشناسی مرتفع با آمار درازمدّت در آن، تعیین روش مناسب درون‌یابی دادههای بارندگی ماهانه و سالانه در این استان ضروری بهنظر می‌رسد. به این منظور، هفت روش درون‌یابی شامل کریجینگ عمومی، کو...
[ 9 ] - بررسی تغییرات روزهای بارشی تحت تأثیر خرد اقلیم شهری در کلانشهر تهران
گفتمان اصلی خرداقلیمشناسی شهری، طبیعت انسانزده است. بافت فیزیکی شهر در مقایسه با فضای خارج شهر، همانند روستاهای پیرامون، تفاوت‌های زیادی دارد. مقایسهی شاخصهای اقلیمی شهر با نواحی پیرامونی، نشانهی بارزی از تأثیرپذیری خرداقلیم شهری از مناطق شهری است. یکی از شاخصهای مهمِّ تأثیرپذیر اقلیمی از نواحی شهری، فرایند بارندگی است. گمان میرود بهدلیل دگرگونی بافت شهری تهران در دههی پیش، پارامتر بارند...
[ 10 ] - پیشبینی خشکسالی جریان رودخانه با استفاده از شاخص SPI و زنجیره مارکف در حوزه آبریز کرخه
سابقه و هدف: خشکسالی یکی از پیچیده‌ترین بلایای طبیعی در جهان است و زمانی رخ می‌دهد که آب قابل دسترس یک سامانه برای تامین نیازهای حداقل یکی از بخشهای زیستی، اقتصادی و اجتماعی طی یک دوره زمانی قابل ملاحظه کافی نباشد. گرچه به‌طور کلی تعریفی جهانی از خشکسالی وجود ندارد، می‌توان خشکسالی را به انواع مختلفی تقسیم‌بندی نمود: خشکسالی هواشناسی، کشاورزی، هیدرولوژیکی و اقتصادی-اجتماعی. خشکسالی هیدرولوژیکی...
[ 11 ] - دو قرن بازسازی حلقه-درختی خشکسالی با استفاده از شاخص بارندگی استاندارد شده چندمتغیره (MSPI) در منطقه جوانرود کرمانشاه
در این تحقیق، تاثیر همزمان منابع رطوبتی کوتاه مدت و بلند مدت بر رشد درختان بلوط منطقه کرمانشاه با استفاده از شاخص خشکسالی چند متغیره بارش استاندارد (MSPI) (مبتنی بر شاخص بارندگی استاندارد اصلاح شده: SPImod) مورد بررسی قرار گرفت. اساس شاخص مذکور بر تحلیل مولفه‌های اصلی (PCA) است. نتایج بررسی همبستگی MSPI با پهنای دوایر سالانه درختان در دوره آماری 2008-1968 نشان داد که وضعیت کلی منابع مختلف رطوبت...
[ 12 ] - واسنجی شاخص شدت خشکسالی پالمر تحت شرایط اقلیمی خشک و نیمه خشک مناطق غرب و جنوب غرب ایران
امروزه شاخصهای خشکسالی به عنوان ابزار مناسب برای اقدامات مدیریتی و مقابله با پدیده خشکسالی، به طور وسیعی در دنیا مورد استفاده قرار می‌گیرند. کاربرد برخی شاخص‌ها، بویژه شاخصهای فیزیکی خشکسالی نظیر شاخص شدت خشکسالی پالمر (PDSI)، در یک منطقه جدید ممکن است در ابتدا به واسنجی نیاز داشته باشد. هدف از این مطالعه، واسنجی شاخص شدت خشکسالی پالمر (PDSI) تحت شرایط اقلیمی خشک و نیمه خشک نواحی غرب و جنوب غ...
