علیرضا سفیانیان
دانشیار گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی اصفهان.
[ 1 ] - تهیه نقشه کاربری و پوشش اراضی با استفاده از داده‌های ماهوارهای و سامانههای اطلاعات جغرافیایی GIS (مطالعه موردی پناهگاه حیات وحش موته)
زمینه و هدف : امروزه یکی از روشهای تهیه نقشه به روز کاربری و پوشش اراضی استفاده از داده‌های ماهوارهای و تکنیکهای GIS می‌باشد. مشخص کردن موقعیت هر کاربری و پوشش اراضی در کنار یکدیگر کمک شایانی به مدیریت سرزمین میکند. روش تحقیق: در این مطالعه به منظور تهیه نقشه به روزکاربری و پوشش اراضی پناهگاه حیات وحش موته از تصویر ماهواره IRS-P6، سنجنده LISS III که بهصورت برنامه‌ریزی شده همزمان با نمو...
[ 2 ] - بررسی تأثیر سطوح ریسک و جبران بر روی نتایج ارزیابی قابلیت اراضی در محیط فازی (مطالعة موردی: زیر حوضة پلاسجان)
بهترین راه حفاظت از تنوع زیستی و ساختار و کارکرد یک منطقه، شناسایی نواحی با قابلیت حفاظتی است. در این مطالعه برای تهیة نقشة قابلیت حفاظت اراضی زیر حوضة آبخیز پلاسجان، به روش دلفی لایههای اطلاعاتی مورد نیاز تعیین، نمودار سلسله مراتبی مطالعه ترسیم و وزن معیارها به روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) محاسبه شد. نقشة لایههای مورد نیاز تهیه، پیش پردازش های لازم بر روی آنها انجام و تمامی معیارها ب...
[ 3 ] - اثر تغییرات الگوی مکانی سیمای سرزمین بر کیفیت آب رودخانه زاینده‌رود
تغییر ساختار و الگوی مکانی کاربری اراضی از جمله وسعت، توزیع، شدت و فراوانی دخالت‌های بشری در حوزه آبخیز، عامل مهمی در درک فرآیندهای هیدرولوژیکی حوزه آبخیز در ارتباط با استفاده از سرزمین و کیفیت آب است. از آنجایی که تغییرات کاربری اراضی در حوزه آبخیز زاینده‌رود مشکلات محیطزیستی متعددی را برای رودخانه به‌عنوان منبع پذیرنده آلاینده‌ها به وجود آورده است؛ لذا دانستن چگونگی اثر الگوی مکانی و نحوه چی...
[ 4 ] - بارزسازی تغییرات و پویایی کاربری ها و پوشش اراضی در ذخیره گاه زیست‌کرۀ ارسباران (1366ـ 1390)
تغییرات کاربری/پوشش اراضی و قطعه‌قطعه شدن زیستگاه در مقیاس سیمای سرزمین، مهم‌ترین فاکتور در توزیع اکوسیستمهاست. برای آنالیز روابط بین تغییرات کاربری اراضی و تأثیرات آن بر تنوع زیستی، به اطلاعات کاربری و پوشش اراضی در مقیاسهای مختلف نیاز است. هدف از این مطالعه، کمّیسازی تغییرات کاربری‌ها و پوشش اراضی در ذخیرگاه زیست‌کرۀ ارسباران در شمال غرب ایران و در یک دورۀ 24 ساله (1366ـ 1390) است. ارسبارا...
[ 5 ] - ارزیابی آثار محیطزیستی با استفاده از مدل استنتاج منطق فازی (مطالعۀ موردی: سد کمال صالح)
از مهم‌ترین مسائل فرایند ارزیابی آثار محیطزیستی تعیین اهمیت اثر است. مسئلۀ اصلی در خصوص ارزیابی آثار بومشناختی این است که نمیتوان آنها را در یک الگوریتم فرموله کرد، زیرا عناصر حیاتی و هم‌‌کنشی‌‌های آنها را نمیتوان به طور کامل و غیرمبهم مشخص کرد. از طرف دیگر، ناهمگونی فضایی سیستم‌‌های بومشناختی و پیچیدگی‌‌های تصمیمگیری کار ارزیابی را دشوارتر کرده‌‌اند، بدین جهت مفهوم آثار محیطزیستی ...
