عبدالجبار زرگوش نسب
استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه ایلام
[ 1 ] - تبری از عیوب مبیع در فقه اسلامی و حقوق مدنی ایران
موضوع تبری جستن از عیب مبیع یکی از مسائل مبتلابه جامعه است. افراد روزانه با این مسئله روبه‌رو می‌شوند و لذا بیان احکام و جوانب گوناگون آن دارای اهمیت به‌سزایی است. تبری جستن از عیوب، در صورتی است که بایع از عیوب مبیع تبری کرده باشد، یعنی عهده عیوب را از خود سلب کرده باشد و یا مالش را با تمام عیوب بفروشد که در صورت ظهور عیب، مشتری حق رجوع به بایع را ندارد و در صورتی که بایع از عیب خاصی تبری ک...
[ 2 ] - کفالت قهری و آثار آن در فقه
کفالت، یکی از ابواب فقهی حقوقی است که امروزه در حوزهی دادگاهها و محاکم قضایی به طور گسترده ای رواج یافته است و در دعاوی کیفری و مدنی به وضوح قابل مشاهده است . کفالت از زوایای مختلف از حیث شرائط، احکام، و انواع آن قابل بررسی است. یکی از این مباحث که کمتر مورد بحث قرار گرفته کفالت قهری است. در صورت وقوع این نوع کفالت که سبب آن استفاده از قهر و غلبه است آثار حقوقی ای را در خصوص کفیل، مکفول له، م...
[ 3 ] - نقد و بررسی نظریاتی درباره اصحاب اجماع
جایگاه اصحاب اجماع در علم الحدیث و فقه براساس عبارت معروف «اجتمعت العصابه علی تصحیح مایصح عنهم» که توسط رجالی معروف ابوعمرو محمدبن عمرکشی مطرح شده میباشد. نظریاتی توسط علما مانند محدث میرزاحسین نوری، شیخ طوسی، آیت ا... خویی، مهدی کلباسی و دیگران ارائه گردیده است، بعضی معتقدند آنچه از طرف اصحاب اجماع رسیده مورد اجماع میباشد؛ یعنی اگر از اول سند تا به اصحاب اجماع صحیح باشد دیگر از اصحاب اجماع ت...
[ 4 ] - بررسی تطبیقی قدرت بر تسلیم ثمن و مثمن از نظر امام خمینی (س) و شیخ انصاری
در صورتی عقد صحیح واقع میشود که بایع ومشتری این قدرت را داشته باشند، که بتوانند مورد تعهد را در زمان و مکان مطلوب به قبض دیگری درآورند. موضوع شرط قدرت بر تسلیم از دو امر ترکیب یافته است: یکی قدرت بر تسلیم و دیگری علم طرفین به این قدرت، بنابراین، اگر طرفین هنگام معامله علم بر قدرت داشته باشند، ولی پس از عقد معلوم شود که در حقیقت قدرت وجود نداشته و در اشتباه بوده‌اند، بیع باطل است؛ چون عنو...
[ 5 ] - واکاوی شروط ابتدایی وتبانی بارویکردی به نظر امام خمینی(س)
شرط که در لغت به معنای الزام و التزام به کار رفته در اصطلاح فقها به معانی مختلفی آمده است. مقصود از شرط در اینجا آن است که متعاملین یا یکی از آن دو خارج از عقد یا ضمن آن به چیزی ملتزم شوند. شرط به این اصطلاح بر سه نوع است: الف- شرط ابتدایی که مانند وعده است و صرفاً یک تعهد و التزام پیش از عقد است. ب- شرط تبانی آن است که قبل از عقد، دوطرف معامله به آن توافق کرده وعقد بر اساس آن واقع میشود، ...
[ 6 ] - واکاوی مشروعیت ازدواج عرفی از دیدگاه اهل سنت، عواقب و چالش‌های آن
ازدواج عرفی که در عصر حاضر در میان برخی از مردم کشورهای سنی مذهب؛ بویژه گردشگران عرب کشورهای حوزه خلیج‌فارس مرسوم شده، نکاحی است که خارج از دادگاه و بدون نظارت آن انجام می‌گیرد، و غالباً بدون حضور ولی و محرمانه رخ می‌دهد. در صحت و بطلان آن میان مفتیان اهل تسنن اختلاف نظر وجود دارد. با توجه به شباهت‌ها و تفاوت‌هایی که با ازدواج دائم و نیز موقت دارد، بررسی ماهیت و مشروعیت آن در میان دانشیان اهل سن...