[ 13 ] - رابطه بین پهنای حلقه‌های سالانه درختان بلوط و شاخصهای اقلیمی (منطقهای و جهانی) در منطقه جوانرود کرمانشاه
در این مقاله، همبستگی بین چند شاخص اقلیمی با پهنای دوایر سالانه درختان بلوط مازو در منطقه جوانرود استان کرمانشاه مورد بررسی قرار گرفت. دادههای اقلیمی مورد استفاده در این مطالعه از ایستگاههای هواشناسی منطقه (دما، بارندگی و شاخص بارندگی استاندارد (SPI)) و شبکه جهانی نقاط (دما، بارندگی و شاخص شدت خشکسالی پالمر (PDSI)) مربوط به سازمان ملی اقیانوسی و جوی ایالات متحده در قاره‌های آسیا، اروپا، آفریق...
[ 14 ] - تاثیر تغییر اقلیم آینده بر احتمالات انتقال طبقات خشکسالی در اقلیمهای حدی ایران (مطالعه موردی: ایستگاههای بندر انزلی و بوشهر)
هدف از این مطالعه مقایسه فراوانی‌های انتقال و فراوانی‌های غیر شرطی خشکسالی در شرایط تغییر اقلیم آینده با شرایط اقلیم فعلی در دو اقلیم حدی ایران (بندر انزلی و بوشهر) می‌باشد. ریزمقیاس نمایی شرایط اقلیم آتی بر مبنای مدل LARS-WG در دوره آماری 2100-2056 به انجام رسید. دوره پایه مطالعه در هر دو ایستگاه، دوره 2005-1956 انتخاب شد. سپس، شاخص بارندگی استاندارد تعدیل شده در سه مقیاس زمانی شامل 3 ماهه، 6 ...
[ 15 ] - ارزیابی روشهای مختلف و پیشنهاد یک روش جدید برای بازسازی خلاءهای آماری دادههای دمای کمینه روزانه در ایستگاههای ارتفاعی ایران
دادههای دمای حداقل روزانه مهمترین نیاز پژوهشهای اقلیمی و همچنین مطالعات تأثیر تغییر اقلیم در زمینه سرماهای زودرس پاییزه، دیررس بهاره، طول مدت سرما، ارزیابی پتانسیل تولید محصولات باغی و زراعی وابسته به سرمازدگی و نهایتاً امنیت غذایی است. از نگاه دیگر، به‌رغم آنکه ایستگاههای مناطق مرتفع نقش مهمی در صحت برآورد شیب ارتفاعی آمارههای دما و میدانی کردن آنها دارند، تعدادشان در ایران بسیار معدود بود...
[ 16 ] - دویست سال بازسازی حلقه-درختی دمای حداکثر در کلیک نوشهر
یکی از روشهای بازسازی متغیرهای اقلیمی، بهویژه دما، استفاده از گاه‌شناسی درختی (عرض حلقه‌های درختان) است. تاکنون تحقیقی در زمینة بازسازی درازمدت دما در اکوسیستم خزری انجام نشده است. تحقیق حاضر با استفاده از گاه‌شناسی درختان راش ارتفاعات نوشهر به بازسازی دما پرداخته است. برای این منظور، همبستگی حلقه‌های سالانة درختان با متغیرهای هواشناسی ایستگاهی و جهانی بررسی شد. تحلیل همبستگی نشان داد که کاهش...
[ 17 ] - مطالعة تطبیقی نمایه‌های هواشناسی با نمایه‌های هیدرولوژیکی برای پایش خشکسالی به روش داده‌کاوی (مطالعة موردی: ایستگاه ارازکوسه، استان گلستان)
تداوم کمبود بارش در یک منطقه نسبت به میانگین بلندمدت (خشکسالی هواشناسی) باعث کاهش جریان آب رودخانه و افت تراز آب زیرزمینی (خشکسالی هیدرولوژی) میشود. برای کمّی کردن خشکسالی، نمایه‌های متعددی تعریف شده است. در این پژوهش از دو نمایة خشکسالی، شامل نمایة بارش استانداردشده (SPI) و نمایة جریان رودخانة استانداردشده (SSI)، به ترتیب، برای پایش خشکسالی هواشناسی و خشکسالی هیدرولوژیکی استفاده شد. ای...
