محمد مهدی سوهانی

دانشیار، گروه بیوتکنولوژی، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

[ 1 ] - آنالیز گیاهان نارنج (Citrus aurantium) تراریخت حامل ژن پروتئین پوششی ویروس تریستیزای مرکبات

درخت نارنج دارای ویژگی‌های با ارزشِ یک پایه ایده‌آل در مرکبات است اما، این گیاه به بیماری ویروس تریستزای مرکبات (CTV) به شدت حساس است. بر این اساس، بذور نارنج در شرایط in vitro کشت و به مدت 4 هفته درتاریکی و10 روز در روشنایی رشد کردند. ریز نمونه ها از اپی‌کوتیل وهیپوکوتیل تهیه و با استفاده از Agrobacterium tumefaciens نژاد EHA105 حامل وکتور خاموشی pFGC5941 و بخشی از ژن کدکننده پوشش پروتئینی CTV،...

[ 2 ] - بررسی تنوع ژنتیکی توده‌های Aegilops triuncialis L. در مناطق غربی ایران با استفاده از نشانگر مولکولی ISSR

گونۀ Aegilops triuncialis L. دامنۀ توزیع وسیعی از شرق اطلس تا نزدیک غرب و مرکز آسیا دارد؛ بنابراین بررسی تنوع ژنتیکی این گونه در این نواحی اهمیت اصلاحی و تکاملی بسزایی دارد. در این راستا تنوع ژنتیکی 40 توده از گونۀ Ae.triuncialis، جمع‌آوری شده از مناطق غربی ایران بررسی شد. پس از استخراج DNA و یکسان‌سازی غلظت آنها، پنج نمونه از هر توده به‌صورت بالک درآمد و تنوع ژنتیکی با روش ISSR-PCR بررسی‌ شد. ...

[ 3 ] - تظاهر برخی ژن¬های دخیل در تحمل سرما در برنج (Oryza sativa L.) با استفاده از روش RT-PCR

تنش سرمای ابتدای فصل بطور معمول سبب آسیب گیاهان برنج در کشت زود هنگام شمال کشور است. در این تحقیق تظاهر چهار ژن OsP5CS2، OsTTP1،  OsCOINو OsLti6a در گیاهچه­های 14 روزه دو ژنوتیپ برنج متحمل به سرما PR و رقم حساس هاشمی، تحت تنش سرما (5 درجه به مدت 24 ساعت) با استفاده از روش تظاهر افتراقی بررسی شد. نرم افزار Total Lab (Ver 1.10) برای کمیت سنجی محصولات PCR حاصل از تکثیر ژن­های اختصاصی بکار رفت و بر...

[ 4 ] - نشانمند کردن ژن‌های برگرداننده باروری بوسیله تجزیه کلاس مغلوب در برنج

نشانمند کردن ژن‌های برگرداننده باروری برای نرعقیمی ژنتیکی سیتوپلاسمی نوع WA با استفاده از 10000 بوته جمعیت F2 حاصل از تلاقی دو رقم IR58025A در IR42686R انجام شد. این مطالعه اصولاً به منظور کاهش فاصله نشانگرهایی انجام شد که در حال حاضر برای ژن‌های RF شناسایی شده‌اند. این جمعیت F2 از آن جهت منحصر بفرد بوده است که امکان شناسایی و نشانمند کردن 4 ژن RF بر روی کروموزومهای 1، 7، 10 و12 آن وجود دارد. ژن...

[ 5 ] - شناسایی و تحلیل فیلوژنتیکی و بیانی چپرون‌های هیستونی کلاس NAP در ذرت (Zea mays)

در یوکاریوت‌ها DNA ژنومی در ترکیب با پروتئین‌های هیستونی کروماتین را ایجاد می‌کند. چپرون‌های هیستونی از طریق تغییر دسترسی به DNA بر میزان رونویسی ژن‌ها تأثیر می‌گذارند. بر خلاف مخمر و جانوران، در مورد چپرون‌های هیستونی گیاهی اطلاعات کمی وجود دارد. در این رابطه، خانواده nucleosome assembly protein (NAP) در تمام یوکاریوت‌ها حفاظت شده بوده و جزء جدایی ناپذیر در پایداری، حفظ و پویایی کرماتین یوکاری...