[ 6 ] - اولویتبندی بهسازی بومشناختی در پارک ملی خجیر با تحلیل سلسله مراتبی
پارک ملی خجیر از نزدیک‌ترین پارک‌های ملی همجوار شهر تهران است. این پارک ملی از ارزشمندترین بوم‌سازگان‌های طبیعی است که متاسفانه به شدت مورد تهاجم انواع آشفتگی های انسانی قرار گرفته است. بهترین راه برای به حداقل رساندن آسیب‌های ناشی از فعالیتهای انسانی، بهسازی بومشناختی تشخیص داده شده‌‌است. هدف اصلی این مطالعه بررسی اولویتبندی مکانی پارک ملی خجیر جهت بهسازی بومشناختی با توجه به حفاظت از ...
[ 7 ] - کاربرد سنجش از دور چند زمانی در تعیین سطح زیرکشت
Precision farming aims to optimize field-level management by providing information on production rate, crop needs, nutrients, pest/disease control, environmental contamination, timing of field practices, soil organic matter and irrigation. Remote sensing and GIS have made huge impacts on agricultural industry by monitoring and managing agricultural lands. Using vegetation indices have been wide...
[ 8 ] - پایش اکولوژیکی و بررسی تغییرات مکانی- زمانی پوشش اراضی با تأکید بر مقدار مصرف آب بخش کشاورزی در محدودة زاینده‌رود
فعالیتهای انسانی در سالهای اخیر به تغییر کاربری و پوشش زمین و به‌تبع آن تغییر ساختار و عملکرد اکوسیستم‌ها منجر شده است. آشکارسازی تغییرات زمانی و مکانی کاربری‌ها برای درک روابط و تعاملات بین انسان و منابع طبیعی و همچنین اتخاذ تصمیمات مناسب حائز اهمیت است و با توجه اینکه تغییرات به‌وجود‌آمده در کاربری و پوشش اراضی در سطوح وسیع و گسترده صورت میگیرد، فناوری سنجش از دور ابزاری مناسب برای ارزیابی...
[ 9 ] - پهنه بندی سرب، کروم، کبالت، مس و نیکل در خاک سطحی شهرستان همدان با استفاده از GISو زمین آمار
یکی از مهم ترین آلاینده های خاک، فلزات سنگین می باشند. افزایش سطوح آن با توجه به پایداری آن ها در محیط زیست، منجر به جلب توجه محققان در دهههای اخیر شده است .سه هدف از این مطالعه، تعیین توزیع مکانی سرب، کروم، کبالت، مس و نیکل در خاک سطحی شهرستان همدان می‌باشد. بدین منظور با استفاده از روش نمونهبرداری سیستماتیک ، نمونههای خاک سطحی از عمق (cm 20 – 0) برداشت گردید و غلظت فلزات سنگین و برخی پ...
[ 10 ] - استفاده از روشهای فازی آرتمپ و شبکهی عصبی پرسپترون چندلایه برای تهیّهی نقشه‌ی پوشش اراضی (مطالعهی موردی: شهر اصفهان)
استفاده از روشهای فازی آرتمپ و شبکهی عصبی پرسپترون چندلایه برای تهیّهی نقشه‌ی پوشش اراضی (مطالعهی موردی: شهر اصفهان) ازجمله عوامل مهم در برنامه‌ریزی و مدیریت شهری، بهویژه در راستای نیل به توسعهی پایدار در نواحی شهری و استفادهی بهینه از سرزمین، دسترسی بهنگام از وضعیّت پوشش اراضی برای این مناطق است. داده‌های سنجش از دور پتانسیل بالایی برای تهیّهی نقشههای بهروز پوشش اراضی شهری دارند. روش...
[ 11 ] - پیش‌بینی احتمال خشکیدگی جنگلهای استان لرستان با استفاده از رویکرد مدل‌سازی ترکیبی
شناسایی مناطق جنگلی مستعد خشکیدگی به منظور انجام اقدامات پیشگیرانه می‌تواند نقش بسزایی در مبارزه با این پدیده ایفا کند. مطالعات قبلی حاکی از کارآمدی مدل‌سازی در شناسایی این‌گونه مناطق است. از اینرو برای شناسایی مناطق جنگلی مستعد خشکیدگی در استان لرستان از 15 مدل به صورت ترکیبی استفاده شد. مناطقی از جنگل که دارای زوال بالای 50% بودند به عنوان متغیر وابسته و عوامل محیطی میانگین بارندگی سالیانه،...