[ 18 ] - ارزیابی ریسک خشکسالی کشاورزی محصول جو دیم تحت شرایط محدودیت داده (مطالعة موردی: آذربایجان شرقی)
ارزیابی ریسک خشکسالی کشاورزی در مواقع بحرانی قبل و طی فصل رشد محصول می‌تواند زمان کافی را برای سیاست‌گذاران و کشاورزان بهمنظور اتخاذ راهبرد‌های مناسب جهت کاهش پتانسیل ریسک خشکسالی فراهم کند. هدف این مطالعه توسعة مدلی آماری برای برآورد ریسک کیفی خشکسالی کشاورزی محصول جو دیم، قبل از کاشت و در حین فصل رشد، در شرایط محدودیت داده در استان آذربایجان شرقی است. متغیرهای ورودی مدل شامل مقادیر هفتگی ...
[ 19 ] - بررسی ﺗﺄثیرات تغییر اقلیم بر طول فصل رشد در چشم‌انداز 2020 تا2050 در چند نمونة اقلیمی ایران
از دیدگاه هواشناسی کشاورزی، فصل رشد عبارت است از دوره‌ای که گیاه قادر به رشد باشد. این دوره عموماً به فاصلة بین آخرین یخبندان بهاره و اولین یخبندان پاییزه، که دما از آستانه‌ای معین بالاتر است (صفر یا 5 درجة سانتی‌گراد)، اطلاق میشود. در آینده یکی از روشهای مطالعة اقلیم استفاده از خروجی مدلهای گردش عمومی جوّ است. اما این مدلها بهدلیل قدرت تفکیک زمانی و مکانی پایین گویای تغییر اقلیم منطقهای نی...
[ 20 ] - مقایسه بارش بهاری حاصل از چهار محصول شبکه‌بندی شده و شبیهسازی شده توسط RegCM و ارزیابی آنها با مشاهدات در دشت قزوین
بارش مؤلفه اصلی چرخه هیدرولوژیکی و داده واداشتی مهمی برای مدلهای هیدرولوژی و کشاورزی است. تلاش‌های بسیاری در تولید محصولات شبکه‌بندی شده بارش با هدف افزایش دسترسی به پایگاه‌های بارش در تفکیک‌های مکانی و زمانی مختلف در مقیاس جهانی صورت گرفته است. در این مطالعه عملکرد چهار محصول مختلف با تفکیک مکانی بالا، شامل برونداد PERSIANN-CCS، CFSR، CHIRPS و AgMERRA و همچنین شبیه‌سازی‌های بارش روزانه توسط ...
[ 21 ] - تعدیل شاخص شدت خشکسالی پالمر (PDSI) بر مبنای طرحواره برهمکنش جو- سطح خشکی (ALSIS) در حوضه آبریز کرخه
در این مطالعه، طرحواره برهمکنش جو- سطح خشکی (ALSIS) جایگزین مدل ترازمندی آب شاخص شدت خشکسالی پالمر (PDSI) شد و شاخص شدت خشکسالی پالمر تعدیل شده (AL-PDSI) با نسخه خودواسنج شاخص شدت خشکسالی پالمر (SC-PDSI) مقایسه شد. ارزیابی شاخص های خشکسالی برای دوره زمانی 1983-2011 در حوضه آبریز کرخه بیانگر گزارش وقوع خشکسالی های شدیدتر به ازای تداوم معین توسط شاخص AL-PDSI در مقایسه با شاخص SC-PDSI است. همچنین،...
[ 22 ] - بررسی و مقایسه عملکرد دو مدل (ClimGen و LARS-WG) در شبیهسازی متغیرهای هواشناسی در شرایط مختلف اقلیمی ایران
مدلهای شبیهسازی تصادفی وضع هوا (مولد‌های وضع هوا) در مطالعات مختلفی از قبیل ارزیابی ریسک پدیدههای حدی اقلیمی و هیدرولوژیک، مدیریت ریسک منابع آب و کشاورزی مورد استفاده قرار می‌گیرند. انجام این قبیل مطالعات، اغلب نیازمند دسترسی به سری درازمدت دادههای هواشناسی می‌باشد. با توجه به اینکه در اکثر ایستگاههای هواشناسی، دسترسی به آمار درازمدت وضع هوا (به ویژه، دادههای روزانه) امکانپذیر نیست، می‌توا...