[ 7 ] - تنبیه کودک به منظور تربیت و تأدیب از منظر احادیث
این پژوهش در پی آن است تا برداشتی نو از احادیث درباره‌ی تنبیه کودک، به‌منظور تربیت و تأدیب او ارائه دهد. احادیث مرتبط به دو دسته تقسیم می‌شوند: دست‌های بر عدم مشروعیت تنبیه کودک دلالت دارند و دسته‌ی دیگر بر خلاف دسته‌ی اول، بر جواز و مشروعیت راهبرند. هر دو دسته از لحاظ دلالت و راه‌حل تعارض میان آن‌ها، بررسی می‌شوند. بر مبنای آنچه از مفاهیم احادیث پیامبر (ص) و معصومین (ع) برمی...
[ 10 ] - ارث زوج و زوجه از یکدیگر در فرض تنها وارث بودن با رویکردی بر مفاد حدیث امام رضا (علیهالسلام)
دربارۀ سهم ارث زوجه درصورتی‌که تنها وارث زوج باشد، در میان فقها سه نظریه و در مورد سهم ارث زوج درصورتی‌که تنها وارث زوجه باشد، دو نظریه وجود دارد. منشأ اختلاف‌نظر میان فقها در این زمینه اختلاف روایات و احادیث است. بنابراین، بررسی روایات مورد استناد جهت تبیین صحت‌وسقم هر یک از نظریات اجتناب‌ناپذیر است. در این پژوهش نخست نظریات فقها ارائه میشود. سپس روایات مورد استناد با روش توصیفیـتحلیلی بر...
[ 11 ] - واکاوی میزان ارث زوجه از عقارات و خیار معاملات آن
یکی از اختلافات فقها و حقوق‌دانان از دیرباز، مسئله‌ی میزان ارث زوجه از اموال غیرمنقول زوج است. قانون مدنی ایران تا قبل از سال 1387 در ماده‌ی 946 از نظر مشهور فقها تبعیت می‌کرد، اما از سال 1387 با اصلاحیه ای جدید نظریه‌ی غیر مشهور را پذیرفته که با بازبینی ادله این نظریه منطقی تر به نظر می رسد. به تبع اختلاف در میزان ارث زوجه از اموال غیرمنقول، درباره‌ی حق خیار زوجه از معاملات اموال غیرمنقول زوج ...
[ 12 ] - نگاهی نو به استدلال مخالفان قضاوت زن به سیره ، اصل وإجماع
این پژوهش به استدلال مخالفان قضاوت زن به اجماع، سیره واصل پرداخته است، وتلاش نموده تا استدلال آنان که مردبودن رادرقاضی شرط کرده اند به طور مستدل مورد نقد وکنکاش قرار دهد، وتأکید دارد براینکه ؛ یک)سیره ای که به آن استناد کرده اندمتأثر از علل وعوامل فرهنگی وشرایط محیط است که نمی تواند حجت باشد؛دو) اصل نیز درهرچیز اباحه وجوازاست نه حرمت،وازجهتی دیگر از روایات مربوط به ارجاع دادن مردم به علماچون ع...
[ 13 ] - واکاوی تعارض ظاهری آیات مربوط به حکم زانیه
این نوشتار به تعارض ظاهری بین آیة دوم سورة نور که بر جَلد مرتکب زنا دلالت دارد، با دو آیة 15 سورة نساء که بر حبس زن زناکار در خانه دلالت دارد و آیة 16 همان سوره که دال بر اذیت و آزار مرتکب فاحشه است، می‌پردازد و ضمن ارائة راه حل تعارض نحوة جمع کردن بین حبس در خانه به قصد پیشگیری از ارتکاب مجدد عمل زشت زنا و حد به عنوان مجازات جرم بیان می‌کند. همچنین، منظور از «سبیل» که راه نجات و رهایی از حبس خا...
[ 15 ] - واکاوی فرزندخواندگی درنظام حقوقی اسلام،انگلستان و آمریکا
در این پژوهش، موضوع فرزندخواندگی بـه کمـک قواعـد ومقررات قـانونی و نظام حقوقی اسلام، انگلستان و آمریکا بررسی شده است. فرزندخواندگی آن است که کسی، دیگری را که فرزند نسبی او نیست، به فرزندی بپذیرد. در عربی، به فرزندخواندگی دعی و تبنی گفته میشود؛ تبنی در لغت یعنی پسرخواندگی و در اصطلاح، بر پسر یا دختری اطلاق میشود که مردی او را به فرزندی پذیرفته باشد نسبت به آن مرد پسر خوانده گفته میشود. قرآن ک...
Co-Authors