فرح رامین
دانشیار گروه فلسفۀ دانشکدۀ الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه قم
[ 1 ] - بررسی و نقد اخلاق تکاملی توصیفی و اخلاق تجربی
تحقیق حاضر، کوشش بدیعی در راستای بررسی تأثیر نظریۀ تکامل در قلمرو اخلاق تجربی است. اخلاق تکاملی در دورۀ معاصر در سه شاخۀ توصیفی، تجویزی و فرااخلاق قرار دارد. اخلاق تکاملی توصیفی میکوشد باورهای اخلاقی انسان را از منظر تکاملی توصیف کند و بیشترین توفیق را در این زمینه نسبت به دو قسم دیگر دارد. اخلاق تکاملی تجویزی و فرااخلاق برخلاف اخلاق تکاملی توصیفی با اخلاق هنجاری سروکار دارند. در این مقاله، ب...
[ 2 ] - ارزیابی کاربرد حساب احتمالات در برهان نظم براساس تقریرمحمدباقر صدر
محمدباقر صدر، با طرح مبانی حساب احتمالات، کوشید روایت جدیدی از برهان نظم به دست دهد که برای اثبات واجب کارآمد باشد. مفهوم احتمال، پیچیدگیهای خاصی دارد و از همان ابتدای طرح آن، دوگانگی معنایی در این واژه مشاهده شد (احتمال آماری و احتمال معرفتشناختی) و این ثنویت موجب تفسیرهای گوناگون از آن گردید. صدر، بر اساس مبانی اصولی خود و با مدد جستن از مفاهیمی چون علم اجمالی و یقین موضوعی، احتمال را درجه ...
[ 3 ] - کاربرد نظریه مهبانگ در براهین غایتشناختی و کیهانشناختی
تئوری مهبانگ یا انفجار بزرگ، نظریهای جدید در کیهانشناسی است که در دهههای اخیر، خداشناسان علم مدار استنتاجهای خداباورانه از آن داشتهاند. مقاله حاضر به بررسی این نظریه علمی و نظریات علمی رقیب در برابر آن میپردازد و میکوشد تا میزان تأثیر این تئوری را بر روی براهین خداشناسی تبیین نماید. نگارنده، با پذیرفتن این اصل مسلم که همواره باید از استنتاج نتایج کلامی از نظریههای علمی جانب احتیاط را پ...
[ 4 ] - رابطه نفس و بدن از منظر دکارت و مرلوپونتی
موریس مرلوپونتی، اگزیستانسیالیست و پدیدارشناس فرانسوی، میکوشد شکافی را که در فلسفه دکارت درباره رابطه نفس و بدن پدید آمده بود، حل کند؛ ازاینرو روش جدیدی در توصیف تجربه انسان در جهان ارائه کرد و به جای تکیه بر ایدهها، ادراک حسی را پدیدارشناسی کرد. وی در کتاب پدیدارشناسی که در آن از تأملات دکارت بسیار تأثیر پذیرفته است، تمام تلاش خود را برای حل معضلات عقلگرایان و تجربهگرایان در این زمینه به...
[ 5 ] - اجماع عام یا فطرت: دو چهره از یک استدلال
وجود یک حس مشترک در همه انسانها در گستره تاریخ، ادیان توحیدی را بر آن داشته است که با اندیشههای عقلی، خداشناسی و خداجویی فطری را مستدل نمایند. این تلاش در غرب به برهان اجماع عام و در فضای اندیشه اسلامی به برهان فطرت مشهور است. این تحقیق بنیادی با روش تحلیلی ـ تطبیقی، در پی پاسخگویی به این سؤال است: آیا می توان ادعا نمود برهان اجماع عام و برهان فطرت تقریرهای متفاوت از یک استدلال بهشمار میآی...
[ 6 ] - ارزیابی و نقد معیار گراهام اُپی در باب موفقیت یک استدلال در اثبات وجود خدا
گراهام اُپی انتقادهای گستردهای را بر براهین اثبات وجود خداوند مطرح کرده است. وی عقلانیت حاکم بر براهین سنتی وجود خدا را تصدیق میکند؛ اما آنها را در اثبات وجود خداوند «موفق» نمیپندارد. معیار وی در باب موفقیت یک استدلال، آن است که همه انسانهای عاقل را که قبلاً نتیجهاش را انکار میکردند و یا نسبت به آن لاادری بودند، به اصلاح، تعدیل و بازسازی عقایدشان متقاعد سازد. این پژوهش، در پی یافتن پاسخی به...
[ 7 ] - بررسی مقایسه ای اقتضائات الهیاتی برهان وجودی (تقریر هگل) و برهان صدیقین (تقریر صدرالمتألهین)
در مقاله حاضر برهان وجودی و برهان صدیقین به این دلیل مورد بررسی مقایسه ای قرار می گیرند که هریک نظرگاه مابعدالطبیعی خاصی (اصالت ایده و اصالت وجود) را نمایندگی می کنند. فرض بر این است که با لحاظ این نمایندگی تصور صحیح تری از نسبت میان این دو برهان حاصل می شود. با توجه به ابتنای برهان وجودی بر اصالت ایده، و با توجه به تحول بنیادین اصالت ایده در دوران جدید نسبت به پیش از آن، تقریری که از این ب...
[ 8 ] - برهان وجودی آنسلم(بر اساس تقریر گراهام اُپی) و مقایسه آن با برهان صدیقین ابنسینا
برهان آنسلم یکی از بحثانگیزترین براهین وجودی و خاستگاه سایر براهین وجودی است. از نظر گراهام اُپی، این برهان، میتواند در گروه براهین وجهی، ماینونگی و یا مفهومی قرار گیرد. وی معتقد است که یکی از منابع تفکر آنسلم، در ارائه برهان وجودی، برهان وجودی وجهی ابنسینا است. در این پژوهش برآنیم تا به این پرسش-هاپاسخ دهیم: آیا میتوان برهان صدیقین سینوی را گونهای برهان وجودی دانست؟ و آیا برهان آنسلم، یک ا...
Co-Authors