[ 12 ] - پایش محدوده‌های مجاز بهره‌برداری معادن پناهگاه حیات وحش موته بر اساس نقشه‌ی کاربری اراضی حاصل از تصاویر ماهوارهای
برای درک بهتر پویایی چشم‌انداز در طول زمان و در راستای برنامه‌ریزی و مدیریت سرزمین و نیل به اهداف حفاظتی، بررسی تغییرات الگوهای مکانی کاربری‌ها و پوشش اراضی بسیار ضروری است. تعیین چگونگی تغییرات پوشش و کاربری اراضی در منطقه می‌تواند به مدیران این قبیل مناطق، در اجرای یک مدیریت شایسته، کمک کند. ازجمله تداخلات رایج در مناطق تحت حفاظت، وجود کاربری معدن است که در طیّ مراحل مختلف توسعه تغییراتی را ...
[ 13 ] - بررسی تغییرات پوشش اراضی شهر اراک با استفاده از سنجش از دور و GIS
زمینه و هدف: تغییرات پوشش اراضی از جمله مهم ترین تغییرات سطح زمین هستند که اثرات قابل توجهی روی محیط و فرایندهای محیطی می‌گذارند. مواد و روش ها: در این مطالعه برای بررسی تغییرات پوشش اراضی شهر اراک و حومه آن طی سال های 1335 تا 1385 از عکس های هوایی سال های 1335 و 1351، تصویر سنجنده TM سال 1369، تصویر سنجنده LISS-III ماهواره IRS-P6 سال 1385 و روش آشکارسازی تغییرات مقایسه پس از طبقه‌بندی استفاده ...
[ 14 ] - امکان سنجی استقرار صنایع در منطقه اصفهان بزرگ با استفاده از روش ترکیب خطی وزن دار در محیط GIS
زمینه و هدف: مکان یابی مناطق صنعتی با در نظر گرفتن پیامدهای اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی، یک عامل کلیدی در برنامه ریزی های منطقه ای است. مکان مناسب برای استقرار صنعت به دامنه وسیعی از معیارها توجه داشته و فواید اقتصادی و اجتماعی را با پایداری زیست محیطی هماهنگ و همراه می نماید. اصفهان از مهم ترین مراکز صنعتی ایران است. به واسطه رشد سریع صنایع در این شهر استقرار صنایع به خارج از شعاع 50 کیلومتر...
[ 15 ] - بررسی قابلیت داده های ماهواره ای در تهیه نقشه درصد تاج پوشش گیاهی مناطق خشک و نیمه خشک (مطالعه موردی پناهگاه حیات وحش موته)
فناوری دورسنجی و بهره‌گیری از داده‌های ماهوارهای از ابزار‌های موثر در زمینه مطالعات علوم مرتع و پوشش گیاهی است. یکی از کاربردهای داده های ماهواره تهیه نقشه درصد تاج پوشش گیاهی می باشد. در این مطالعه جهت تهیه نقشه درصد تاج پوشش گیاهی پناهگاه حیات وحش موته از تصویر ماهواره IRS-P6، سنجنده LISS III در خرداد سال 1385 استفاده گردید. ابتدا تصحیحات مورد نیاز بر روی تصاویر اعمال شد. به منظور ایجاد ه...
[ 16 ] - تهیه نقشه سطوح نفوذناپذیر به عنوان یک شاخص زیست محیطی
به منظور برنامه ریزی و مدیریت شهری خصوصاً در راستای نیل به توسعه پایدار در نواحی شهری و استفاده بهینه از سرزمین، دسترسی به اطلاعات صحیح و به هنگام از وضعیت کاربری و پوشش اراضی شهری بسیار ضرو...
