امیر اسماعیل آذر
دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، تهران، ایران
[ 1 ] - روایت‌شناسی حکایت‌های کلیله و دمنه در سطح داستان با تکیه بر حکایت پادشاه و برهمنان
در پژوهش حاضر داستان‌های کلیله و دمنه با تکیه بر حکایت «پادشاه و برهمنان» از دیدگاه روایت‌شناسان ساختارگرا بررسی شده است. در پیکره اصلی، ابتدا سطوح سه‌گانه یک متن روایی- داستان، گفتمان، و روایتگری - معرفی شده است؛ آنگاه حکایت «پادشاه و برهمنان» در سطح «داستان» و مؤلفه‌های سه‌وجهی آن – پی‌رنگ، شخصیت و تعلیق - بررسی شده است. از مهم‌ترین یافته‌های این پژوهش برخورداری حکایت فوق از یک پیوند خطی و ی...
[ 2 ] - تأثیر شاهنامه فردوسی در آلمان
آلمانی‌ها از قرن هفدهم با ادبیات فارسی آشنا شدند. نخستین هیأت سیاسی- اقتصادی در اواخر قرن شانزدهم از هولشتاین آلمان به دربار صفوی اعزام شد. در میان این هیأت، مترجمی به نام آدام اولئاریوس حضور داشت که در سفرنامه خود نامی از فردوسی نیاورده است. در همین قرن مدرسه‌ای به نام «ألسنه شرقی» در فرانسه شکل گرفت.در این مدرسه چهار زبان عربی، عبری، ترکی و فارسی تدریس می‌شد. علاقه‌مندان زبا...
[ 3 ] - نخستین شاعران تأثیرگذار در غرب(سعدی، خیام، فردوسی)
فرهنگ ایران از قرن یازدهم و دوازدهم میلادی توسط کشیشانی که برای ترویج مذهب به ایران آمده بودند به اروپا منتقل شد. از آن زمان ترجمه آثار فارسی به زبان‌های اروپایی آغاز شد. معمولاً سه گروه به شرق سفر می‌کردند: اعضای هیأت‌های سیاسی، مستشرقین و گردشگران که پس از بازگشت با نوشتن سفرنامه‌ها به معرفی ایران و فرهنگ آن همت می‌گماردند.. اولین شاعر فارسی‌زبان که مورد توجه اروپا قرار گرفت سعدی است....
[ 4 ] - رودکی و چاوسر
در این مقاله، دربارۀ موضوع های مشترکی که در آثار ابوعبدالله رودکی و جعفری چاوسر وجود دارد، جداگانه از طریق مقارنه و گاه توارد تحقیق شده است.هر دو شاعر در روزگار نسبتاً ناآرامی به سر می برند ولی در محیطی که کار می کردند، آرامش نسبی داشتند و به همین دلیل در شعرشان وجوه شادی و نشاط فراوان یافت می شود.از موضوع های دیگری که دو شاعر به آن توجه داشته اند، «مرگ» است.رودکی و چاوسر بر شاعران پس از خود تأث...
[ 5 ] - دانته و تأثیرپذیرى او از منابع شرقى
روزى که دانته نام کمدى را بر اثر خود نهاد، معنى آن با آنچه امروز به کار م ىرود، متفاوت بود. سیصد سال بعد، خود ایتالیایى ها به منظور قدرت بخشیدن و پیونددادن با ماوراءالطبیعه، نام «الهى » را بر آن افزودند. دانته تدوین کتاب را از سال 1307 م. آغاز کرد. اثر دانته سه بخش یا سه مجلد دارد: اول بخش دوزخ، دوم برزخ )یا به عبارت دیگر، محلّ پاک شدن از گناهان( و قسمت سوم بهشت. مجموعة اثر او را یکصد سرود تشکی...
[ 6 ] - تاثیرپذیری شمس مغربی از قرآن مجید
تحقیقات فراگیر در حوزه ادبیات متصوفه ایران حاکی از آن است که متون نظم و نثر شاعران و نویسندگان صوفی مسلک به شدت تحت تأثیر آیات قرآن و روایات و احادیث قدسی و نبوی بوده است؛ عرفان و تصوف که مبتنی بر عشق و شور و وجد و شوق و بیان اسرار قرآن و حدیث است به خودی خود مستعد اثرپذیری از آیات قرآن بود و از این منظر تفکرات و عقاید متصوفه عامل مهم شکل گیری اشعاری شد که به وجوه مختلف دربردارنده مفاهیم و اشار...
[ 7 ] - تأثیر شاهنامه فردوسی در آلمان
آلمانی‌ها از قرن هفدهم با ادبیات فارسی آشنا شدند. نخستین هیأت سیاسی- اقتصادی در اواخر قرن شانزدهم از هولشتاین آلمان به دربار صفوی اعزام شد. در میان این هیأت، مترجمی به نام آدام اولئاریوس حضور داشت که در سفرنامه خود نامی از فردوسی نیاورده است. در همین قرن مدرسه‌ای به نام «ألسنه شرقی» در فرانسه شکل گرفت.در این مدرسه چهار زبان عربی، عبری، ترکی و فارسی تدریس می‌شد. علاقه‌مندان زبا...