[ 6 ] - مطالعه in silico خانواده ژنی شبه استریکتوسیدین سینتاز (SSL) در برنج (Oryza sativa)

استریکتوسیدین سینتاز آنزیم کلیدی مسیر بیوسنتزی ایندول آلکالوئیدهای مونوترپنوئیدی است. پروتئین‌های داری دمین Str_synth در گیاهان، باکتر‌ی‌ها، حشرات و پستانداران شناسایی شده‌اند و به علت نامشخص بودن نقش کارکردی آن‌ها شبه استریکتوسیدین سینتاز نامیده می‌شوند. با تکمیل پروژه توالی یابی ژنوم آرابیدوپسیس و برنج، ژن‌های شبه استریکتوسیدین سینتاز در این گیاهان نیز شناسایی شد. با این حال اطلاعات کافی در م...

[ 7 ] - افزایش مقاومت به تنش شوری در گیاه آرابیدوپسیس تالیانا با فرابیان ژن فسفواتانول آمین N- متیل‌ترانسفراز اسفناج (Spinacia oleracea, Iranian landrace)

یکی از مکانسیم‌های مقاومت گیاهان به تنش‌های غیرزیستی تولید محلول سازگار گلایسین بتائین است. کولین پیش‌ساز این متابولیت مهم و همچنین یک ترکیب اصلی در حفظ یکپارچگی و سیگنالینگ غشای سلولی است. در گیاهان مهمترین مرحله تولید کولین را آنزیم سیتوپلاسمی فسفو اتانول آمین N-متیل ترانسفراز (PEAMT; EC 2.1.1.103) کاتالیز می‌کند. در این مطالعه ژن PEAMT از یک رقم محلی گیاه اسفناج (Spinacia oleracea Iranian la...

[ 8 ] - فرابیان ژن شبه استریکتوسیدین سینتاز-6 در گیاه Arabidopsis thliana

استریکتوسیدین سینتاز یک آنزیم کلیدی مسییر بیوسنتز ایندول الکالوئیدهای مونوترپنی می‌باشد. آرابیدوپسیس قادر به تولید ترکیبات آلکالوئیدی نیست اما، ژن‌هایی مشابه استریکتوسیدین سینتاز در آن شناسایی شده است. ژن SSL6 از اعضاء خانواده ژنی شبه استریکتوسیدین سینتاز آرابیدوپسیس می‌باشد که در این تحقیق پاسخ ژن آن به تیمار شوری بصورت کمی بررسی و سپس در گیاه آرابیدوپسیس فرابیان شد. بمنظور تولید موتانت فرابیا...

[ 9 ] - ترانسفورماسیون پایدار و آسان جنین بالغ برنج (Oryza sativa L. var. indica) با استفاده از روش In planta

ترانسفورماسیون ژنتیکی برنج با استفاده از اگروباکتریوم (Agrobacterium tumefaciens) رویکردی مطلوب، ضروری و قدرتمند برای انتقال ژن به گیاهان زراعی می¬باشد. در این پژوهش به منظور ترانسفورماسیون گیاهان برنج از روش in planta استفاده شد. بر این اساس، بذور برنج به مدت دو روز خیسانده شدند و سپس سمت مریستم انتهایی بذر که جنین بالغ برنج وجود دارد در مراحل اولیه جوانه¬زنی با سوزن آغشته به محلول اگروباکتریو...

[ 10 ] - بررسی تغییرات بیان ژن هیستون د‌استیلاز 1 (HDAC1) در بیماران مبتلا به سرطان پروستات

مقدمه: تغییرات اپی ­ژنتیکی نقشی کلیدی در پاتو­فیزیولوژی سرطان پروستات دارند. تغییرات اپی­ژنتیکی به ویژه هیپرمتیلاسیونDNA  و داستیلاسیون هیستون، نقش مهمی در کاهش بیان ژن ­های حفاظتی علیه سرطان پروستات دارا می ­باشند. هیستون ­د­استیلاز­ها یک خانواده­ بزرگ از آنزیم­ هایی هستند که به عنوان تنظیم­ کننده­ های کلیدی در استیلاسیون هیستون ­های هسته ای شناخته می ­شوند.  HDAC­ها نقش بزرگی در شروع و پیشرفت...