[ 17 ] - مروری بر برخی از روش های آشکارسازی تغییرات با استفاده از داده های سنجش از دور
آشکارسازی تغییرات فرآیند شناسایی تفاوت‌ها در وضعیت یک شیء یا پدیده به وسیله مشاهده آن در زمان‌های متفاوت است. آشکارسازی دقیق و به موقع تغییرات سیما و پستی و بلندی‌های سطح زمین پایه‌ای برای فهم بهتر روابط، برهم‌کنش‌های انسان و پدیده‌های طبیعی برای مدیریت و استفاده بهتر از منابع را فراهم می‌آورد. داده‌های سنجش از دور به علت بزرگنمایی زمانی آنها، تنوع طیفی و رادیومتریک، دید یکپارچه و فرمت رقومی من...
[ 18 ] - آشکارسازى تغییرات پوشش و کاربرى اراضى با تکیه بر علوم دور سنجى
سنجش از دور و سامانه اطلاعات جغرافیایى در شناسایى و تجزیه و تحلیل تغییر کاربرى اراضى کاربرد گسترده اى دارند. سنجش از دور ماهواره اى، داده هاى چند زمانه و چند طیفى را تهیه مى کند که مى تواند براى کمّى کردن نوع و مقدار و موقعیت تغییر کاربرى اراضى استفاده شود. در مقابل سامانه اطلاعات جغرافیایى نیز، یک محیط قابل انعطافى براى نمایش و ذخیره و آنالیز داده هاى دیجیتالى مورد نیاز جهت آشکار سازى تغی...
[ 19 ] - ارزیابی آسیب پذیری زیست محیطی در مواجهه با آشفتگی های انسانی و طبیعی (مطالعه موردی: منطقه حفاظت شده عباس آباد- استان اصفهان)
با وجود به تلاش های بسیار جهانی در راستای حفاظت از تنوع زیستی، تغییرات کاربری و پوشش اراضی، تغییرات اقلیمی، تکه تکه شدن زیستگاه ها و فعالیت های انسانی، از جمله تهدیداتی است که می توانند باعث افزایش آسیب پذیری مناطق حفاظت شده طبیعی شوند. از چالش های پیش روی مدیران حفاظت، اطمینان از پایداری دراز مدت مناطق از طریق حفاظت از ارزش های اکولوژیکی آن ها در مقابل فشارهای طبیعی و انسا...
[ 20 ] - شناسایی معیارهای مورد نیاز جهت الویت بندی بهسازی اکولوژیکی (مطالعه موردی: پارک ملی خجیر)
بسیاری از مناطق حفاظت شده که از نظر اکولوژیکی دارای ارزش بالایی هستند به دلیل شدت آشفتگی های انسانی در امان نبوده اند. پارک ملی خجیر نیز تحت تاثیر آشفتگی ها وتعارضات شدیدی قرار گرفته است. بهترین راه برای به حداقل رساندن آسیب‌های ناشی ازحضور انسان، بهسازی اکولوژیکی تشخیص داده شده است. هدف اصلی این مطالعه تعیین معیارها و زیرمعیارهای لازم و سپس تعیین اهمیت آن ها نسبت به یکدیگر جهت الویت ب...
[ 21 ] - ارزیابی شاخص ذخیره آب پوشش گیاهی (VSWI) تصاویر سری زمانی سنجنده مودیس در پایش خشکسالی حوضه آبخیز گاوخونی
Drought is one of the main factors of ecological potential stress due to the wide extension of the time scale and impact space. The performance of regional drought monitoring using the meteorological indicators is a challenge due to spatial distribution constraints. In present study, 168 time series images including NDVI and LST indices were used. Integrating these two indices, VSWI was used to...
[ 22 ] - بررسی قابلیت سری زمانی داده‌های سنجنده چندطیفی OLI در تهیه نقشه الگوی کشت غالب به روش گام‌به‌گام (مطالعه موردی: شهرستان چادگان)
Determining the cultivation crops area is important for properly supplying crops. The aim of this study was mapping the cultivation area crops in Chadian city for spring and summer during 2015 by using the time series data of the Landsat 8 satellite of OLI imagery. At first, the under cultivation area was determined by setting a low threshold in the marginal pixels of the agricultural rain fed ...
[ 23 ] - ارزیابی ریسک آلودگی آرسنیک در دشت همدان - بهار با استفاده از روش فازی
Among the heavy metals, arsenic is known as a carcinogen material and its high concentrations in the ecosystem can be a major concern for public health and environment. The aim of this study was to evaluate the risk map of arsenic contamination and the possibility of its entering into the food chain using the fuzzy method in the central part of the Hamedan-Bahar plain. For this purpose, arsenic...
