سیدجواد مرتضایی
دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
[ 1 ] - کارکردهای روایی در شعر طاهره صفّارزاده بر اساس نظریّۀ روایت‌شناسی بارت
اعتباربخشی به واقعیّت و استغراق در عینیّت، با همۀ خصوصیّات فیزیکی و باطنی آن – که با نیما آغاز شده بود – در ادامۀ حرکت شعر نو، تأثیر بهسزایی بر جای گذاشت و شاعر امروز دریافت که روایت میتواند اجزای ناهمساز را در کلّیتی معنادار گردآورد و امکان نظامبخشی به عناصر پراکنده را به دست دهد و زمان تقویمی را به زمان هستیشناسانه بدل کند. در این مقاله، بر اساس روش کتابخانهای و تحلیل محتوا و مقایسه، اشعار ...
[ 2 ] - نقدی بر کتاب «خاقانی شروانی نکته‌ها از گفته‌ها» نوشتۀ دکتر برات زنجانی
نوشتن شرح بر دیوان‌های شعری کار دشواری است و نیاز به صرف وقت و دقّت بسیار دارد. شارح باید با دنیای فکری و ذهنی شاعر آشنایی کامل داشته باشد تا بتواند شرحی دقیق و مستوفی بنویسد؛ به عبارت دیگر، شارح باید ارتباط بین محتوای کلام شاعر و بُعد فنی و شیوۀ بیان او را بداند تا شرحی منقح به‌دست دهد. خاقانی از همان دست شاعرانی است که علاوه بر اندیشیدن به محتوای کلام به جنبۀ فنی و شیوۀ گفتن خود تأکید می‌ورزد. ...
[ 3 ] - تصحیح عباراتی از کتاب نگارستان عجایب و غرایب پیشاوری
در تصحیح متون، پی بردن به لغزش‌ها و فهم اغلاط راه‌یافته به متن از اهمیت خاصی برخوردار است. در این راستا، یکی از مواردی که در تصحیح متون گذشته باید با دقت زیاد بدان نگریسته شود، مسئلۀ تصحیف و تحریف است. بر این اساس، گاهی مصحح ناگزیر است در کنار نسخ خطیِ معتبر یک کتاب، از منابع دیگری برای انجام کار تصحیح بهره بگیرد که از آن به منابع جانبی تعبیر می‌شود. متون جانبی در کنار متن مصحَّح برای تشخیص تحریفا...
[ 4 ] - تصحیح و بازخوانی عباراتی از جواهرنامۀ نظامی
در تصحیح متون، پی بردن به لغزش‌ها و فهم اغلاط راه‌یافته به متن از اهمیت خاصی برخوردار است. در این باره، یکی از مواردی که در تصحیح متون گذشته باید با دقت زیاد بدان نگریسته شود، مسئلۀ تصحیف و تحریف است. بر این اساس، گاهی مصحح ناگزیر است در کنار نسخ خطیِ معتبر یک کتاب، از منابع دیگری برای انجام کار تصحیح بهره بگیرد که از آن به منابع جانبی تعبیر می‌شود. متون جانبی در کنار متن مصحح برای تشخیص تحریفات...
[ 5 ] - ابهام و ابهام‌آفرینی در تلمیحات اسطورهای، حماسی و عیسوی دیوان خاقانی
خاقانی شَروانی (520- 595 ه.ق) از شاعران بزرگ سبک آذربایجانی است که از ویژگی‌های برجستة این سبک، استفاده از ابزارهای گوناگون جهت دشوار ساختن کلام است. اشراف خاقانی بر اسطورهها و آموزه‌های مسیحی و توجّه به ظرافت‌ها و دقایق تلمیحی آن، بیگمان بر پیچیدگی و ابهام در عبارتپردازی‌های او مؤثر بوده است. این مقاله در پی آن است تا با بررسی تلمیحات اسطورهای و حماسی و نیز اشارات عیسوی دیوان خاقانی، دلایل ا...
[ 6 ] - نقدی بر کتاب مشّاطۀ بکر سخن (گزارش هشت قصیده از دیوان خاقانی شروانی) به کوشش دکتر احمد غنی‌پور ملکشاه
مقالۀ حاضر، به بررسی انتقادی کتاب مشّاطۀ بکر سخن (گزارش هشت قصیده از دیوان خاقانی شروانی) به کوشش دکتر احمد غنی‌پور ملکشاه اختصاص دارد. در این مقاله نشان خواهیم داد که به دلایلی ازجمله عدم تحقیق بایسته در پیشینۀ تحقیق، تسامح و سهل‌انگاری، عدم احصای کلّ اشارات و نیز بدفهمی‌های قسمت‌هایی از متن، متن گُزیدۀ حاضر چندان قابل اعتماد نیست و کاستی‌های آن احتیاج به بازبینی و اصلاح مجدد دارد تا هرچه بیشتر ب...
[ 7 ] - نقدی بر کتاب «خاقانی شروانی نکته‌ها از گفته‌ها» نوشتۀ دکتر برات زنجانی
نوشتن شرح بر دیوان‌های شعری کار دشواری است و نیاز به صرف وقت و دقّت بسیار دارد. شارح باید با دنیای فکری و ذهنی شاعر آشنایی کامل داشته باشد تا بتواند شرحی دقیق و مستوفی بنویسد؛ به عبارت دیگر، شارح باید ارتباط بین محتوای کلام شاعر و بُعد فنی و شیوۀ بیان او را بداند تا شرحی منقح به‌دست دهد. خاقانی از همان دست شاعرانی است که علاوه بر اندیشیدن به محتوای کلام به جنبۀ فنی و شیوۀ گفتن خود تأکید می‌ورزد. ...
Co-Authors