سیدکاظم موسوی

[ 1 ] - بررسی تطبیقی عنصر داستانی کشمکش و مکانیسم‌های دفاعی فروید در داستان فرود شاهنامه

کنش‌ها و واکنش‌های دفاعی در برابر فشارهای روانی همواره از موضوعات مشترک روان‌شناسی و ادبیات بوده است. در این زمینه، داستان یکی از بهترین جایگاه‌ها برای شناخت و ارائة این کنش‌ها و واکنش‌هاست و می‌تواند جلوه‌گاه پژوهش‌های میان‌رشته‌ای از جمله در حوزه‌های روان‌شناسی و داستان‌پردازی باشد. در شاهنامة فردوسی، به دلیل تعدد و تعامل شخصیت‌ها و گوناگونی حوادث، می‌توان شاهد بسیاری از رفتارها و مکانیسم‌های...

[ 2 ] - ساختار اسطوره ای در گنبد سیاه هفت پیکر: بررسی نظریه سفر قهرمان در گنبد اول

توجه به شباهت­های اساطیر و داستان­ها، پژوهشگران را به کشف ساختارهای اسطوره­ای مشترک میان آن­ها راهنمایی کرده­است؛ الگوهایی که با تنوعی نامحدود در آثار ادبی و هنری تکرار می­شوند. «سفر قهرمان» یکی از نظریه­هایی است که به وسیله آن می‌توان به ساختارهای تکرارشونده در داستان­های مختلف پی­برد و به تحلیل آن­ها پرداخت. در این مقاله که از الگوی «سفر قهرمان» ووگلر برای تحلیل ساختارهای اسطوره­ای و سیر قهرم...

[ 3 ] - سبک شناسی تاریخ بلعمی

سبک‌شناسی آثار گذشتگان موجب به دست آوردن درک بهتری از آن آثار و زبان به‌کاررفته در آن خواهد شد. تاریخ بلعمی یکی از قدیمی‌ترین کتاب‌‌‌‌ها به زبان دری است که تا امروز از دستبرد حوادث مصون مانده است. این کتاب بیشتر در زمینۀ استفاده‌‌‌های تاریخی کانون توجه بوده است. از این رو‌‌‌‌‌،‌‌‌‌‌ در این مقاله‌‌‌‌‌،‌‌‌‌‌ واکاوی زبان نویسنده هدف اصلی قرار گرفته و بدین منظور‌‌‌‌‌،‌‌‌‌‌ ابتدا به سبک دوره و سپس ب...

[ 4 ] - بررسی تطبیقی پایان جهان در اسطوره‌های ایران، هند و اسکاندیناوی

وجود پایانی برای هستی، از مهمترین درگیری­های ذهنی انسان است. این دغدغۀ ذهنی، به نوعی در اسطوره­ها نمود یافته است. بررسی نگرش به پایان جهان در اسطوره­های ایران، هند و اسکاندیناوی، محور اصلی این پژوهش است. در این بررسی فرض بر این است با وجود تفاوت­های ظاهری، این سه اسطوره اغلب دارای ساختار و بن­مایه­های مشترکی هستند. باور به دوری بودن آفرینش اساس وجود قیامت در هر سه اسطوره است؛ آفرینش از یک نقطه ...

[ 5 ] - مدرنیته و ساختار سنتی خانواده ایرانی با تکیه بر رمان "شوهر آهو خانم"

مدرنیته تغییرات گسترده­ای را در نهاد خانواده ایرانی رقم زد که این تغییرات در رمان فارسی بازتاب یافته‌است. هدف این پژوهش، بررسی تأثیر مدرنیته در ساختار سنتی خانواده، با تکیه بر رمان شوهرآهو خانم و با روش تحلیل محتوای کیفی است. تأثیر مدرنیته بر روابط بین اعضای خانواده، ایجاد تغییر در کارکردهای خانواده، حضور زنان در جامعه، و ازدواج و طلاق از جمله­ موضوع­های بررسی‌شده در این پژوهش هستند. افغانی کوش...

[ 6 ] - سنخیت در داستان پیرچنگی

[ 7 ] - نوستالژی در اشعار سنایی

[ 8 ] - بررسی تطبیقی-ساختاری وضعیّت آغازین عالم هستی در اسطوره‌های جهان

نگرش به هستی و چگونگی وضعیّت آغازین جهان، از موارد مهم مطرح‌شده در اسطوره‌ها است. اسطوره‌های آفرینش منعکس‌کنندۀ ذهنیت انسان ابتدایی هستند، اما اغلب ساختاری هدفمند دارند و هدف آنها رفع ابهام از مرحلۀ پیش از آفرینش است. اسطوره‌ها با رفع ابهام از ناشناخته‌ها تلاش می‌کنند با بیان فرایند آفرینش، انسان را وارد زمان بیکران کنند. مشخص کردن شباهت‌ها و تفاوت‌ها در بین اسطوره‌ها و تأثیر محیط جغرافیایی بر ا...

[ 9 ] - عجب ماه بلند در آسمونه (بررسی و معرفی ترانه های عامیانه خورزوق)

بیان احساسات درونی، از دیرزمان، در کنار زندگی روزمره، خاستگاه اولین سروده‌ها و آهنگ‌هایی است به نام ترانه. این ترانه‌ها که گویندگان مشخصی ندارند، نشأت گرفته از امیدها، آرزوها، خواهش‌ها، درد و رنج انسان‌هایی است که درکنار هم زندگی ‌می‌کردند. ‌می‌توان گفت: این ترانه‌ها حاصل اندیشة قو‌می‌ و جهان‌بینی تودة مردم است. قدمت شهر خورزوق واقع در اصفهان، به پیش از اسلام ‌می‌رسد و نمونه‌های  متعددی از سرود...

[ 10 ] - تحلیل روان‌شناختی رنگ سرخ و سیاه در اشعار صائب

  تحلیل روانی افراد برمبنای روان شناسی رنگ، یکی از شیوه‌های رایج در روان شناسی محسوب می‌شود. کسانی که به اختیار و آگاهانه و بر پایه علاقه و سلیقه به انتخاب رنگ ها دست می زنند، زمینه را برای تحلیل روانی خود به دست می دهند.   صائب شاخص‌ترین چهره ادبی قرن یازدهم هجری و یکی از پرکارترین شاعران این مرز وبوم گزینه مناسبی برای تحلیل روان شناختی برمبنای روان شناسی رنگ ها است؛ زیرا از طرفی مجموعه اشعار ...

[ 11 ] - بررسی جامعه‌شناختی- هنری در اشعار منوچهر آتشی

هر اثر ادبی‌ای برآمده از اندیشۀ مخیل و احساس لطیف انسان است و آفرینندۀ آن که ذاتاً موجودی اجتماعی است، خواه ناخواه از جامعۀ خود متأثر می‌گردد و جلوه‌های گوناگونی از فرهنگِ بسترِ زیستی خود را در آثار خویش بروز می‌دهد. رابطۀ تنگاتنگ ادبیات با جامعه چنان است که می‌توان با نگریستن به یک اثر، به اطلاعات گوناگون و مفیدی در باب جامعه‌شناسی یک منطقه دست یافت. منوچهر آتشی، بسیاری از عناصر بومی جنوب را وارد...