[ 11 ] - ههمسانه‌سازی، مطالعه بیوانفورماتیکی و بررسی بیان ژن سکوالن ‌سینتاز1 در شیرین‌بیان بومی ایران

شیرین‌بیان (Glycyrrhiza glabra)، یکی از مهم­ترین گیاهان دارویی است که دارای ترکیبات فعال زیستی مانند ساپونین تری‌ترپنوئیدها (گلیسیریزین) و فیتواسترول‌ها است. سکوالن سینتاز (Squalene Synthase)، آنزیم (EC 2.5.1.21) متصل به غشا است که دو مولکول فارنسیل دی­‌فسفات را به سکوالن تبدیل می‌کند. سکوالن پیش ماده اصلی بیوسنتز تری‌ترپن‌ها و استرول‌ها است. در این مطالعه توالی بیان کننده سکوالن ‌سینتاز 1 شیری...

[ 12 ] - مطالعه in silico خانواده ژنی پلی‌آمین اکسیداز (PAO) در انگور

پلی­ آمین اکسیدازها (PAO) آنزیم­های وابسته به فلاوین آدنین دی­نوکلئوتید هستند که در کاتابولیسم پلی­آمین­ها در پراکسی­ زوم، آپوپلاست و سیتوپلاسم نقش دارند. گزارش­های زیادی در زمینه اهمیت ژن­های PAO گیاهان در پاسخ به تنش­ها ارائه شده است با این حال مطالعه جامعی در مورد تعداد، روابط تکاملی، ساختار ژنی و الگوی بیانی ژن­های PAO در انگور موجود نیست. در مطالعه حاضر با استفاده از روش­های بیوانفورماتیکی...

[ 13 ] - شناسایی in silico خانواده ژنی PLD و بررسی الگوی بیان آنها در پاسخ به تنش شوری در گیاه Medicago truncatula

فسفولیپاز  D (PLD) و اسید فسفاتیک حاصل از آن نقش مهمی در تنظیم فرآیندهای سلولی از جمله رشد و نمو و پاسخ به تنش دارد. PLDها یک خانواده ژنی مهم را در گیاهان عالی تشکیل می­دهند. که در آرابیدوپسیس، برنج و پنبه شناسایی شده­اند. در این پژوهش 16 ژن PLD در گیاه Medicago truncatula L. شناسایی شد که براساس دمین­­های پروتئینی، روابط فیلوژنی، ساختار ژن و شباهت توالی به 6 گروه α (4 ژن)، β (2 ژن)، γ (2 ژن)، ...

[ 14 ] - پاسخ‌های ایمنی سن شکارگر (Andrallus spinidens Fabricius (Hem.: Pentatomidae به قارچ بیمارگر Beauveria bassiana Boisdual

در این پژوهش، تاثیر دو جدایه از قارچ بیمارگر Beauveria bassiana Boisduval بر سامانه ایمنی افراد بالغ سن شکارگر Andrallus spinidens Fabricius (Hemiptera: Pentatomidae) مورد بررسی قرار گرفت. چهار نوع سلول خونی در همولنف حشره بالغ شناسایی شد که شامل پروهموسیت‌ها، پلاسموتوسیت‌ها، گرانولوسیت‌ها و اوونوسیت‌ها بودند. همچنین تاثیر دو جدایه قارچ  B. bassiana و لاتکس­بید روی ایمنی سلولی و فعالیت فنل اکسی...

