مریم بلوری
دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی ـ دانشگاه آزاد اسلامی ـ واحد نجف آباد
[ 1 ] - حکومت و قدرت از دیدگاه زهد و پرهیز
زهد و کناره‌گیری از دنیا، از جمله مضامین موجود در متون ادب فارسی است. فرهنگی که پیشگامان و پیروان خود را به صفت آزادگی متّصف ساخته است و مصداق بارز آن، دوری از مصاحبت و همنشینی با صاحبان قدرت است. از آن جا که زهد، بیشتر جنبه‌ی دینی و روحانی دارد ، در این گفتار ، به طبقات دیگری از جمله حکما، خردمندان و قناعت پیشگان نیز اشاره کرده ایم تا روشن شود که اجتناب کنندگان از قدرت، تنها زهّاد نیستند و تنه...
[ 2 ] - بازتاب روحی و روانی بلایای طبیعی در متون ادبی قرن چهارم تا هشتم هجری
از دیرباز، سرزمین ایران در معرض بلایای طبیعی مختلفی از جمله خشک‌سالی و قحطی، سرمای شدید، سیل، زلزله و نیز انواع بیماری‌های خطرناک و مختلف قرارداشته وهر کدام از این وقایع باعث مرگ و میر تعداد زیادی از مردم و نامساعد شدن اوضاع جامعه شده‌است.در بیشتر موارد شدت این بلایا به حدی بوده‌است که حتی شاعران و نویسندگان نیز آن را در متون ادبی گزارش کرده‌اند. در پژوهش حاضر ضمن مطالعة تعدادی از متون نظم و ن...
[ 3 ] - مقایسة «هفت اختر» عبدی بیک شیرازی و «هفت پیکر» نظامی
عبدی بیک شیرازی، شاعر، حکیم و دبیر شاه طهماسب صفوی که در سیاق و ترسل با کفایتی تمام عهده‌دار منصب استیفا بود، از نظیره‌پردازانِ نظامی گنجوی به شمار می‌رود که در جواب «خمسة» او به سرودن سه خمسه پرداخته است. «هفت اختر» نیز یکی از مثنوی‌های اوست که در قفای «هفت پیکر» سروده شده است. این گفتار ضمن مقایسه و بررسی مشابهت‌ها و مباینت‌های این دو اثر، از حیث محتوا و ساختار، نشان می‌دهد که عبدی بیک با تبحّر...
[ 4 ] - حکومت آرمانی از نگاه شاعران و نویسندگان قرن چهارم تا هفتم هجری
پادشاهی، در باور و فرهنگ ایرانیان، مدّت‌ها فرّه‌ای ایزدی به حساب می‌آمد. شاهان گرچه به مددِ زر و زور یا به طریق موروثی بر اریکة قدرت تکیه می‌زدند، در حقیقت حکومت را هدیه‌ای از جانب پروردگار و حقّ مسلّمِ خود می‌دانستند. اگر ما نیز این عقیدة نااستوار را، صحیح فرض کنیم، باید بگوییم کمتر پادشاهانی در طول تاریخ وجود داشته‌اند که قدر این موهبت الهی را دانسته و از آن در جهت منافع و مصالح جامعه استفاده کرده ...
[ 5 ] - حکومت آرمانی از نگاه شاعران و نویسندگان قرن چهارم تا هفتم هجری
پادشاهی، در باور و فرهنگ ایرانیان، مدّت‌ها فرّه‌ای ایزدی به حساب می‌آمد. شاهان گرچه به مددِ زر و زور یا به طریق موروثی بر اریکة قدرت تکیه می‌زدند، در حقیقت حکومت را هدیه‌ای از جانب پروردگار و حقّ مسلّمِ خود می‌دانستند. اگر ما نیز این عقیدة نااستوار را، صحیح فرض کنیم، باید بگوییم کمتر پادشاهانی در طول تاریخ وجود داشته‌اند که قدر این موهبت الهی را دانسته و از آن در جهت منافع و مصالح جامعه استفاده کرده ...
[ 6 ] - بازتاب روحی و روانی بلایای طبیعی در متون ادبی قرن چهارم تا هشتم هجری
از دیرباز، سرزمین ایران در معرض بلایای طبیعی مختلفی از جمله خشک‌سالی و قحطی، سرمای شدید، سیل، زلزله و نیز انواع بیماری‌های خطرناک و مختلف قرارداشته وهر کدام از این وقایع باعث مرگ و میر تعداد زیادی از مردم و نامساعد شدن اوضاع جامعه شده‌است.در بیشتر موارد شدت این بلایا به حدی بوده‌است که حتی شاعران و نویسندگان نیز آن را در متون ادبی گزارش کرده‌اند. در پژوهش حاضر ضمن مطالعة تعدادی از متون نظم و ن...
[ 7 ] - مقایسة «هفت اختر» عبدی بیک شیرازی و «هفت پیکر» نظامی
عبدی بیک شیرازی، شاعر، حکیم و دبیر شاه طهماسب صفوی که در سیاق و ترسل با کفایتی تمام عهده‌دار منصب استیفا بود، از نظیره‌پردازانِ نظامی گنجوی به شمار می‌رود که در جواب «خمسة» او به سرودن سه خمسه پرداخته است. «هفت اختر» نیز یکی از مثنوی‌های اوست که در قفای «هفت پیکر» سروده شده است. این گفتار ضمن مقایسه و بررسی مشابهت‌ها و مباینت‌های این دو اثر، از حیث محتوا و ساختار، نشان می‌دهد که عبدی بیک با تبحّر...
[ 8 ] - نقش تمثیل در بیان فلسفة برخی عبادات و مستحبات در معارف بهاء ولد
تمثیل یکی از ابزارهای بلاغت در انتقال مفاهیم عقلی است. بهاء ولد در «معارف» با بهره‌گیری از این عنصر تصویرساز، توانسته نثر ساده را به نثری شاعرانه بدل کند. در این پژوهش به شیوة تحلیلی- کتابخانه‌ای به بررسی نقش تمثیل در روشن کردن فلسفة برخی از عبادات همچون نماز، روزه ...؛ و نیز برخی اذکار و مستحبات در کتاب معارف پرداخته، همین مضامین را در کتابهایی نظیر کشف‌المحجوب، فیه مافیه، کیمیای سعادت و مرصا...
[ 9 ] - جایگاه صور خیال در آموزه‌های اخلاقیِ معارف بهاء ولد
کتاب معارف، اثر بهاء ولد، عارف و واعظ نامدار بلخ و پدر مولانا جلال‌الدین، یکی از متون ارزشمند عرفانی در زبان فارسی است که به‌سبب داشتن نثری شیوا، هنری، زبان شاعرانه و نیز برخورداری از صور خیال، از جایگاه خاصی در میان همتایان خود برخوردار است. اگرچه تعالیم موجود در کتاب معارف، به دو بخش تعالیم دینی و تربیتی تقسیم می‌شوند، در اینجا از ذکر تعالیم بارز عرفانی با رویکرد آخرتی خوددا...
Co-Authors