محمد مرادی
استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
[ 1 ] - بررسی میزان تاثیر محتوای اشعار بر انتخاب وزن، در قصاید فارسی پیش از مغول
این مقاله به بررسی ارتباط اوزان شعر فارسی با محتوا و مضامین آن می‌پردازد. این که آیا وزن و محتوا در شعر فارسی با یکدیگر پیوندی تنگاتنگ دارند، از سؤالهایی است که برخی پژوهشگران، کوشیده اند به آن پاسخ دهند. از منظر آنان، وزن های اصلی شعر فارسی را می توان بر اساس ارتباط با مضامین و مفاهیم طبقه بندی کرد و اغلب شاعران بزرگ، دانسته یا نادانسته این تناسب را رعایت کرده اند. از این رو، باتوجه به ض...
[ 2 ] - بررسی تحلیلی سیمای پیامبران و امامان(ع) در شعر غنایی دوره سامانی
ادبیات دوران حکومت سامانی(287-385ه.ق) نخستین جلوه‌های ادب پارسی را در بردارد. یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های سبکی شعر غنایی این دوره، یادآوری از نام شخصیت‌های دینی در انواع شعرهاست. ثبت این تلمیح‌ها و منقبت‌های دینی و تحلیل تأثیر زمینه‌های سبکی و سیاسی در نوع استفاده شاعران از آن‌ها، مسأله‌ای است که تا کنون بطور کامل به آن توجه نشده است. در کتاب‌های سبک‌شناسی و تاثیر قرآن و حدیث نیز به سبب اعتماد به...
[ 3 ] - تنوع متمایز رنگ در اشعار حسین منزوی و تحلیل جلوه‌های نوآورانه و تقلیدی آن
یکی از غزلسرایان موفق معاصر که در شعر خود، علاوه بر نوگراییهای ساختاری و زبانی، به عینیت و آفرینش تصاویر تازه و رنگارنگ اهمیت داده، حسین منزوی است. در اشعار او 904 بار از واژه‌های متضمن رنگ استفاده شده که از این مجموعه بیش از 60 درصد را واژه‌های فامی و بقیه را واژه‌های بیفام و خاکستری تشکیل داده‌است. باتوجه به اهمیت منزوی در سیر تحول غزل و تأثیری که بر برخی شاعران مذهبی، ترانهسرا و حتی نیم...
[ 4 ] - انعکاس نام و مرقد احمدبن موسی(ع) در آینه اشعار سده‌های هشتم تا دهم
اغلب پژوهندگان در مطالعه و بررسی شهرت حضرت احمدبن موسی(ع) و تاریخ کشف مرقد ایشان، صرفاً به اسناد تاریخی اکتفا کرده‌اند؛ در این مقاله با تأکید بر اشعار سده‌های هشتم تا دهم، سیر توجه به مرقد و شهرت آن حضرت بررسی و همچنین نخستین مناقب احمدبن موسی در شعر فارسی استخراج و تحلیل شده است. از یافته‌های این پژوهش این است که تا اواخر سده هشتم، اشاره‌ای مشخص به مرقد آن بزرگوار در دیوان شاعران و...
[ 5 ] - تبارشناسی و شرح اصطلاحات رباعیای منسوب به ابن سینا در مجالسالمومنین
مجالسالمومنین قاضی نورالله شوشتری( ف. 1019)، از مهم‌ترین کتاب‌های رجال شیعی است که به دلیل در برداشتن ابیات منتسب به شاعران سده‌های نخستین، در پژوهشهای ادبی نیز اهمیت دارد. بسیاری از پژوهشگران معاصر دربارهی این اشعار، به دیدهی تردید نگریستهاند؛ اما تاکنون پژوهشی در تحلیل تبارشناسانهی این ابیات صورت نگرفتهاست. یکی از این اشعار، رباعیای در ستایش امام علی(ع) و منسوب به ابن سیناست که نخستین...
[ 6 ] - بررسی نوآوریها و شگردهای زبانی رایج در غزل شاعران جوان دهة هشتاد
غزل مقبولترین قالب شعر سنّتی است که پس از انقلاب و بویژه در دهة هشتاد، تحوّلات زیادی را تجربه کرده است. بررسی گونههای نوآوری در غزل دهة هشتاد راهی در سبک‌شناسی و معرّفی افقهای تازة شعر معاصر است و از آنجا که تحوّلات و نوآوری در زبان، از پرتنوّعترین و مهمّترین شگردهای شاعران جوان دهة هشتاد بوده است، در این مقاله، به صورت تحلیلی-توصیفی و با تأکید بر بسامد، گونههای مختلف نوآوری زبانی در غزلهای چاپ...
[ 7 ] - سیر توجه به موضوعها و مناسبتهای شاد و غمانگیز، در سرودن قصاید فارسی تا آغاز قرن هفتم (بیست قصیدهسرای شاخص)
قصیده یکی از قالبهای اصلی شعر فارسی است که در سده‌های چهارم تا آغاز قرن هفتم، در انعکاس مفاهیم فرهنگی و اجتماعی جامعهی ایرانی نمودی موثر داشته است. در این مقاله با روش تحلیل محتوا، پس از مطالعهی بیش از 3200 قصیده از بیست شاعر، اشعاری که در مناسبتها یا رویدادهای شاد و غمگنانه سروده شدهاند، استخراج و سیر توجه شاعران به این مناسبتها در دورههای مختلف و در پیوند با دربارها تحلیل شده است. نتای...
Co-Authors