[ 23 ] - مقایسه تکنیک‌‌‌های مختلف پهنه‌‌بندی دادههای اقلیمی برای تعیین مهم ترین فاکتور‌های مؤثر بر رویش درختان ناحیة مرتفع چهارباغ گرگان
دانش اقلیمشناسیِ درختی با مطالعة ارتباط بین متغیرهای اقلیمی و حلقه‌های درخت به بازسازی اقلیم گذشته میپردازد که پیش‌نیاز بسیاری از مطالعات کشاورزی و منابع طبیعی است. اصولاً درختان مناطق مرتفع حساسیت بیشتری به تغییرات آبوهوایی دارند، اما متأسفانه در مناطق مرتفع جنگلی، نظیر منطقۀ چهارباغ گرگان (منطقة مطالعاتی) هیچ ایستگاه هواشناسیای وجود ندارد. برای رفع این مشکل، در این تحقیق روشهای مخت...
[ 24 ] - ارزیابی شاخص خشکسالی کمبود توأم تحت شرایط اقلیمی ایران
شاخص کمبود توام از ترکیب دوازده متغیر شاخص اصلاح شده بارندگی استاندارد (SPImod) متناظر با پنجره‌های زمانی 1 تا 12 ماه با استفاده از توابع همبند تجربی و نظری محاسبه میشود. به دلیل دشواری و زمانبر بودن محاسبه توابع همبند نظری، محققان استفاده از فرم تجربی JDI را پیشنهاد می‌کنند. هدف از این مطالعه، مقایسه شاخص کمبود توام در دو حالت تجربی و نظری تحت شرایط اقلیمی ایران است. در این مطالعه، از داده ها...
[ 25 ] - پیش آگاهی وضعیت خشکسالی هواشناسی در گستره ایران با استفاده از مدل زنجیره مارکف
مدیریت خشکسالی به منظور بهره برداری بهینه از منابع آب در مناطق خشک و نیمه خشک بسیار ضروری است. یکی از روش های مدیریت خشکسالی، پیش آگاهی آن با استفاده از روش های احتمالاتی است. در این مطالعه، از آمار بارندگی ماهانه مربوط به 33 ایستگاه سینوپتیک ایران طی دوره آماری 2005-1976 برای پایش و پیش بینی وضعیت خشکسالی در کشور استفاده شد، با توجه به وجود دوره های خشک بیش از شش ماه در برخی از ایستگاه های منا...
[ 26 ] - ارزیابی تغییرات جریان آینده تحت سناریوهای مختلف تغییر اقلیم برحوضه آبریز رودخانۀ گاماسیاب
تغییر اقلیم با توجه به ظرفیت محدود اکوسیستمها می‌تواند موجب بروز مشکلاتی در تأمین آب قابل دسترس برای رفع نیاز بشر شود و بر توانایی منطقهای در مواجهه با بلایای طبیعی مرتبط با آب تأثیر بگذارد. یکی از مشخصههای طبیعی رودخانۀ گاماسیاب احتمال وقوع سیلاب و خطرات ناشی از آن است. بنابراین مطالعات هیدرولوژیکی تحت شرایط تغییر اقلیم برای ساماندهی و مدیریت آن ضروری است. لزوم استفاده از مدلهای سری CMIP5...
[ 27 ] - کاربرد وایازش خطی چندمتغیره در پس‌پردازش مقادیر بارش حاصل از مدل RegCM4
پیشبینیهای فصلی بارش در تصمیم‌گیریهای مدیریتی در بخشهای کشاورزی و منابع آب و نیز ارزیابی و پایش پدیدههای فرین نظیرخشکسالی و سیل اهمیت ویژه‌‌ای دارد. در این تحقیق بهمنظور ارزیابی کارایی مدل RegCM4در پیشبینی بارش ماهانه، فصلی و سالانه در چند ایستگاه منتخب شمال غرب کشور و همچنین بررسی میزان دقت پیش‌بینیها بعد از پس‌پردازش روی برونداد مدل، مدل در دوره 30 ساله 1982 تا 2011 با طرحوارة بارش کوK...