[ 24 ] - تلفیق مدل مدار الکتریکی و حداکثر آنتروپی برای طرح‌ریزی کریدورهای حفاظتی بین استان‌های اصفهان و مرکزی
آگاهی از مسیر حرکت گونه‌ها در میان زیستگاه‌های مختلف امری ضروری جهت توسعه رویکردهای حفاظتی در مقیاس سیمای سرزمین است. حفظ توانایی حرکت و جابه‌جایی افراد در دوره‌های کوتاه تا میان‌مدت امکان انتشار، دسترسی به زیستگاه‌های مطلوب، مهاجرت‌های فصلی و پویایی ابرجمعیت‌ها و در بلندمدت، امکان تغییر محدوده‌های پراکنش گونه‌ها در واک...
[ 25 ] - ارزیابی روند تغییرات پوشش گیاهی با استفاده از تصاویر سری زمانی و آزمون من- کندال در حوضه آبخیز گاوخونی
بررسی روند آینده تغییرات تراکم و سلامت پوشش‌گیاهی به کمک داده‌های سری‌زمانی مخصوصا در اکوسیستم‌های شکننده خشک و نیمه‌خشک می‌تواند اطلاعات مفیدی در زمینه اکولوژی و محیط‌شناسی ارایه دهد. ازآنجا که تصاویر ماهوارهای یکی از بهترین تصاویر سری‌زمانی هستند، بکارگیری آنها در مطالعات مذکور ثمربخش است. در تعیین روند داده‌های سری زمانی، استفاده از آزمون‌های آماری ضروری است، آزمون من-کندال یکی از این آزمون...
[ 26 ] - The prediction of Persian Squirrel Distribution Using a Combined Modeling Approach in the Forest Landscapes of Luristan Province
Habitat destruction is the most important factor determining species extinction; hence, the management of wildlife populations necessitates the management of habitats. Habitat suitability modeling is one of the best tools used for habitat management. There are several methods for habitat suitability modeling, with each of having some different advantages and disadvantages. In this study, we us...
[ 27 ] - تلفیق الگوریتم CART و شاخصهای پوشش گیاهی در تهیه نقشه اراضی جنگلی مانگرو با استفاده از تصویر لندست 8
هدف از این پژوهش تلفیق الگوریتم CART و شاخصهای پوشش گیاهی برای ارتقاء صحت نقشهسازی جنگلهای مانگرو با استفاده از تصویر ماهوارهای لندست 8 است. در این پژوهش هفت شاخص پوشش گیاهی DVI، NDVI، NDII، IPVI، MNDWI، SAVI و OSAVI محاسبه شد. سپس با استفاده از الگوریتم CART در نرمافزار R شاخصهای مهم و حد آستانه آنها شناسایی و سرانجام نقشه اراضی مانگرو و اراضی پیرامون آن با روش درخت تصمیمگیری تهیه شد....
[ 28 ] - Estimating Land Surface Temperature in the Central Part of Isfahan Province Based on Landsat-8 Data Using Split- Window Algorithm
Land surface temperature (LST) is used as one of the key sources to study land surface processes such as evapotranspiration, development of indexes, air temperature modeling and climate change. Remote sensing data offer the possibility of estimating LST all over the world with high temporal and spatial resolution. Landsat-8, which has two thermal infrared channels, provides an opportunity for t...
[ 29 ] - روش امتیازدهی منطق ترجیح و ارزیابی چندمعیاره در قابلیت حفاظت منابع طبیعی
ارزیابی قابلیت سرزمین روشی برای شناخت طبیعت و جلوگیری از تخریب آن است. هدف مطالعة حاضر به‌کارگیری روش امتیازگذاری منطق ترجیح در ارزیابی تناسب سرزمین برای تعیین مناطق حساس اکولوژیکی _حفاظتی است. روش امتیازدهی منطق ترجیح از روشهای بهبود یافته ارزیابی چندمعیاره در تهیة نقشههای قابلیت کاربری اراضی است. این روش شامل سه مؤلفة اصلی درخت صفات، معیارهای مقدماتی و ساختار تجمعی LSP است. معیارهای مدل حف...