حسین هوشنگی
دانشیار گروه فلسفه و کلام اسلامی؛ دانشگاه امام صادق (ع)؛ تهران؛ ایران
[ 1 ] - بررسی تطبیقی نظریۀ فطرت استاد مطهری و نظریۀ کهن‌الگوی خداوند یونگ در باب منشأ دین
پرسش از منشأ دین از پرسش‌های انسان مدرن محسوب میشود و مانند بسیاری از بحث‌های نوپدید دیگر، حاصل گذار انسان از سنت به مدرنیته است. این بحث با زمینه‌های دانشی دیگری و از جمله روانشناسی دین، جامعه‌شناسی دین، مردم‌شناسی و نیز تاریخ ادیان مرتبط است. تبیین یونگ از منشأ دین در فضای غرب و تبیین استاد مطهری از این مسئله در فضای اسلامی، از تبیین‌های مشهور در این زمینه هستند. تبیین یونگ با استفاده از مفه...
[ 2 ] - بازخوانی مفاهیم فلسفی در پرتو نظریه ی وحدت شخصی وجود صدرالمتالهین
با بهره‌برداری از دستگاه عرفانی ملاصدرا که مبانی نهایی وی نیز هست، میتوان به بازبینی و بازتعریف مفاهیم فلسفی و تلطیف آن‌ها پرداخت. بر اساس این دیدگاه که همان نظریة وحدت شخصی وجود است، تشکیک در وجود جای خود را به تشکیک در مظاهر می‌دهد و به جای جعل، تجلی مطرح میشود. همچنین، تمایز دوطرفه جای خود را به تمایز احاطی می‌دهد و با نگاه جدیدی به ماده و صورت، حرکت جوهری در وجود جای خود را به حرکت جوهری ...
[ 3 ] - ارزشیابی وجودی علم حصولی در پرتو نظریة ادراک از دور ملاصدرا
در مکتب فلسفی صدرا، از سویی میتوان شواهدی یافت که بر برتری وجود ذهنی یک ماهیّت نسبت به وجود خارجی آن دلالت دارند؛ و از سوی دیگر نیز شواهدی یافت میشود که برتری وجود خارجی یک ماهیت نسبت به وجود ذهنی آن را تأیید میکنند. در این میان، شواهدی که بر برتری وجود ذهنی دلالت دارند، این مزیّت را دارند که میتوان بر اساس آن، مطابقت ذهن و خارج را از منظر وجودی تبیین کرد؛ اما بر اساس آن نمیتوان شواهد برتری ...
[ 4 ] - نظریة ادراکات اعتباری و فلسفه‌های مضاف
نظریة ادراکات اعتباری نظریه‌ای ابداعی و ابتکاری است که به‌واسطة لوازم و استلزاماتش در حوزة ادراکات عملی یا به‌تعبیر سنتی حکمت عملی، سرشت و سرنوشت جدیدی می‌یابد. این نظریه با مطرح‌ساختن تبیینی خاص از نحوة شکل‌گیری دانش‌های عملی انسان در تعامل با واقعِ زیستی و روانی انسان با محیط طبیعی و اجتماعی او، دست‌مایه و زمینة فربهی را برای گشایش افق‌های نظری جدید در فلسفه‌های به‌اصطلاح مضافی هم‌چون فلسفة اخ...
[ 5 ] - بازخوانی اعتباریات علامه طباطبائی در پرتو نظریه اومولت
هر یک از علامه طباطبایی و یاکوب اوکسکول با ابتنا واتکا بر واقعیات زیستی و تکوینی جانداران به نظریه پردازی در حوزه جهان ادراکی و انسان پرداخته اند . نظریه اعتباریات علامه طباطبایی و نظریه اومولت اوکسکول از این حیث در اهداف واجد همسانی ها و قرابت هایی است که بستری را مهیا می کند تا بتوان پاره ای امکانات و قابلیت های تئوریک را در نظریه علامه بسط و گسترش داد. ادراکات اعتباری ، تمهیدات ذهنی و ...
[ 6 ] - نشانه‌شناسی رسانه‌ها و معضلة فلسفی تکنولوژی و معنا
عقلانیت مدرن، با گذار از سنت و نقد مبانی و مبادی آن و برپایة علل و عوامل ذهنی و عینی که حاصل چندین قرن تحولات عمیق در عرصه‌های گوناگون بشری بود، سبک زندگی متفاوتی را رقم زد که یکی از مهمترین شاخص‌های آن تجلیات تکنیکی بشر در بستر تسلط وی بر طبیعت بود؛ برخی چون مارتین هایدگر(1976-1889) تکنولوژی را زادة دنیای غرب و متأثر از مبانی آن قلمداد می‌نمایند؛ با توجه به بافت فلسفی تکنولوژی، در بستر ذات‌گرا...
[ 7 ] - معرفت نزد حکیم ترمذی
حکیم ترمذى (ف. ٢٨٥ق)، به‌مثابۀ یک عالم و اندیشمند آگاه به زمان، در فرهنگ حاکم و علوم زمانۀ خود آسیب‌هایى را تشخیص داد و درصدد بود با نظریۀ خاص خود در معرفت، راهى براى رهایى ارائه کند. ترمذى این مسیر را، هم در جهت سلبى و نقد عالمان و علوم زمانه و هم در جهت ایجابى و مطرح کردن الگوى مطلوب و تمام‌عیار از معرفت، به‌جد پى گرفت و پنج اثر را در موضوع علم و معرفت تألیف کرد. ترمذى در مقام نقد دعاوى م...
[ 8 ] - هستی‌شناسی صدرایی و حکمت زندگی
زندگی و مسائل آن به هیچ وجه از فلسفه جدا نیستند. از همان آغاز کاوش‌های فلسفی در روزگار باستان، توجه به زندگی و یافتن شیوۀ درست زیستن یکی از مهمترین موضوعات تفکر فیلسوفان بود. این روند با فراز و فرودهایی در طول تاریخ فلسفه ادامه داشت و امروزه نیز احیا شده است. بررسی فلسفی این موارد را میتوان حکمت زندگی نامید. برخی از فیلسوفان چنین چیزی را موضوع اصلی تأملات فلسفی خود قرار داده‌اند. در این میا...
Co-Authors