عباس کاظمی نجف آبادی
استادیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی
[ 1 ] - تحولات فقهی و تأثیر آن بر مفهوم قصد و رضایت
قصد و رضایت متعاملین از مباحث مهم حقوق قراردادهاست. هرچند از زمان شیخ انصاری، نظر مشهور فقها بر تفکیک رضایت از قصد ایجاد ماهیت عقد بوده و این نظر در قانون مدنی اعمال و مورد پذیرش حقوقدانان نیز قرار گرفته است؛ اما این تفکیک با ایرادهایی در فقه و حقوق موضوعه روبرو شده است. پژوهش حاضر با بررسی سیر تاریخی دگرگونی دو مفهوم رضایت و قصد و مقایسه نظرات فقهی و معنا کردن رضایت به قصد نقل و انتقال می‌داند...
[ 2 ] - ماهیت تضمین‌های پیمانکاری و نحوۀ ضبط و شرایط مطالبۀ ضمانت نامه ها در حقوق ایران و قراردادهای نمونۀ فیدیک
در قراردادها برای اطمینان از انجام تعهدات قراردادی، تضمین‌هایی از متعهد گرفته می‌شود. با وجود اشاره به برخی شرایط کلی حاکم بر تضامین، بر ماهیت و ضبط این تضمین‌ها در حقوق داخلی و قراردادهای نمونه فیدیک تصریح نشده است. در حقوق داخلی در تحلیل ماهوی تضامین، دیدگاه‌های مختلفی ارائه شده است که از مهمترین آن‌ها می‌توان به ضمان نقل، وجه التزام، مادۀ 10 قانون مدنی و ضمان وثیقه‌ای اشاره کرد. مناسب‌ترین ...
[ 3 ] - تأثیر روش‌های مختلف محاسبه بهره مالکانه بر امکان درخواست انجام مذاکره مجدد در قراردادهای سرمایه‌گذاری بالادستی نفت
یکی از ارکان اصلی رژیم‌های مالی در قراردادهای سرمایه‌گذاری بالادستی نفت نظیر قراردادهای امتیازی و مشارکت در تولید، پرداخت بهره مالکانه توسط شرکت بهره بردار به دولت میزبان است. برخلاف روش‌های سنتی که ابتناء آن به ارزش فروش و حجم تولید بود؛ ترکیبی از مؤلفه‌های قیمت، حجم تولید، نرخ تولید و سودآوری، ذیلِ ملاحظات فنی و اقتصادی یک میدان نفتی است. یکی از مواردی که در قراردادهای نفتی می‌تواند محل مناقشه...
[ 4 ] - تأثیر قراردادهای نفتی بر روند تولید نفت ایران
این مقاله تأثیر قراردادهای نفتی بر روند تولید نفت ایران را مورد بررسی قرار داده است. در ابتدا تأثیر این قراردادها بر روند تولید یک مخزن نمونه مورد ارزیابی قرار گرفته و سپس با استفاده از نتایج آن، روند تولید نفت ایران تخمین زده شده است. پیش‌بینی روند تولید از مخزن نمونه برای انواع مختلف قرارداد، با در نطر گرفتن خواص مخزنی، مسائل اقتصادی، رژیم مالی قراردادی و اعمال قید حداکثر کردن خالص ارزش فعلی ...
[ 5 ] - مالکیت نفت در قراردادهای نفتی بین المللی از منظر حقوق خصوصی
زمان و مکان انتقال مالکیت نفت استخراج‌شده یکی از نقاط چالش‌برانگیز در قراردادهای نفتی بین‌المللی بوده است. در روابط قراردادی نفتی از یک‌سو کشور میزبان قرار دارد که معمولاً قانون خود را حاکم بر قرارداد قرار می‌دهد و از سوی دیگر شرکت خارجی وجود دارد که به دلیل سابقه‌ی قراردادهای نفتی معمولاً تحت‌تأثیر حقوق کشورهای انگلیسی‌زبان یا کامن‌لا است. در حقوق کامن‌لا مالکیت بنا بر توافق طرفین انتقال پیدا می...
