غلامحسین غلامحسین زاده
دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
[ 1 ] - استعاره مفهومی: نقطه تلاقی تفکر و بلاغت در قصاید ناصرخسرو
استعاره مفهومی یا شناختی بر پیوند میان زبان و تفکر تأکید دارد و استعاره را بیش از آنکه مربوط به زبان بداند، به اندیشه مرتبط میداند. استعاره پیش از آنکه در قالب یک عبارت زبانی بیان شود، بر مبنای یک تفکر ذهنی ساخته میشود. این رویکرد جدید توجه منتقدان را به زیرس یی ذهنی جلب میکند که در فرایند ساختن استعاره نقش مهمی دارند. ناصرخسرو، یکی از شاعران اندیشمند و فیلسوف سبک خراسانی، در بسیاری از قصا...
[ 2 ] - عوامل چشمزخم در شعر شاعران فارسی
شعر فارسی علاوه بر آنکه نمایانگر اندیشهها و احساسات شاعران است، تجلّیگاه افکار، اعتقادات، آداب، رسوم، و فرهنگ حاکم بر جامعة ایشان نیز هست. از اینرو بررسی عناصر فرهنگ عامّه در شعر شاعران، از دو دیدگاه، قابل توجه و حائز اهمّیت است: یکی استخراج ویژگیهای فرهنگی این عناصر از خلال شعر شاعران، و دیگر نقد و بررسی شیوة بهرهگیری شاعران از این عناصر در هنرپردازیهای شاعرانة خویش. از جملة این عناصر که در...
[ 3 ] - مقایسه آیرونی با صناعات بلاغی فارسی
آیرونی یکی از ابزارهای برجستهسازی و آشناییزدایی در زبان است. آیرونی ساختارهای طبیعی زبان را با تغییر در حوزه دلالتها غیرطبیعی میسازد. آشناییزدایی بهوسیله آیرونی از طریق دگرگونی ساختارهای شناختهشده و غافلگیری مخاطب صورت میگیرد. به این ترتیب بخشی از کلام برجستهتر از بخشهای دیگر آن میگردد. در بلاغت فارسی واژه آیرونی بهکار نرفته است؛ اما آنچه در تعریف آیرونی آمده در زبان فارسی کاربرد ...
[ 4 ] - بررسی و تحلیل جایگاه زهد در اندیشۀ مولوی
زهد به عنوان یکی از عوامل اصلی شکل دهندۀ تصوف، از مباحث مهم و مورد توجه صوفیه است که در متون عرفانی از آن سخن به میان آمده است. در این پژوهش دیدگاههای مولانا جلالالدین محمد بلخی دربارۀ زهد بررسی شده است. مولانا تلقیات متفاوتی نسبت به زهد داشته و از منظرهای گوناگون به این مقوله نگریسته است. هدف پژوهش پاسخ به تبیین تلقیّات متفاوت مولانا در باب زهد و چرایی نگاههای متفاوت از سوی او است. نگارندگ...
[ 5 ] - تحلیل مفهوم «ترس» در رسالة قشیریه بر اساس ملاحظات کرکگور
از عناصر ویژة اندیشة کرکگور، یکی از پایهگذاران فلسفة اگزیستانسیالیست، مسئلة ترسآگاهی است که جایگاه ویژهای را، در مفهوم ایمان، به خود اختصاص داده است. او ترسآگاهی را مهمترین شیوة دریافت نتیجة ایمان میداند و حتی این مفهوم را، از حیث درجة اهمیت، همتای ایمان قرار میدهد. از سوی دیگر، در ملاحظات عرفان اسلامی، از جمله در کتاب رسالة قشیریه، همچنین میتوان، در قرائت مفهوم خوف روی...
[ 6 ] - بررسی انتقادی ترجمۀ رسالۀ قشیریه
الرسالة الی الصوفیة یا رسالۀ قشیریه، اثر ابو القاسم قشیری (د. 465ق)، از جمله مهمترین آثار در قلمرو تصوف مدرسی اسلامی است که در قرن پنجم به زبان عربی نگاشته شده است. این اثر به فاصلۀ کوتاهی پس از تألیف، به فارسی ترجمه شده و ارتباط فارسیزبانان با اندیشههای قشیری، از دیرباز تا کنون، غالباً از طریق همین ترجمۀ قدیم بوده است. مؤلفان این مقاله کوشیدهاند با مقایسۀ ترجمۀ قدیم ...
[ 7 ] - بررسی آسیب شناسانه آثار ادبی فمینیستی با تأکید بر جایگاه خانواده و مسائل آن در نظریههای فمینیستی
آثار داستانی یکی از عرصههایی است که فمینیستها در بیان مسائل و دغدغههای زنان از آن بهره میگیرند. فمینیسم در هر جا که ردپایی از زنان دیده میشود بسیاری از هنجارها، سنّتها و باید و نبایدها را به چالش کشیده و مورد تردید قرار داده است. شماری از داستانهای زنمحور در کنار بیان مشکلات زنان آثار مخربی نیز داشته است؛ زیرا این آثار با دیدگاهی ضد ارزشی به جایگاه خانواده، ازدواج و روابط زناشویی مینگرد...
Co-Authors