سمیه سادات شفیعی

استادیار جامعه شناسی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

[ 1 ] - مطالعه جنسیتی باورهای عامیانه در عصر قاجار

مطالعه کردوکارهای کنشگران بخشی از تاریخ اجتماعی ایران است که کمتر مورد مداقه قرار گرفته، حال آنکه می تواند اطلاعات ارزشمندی درباره سبک زندگی، فرهنگ جنسیتی و کنش های روزمره زنان و مردان فراهم آورده و از این طریق با هدف تولید دانش بومی برای مطالعات جنسیت و مطالعات زنان، دستاوردهای روشمندی درپی داشته باشد. در این راستا پژوهش حاضر به مطالعه کتابخانه ای و تحلیل نظری یافته های تاریخی از منظر مطالعات ...

[ 2 ] - مطالعه جنسیتی شاخص های توسعه در اجرای برنامه چهارم

در این مقاله سعی شده تا جایگاه زنان در برنامه چهارم توسعه بررسی و در مقایسه با سایر برنامه های پیشین مورد واکاوی قرار گیرد. در مرحله بعد، شاخص های توسعه در مدت زمان اجرای برنامه چهارم به کمک داده های ملی و بین المللی مورد مطالعه جنسیتی قرار گرفته تا چگونگی تحقق این برنامه در عمل مشخص شود. این پژوهش با استفاده از روش اسنادی، کتابخانه ای و روش تحلیل داده های مرتبط انجام شده است. اطلاعات در خصوص ش...

[ 3 ] - سلامت و باورهای عامیانه در عصر قاجار

بیماری و مرگ‌و‌میر بر اثر بیماری‌های واگیردار و ناشناخته یکی از واقعیت‌های اجتماعی دوره قاجار محسوب می‌شود. ادراک ابتدایی انسان پیشامدرن از بدن و زمینه‌های زیستی ابتلا به بیماری‌ها ریشه در باورهای عامیانه مردمان و منعکس‌کننده بخشی ساختار اجتماعی و فرهنگی جامعه آن روز بود. مقاله حاضر به بررسی باورهای عامیانه و کنش‌های متعاقب آن در مواجهه با بیماری‌ها بعنوان واقعیت اجتماعی پرداخته و درصدد پاسخ‌گو...

[ 4 ] - موضوعات پژوهشی در اولویت علوم اجتماعی زنان در ایران

مقالة حاضر به اولویت‌یابی پژوهشی علوم اجتماعی زنان اختصاص دارد. اولویت‌یابی برآمده از تجربة کار میدانی اعضای اجتماع علمی این عرصة جوان تخصصی، ضمن توجه به چگونگی تداوم انباشتگی علوم اجتماعی زنان و نیز روشن‌سازی ابعاد پژوهشی مسیر طی‌شده، با نگاه به پرسش‌هایی که در این حیطه در ایران مطرح نشده یا بی‌پاسخ مانده‌اند دستاوردهای سودمندی دارد. بنابراین، این تحقیق کوشیده تا از رهگذر مصاحبة نیمه‌سازمان‌یا...

[ 5 ] - نقش های اجتماعی مرجح زنان در آغاز پهلوی دوم؛ کاووشی جامعه شناختی در ماهنامه زبان زنان

با توجه به قلت منابع تاریخی در حوزه زنان و جنسیت، مطبوعات زنان متونی بسیار ارزشمند و آیینه‌ای از وضعیت عمومی، احوالات، دغدغه‌ها و مطالبات آنان در مقاطع زمانی در تاریخ معاصر ایران به شمار می‌روند. به منظور بررسی جایگاه اجتماعی، انتظارات اجباری و ایجابی نقش و نیز صفات نقشی زنان- به‌عنوان مقوله‌هایی جامعه‌شناختی در مطبوعات زنان در دوران مدرن‌شدن ایران- پژوهش حاضر به مطالعه ماهنامه مشهور و با سابقه...

[ 6 ] - تحلیل محتوای نشریه پیک سعادت نسوان؛بایسته‌هایی برای زنان در آستانه دوره پهلوی

نادیده‌گیری زنان در کشاکش تحولات سیاسی و اجتماعی در مطالعات تاریخی موجب شده تا غالباً نگارش زیست‌جهان آنان به قلم مردان امری بدیهی به نظر برسد. بنابراین، مطالعه وضعیت زنان در خلال روایت‌های تاریخی زن‌نگار از اهمیت بالایی برخوردار است. پژوهش حاضر ضمن مطالعه پیک سعادت نسوان (1307-1306) به این سؤال‌ها می‌پردازد که گزارش این نشریه از زنان زمانه خود چیست و به وضعیت کدام دسته از زنان می‌پردازد؟ محتوای...

[ 7 ] - آموزش زنان و تبیین ضرورت آن در مشروطه؛ تحلیل مکتوبات زنان در روزنامه ایران نو

نظر به اهمیت موضوع آموزش زنان در نزد کنشگران زن فعال در عرصه مطبوعاتی عصر مشروطه، مقاله حاضر بر حسب متون زن نوشته در روزنامه ایران نو، می­کوشد نمایی از جایگاه و وضعیت زنان در فضای اجتماعی، فرهنگی آن دوره ارائه داده و با بکارگیری تکنیک تحلیل محتوای کمی کیفی پرسش­های ذیل را پاسخ دهد: ویژگی­های روزنامه نگارانه متون زن نوشته در روزنامه ایران نو چیست؟ زنان نویسنده مکتوبات چه نمایی از وضعیت زنان زمان...

[ 8 ] - Simin Daneshvar's Experience of the Modern World; A Sociological Study of America Travel Letters (1952-1953)

How thinkers and writers experience social realities due to the inspiring effects on the works and therefore on the audience's minds and actions is one of the notable areas of cultural studies. Such studies about women in Iran have been less relevant and, as an interdisciplinary subject, have not been able to critically reviewed and commented on their research findings in the form of scientific...

[ 9 ] - نشانه شناسی اجتماعی حضور زن در تصاویر کتاب‌های غیردرسی کودکان

بررسی روشمند محتوای کتاب‌های کودکان به جهت نقش زیاد آنان در جامعه‌پذیری نسل آینده، موضوعی میان رشته‌ای است که در قلمرو علوم اجتماعی به‌طور عام و در جامعه‌شناسی، مطالعات فرهنگی و نیز با رویکرد جنسیتی در مطالعات زنان به‌طور خاص مطرح است. جامعه آماری این پژوهش کتاب‌های گروه سنی الف است که نویسنده و تصویرگر ایرانی دارند و از سوی شورای کتاب کودک در زمینه تصویرگری در سال‌های 1395-1342 برگزیده شده‌اند...

[ 10 ] - مسئله زنان و نسبت آن با ترقی ایران در مشروطه دوم؛ تحلیلی بر نشریه نامه بانوان

  مطالبه‌گری زنان در عصر مشروطه حاصل افزایش آگاهی آنان در پرتوی تحولات فکری این جنبش و حضور پررنگ اجتماعیشان در حمایت از مشروطه‌خواهی در اشکال متفاوت بود. در چنین فضایی انتشار مطبوعات زنان نشانگر افق دید کنشگر مونث ایرانی به وضعیت نابسامان وطن و استضعاف زنان است. به بیان دیگر در پرتوی تحولات اجتماعی سیاسی فراخ، زنان بر‌خلاف گذشته تاریخی خود به سخن آمدند و پس از قرون متمادی سکوت از احوالا...