[ 15 ] - اثر نوع والد و جنس کرم ابریشم بر بیان ژن HSP70 در پاسخ به تنش شدید حرارتی

به منظور بررسی تفاوت‌­های ژنتیکی اعم از نوع والد و جنسیت بر پاسخ لارو کرم ابریشم به افزایش دما، بیان پروتئین شوک حرارتی 70 (HSP70) در دو جنس نر و ماده در چهار والد 110 و 104 (واریته­های چینی) و 103 و 107 (واریته­‌های ژاپنی) اندازه­گیری شد. لاروها در روز چهارم از سن پنجم لاروی به مدت 35 دقیقه در معرض شوک حرارتی C◦45 قرار گرفته و سپس نمونه­گیری از بافت چربی در صفر، دو، چهار و بیست و چهار ساعت پس ...

[ 16 ] - استفاده از منابع کربن و فنل در محیط کشت به‌منظور القاء بهینه پروموتر ژن‌های بیماری‌زا در Agrobacterium tumefaciens

انتقال ژن به گیاهان با استفاده از Agrobacterium tumefaciens دارای مزایای بسیاری است، اما مشکل مهم این سیستم کارآیی پایین آن است. بر این اساس، یکی از راه‌های بهبود کارآیی، افزایش فعالیت ژن‌های بیماری‌زایی یا vir است که نقش اصلی را در انتقال تراژن به داخل ژنوم گیاه میزبان ایفا می‌کنند. برخی متابولیت­های فنلی و قندها القاگر ژن‌های vir هستند که به­طور سینرژیک عمل می­کنند. در این تحقیق جهت بررسی شرا...

[ 17 ] - اثر همزیستی قارچ Piriformospora indica بر واکنش گیاه برنج (Oryza sativa) به بیماری پوسیدگی طوقه

قارچ درون‌هم‌زیست Piriformospora indica ریزجاندارای است که در بسیاری از موارد سبب القای مقاومت سیستمیک علیه بیمارگرها در گیاهان میزبان می‌شود. از طرف دیگر، قارچ Fusariumproliferatum که عامل بیماری پوسیدگی طوقه در گیاه زراعی برنج است، علاوه بر کاهش رشد و عملکرد، تولید زهرابه‌هایی می‌کند که برای انسان و دام سمی است. پژوهش حاضر با هدف تعیین برهمکنش بین قارچ درون هم­زیست P. indica و قارچ F. prolife...

[ 18 ] - تفکیک و شناسایی تعدادی از لا ین‌ها و هیبریدهای برنج (Oryza sativa L.) با استفاده از نشانگرهای مولکولی مرتبط با تحمل به سرما

به منظور تعیین قرابت ژنتیکی چهار لاین ایرانی حساس به سرما و پنج لاین مقاوم به سرما با منشأ IRRI و 20 هیبرید حاصل از تلاقی آن­ها، تعداد 24 نشانگر SSR مرتبط با QTL­های کنترل کننده مقاومت به سرما و چهار نشانگر مرتبط با ژن­های مقاومت به سرما مورد ارزیابی قرار گرفتند. بررسی ارتباط بین نشانگرهای SSR مرتبط با QTL­های کنترل­کننده مقاومت به سرما با ارقام حساس و مقاوم به سرما نشان داد که نشانگرهای RM292...

[ 19 ] - ترانسفورماسیون برنج (Oryza sativa L.) با ژن‌های گزینشگر هایگرومایسین (hpt) و گزارشگر بتاگلوکورونیداز (gus) به روش In planta

گیـاهان تراریختـه اغلب به وسیله روش­هایی بر پایه کشت بافت تولید می­شوند که روش­های پیچیـده­ای بوده و نیاز به آماده سـازی و انتخـاب دقیق ریزنمونه، انتخاب بافت­های تراریخت شده و باززایی گیاهان تراریخته در شرایط in vitro را دارند. در این آزمایش، گیاهان تراریخته در شرایط غیر استریل تولید شدند. بدین منظور بذور دو رقم برنج بومی تیپ ایندیکا خیسانده شدند تا جنین فعال و شروع به رشد کند. سپس منطقه جنینی ...