[ 28 ] - ارزیابی مخاطره تداوم خشکسالی با استفاده از دادههای بارندگی سالانه قرن گذشته در ایستگاههای قدیمی ایران
هدف از این تحقیق، ارزیابی دوره بازگشت و مخاطره تداوم خشکسالی هواشناسی صرفاً در پنج ایستگاه قدیمی و منحصر به فرد ایران که واجد بیش از یکصد‌سال آمار بارندگی سالانه هستند, می‌باشد. در تعیین دوره بازگشت و مخاطره خشکسالی در ایستگاههای مورد بررسی (جاسک, بوشهر, اصفهان, مشهد و تهران) مراحل زیر دنبال گردید: الف) در آزمون همگنی (آزمون دنباله), دادههای ایستگاه جاسک مورد تایید قرار نگرفت و همگنی چهار ای...
[ 29 ] - مقایسۀ قابلیت دادههای ماهواره لندست 8 و مدل SEBAL در برآورد تبخیر و تعرق جنگل‌های خزری با مدل ترکیبی پنمن مانتیث
روشهای متکی بر سنجش از دور، برای رفع محدودیت‌های روشهای مستقیم اندازه‌گیری تبخیر و تعرق ایجاد شده‌اند. هدف تحقیق حاضر، بررسی قابلیت تصاویر ماهوارۀ لندست 8 و مدل SEBAL در برآورد تبخیر و تعرق واقعی لحظه‌ای (ETINST) و روزانۀ (ET24) اکوسیستم‌های جنگلی است. برای این منظور، تصاویر ماهوارۀ لندست 8 در چهار زمان برای جنگل‌های شهرستان رامسر تهیه و پس از پردازش و محاسبات لازم از جم...
[ 30 ] - بررسی گذشته، حال و آینده تغییرات پوشش گیاهی مراتع البرز مرکزی در ارتباط با تغییر اقلیم
شتاب در روند تغییرات اقلیمی باعث دگرگونی سریع وضعیت اکوسیستم های مرتعی شده است که یافتن روش های نوین ارزیابی این تغییرات راهی جهت مدیریت پایدار مراتع محسوب میشود. به منظور بررسی روند تغییرات پوشش گیاهی ناشی از اثرات اقلیمی مراتع البرز مرکزی انتخاب شدند. شاخص نرمال‌شده تفاضل پوشش گیاهی (NDVI) با استفاده از تصاویر ماهواره ای لندست، سنجنده +TM، ETM و OLI برای سالهای 1366 تا 1395 (3...
[ 31 ] - تأثیر نوسانات اقلیمی بر فراوانی طوفان‌های گردوغبار در ایران
Introduction: Different regions have various dust production; and the increase of dust storms illustrates the arid ecosystem dominance in each region. Analyzing and identifying of dust storms and its association with climatic parameters is one of the crucial approaches to reduce the caused damage of this phenomenon. Since besides determining the portion of each climate variables in intensifying...
[ 32 ] - بررسی تاثیرعوامل انسانی و اقلیمی بر تغییرات تراز و کیفیت آب زیرزمینی در مناطق نیمه خشک
مدیریت منابع آب زیرزمینی، نیازمند شناخت عملکرد آن و پیش بینی تاثیر عوامل مختلف اقلیمی و انسانی می باشد. در این تحقیق، به منظور شناخت و شبیه سازی ویژگی های آبخوان دشت مهاباد از مدل GMS10.05 استفاده شد. پس از واسنجی و صحت سنجی مدل، عوامل تاثیرگذار بر تراز آب زیرزمینی مورد بررسی قرار گرفت و به این منظور مدل با حذف کلیه عوامل انسانی تاثیرگذار اجرا شد که در این شرایط مدل، تراز آب زیرزمینی را به طور ...
