حسین واله

استادیار گروه فلسفة دانشکدة ادبیات بهشتی

[ 1 ] - پوپر و عدم قطعیت

پوپر معتقد است که هایزنبرگ در تعبیرش از اصل عدم قطعیت دچار اشتباه شده است. به نظر وی، وجود حدی برای دقت که مدعای هایزنبرگ است، نتیجة منطقی فرمول‌های تئوری کوانتوم نیست، بلکه فرضی اضافی است. به باور پوپر، تعبیر هایزنبرگ از عدم قطعیت حاوی عناصر متافیزیکی و لذا ابطال‌ناپذیر است. پوپر با ارائة نظریة پراکندگی آماری، تفسیری جدید از عدم قطعیت ارائه می‌دهد تا نشان دهد امکان اندازه‌گیری‌هایی دقیق‌تر از ...

[ 2 ] - عقلانیت مدرن و بحران فقه

امروزه و با تحولات دنیای جدید، پاره‌ای احکام فقهی در دوران معاصر (یا در برخی نقاط جغرافیایی) -  نه به این دلیل ‌که موضوع آنها منتفی شده، بلکه به سبب پیامدهای نامطلوبی که اجرای آنها به دنبال دارد -  قابل اجرا نیستند. از این مسئله گاه به «بحران فقه»  یاد می‌شود. از جمله راه‌کارهای پیشنهادی برای حل این - به ظاهر -بحران،بازسازی عقلانیت فقهی بر اساس عقلانیت مدرن است. این راه حل به سبب تعهدات شناخت‌ ...

[ 3 ] - زمینه‌گرایی در فقه

رویکرد اتمیستی در فهم نصوص دینی در اجتهاد، نظامی فقهی به بار می‌آورد که احکامی اجرا‌‌نشدنی دارد، ملاک‌مندی احکام را به تعارفی تجملی فرو می‌کاهد، ربط روشنی با مقاصد شریعت ندارد، به نصوص مراجعۀ گزینشی می‌کند و بسیاری از نصوص دینی را وامی‌نهد. در مقابل، رویکرد زمینه‌گرا به نصوص، منظومه‌ای فقهی به بار می‌آورد که هیچ حکم اجرا‌‌نشدنی‌ا‌ی ندارد، ملاک‌‌محور است، تحقق مقاصد شریعت را هدف می‌گیرد، همۀ آمو...

[ 4 ] - در دفاع از عکس مستوی

با ظهور منطق صوری جدید و پیشرفت در متمایز کردن صورت از ماد‌ّه، مواردی از خلط صورت با ماد‌ّه در منطق قدیم آشکار شده است. عده‌ای معتقدند این خلط در قاعدۀ عکس مستوی که از قواعد صوری بسیار مهم است و در اثبات بسیاری از دیگر قواعد صوری هم به‌ کار می‌رود، وجود دارد؛ چون در مواردی از اعمال قاعدة عکس مستوی، استنتاج وجودی از شرطی صورت می‌گیرد و اصل صادق، امـّا عکس کاذب است. علّت اینکه پیشینیان آن را معتبر می...

[ 5 ] - یگانه انگاری صدرایی

در فلسفة ملاصدرا پس از اثبات نفس، به مجرد و غیر مادی بودن نفس استدلال می‌شود. حال پرسش این است که با وجود نفس مجرد، آیا ملاصدرا دوگانه‌انگار است یا یگانه‌انگار؟ در این مقاله بر اساس اصول صدرایی روشن خواهد شد که وجود انسان، از نطفه تا آخرین مراتب تجردش، حقیقت واحدی است که مدارج و حیثیات گوناگون دارد و مفهوم نفس و بدن از آن مراتب و حیثیات گوناگون انتزاع می‌شود بدون آن‌که مرز دقیق و غیر قابل عبوری...

[ 6 ] - استدلال پرسش باز مور در فلسفه اخلاق مور و چالش پارادوکس تحلیل در آن

استدلال ‌پرسشِ‌ باز نقطۀ عطفی در اخلاق تحلیلی معاصر است که بسیاری از دیدگاهای جدید در واکنش به این استدلال مطرح‌ شدند. در این مقاله به نقد و بررسی استدلال ‌پرسشِ‌ باز و مفروضات معناشناختی آن پرداخته‌ و نشان داده‌ایم که این استدلال کاربستی از پارادوکس تحلیل و نظریۀ توصیفی معنا در مورد مفاهیم اخلاقی است. بنا بر پارادوکس تحلیل‌‌، مقوّمات اشیاء در مفهوم آنها دخیل بوده و بدین جهت تعاریف حقیقی که مشتمل ...