[ 20 ] - شناسایی و تحلیل فیلوژنتیکی و بیانی چپرون‌های هیستونی کلاس NAP در ذرت (Zea mays)

در یوکاریوت‌ها DNA ژنومی در ترکیب با پروتئین‌های هیستونی کروماتین را ایجاد می‌کند. چپرون‌های هیستونی از طریق تغییر دسترسی به DNA بر میزان رونویسی ژن‌ها تأثیر می‌گذارند. بر خلاف مخمر و جانوران، در مورد چپرون‌های هیستونی گیاهی اطلاعات کمی وجود دارد. در این رابطه، خانواده nucleosome assembly protein (NAP) در تمام یوکاریوت‌ها حفاظت شده بوده و جزء جدایی ناپذیر در پایداری، حفظ و پویایی کرماتین یوکاری...

[ 21 ] - مطالعه in silico خانواده ژنی شبه استریکتوسیدین سینتاز (SSL) در برنج (Oryza sativa)

استریکتوسیدین سینتاز آنزیم کلیدی مسیر بیوسنتزی ایندول آلکالوئیدهای مونوترپنوئیدی است. پروتئین‌های داری دمین Str_synth در گیاهان، باکتر‌ی‌ها، حشرات و پستانداران شناسایی شده‌اند و به علت نامشخص بودن نقش کارکردی آن‌ها شبه استریکتوسیدین سینتاز نامیده می‌شوند. با تکمیل پروژه توالی یابی ژنوم آرابیدوپسیس و برنج، ژن‌های شبه استریکتوسیدین سینتاز در این گیاهان نیز شناسایی شد. با این حال اطلاعات کافی در م...

[ 22 ] - افزایش مقاومت به تنش شوری در گیاه آرابیدوپسیس تالیانا با فرابیان ژن فسفواتانول آمین N- متیل‌ترانسفراز اسفناج (Spinacia oleracea, Iranian landrace)

یکی از مکانسیم‌های مقاومت گیاهان به تنش‌های غیرزیستی تولید محلول سازگار گلایسین بتائین است. کولین پیش‌ساز این متابولیت مهم و همچنین یک ترکیب اصلی در حفظ یکپارچگی و سیگنالینگ غشای سلولی است. در گیاهان مهمترین مرحله تولید کولین را آنزیم سیتوپلاسمی فسفو اتانول آمین N-متیل ترانسفراز (PEAMT; EC 2.1.1.103) کاتالیز می‌کند. در این مطالعه ژن PEAMT از یک رقم محلی گیاه اسفناج (Spinacia oleracea Iranian la...

[ 23 ] - فرابیان ژن شبه استریکتوسیدین سینتاز-6 در گیاه Arabidopsis thliana

استریکتوسیدین سینتاز یک آنزیم کلیدی مسییر بیوسنتز ایندول الکالوئیدهای مونوترپنی می‌باشد. آرابیدوپسیس قادر به تولید ترکیبات آلکالوئیدی نیست اما، ژن‌هایی مشابه استریکتوسیدین سینتاز در آن شناسایی شده است. ژن SSL6 از اعضاء خانواده ژنی شبه استریکتوسیدین سینتاز آرابیدوپسیس می‌باشد که در این تحقیق پاسخ ژن آن به تیمار شوری بصورت کمی بررسی و سپس در گیاه آرابیدوپسیس فرابیان شد. بمنظور تولید موتانت فرابیا...

[ 24 ] - ترانسفورماسیون پایدار و آسان جنین بالغ برنج (Oryza sativa L. var. indica) با استفاده از روش In planta

ترانسفورماسیون ژنتیکی برنج با استفاده از اگروباکتریوم (Agrobacterium tumefaciens) رویکردی مطلوب، ضروری و قدرتمند برای انتقال ژن به گیاهان زراعی می¬باشد. در این پژوهش به منظور ترانسفورماسیون گیاهان برنج از روش in planta استفاده شد. بر این اساس، بذور برنج به مدت دو روز خیسانده شدند و سپس سمت مریستم انتهایی بذر که جنین بالغ برنج وجود دارد در مراحل اولیه جوانه¬زنی با سوزن آغشته به محلول اگروباکتریو...