[ 6 ] - الزامات تقنینی دولت‌ها در پروتکل کارتاهینا و میزان پایبندی دولت جمهوری اسلامی ایران به الزامات مذکور
پروتکل ایمنی زیستی کارتاهینا در سال 2000، در مونترال کانادا به تصویب رسید. این پروتکل یک سند تعهدآور بین‌المللی است که الزامات جدی تقنینی برای دولت‌های عضو به‌میان کشیده است. پس از گذشت یک سال از تصویب پروتکل کارتاهینا، دولت ایران اجازه امضای پروتکل را به سازمان حفاظت محیط زیست اعطا نمود و متعاقباً قانون ایمنی زیستی را در سال 1382 از تصویب مجلس گذراند. مقاله حاضر در مقام پاسخ به این سئوالات است ...
[ 7 ] - الگوها و ماهیت تکافل در فقه امامیه و عامه
تکافل ابزاری شبیه بیمه است که در کشورهای تابع فقه اهل سنت، ازجمله مالزی که با شبهه ربا در عقد بیمه مواجه هستند به جای بیمه مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این مقاله پس از بیان عملیات الگوهای مضاربه، وکالت، مختلط میان وکالت و مضاربه، مختلط میان جعاله و وکالت، وقف، جعاله و ودیعه، به بررسی این الگوها از منظر فقه امامیه و عامه پرداختیم تا پس از طرح شبهات و اختلافات میان این دو فقه، امکان صحت عملکرد آ...
[ 8 ] - ماهیت قراردادهای مبتنی بر عملکرد انرژی (خدمات انرژی)
یکی از روش‌های مهم صرفه‌جویی انرژی استفاده از قراردادهای خدمات انرژی است. شرکت خدمات انرژی راهکارهای صرفه‌جویی انرژی را در قالب قراردادهای مبتنی بر عملکرد انرژی (خدمات انرژی)، برای متقاضیان انجام داده و ریسک انجام کار را می‌پذیرد. بر این اساس نوع قرارداد این شرکت‌ها نسبت به دیگر قراردادها، ابعاد جدید، ظریف و متفاوتی خواهد داشت. حال این سؤال مطرح است که آیا می‌توان این نوع قرارداد را تحت عنوان ی...
[ 9 ] - مدیریت دانش در سیر تاریخی قراردادهای بالادستی صنعت نفت ایران
ایران با داشتن ذخایر عظیم هیدروکربوری جهان، با گذشت بیش از یک قرن از نخستین استخراج و بهرهبرداری نفت در قلمرو خود، تا امروز به یک قرارداد جامع که زمینهساز پیشرفت دانش فنی کشور و سوقدهنده به حداکثرسازی ظرفیت اقتصادی میادین هیدروکربوری باشد، دست نیافته است. در این پژوهش ضمن نگاهی اجمالی به دانش و مدیریت آن، به عنوان شرط لازم انتقال فناوری، قراردادهای نفتی امتیازی، مشارکتی و خدماتی پیش و پس از ...
[ 10 ] - ماهیت قراردادهای مبتنی بر عملکرد انرژی (خدمات انرژی)
یکی از روش‌های مهم صرفه‌جویی انرژی استفاده از قراردادهای خدمات انرژی است. شرکت خدمات انرژی راهکارهای صرفه‌جویی انرژی را در قالب قراردادهای مبتنی بر عملکرد انرژی (خدمات انرژی)، برای متقاضیان انجام داده و ریسک انجام کار را می‌پذیرد. بر این اساس نوع قرارداد این شرکت‌ها نسبت به دیگر قراردادها، ابعاد جدید، ظریف و متفاوتی خواهد داشت. حال این سؤال مطرح است که آیا می‌توان این نوع قرارداد را تحت عنوان ی...
