فاطمه فرهانیان

دانشجوی دکتری فلسفة تطبیقی دانشگاه علامه طباطبایی

[ 1 ] - دیدگاه راسل دربارۀ استقرا

معضل استقرا از مهم‌ترین و دشوارترین مسائل فلسفی است که با حل آن بسیاری از معضلات فلسفی حل می‌شوند و استنتاج‌های علمی توجیه‌پذیر می‌شوند. برتراند راسل، یکی از فیلسوفان بزرگ تحلیلی قرن بیستم، تلاش کرده است معضل استقرا را حل کند. از نظر راسل معضل استقرا پرسش از چگونگی توجیه احکام کلی، قوانین علّی، و معرفت غیر مستقیم است. او توسل به اصل یک‌نواختی طبیعت را برای حل این معضل کافی نمی‌داند؛ از نظر او چ...

[ 2 ] - متافیزیک زمان (نقد و بررسی استدلال مک‌تاگارت بر واقعی نبودن زمان)

«زمان» یکی از دشوارترین و پیچیده‌ترین موضوعات فلسفی است. برخی زمان را واقعی‌ترین امور و برخی آن را موهوم دانسته‌اند. مک‌تاگارت از جمله افرادی است که واقعی بودن زمان را رد می‌کند. استدلال مک‌تاگارت بر واقعی نبودن زمان، یکی از مشهورترین استدلال‌ها در فلسفۀ زمان است. بیشتر بحث‌های اخیر در حوزۀ مابعدالطبیعۀ زمان متأثر از این استدلال‌اند. به اعتقاد مک‌تاگارت، لحظات و رویدادها به دو صورت در زمان منظم...

[ 3 ] - نتایج و لوازم معرفت‌شناختی انکار زبان خصوصی

یکی از مسائل فلسفی بسیار مهم و بدیعی که ویتگنشتاین در دورۀ متأخر فکر خود، در کتاب پرنفوذ «تحقیقات فلسفی» عرضه کرده، مسئلۀ زبان خصوصی است. این مسئله از چنان اهمیتی برخوردار است که حتی می‌توان گفت معرفت‌شناسی دورۀ معاصر یکسره متأثر از آن است. به اعتقاد ویتگنشتاین، تنها راه برون‌رفت از شکاکیت معرفت‌شناختی و زبان‌شناختی، انکار زبان خصوصی است. افزون بر این، مسئلۀ اذهان دیگر که در فرض قول به زبان خصو...

[ 4 ] - تحلیل شناخت از نظر ویتگنشتاین متأخر

ویتگنشتاین در آخرین اثر خود با عنوان در باب یقین به تحلیل شناخت می‌پردازد. او با این ادعای مور مخالفت می‌کند که «من می‌دانم این یک دست است». به اعتقاد ویتگنشتاین، کاربرد واژۀ شناخت، شرایطی دارد و اگر قضیه‌ای فاقد این شرایط باشد، نمی‌توان دربارۀ آن ادعای شناخت کرد. قضایای مور نیز شرایط شناخت را ندارند. بنابراین، نمی‌توان واژۀ شناخت را برای آن‌ها به کار برد و کاربردش در این موارد نادرست ...