مهدی نیک منش
دانشیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه الزهرا(س) تهران، ایران
[ 1 ] - بازتاب فرامتن تاریخی در سوگ سروده‌های دفاع مقدس (از 1359 تا پایان 1363 هـ. ش)
شعر دفاع مقدس، یکی از جریانهای ادبی معاصر است که حول محور پدیده جنگ عراق علیه ایران، شکل گرفته است. به واقع، جنگ به منزله فرامتنی تاریخی و زمانمند با زمینههای بروز، سیر تاریخی و پیامدهای مشخص، میتواند فینفسه عاملی برای ایجاد جریانی ادبی باشد. شعر دفاع مقدس به دو دوره تاریخی -ادبی (59ـ63 و 64ـ67) قابل تقسیم است که هر یک دارای ویژگیهای متمایزی است. گونه سوگسرایی (رثا) یکی از جریانهای عمده...
[ 2 ] - ارتباط بینامتنی دیوان حافظ و آثار روزبهان بقلی
ژولیا کریستوا بینامتنیت را گذر از نظام نشانه به نظام‌های دیگر می‌داند. از این زاویه متن نه هم‌چون ذخیره‌‌ای از معانی ثابت، بلکه در مکان تعامل پیچیده‌‌ای بین متن‌های گوناگون قرار می‌گیرد. نظریة بینامتنیت با ژرار ژنت وارد حوزة ساختارگرایی شد. ژنت بر خلاف کریستوا با در نظر گرفتن خاستگاه به دنبال تعین و تثبیت معنا در متون بود. بر این اساس متن معنای خود را از طریق رابطه‌‌اش با دیگر متون آشکار می‌کند...
[ 3 ] - گرشاسب؛ شبه‌قهرمانِ حماسه‌ی اسدی
امروزه بررسی متون گذشته از منظرهای نوین یکی از محورهای بنیادین مطالعات ادبی است. در این میان نقد اسطوره شناختی یا کهن الگویی که رویکردی تلفیقی از علومی چون روان‌شناسی و انسان‌شناسی است از اهمیتی ویژه برخوردار است. این نوع رویکرد بر پایة اندیشة کارل گوستاو یونگ شکل گرفت، او پس از مطالعه‌ی اسطوره‌های ملل مختلف، به منشأ آن‌ها توجه و «ناخوداگاه جمعی» -که حاوی کهن‌الگوهاست- را به عنوان خاستگاه مشتر...
[ 4 ] - ناپدیدشدگان در عرصة ادبیات (رمزگشایی از راز ناپدید شدن برخی قهرمانان در پایان داستان‌ها)
ناپدیدشدن قهرمانان و شخصیّت‌های داستانی، از نکات مورد توجهی است که در ادبیات ایران حضوری روشن دارد. این پژوهش با ذکر نمونه‌هایی از آثار ادبی جهان و تحلیل آن‌ها به این نتیجه می‌رسد که در ادبیات سایر ملّت‌ها نیز نمونه‌هایی مشابه با قهرمانان ناپدید شده در ادبیات ایران، یافت می‌شود و نتیجة دیگر آنکه باور‌داشت اصل ناپدیدی در همة ادوار بشری، حتّی دورة متاخّر نیز در میان همة اقوام وجود دارد. بنابراین، قدم...
Co-Authors