ابراهیم رنجبر
استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه محقّق اردبیلی
[ 1 ] - جنبههای نمادین رمان سووشون
سووشون رمانی است تاریخی، هنری، حماسی، رمزی و رآلیستی با رگههایی از رمانتسیم. بُعد رمزی آن عمق تاریخی- فرهنگی و جنبه فلسفی خاصی به آن داده است. لایه روایی آن داستانی جذاب با مظاهر فرهنگ و تمدن ایرانی و با اوصاف شاعرانه است؛ امّا لایه زیرین و رمزی آن کودتای 28 مرداد 32 و شکست جبهه ملّی، و خدمت و خیانت تعدادی از رجال مؤثّر در این واقعه و واکنش برخی از روشنفکران را پس از این واقعه، بازگفته است. نویسن...
[ 2 ] - بررسی داستان گیله مرد با تکیه بر عوامل نمایشی شدن داستان
صحنۀ نمایشی، به عنوان زیرمجموعة عنصر تداوم، در بررسی زمانروایی یک اثر، بررسی میشود. در صحنة نمایشی، سخن بر سر این است که چگونه نویسنده در گزارش داستان، واسطهگری ابزارروایی را از میان برمیدارد بهگونهای که حوادث داستانی در برابر دیدگان مخاطب به نمایش درمیآید و او حائلی میان خود و وقایع احساس نمیکند و خود را درگیر وقایع و ناظر مستقیم حوادث میبیند. از آنجا که داستان «گیلهمرد» همواره به ع...
[ 3 ] - تحلیل داستان شاه و کنیزک در مثنوی مولوی
داستان شاه و کنیزک نخستین داستان مثنوی و نخستین سخن مولوی پس از ذکر ماجرای نمادین و تمثیلی نامه نی است. به احتمال قوی به سبب قرابت زمانی و مکانی نینامه با این داستان، یکی از جدیترین داستانهای مثنوی است و همان گونه که مولوی تمام آن را که در مثنوی بیان آن را در نظر داشته، در نی نامه بیان کرده است1، در این داستان نیز غالب اصول و عقاید مربوط به جهان بینی، تجارب روحانی و حیاتی و ماجرای روح آدمی ...
[ 4 ] - گفت وگو در رمان آواز کشتگان
در این نوشته قصد داریم کارکرد، انواع و جایگاه گفتوگو را در رمان آواز کشتگان بررسى کنیم. این رمان رئالیستى در ترسیم اوضاع سیاسى- اجتماعى عصر خود و مخلد کردن مشقتهاى مبارزات سیاسى یک نسل اهمیت خاصى دارد. در این رمان، گفتوگو هم به عنوان یکى از مهمترین عناصر داستان و هم به عنوان یکى از سازههاى ساختار رمان و هم به عنوان یکى از راههاى خلق و معرفى شخصیتها نقش و کارکرد خاصى دارد. براهنى از انواع...
[ 5 ] - تحلیل جلوههای رئالیسم در رمان شراب خام
فرق هنر با تاریخ در این است که هنرمند با گزینش و تأویل و گزارش خاصّ خود، بینظمیهای ظاهری واقعیّات را در طرحی معقول، محدود، سنجیده و منظّم عرضه میکند. شراب خام نوشتة اسماعیل فصیح یکی از رمانهای مشهور رئالیستی است که گزیدههایی از مسائل تاریخی دهههای چهل و پنجاه شمسی موضوع آن است. این رمان با مؤلّفههای رئالیسم اجتماعی مطابقت زیادی دارد. در این نوشته، این رمان را از همین دیدگاه تحلیل ...
[ 6 ] - نظریّات ادبی دکتر غلامحسین یوسفی دربارة صورت و معنی شعر
دکتر غلامحسین یوسفی یکی از استادان مسلّم زبان و ادبیّات فارسی و در زمینة علوم و نظریّههای ادبی، صاحبنظر بود و نقد و نظرهای ارزشمندی در ارزیابی شعر فارسی، از خود بهجا گذاشت. به اعتقاد او آثار ادبی و خصوصاً اشعار ماندگار فارسی، در عین حال که از ماهیّت ادبی و شروط هنری برخوردارند، رسالتهای اجتماعی بر عهده دارند. او در نقد عملیِ تعدادی از اشعار ماندگار فارسی، نشان داده است که هر شعری که ماهیّت هنری دا...
[ 7 ] - Significance of the Metaphor of the Lion in Categorizing Mystic Concepts in Mulavi (A Study of Existing Examples in Ghazals from Divan Kabir)
Sufi and mystic poets employ linguistic evidence, especially expressions regarding animals, to represent mystic concepts. In this study, to explore and clarify the meanings Mulana intended to convey as the field of destination, we will examine the linguistic expression “the Lion” as the field of origination in ghazals of Divan Kabir by using the conceptual theories of metaphor introduced by Geo...
Co-Authors