[ 33 ] - مقایسه چهار روش تحلیل حساسیت پارامترهای مدل مفهومی HBV در حوضه آبریز کرخه و زیرحوضه‌های آن
مدل HBV (Hydrologiska Byråns Vattenbalansavedlning) یک مدل مفهومی است که به‌طور گستردهای برای پیشبینیهای آبشناسی و مطالعات منابع آب به‌کار میرود. در این مطالعه تحلیل حساسیت پارامترهای مدل HBV برای زیرحوضه‌های کرخه و کل حوضه کرخه در چهار بازه زمانی مختلف 1، 5، 10 و 25 سال با چهار روش FAST (Fourier Amplitude Sensitivity Test)، (Regional Sensitivity Analysis) RSA،Sobol و رگرسیون بررسی شده ...
[ 34 ] - حساسیت تولید خالص اولیه به تغییر اقلیم در ناحیه رویشی هیرکانی
تولید خالص اولیه (NPP) از شاخصهای مهم ارزیابی توان تولید بوم‌سازگان‌‌ها است که به‌شدت تحت تأثیر تغییر اقلیم قرار دارد. پژوهش پیش‌رو با هدف بررسی اثر تغییر اقلیم بر روند و حساسیت NPP در ناحیه رویش هیرکانی با استفاده از دادههای طولانی‌مدت (31 ساله) ایستگاههای هواشناسی گرگان، قائم‌شهر، بابلسر، نوشهر، رامسر، انزلی و آستارا، در بازه زمانی 1987 تا 2017 میلادی (1365 تا 1396) ا...
[ 35 ] - بررسی هم‌تغییری بارش ایران با سیگنال بزرگ مقیاس اقلیمی NAO در مقیاس زمانی هفتگی
نوسان اطلس شمالی (NAO) یکی از سیگنالهای بزرگ مقیاسی است که نیمکرۀ شمالی زمین را تحت تأثیر قرار می‌دهد. تحقیقات مختلفی هم‌تغییری بارشهای ایران با NAO را در مقیاسهای ماهانه تا سالانه بررسی کرده‌اند. این تحقیق مقیاس زمانی هفتگی را در نظر گرفته است. متغیر بارش روزانه در دورۀ آماری (2016-1979) از پایگاه ERA-Interim اخذ و میزان تطابق آن با نقاط مرجع زمینی با روش همبستگی پیرسون بررسی شد. نتایج نشا...
[ 36 ] - بررسی روند فراوانی روزهای همراه با توفانهای گرد و غبار و ارتباط آن با عناصر اقلیمی(مطالعه موردی: استان لرستان)
در این پژوهش جهت شناسایی و بررسی روند تغییرات فراوانی روزهای همراه با توفانهای گرد و غبار و میزان ارتباط آن با متغیرهای اقلیمی (دمای بیشینه و سرعت بیشینه باد)، دادههای ساعتی و روزانه گرد و غبار و همچنین دادههای هواشناسی 10 ایستگاه سینوپتیک استان لرستان با طول دوره آماری مشترک (2014-2000) در مقیاس فصلی مورد مطالعه قرار گرفت. بدین منظور پس از بررسی تمامی سری دادهها از نظر نرمال بودن به‌وسیله ...
[ 37 ] - اارزیابی بارش و تبخیر-تعرق پتانسیل گیاه مرجع در شرایط اقلیم فعلی و تغییر اقلیم آینده تحت پروژه CORDEX در نواحی عمده تولید محصولات دیم استان کردستان
با توجه به گزارشهای متعدد مبنی بر روند گرم شدن کره زمین و نوسانات بارش، بررسی تغییرات اقلیمی به منظور سازگاری با این پدیده بهویژه در مناطق نیمهخشک دیم کشور ضروری به نظر می‌رسد. هدف از این مطالعه بررسی روند تغییرات اقلیمی فعلی و پیش‌نگری مدلهای اقلیمیCMIP5 تحت پروژهCORDEX در مناطق دیم‌خیز استان کردستان می‌باشد. در این مطالعه، ایستگاههای سنندج، قروه و زرینه به عنوان نزدیک‌ترین ایستگاههای ...