[ 25 ] - بیان ژن cryIAb توسط پیشبر القا شونده با زخم ( MPI) به منظور افزایش مقاومت به آفت شب‌پره (Tuta absoluta) در گوجه فرنگی

آفت شب­پره گوجه­فرنگی (Tuta absoluta) از جمله آفات مهم گوجه­فرنگی در کشور ایران به شمار می­رود. تغذیه این آفت موجب خسارت %100-50 به میوه گوجه­فرنگی در جهان شده است. ژنcryIAb  به بسیاری از گیاهان از جمله ذرت منتقل و موجب حفاظت آن­ها در مقابل حمله کرم ساقه­خوار ذرت شده است. در اکثر مطالعات از پیشبرهای دائمی مانند CaMV35S در فرآیند انتقال ژن به گیاهان استفاده می­شود که این امر به دلیل مصرف دائمی ا...

[ 26 ] - Functional role of peroxidase gene in the resistance of the cut gerbera flower (Gerbera jamesonii) to stem bending disorder

Peroxidase is one of the most important genes in the lignin biosynthesis pathway. Polymerization of the phenolic derivatives into lignin, a connection between cell wall polymers such as monolignules, consequently, cell wall strength are the main functions of this enzyme. Accordingly, endogenous POD gene was isolated and cloned into gateway expression vector (PK7WG2) containing CAMV 35S promoter...

[ 27 ] - استفاده از منابع مختلف چربی و عصاره چای سبز در جیره جوجه‌های گوشتی بر عملکرد، جمعیت میکروبی روده و کیفیت گوشت

در این آزمایش تعداد 360 قطعه جوجه گوشتی ماده سویه راس 308 در یک طرح کاملاً تصادفی در قالب آزمایش فاکتوریل 3×2 به 6 گروه آزمایشی، 5 تکرار و 12 جوجه در هر تکرار تقسیم شدند. فاکتورها شامل دو سطح عصاره چای سبز (صفر و 500 میلی‌گرم بر کیلوگرم از جیره ) و جیره‌های فاقد/حاوی چربی (جیره‌های فاقد چربی، جیره حاوی روغن سویا و جیره حاوی پیه گوسفندی) بودند. استفاده از عصاره چای سبز بر عملکرد، چربی درون بافتی،...

[ 28 ] - مطالعه بیوانفورماتیکی خانوادة ژنی آنتی‌پورترهای کلسیم/کاتیون (CaCAs) در ذرت (Zea mays L.)

پروتئین‌های خانواده آنتی‌پورتر یون کلسیم/کاتیون (CaCA) نقش حیاتی در هموستازی یون کلسیم دارند که یک رویداد مهم در طول نمو و پاسخ دفاعی گیاه است. در مطالعه حاضر با استفاده از داده‌های بانک‌های اطلاعاتی مرتبط، 14 ژن CaCAs در ژنوم ذرت شناسایی و براساس سازماندهی ساختاری و ارتباط تکاملی آن‌ها با پروتئین‌های شناسایی‌شده به سه گروه CAX، CCX و MHX طبقه‌بندی شدند. بیشتر پروتئین‌های ZmCaCA دارای دو دمین N...

[ 29 ] - مطالعه بیوانفورماتیکی خانوادة ژنی آنتی‌پورترهای کلسیم/کاتیون (CaCAs) در ذرت (Zea mays L.)

پروتئین‌های خانواده آنتی‌پورتر یون کلسیم/کاتیون (CaCA) نقش حیاتی در هموستازی یون کلسیم دارند که یک رویداد مهم در طول نمو و پاسخ دفاعی گیاه است. در مطالعه حاضر با استفاده از داده‌های بانک‌های اطلاعاتی مرتبط، 14 ژن CaCAs در ژنوم ذرت شناسایی و براساس سازماندهی ساختاری و ارتباط تکاملی آن‌ها با پروتئین‌های شناسایی‌شده به سه گروه CAX، CCX و MHX طبقه‌بندی شدند. بیشتر پروتئین‌های ZmCaCA دارای دو دمین N...