[ 8 ] - نخستین شاعران تأثیرگذار در غرب(سعدی، خیام، فردوسی)
فرهنگ ایران از قرن یازدهم و دوازدهم میلادی توسط کشیشانی که برای ترویج مذهب به ایران آمده بودند به اروپا منتقل شد. از آن زمان ترجمه آثار فارسی به زبان‌های اروپایی آغاز شد. معمولاً سه گروه به شرق سفر می‌کردند: اعضای هیأت‌های سیاسی، مستشرقین و گردشگران که پس از بازگشت با نوشتن سفرنامه‌ها به معرفی ایران و فرهنگ آن همت می‌گماردند.. اولین شاعر فارسی‌زبان که مورد توجه اروپا قرار گرفت سعدی است....
[ 9 ] - رودکی و چاوسر
در این مقاله، دربارۀ موضوع های مشترکی که در آثار ابوعبدالله رودکی و جعفری چاوسر وجود دارد، جداگانه از طریق مقارنه و گاه توارد تحقیق شده است.هر دو شاعر در روزگار نسبتاً ناآرامی به سر می برند ولی در محیطی که کار می کردند، آرامش نسبی داشتند و به همین دلیل در شعرشان وجوه شادی و نشاط فراوان یافت می شود.از موضوع های دیگری که دو شاعر به آن توجه داشته اند، «مرگ» است.رودکی و چاوسر بر شاعران پس از خود تأث...
[ 10 ] - دانته و تأثیرپذیرى او از منابع شرقى
روزى که دانته نام کمدى را بر اثر خود نهاد، معنى آن با آنچه امروز به کار م ىرود، متفاوت بود. سیصد سال بعد، خود ایتالیایى ها به منظور قدرت بخشیدن و پیونددادن با ماوراءالطبیعه، نام «الهى » را بر آن افزودند. دانته تدوین کتاب را از سال 1307 م. آغاز کرد. اثر دانته سه بخش یا سه مجلد دارد: اول بخش دوزخ، دوم برزخ )یا به عبارت دیگر، محلّ پاک شدن از گناهان( و قسمت سوم بهشت. مجموعة اثر او را یکصد سرود تشکی...
[ 11 ] - تاثیرپذیری شمس مغربی از قرآن مجید
تحقیقات فراگیر در حوزه ادبیات متصوفه ایران حاکی از آن است که متون نظم و نثر شاعران و نویسندگان صوفی مسلک به شدت تحت تأثیر آیات قرآن و روایات و احادیث قدسی و نبوی بوده است؛ عرفان و تصوف که مبتنی بر عشق و شور و وجد و شوق و بیان اسرار قرآن و حدیث است به خودی خود مستعد اثرپذیری از آیات قرآن بود و از این منظر تفکرات و عقاید متصوفه عامل مهم شکل گیری اشعاری شد که به وجوه مختلف دربردارنده مفاهیم و اشار...
[ 12 ] - تأثیرپذیری اروپا از آثار و اندیشه‌های عرفانی عطار نیشابوری
خاورشناسان اروپایی از نیمۀ دوم سدۀ هجدهم میلادی به ترجمه و تصحیح آثار عطار پرداختند. فون اشتوئمر در آلمان این کار را آغاز کرد. پس از او، در اواخر قرن هجدهم و اوایل قرن نوزدهم، سیلوستر دوساسی با ترجمۀ فرانسوی پندنامه و منطق‌الطیر، در معرفی عطار به غرب مؤثر بود. ادوارد فیتز جرالد با خواندن مقدمه‌ای که گارسن دوتاسی بر ترجمۀ فرانسوی منطق‌الطیر نوشته بود با عطار آشنا شد و ...
[ 13 ] - کاربست نظریه نشانهشناسی مایکل ریفاتر در تحلیل شعر « شبی در حرم قدس» رهی معیری
نشانهشناسی به مطالعۀ نظاممند عواملی میپردازد که در فرایند رسیدن به دلالتهای موجود در یک متن، اثرگذارند. نظامهای نشانهای از جمله زبانها، رمزگان و نظامهای علامتی در حیطۀ نشانهشناسی عمل میکنند. راهبرد نشانهها از وجود تعامل اجزای یک متن با کلّیت به کشف شبکۀ ساختاری میانجامد. بههمین دلیل، ریفاتر برای نیل به دلالتها، دوگونه خوانش را پیشنهاد میکند: خوانش خطّی یا دریافتی (Heuristic) و دیگر...
[ 14 ] - درون‌مایه‌‌های روان‌شناختی در کتاب خاطرات «دا»
کتاب‌‌های خاطرات دفاع مقدس ازجمله آثار ادبی در حوزه جنگ به شمار می‌‌روند که به دلیل بازتاب عوامل و عناصر مربوط به جنگ تحمیلی از جهات مختلف قابل نقد و تحلیل هستند. در این پژوهش با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی و اتخاذ رویکرد پژوهشی نظریه فروید به نقد و تحلیل درون‌مایه‌‌های روان‌شناختی در کتاب خاطرات دا می‌‌پردازیم. مسأله ترس، اضطراب و مکانیسم‌‌های دفاعی ازجمله درون‌مایه‌‌های روان‌شناختی هستند...
Co-Authors