ارسلان گلفام

دانشیار گروه زبانشناسی، دانشگاه تربیت مدرس

[ 1 ] - دفاع از نظریه معناداری هورویچ در برابر برخی انتقادات

برای حل معمای معنا­داری کلمات، پل هورویچ پیشنهاد می­کند که برخی کاربردهای یک کلمه در مرتبه­ای بالاتر از دیگر کاربردها بوده و به‌وجودآورندۀ الگوی حاکم بر کاربرد آن کلمه هستند. ویژگی پذیرش این کاربردهای خاص، باور به آن‌ها را در نظام باورهای کاربر توجیه کرده و سپس این باورها مانند یک اصل معنا‌شناسی، دیگرکاربردها را تبیین می­کنند. اما این ایده نمی­تواند همۀ کاربردهای یک کلمه را توجیه کند. در این مق...

[ 2 ] - هنجاری‌بودن معنا

بسیاری از فیلسوفان مدعی هستند که معنا و محتوای سمانتیکی زبان، امری هنجاری است، یعنی معنای یک کلمه تعیین‌کنندة الگوی درست‌کاربرد بوده و این الگو را تجویز می‌کند. مهم‌ترین استدلال‌هایی که فیلسوفانی مانند کریپکی و بوقوسیان به نفع هنجاری‌بودن معنا ارائه داده‌اند بر مفاهیمی مانند «قواعد»، «کاربردهای صحیح»، و «امکان خطای سمانتیکی» استوار است. اما برخی فلاسفه، ادعای هنجاری‌بودن معنا را زیر سؤال برده و...

[ 3 ] - ساختهای غیرشخصی مرخم در زبان فارسی: رویکردی شناختی

پژوهش حاضر به بررسی و چگونگی ساخت­های غیرشخصی مرخم در زبان فارسی در چارچوب انگاره دستور شناختی می­پردازد. این نوع از ساخت­ها از یک فعل وجهی و یک مصدر مرخم تشکیل شده­اند. دستور شناختی به دو نوع فعل وجهی ریشه­ای و معرفتی قائل است. در این پژوهش مشخص شد که افعال وجهی به کار رفته در ساخت­های غیرشخصی زبان فارسی از نوع افعال وجهی ریشه­ای می­باشند که گوینده و مخاطب مشخصی ندارند. از آنجا که جایگاه فاعل ...

[ 4 ] - تلفیق مفهومی: مطالعة موردی واژة «نطق» در قرآن کریم

  یکی از علوم کاربردی در پژوهش­های قرآنی، بهره­گیری از علم معنا­شناسی در این پژوهش­هاست. در این پژوهش تلاش بر این است که یکی از مصادیق قوة نطق در انسان یعنی مشتقات واژة «نطق» در قرآن بررسی شود. نکته­ای که در زمینة کاربرد این واژه در زبان قرآن کریم مطرح می‌باشد، این است که مشتقات این واژه در زبان قرآن کریم برای اشاره به سخن‌گفتن غیرانسان نیز به کار رفته است و این در حالی است که زبان­شناسان...

[ 5 ] - چندمعناییِ واژۀ «بیان» در قرآن کریم: نگرش چندمعنایی نظام‏مند

یکی از مناقشات اصلی در بحث‌های زبان‌گذر (cross-linguistic)، بحث قابلیتِ ترجمه از زبانی به زبان دیگر است. در این پژوهش به بررسیِ ترجمه‌های صورت‌گرفته از واژۀ «بیان» ازسوی مترجمان و مفسران قرآن پرداخته شده است. نگاهی به این ترجمه‌ها و تفاسیر مؤید چندمعناییِ واژۀ «بیان» نزد این افراد است. هدف از انجامِ این تحقیق، تعیینِ معنای مرکزیِ واژۀ «بیان» در قرآن کریم است؛ زیرا اعتقادِ نگارندگان بر این است که دانست...