میرجلال الدین کزازی

استاد گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

[ 1 ] - تحلیل شخصیت رستم در هفت خان بر اساس دیدگاه های یونگ و فروید

نقد روانشناسانه یکی از حوزه های جدید نقد ادبی به شمار می رود که اساساً اثر ادبی به عنوان بیان حالات ذهن و ساختار شخصیت های موجود بررسی می کند. این نوع نگرش با طرح مطالبی در باب ناخودآگاه شخصی و جمعی در آثار ادبی، به نقد ادبی عمق و نوعی جنبه پیشگویانه و رازآمیز بخشیده است. سهم فروید و یونگ نیز در روانشناسی مدرن در اساس، بر تکیه آنان بر جنبه‌های ناهشیار روان انسان استوار است. این دو تحت عنوان نبرد...

[ 2 ] - رخش و آذرگشسپ

اسب پاره ای بایسته وبایسته است، پهلوان را و به اندامی می ما ند گسسته از پیکراو ازاین روی، اسپان پهلوانان نامدار همانند سوارانشان نامدار و ستورانی اند بی همانند وازهرگونه ای دیگر درآ ن میان، رخش نیز همچون سوار خویش رستم، باره ای است شگرف که به شیوه ای راز الود و فراسویی، به پاس این پهلوان به جهان می ا ید. رخش ستوری است سرخفام و بسیار تیزپوی وتند پای و برخورداراز ویژگی هایی بنیادین که آ ن را به آ...

[ 3 ] - توتم در داستان های شاهنامه

توتمیسم یکی از باورهای انسان بدوی قبل از رسیدن به دوران مذهب است. بسیاری از دانشمندان، توتمسیم را مرحلة ضروری و عمومی تکامل جامعه بشری می‌شمرند؛ اگر چه نمی‌توان به طور قطع و یقین وجود توتمیسم را در همة اقوام ابتدایی جستجو کرد. موضوع مقالة حاضر «بررسی توتم در داستان‌های شاهنامة فردوسی» از مواردی است که اندک به آن پرداخته شده، شاید به دلیل آنکه منابع اصلی در این زمینه بسیار محدود بوده است. حجمی گ...

[ 4 ] - یاقوت آسمان

در بیتی شگرف در شاهنامه، آسمان از گونه یاقوت سرخ شمرده شده است. در این جستار، پیشینه‌ی باورشناختی پیوند آسمان با سنگ کاویده و باز نموده شده است؛ زیرا ساختار بیت از دید معنی‌شناسی به گونه‌ای است که نمی‌توان پیوند آسمان با یاقوت را نکته‌ای پندارشناختی دانست و گونه‌ای از مانندگی به شمار آورد. یاقوتینگی آسمان، بر این پایه در جستار «یاقوت آسمان» بررسی و کاویده شده است. ز یاقوت سرخ است چرخ کبود نه از...

[ 5 ] - خاقانی و سپاهان

سخن سالار بزرگ شروان خاقانی را با سپاهان و سپاهیان پیوند و ماجرایی بوده است که بازتابی از آن را در سروده‌ای از این چامه سرای سترگ آشکارا می‌توانیم یافت، در چامه‌ی ستوار و گران‌سنگ صفاهان. خاقانی چامه‌ی صفاهان را در دومین سفر خویش به کعبه که در 551 هجری انجام شده است، سروده است. او خود در بیتی از این چامه سال سفرش را به شمار جمّل باز نموده است: در سنه «ثانون الف»، به حضرت موصل، راندم ثانون الف سز...