[ 11 ] - ثبت اختراعات بر مبنای ژن‌های انسانی با واکاوی مجدد دیدگاه امام خمینی(س) در حوزه اختراع
ثبت اختراع ژن‌های انسانی، ثبت اختراعی بر مبنای ژن‌های انسان است. ژن‌هایی که از اعضای بدن انسان یا بافت‌های خاصی از بدن برداشته‌شده، مورد خالص‌سازی قرارگرفته و در یک آزمایشگاه مورد دست‌کاری قرارگرفته است. در حقوق بیگانه (آمریکا و اتحادیه اروپا)، با ثبت اختراع در این حوزه تحت شرایط خاص موافقت شده است. در نظام حقوق داخلی، مقنن با ثبت اختراع بر مبنای ژن انسانی نامأنوس است و هنوز به‌تصریح آن را وارد...
[ 12 ] - مطالعۀ تطبیقی ترتیبات مالی قراردادهای نفتی و منافع کشورهای تولیدکنندۀ نفت
نظام مالی قراردادهای نفتی بالادستی، مجموعه‌ای از عناصر و ابزارها شامل بهرۀ مالکانه، مالیات‌ها، مشارکت در تولید، انواع دستمزد (حق‌الزحمه) و ... است که تعیین‌کنندۀ چگونگی تسهیم منافع و درآمد حاصل از منابع نفت و گاز بین دولت میزبان از یک سو و شرکت‌های نفتی بین‌المللی از سوی دیگر است. اینکه دولت‌ها و شرکت‌های نفتی کدام‌یک از ابزارهای مالی را در یک قرارداد نفتی به‌کار گیرند، به ملاحظات زیادی بستگی د...
[ 13 ] - An Assessment of Factors that Impact Government Oversight of Public-Private Partnership Contracts of the National Iranian Gas Company
One of success factors of public-private partnership contracts is the effective public supervision on their implementation, including standards to be observed by the private party to the partnership. In other words, a key element in using private sector’s potential is defining activity standards and precise supervision of their implementation. In this research we identify the factors that impa...
[ 14 ] - روابط میان عامل و اعضای غیرعامل در قراردادهای عملیات مشترک (تطبیق با الگوی جدید قراردادهای نفتی ایران)
یکی از ویژگی‌های شاخص الگوی جدید قراردادهای نفتی ایران، لزوم شراکت شرکت‌های خارجی با شرکت‌های ایرانی و مشارکت در اجرای عملیات نفتی است. بستر اصلی این مشارکت، قرارداد عملیات مشترک (ق.ع.م) است که میان اعضای کنسرسیوم تشکیل‌شده از شرکت (های) خارجی و شرکت (های) ایرانی منعقد می‌گردد. اعضای حاضر در ق.ع.م، به دو گروه تقسیم می‌شوند: عامل و غیرعامل. وظیفۀ اصلی عامل، تصدی و مدیریت روزانۀ عملیات نفتی و وظی...
[ 15 ] - ارزیابی کفایت منابع حقوق نفت در توسعه صنایع داخلی ساخت تجهیزات صنعت نفت و گاز در بخش بالادستی
صنعت نفت کشور با وجود برخورداری بیش از یکصد سال تجربه در زمینه تولید و تجارت نفت، همچنان قادر به انجام فعالیت‌ها به‌صورت درون‌زا و بهرهبرداری از توان داخل در تمامی بخش‌های عملیاتی و اجرایی نیست. یکی از مهمترین بخش‌های صنعت نفت کشور که همچنان به شکل قابل توجهی به خارج از کشور وابسته است، بخش تأمین تجهیزات مورد نیاز این صنعت در بخش بالادستی است. با توجه به...
[ 16 ] - A solution for financing the upstream oil and gas industry using the project fund
Financing is one of the most important challenges in launching new projects. Different methods of financing have different effects on project performance due to the variety of market and its risk and return. One of the new methods of financing projects is the creation of a project fund through the capital market, which investors are the final owner of the project, so participate in the economic...
Co-Authors