[ 38 ] - بررسی تأثیر سیگنال NAO بر بارشهای ایران با رهیافت تحلیل شبکه درماه‌های نوامبر تا آوریل 1979-2016
نمایش و کمی کردن چگونگی تأثیرگذاری سیگنالهای بزرگمقیاس اقلیمی بر بارش منطقهای و جهانی یکی از مسائل مورد توجه محققان است. رهیافت جدید تحلیل شبکه امکان بررسی سامانههای پیچیدهای مانند اقلیم را فراهم میسازد. هدف این پژوهش، بررسی سیگنال اقلیمی نوسان اطلس شمالی NAO بر بارشهای ایران با رهیافت تحلیل شبکه است. دادههای باز تحلیل بارش روزانه از پایگاه داده ERA-Interim و شاخص روزانه NAO در ماه‌های ...
[ 39 ] - توسعه سامانه پیشبینی چند مدلی بارش ماهانه در حوضه آبریز سفیدرود
پیشبینی بارش یکی از ابزارهای مهم در برنامه‌ریزی و مدیریت منابع آب به حساب می‌آید. اخیراً از روشهای جدیدی به نام مدلهای دینامیکی جو برای پیشبینی بسیاری از متغیرهای هیدرو-اقلیمی از جمله بارش استفاده میشود. قبل از استفاده از پیشبینیهای این مدلها در برنامه‌ریزی و تصمیمگیری، لازم است ارزیابی دقت و تصحیح اریبی آنها انجام شود. از این رو هدف مقاله حاضر، تصحیح اریبی و ترکیب نتایج پیشبینی بارش ...
[ 40 ] - مقایسه کارایی شبکههای عصبی آماری، فازی و پرسپترونی در پیشبینی طوفان‌های گردوغبار در نواحی بحرانی کشور
مناطق مختلف، استعدادهای متفاوتی در انتشار گردوغبار دارند و افزایش طوفان‌های گردوغبار نشان‌دهنده حاکمیت اکوسیستم بیابانی در هر منطقه است. درک صحیح وقوع طوفان‌های گردوغبار در هر منطقه، به مدیریت و کاهش خسارت‌های حاصل از گردوغبار کمک شایانی می‌کند. هدف از این تحقیق پیشبینی فراوانی روزهای همراه با طوفان‌های گردوغبار (FDSD) در مقیاس زمانی فصلی است. بدین منظور، با استفاده از دادههای سینوپ ساعتی و ک...
[ 41 ] - تهیه و ارزیابی نقشه‌های تبخیر و تعرق براساس دادههای ماهوارۀ لندست 8 و مدل SEBAL در جنگل‌های هیرکانی (مطالعۀ موردی: جنگل‌های پل‌سفید و کیاسر)
برآورد دقیق تبخیر و تعرق واقعی می‌تواند در برنامه‌ریزی مدیریت جنگل‌های هیرکانی که اهمیت زیادی در کاهش شدت تغییرات اقلیمی و همچنین تأمین منابع آبی شمال ایران دارد، کمک‌کننده باشد. روشهای مستقیم اندازه‌گیری تبخیر و تعرق به محدودیت‌هایی دچار است که از مهمترین آنها می‌توان به نقطه‌ای بودن اندازه‌گیری‌ها اشاره کرد. در مقابل، برخی روشهای سنجش از دور ایجاد شده‌اند که حتی می‌توانند سبب دستیابی به نق...
[ 42 ] - Investigation of land use changes in Gorganrood catchment using Google Earth Engine platform
The purpose of this study is to investigate landuse changes in Gorganrood basin in 2001, 2010 and 2019. Using Landsat and Product-Modes satellite images, used maps were prepared using the classification method of random forest algorithm in Google Earth Engine. Satellite imagery was classified into eight classes including forest, cropland, shrubland, grassland, wetland, urban, barren, and water....
Co-Authors