امیر احسان کرباسی زاده
استادیار گروه مطالعات علم موسسه پژوهشی حکمت و فلسفة ایران
[ 1 ] - توطئة سکوت بررسی نقش ناظر ارجح در ناسازگاری نظریة نسبیت خاص و متافیزیک پویانگرانه
پس از انتشار مقالة پرنفوذ هیلاری پاتنم در سال 1967 با عنوان «زمان و هندسة فیزیکی»، بحث از نظریة نسبیت خاص در مناقشة میان دیدگاه ایستانگرانه و دیدگاه پویانگرانه به شکلی جدی در فلسفة زمان معاصر مطرح شد. پاتنم در این مقاله با استفاده از این نظریه استدلالی به سود دیدگاه ایستانگرانه طرح می‌کند. او در استدلال خویش مبتنی بر نظریة نسبیت خاص رابطة همزمانی را رابطه‌ای نامتعدی در نظر میگیرد. از این رو، ب...
[ 2 ] - اشیاء کوانتومی: تعبیر سیگما برای مسألۀ اندازه‌گیری در مکانیک کوانتوم
در این مقاله تعبیر بدیلی تحت عنوان سیگما، برای بردار حالت مکانیک کوانتوم پیشنهاد می‌شود که با در نظر گرفتن اجزاء زمانی برای اشیاء (چهاربعدگرایی)، مدلی برای حل مسألۀ اندازه‌گیری عرضه می‌کند. در این نوشتار، ظرفیت و قدرت تبیینی این مدل برای حل سه مسألۀ اندازه‌گیری، یعنی مسألۀ نتیجه، مسألۀ آمار و مسألۀ اثر مورد بررسی قرار خواهد گرفت و به‌اجمال استدلال می‌شود که تعبیر سیگما حداقل به همان اندازۀ تع...
[ 3 ] - A Brief Philosophical Encounter with Science and Medicine
We show a lot of respect for science today. To back up our claims, we tend to appeal to scientific methods. It seems that we all agree that these methods are effective for gaining the truth. We can ask why science has its special status as a supplier of knowledge about our external world and our bodies. Of course, one should not always trust what scientists say. Nonetheless, epistemological jus...
[ 4 ] - مسألة تعبیر گزاره‌های احتمالاتی در علم
گزاره‌های احتمالاتی دستة خاصی از گزاره‌ها هستند که در گفتار روزمره و علمی استفاده‌های فراوان دارند. تحلیل مفهوم و تعبیر احتمال برای بررسی جایگاه این گزاره‌ها در علم مسأله‌ای اساسی است. تدقیق مفهوم احتمال و تعبیر آن برای فهم و ارزیابی محتوای گزاره‌های علمی ضرورت دارد. در این مقاله پس از معرفی دستگاه استاندارد اصل موضوعی احتمالات معرفی می‌گردد و پس از آن اشارة مختصری به تعابیر متفاوت احتمال خواهد...
[ 5 ] - ویژگی تمایلی چیست؟
در متافیزیک تحلیلی معمولاً ادعا می‌شود که ویژگی‌ها به دو دسته مقوله‌ای و تمایلی تقسیم می‌شوند. پرسش اساسی آن است که ملاک این تقسیم‌بندی چیست؟ در ادبیات فلسفی ملاک‌های گوناگونی از قبیل قوای علی، حمایت از شرطی‌های خلاف واقع و اصل ترکیب ارایه شده است اما هیچ‌کدام از ملاک‌های مذکور قادر به تمایز ویژگی‌های تمایلی از ویژگی‌های مقوله‌ای نیستند. ادعای محوری این مقاله بداهت تمایز میان این دو دسته ویژگی ...
[ 6 ] - کوهن، تاریخ‌نگاری و انقلاب علمی
مورخان امروزه علم در بارۀ مفهوم انقلاب علمی تردیدهای فراوانی کرده‌اند. در این مقاله به بررسی مفهوم انقلاب علمی در نزد کوهن و بررسی دو چالش مهم تاریخ‌نگاری علم می‌پردازیم. چالش اول ناظر به ناآشنا بودن مقولۀ انقلاب برای بازیگران قرن هفدهم است. چالش دوم مبهم بودن معیارهای تشخیص انقلاب است. واژۀ انقلاب در مورد تحول اساسی در فلسفۀ طبیعی قرن هفدهم معیارهای تاریخ‌نگاران را برآورده نمی‌سازد. با وجود ای...
[ 7 ] - مسأله‌ی شاهد قدیمی برای بِیزگرایی، وتعبیرهای احتمال
مسأله‌ی شاهد قدیمی یکی از چالش‌های اصلی پیش روی بیزگرایان است. می‌توان راه‌حل‌های پیشنهاد شده برای این مسأله را به دو دسته‌ی راه‌حل‌های کلاسیک (با پذیرش مشکل و تلاش برای ارائه‌ی راه‌حل مناسب) و راه‌حل‌های غیرکلاسیک (با انکار مشکل و تلاش برای منحل کردن آن)تقسیم کرد. راه‌حل‌های کلاسیک توسط افرادی چون گاربر، جفری، نینیلوتو و ایلز پیشنهاد شده‌اند. این راه‌حل‌ها با انتقادات مهمی از سوی افرادی چون ای...
[ 8 ] - بررسی کثرت گرایی منطقی با تکیه بر آراء بیل و رستال
در این مقاله با تکیه بر آراء بیل و رستال به بررسی نظریۀ کثرت‌گرایی در منطق خواهیم پرداخت. در ابتدا نظریات انحصارگراییِ منطقی، نسبی‌گرایی منطقی، انواع مختلف کثرت‌گراییِ منطقی و همچنین تفاوتِ کثرت‌گرایی بیل و رستال را نسبت به دیگر نظریاتِ کثرت‌گرایانۀ منطقی تشریح خواهیم کرد. توضیح خواهیم داد که بیل و رستال معتقد به نوعی کثرت‌گرایی منطقی معناگرایانه هستند که بر اساس آن می‌توان تفاسیرِ متفاوت و قابل قبو...
[ 9 ] - مواجه دیدگاه صورتگرایان توماسی با اشکال جفت شدن نظریه دوگانهانگاری جوهری
صورتگرایان ارسطو-توماسی معتقدند که صورت دانستن نفس در برههای از زمان با اشکال عدم تفرد و نحوة تعلق نفس به بدنی خاص روبرو نخواهد بود. طبق نظر ایشان، چون اولا صورت با ماده رابطة ضروری دارد و بدینوسیله متفرد است، ثانیا نفس ادامة صورت پیشین است، پرسش از چرایی تعلق نفس به بدنی خاص از اساس مطرح نمیشود. ما در این مقاله ابتدا اشکال جفت شدن کیم بر دوگانهانگاری دکارتی را توضیح دادهایم. طبق این اشکال، چون...
Co-Authors